TRƯỜNG THCS NGÔ SĨ LIÊN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II LỚP 9

Năm học 2022 – 2023 Môn: Ngữ văn

Thời gian làm bài: 90 phút
Phần I (6,5 điểm). Bài thơ Nói với con là những lời tâm tình thiết tha, những lời dặn dò ân cần của
người cha đối với con bằng cách diễn đạt mộc mạc, chân chất của người miền núi:
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
(Trích Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020)
1. Cho biết tên tác giả và năm sáng tác của bài thơ.
2. Chỉ ra và gọi tên một thành phần biệt lập có trong câu thơ đầu của đoạn trích trên.
- Thành phần gọi đáp : Con ơi
3a. Cũng trong bài thơ này, tác giả có viết:
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ trên.
BPTT : Nhân hóa/ ẩn dụ/ điệp từ

3b. Hai câu thơ gợi em nhớ tới câu thơ nào cũng nói về sự bao bọc, nuôi dưỡng của thiên nhiên
với con người mà em đã được học trong chương trình Ngữ văn 9? Chép lại chính xác câu thơ đó và cho
biết tên bài thơ.
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào
- ĐTDC - Huy Cận
4. Viết đoạn văn khoảng 12 câu theo phép lập luận quy nạp trình bày cảm nhận của em về vẻ
đẹp của người đồng mình và lời dặn dò ân cần của người cha đối với con trong 7 câu thơ đã cho, trong
đoạn có sử dụng khởi ngữ và phép liên kết nối (gạch chân và chú thích rõ). Qua đó ...
Đối với người cha, con .....
Phần II (3,5 điểm). Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:
Ngọn trúc oằn mình dưới sức mạnh của gió nhưng rồi lại bật thẳng lên đầy kiêu hãnh như chưa
từng xảy ra chuyện gì. Mỗi người chúng ta đều mang trong mình tính cách của ngọn trúc.
Vấp ngã không phải là cách để bạn từ bỏ ước mơ, hy vọng. Đấy là “cơ hội” để bạn nhìn lại
chính mình và rút kinh nghiệm cho lần sau. Hãy thay đổi thái độ của mình sau mỗi lần gặp thất bại.
Thời gian không bao giờ chờ đợi một ai nhưng không bao giờ là quá muộn. Khởi đầu hay kết thúc là
do chính bạn.
(Trích Bao nhiêu là đủ trong Sống đẹp mỗi ngày – Chắp cánh yêu thương,
Nguyễn Viên Như biên soạn, NXB Thế giới, 2019)
1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. Nghị luận
2. Trong đoạn trích, tác giả đã đưa ra lời khuyên nào cho chúng ta sau mỗi lần vấp ngã?
3. Từ những hiểu biết xã hội của mình, em hãy trình bày suy nghĩ (trong khoảng 2/3 trang giấy
thi) về ý kiến sau: “Đừng xấu hổ bởi những thất bại của mình, hãy học từ chúng và bắt đầu lại ”
(Richard Branson).
- Giải thích :
Thất bại là gì
Xấu hổ là gì
- Cả câu : Hãy

---------------------------Hết----------------------------
Ghi chú: Điểm phần I: 1. (0.5 điểm); 2. (0.75 điểm); 3a. (1.25 điểm); 3b. (0.5 điểm); 4. (3.5 điểm)
Điểm phần II: 1. (0.5 điểm); 2. (1.0 điểm); 3. (2.0 điểm)

ĐỊNH HƯỚNG CHẤM KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II

Môn Ngữ văn 9 – Năm học 2022 – 2023
Phần I (7 đ)
- Tên tác giả: Y Phương 0.25
1
- Năm sáng tác 1980 0.25
- TPBL: con ơi 0.25
2
- TPBL gọi đáp 0.5
- Biện pháp nghệ thuật: hs gọi đúng tên 1 bpnt và chỉ rõ từ ngữ 0.5
- Tác dụng:
3a
+ Dựa vào câu tl của hs để cho điểm (tác dụng chung, riêng) 0.5
+ Bày tỏ thái độ biết ơn, tình yêu quê hương của nhà thơ … 0.25
- Chép thơ: Biển cho ta cá như lòng mẹ 0.25
3b
- Văn bản: Đoàn thuyền đánh cá 0.25
4 - Hình thức: đúng đoạn quy nạp, đủ số câu, diễn đạt lưu loát, trình bày sạch đẹp 0.5
- Tiếng Việt: khởi ngữ, phép nối 0.5
- Nội dung:
+ Phân tích các tín hiệu nghệ thuật để làm rõ vẻ đẹp của người đồng mình và lời dặn
dò ân cần của người cha:
. cụm từ người đồng mình, tpbl gọi đáp con ơi: cách nói gần gũi, thân thương, trìu mến 0.25
. điệp cấu trúc, cách nói giàu hình ảnh cao – nỗi buồn, xa – chí lớn: ca ngợi bản lĩnh 0.5
sống đẹp, giàu ý chí nghị lực
. ẩn dụ đá gập ghềnh, thung nghèo đói: cuộc sống khó khăn, nghèo đói 0.25
. cụm từ trên đá, trong thung: quê hương nâng đỡ, bao bọc, chở che 0.25
 . điệp từ sống, điệp ngữ không chê: khẳng định tâm thế, thái độ sống thủy chung, 0.5
nghĩa tình với quê hương
. so sánh như sông như suối: lối sống hồn nhiên, phóng khoáng 0.25
. đan xen đánh giá, nhận xét, bình luận 0.25
+ Khái quát: nói với con nhưng thực chất là nói với tất cả mọi người về lẽ sống, thái 0.25
độ sống, phong cách sống

Phần II (3 đ)
1 - Phương thức biểu đạt chủ yếu: Nghị luận. 0.5
2 - Những lời khuyên của tác giả:
+ Không được từ bỏ ước mơ, hy vọng 0.25
+ Nhìn lại chính mình 0.25
+ Rút kinh nhiệm cho lần sau 0.25
+ Thay đổi thái độ 0.25
3 *Hình thức (0.5 điểm):
- Viết đoạn văn hoặc bài văn ngắn, dảm bảo độ dài theo yêu cầu 0.25
- Trình bày sạch đẹp, diễn đạt lưu loát 0.25
*Nội dung (1.5 điểm):
- Nêu vấn đề, bày tỏ sự đồng tình hay bác bỏ 0.25
- Giải thích vấn đề nghị luận: thất bại là gì? thế nào là xấu hổ? 0.25
- Bàn luận vì sao không nên xấu hổ trước những thất bại, học tập gì từ những thất bại 0.5
dể làm lại tốt hơn; nêu dẫn chứng
- Bàn luận mở rộng, phản đề... 0.25
- Bài học nhận thức và hành động cho bản thân. 0.25