Professional Documents
Culture Documents
C4-Thiết kế công việc thủ công
C4-Thiết kế công việc thủ công
• Thiết kế các thao tác sao cho phù hợp nhất với khả
năng của công nhân
– Kiểu lực
– Cơ bắp sử dụng cho thao tác,
– Tư thế thực hiện thao tác
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG
THIẾT KẾ CÔNG VIỆC
• Dùng những cơ khỏe cho những thao tác nặng nhọc
• Thực hiện chu kỳ làm việc - nghỉ ngơi: ngắn, thường xuyên, không
liên tục
• Thiết kế công việc sao cho hầu hết công nhân có thể thực hiện
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG
THIẾT KẾ CÔNG VIỆC
– Chú ý đến giới tính, tuổi tác, tính thuận tay và quá trình đào
tạo
– TB sức của nữ xếp vào khoảng 35%-85% sức TB của nam.
– Sức cơ bắp cao nhất ở 20t
– Giảm dần tuyến tính 20%-25% đến năm 60t
• Sử dụng những lực nhỏ cho những thao tác đòi hỏi sự
chính xác hoặc điều khiển những máy móc tinh vi
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG
THIẾT KẾ CÔNG VIỆC
• Không được cố gắng thực hiện những dịch chuyển chính
xác hoặc điều khiển các máy móc tinh vi ngay sau khi
làm những công việc nặng nhọc
• Bắt đầu và kết thúc thao tác bằng cả hai tay đồng thời
• Di chuyển hai tay tới và lui đối xứng và đồng thời
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG
THIẾT KẾ CÔNG VIỆC
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG
THIẾT KẾ CÔNG VIỆC
• Thao tác dựa vào nhịp điệu tự nhiên của cơ thể
– Kết hợp hài hòa nhịp công việc và nhịp sinh học. Vd: ngày làm
việc 1 ca 8 giờ
– Tạo ra các thao tác đường cong, xoay tròn xung quanh khớp
dễ dàng
– Thao tác theo dạng đường cong nhanh hơn thao tác theo dạng
đường thẳng
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG
THIẾT KẾ CÔNG VIỆC
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG
THIẾT KẾ CÔNG VIỆC
• Dùng loại vận động cấp thấp
– Vận động ngón tay
– Vận động ngón tay + cổ tay
– Vận động ngón tay + cổ tay + cẳng tay
– Vận động ngón tay + cổ tay + cẳng tay + vai
– Vận động toàn thân
• Thao tác kết hợp sự làm việc đồng thời cả tay và chân
• Hạn chế tối đa sự thay đổi tầm nhìn
NGHIÊN CỨU SỰ VẬN
ĐỘNG
• Nghiên cứu vận động là sự phân tích một
cách cẩn thận về quá trình vận động của cơ
thể con người được ứng dụng trong công
việc.
• Mục đích chính là loại trừ hoặc làm giảm
những động tác thừa, đồng thời làm thuận
lợi, nhanh chóng các thao tác cần thiết.
• Thông qua nghiên cứu vận động, công việc
được thiết kế lại hiệu quả hơn
Các vận động cơ bản
.
Sự tiêu thụ năng lượng
E 4.9 V (0.21 EO 2 )
– E: năng lượng tiêu hao (kcal/phút)
– V: Lượng không khí hít vào (lít/phút)
150
100
50 _
0 5 10 15
Baûng heä soá khôùp noái (nguoàn: B.W. Niebel, A. Freivalds [1])
Chỉ dẫn thao tác nâng của
NIOSH
Heä soá khôùp noái phuï thuoäc vaøo tính töï nhieân giao tieáp
cuûa tay - vaät theå
Moät giao tieáp toát hoaëc naém chaët seõ giaûm löïc yeâu caàu
naém toái ña vaø taêng khoái löôïng naâng leân coù theå chaáp
nhaän ñöôïc
Coù ba loaïi khôùp noái ñöôïc duøng: toát, trung bình, xaáu
(good, fair, poor).
Chỉ dẫn thao tác nâng của
NIOSH
Moät khôùp noái toát ñaït ñöôïc neáu thuøng chöùa ñoà
ñöôïc thieát keá toái öu
• Nhöõng hoäp vaø nhöõng caùi gioû maø tay quai hay tay
naém ñöôïc laøm voû boïc toát
• Moät thuøng chöùa toát thì baèng phaúng, khoâng trôn tröôït,
chieàu ngang nhoû hôn 16 inch (40cm) vaø cao nhoû hôn
12inch (30cm)
Chỉ dẫn thao tác nâng của
NIOSH
• Moät khôùp noái toát ñaït ñöôïc neáu thuøng chöùa ñoà ñöôïc
thieát keá toái öu
• Tay caàm toái öu laø daïng hình truï, nhaün, beà maët khoâng trôn
tröôït,
• ñöôøng kính 0,751,5 inch (1,93,8 cm), daøi lôùn hôn 4,5
inch (11,3 cm) vaø khoaûng hôû 2 inch (5cm).
• moät khôùp noái toát seõ goàm coù moät caùi thuaän tieän ñeå naém
maø caùnh tay coù theå thuaän tieän choaøng xung quanh vaät theå
khoâng coù baát kyø nhöõng söï leäch coå tay
Chỉ dẫn thao tác nâng của
NIOSH
Moät khôùp noái trung bình
• giao tieáp ít toái öu hôn do tay caàm ít toái öu hôn hay naém tay
khoâng bao boïc
• thuøng chöùa thieát keá toái öu nhöng khoâng coù tay caàm, hay khoâng
coù naém tay, hay khoâng bao boïc,
• moät khôùp noái bình thöôøng neáu laø tay naém khoâng bao taát caû
ñöôøng xung quanh nhöng ñöôïc uoán cong 90o
• aùp duïng trong haàu heát coâng ngheä thuøng bao bì.
Chỉ dẫn thao tác nâng của
NIOSH
Moät khôùp noái xaáu
• thuøng chöùa thieát keá ít toái öu hôn, khoâng coù tay caàm, khoâng coù
tay naém, khoâng bao boïc,
• nhöõng vaät theå khoâng theo qui ñònh thì to lôùn hoaëc khoù coù tay
naém
• Baát kyø thuøng chöùa naøo xuø xì hay beà maët trôn, hình daùng saéc
beùn, troïng taâm khoâng ñoái xöùng vôùi löïc troïng tröôøng, hay söï
chöùa khoâng oån ñònh.
Chỉ dẫn thao tác nâng của NIOSH
• Ví dụ: NIOSH phaân tích söï naâng hoäp vaøo thaân xe
Giaû söû moät ngöôøi naâng hoäp naëng 30lb töø maët ñaát vaøo thaân xe. Ngöôøi
quay moät goùc 90o moät caùch ñôn giaûn nhaác hoäp töø möùc maët ñaát (V = 0)
ôû khoaûng caùch naèm ngang ngaén nhaát (H 10inches). Khoaûng caùch di
chuyeån thaúng ñöùng laø khoaûng caùch töø vò trí thaúng ñöùng cuûa hoäp taïi nôi
ñöôïc ñöa tôùi (giaû söû phaàn ñaùy cuûa thaân xe laø 25 inches tính töø maët ñaát)
vaø vò trí thaúng ñöùng cuûa hoäp ôû taïi goác (V = 0) (giaû söû ôû neàn), ñeå deã
tính laáy D = 25. Giaû söû raèng chæ coù moät laàn naâng, do ñoù FM = 1. Cuõng
vaäy, giaû söû hoäp nhoû moät caùch yeáu ôùt nhöng khoâng coù tay caàm. Nhö
vaäy, khôùp noái nhoû vôùi CM = 0,95.
Chỉ dẫn thao tác nâng của NIOSH
thaân xe
Chỉ dẫn thao tác nâng của NIOSH
• Ví dụ: NIOSH phaân tích söï naâng hoäp vaøo thaân xe
Ñieàu naøy vieäc tính toaùn cho phaàn goác (origin) nhö sau:
Giaû söû taàm vôùi vaøo thaân xe roäng hôn (H = 25 inches) bôûi vì böûng xe vaø chieàu
cao meùp thaân xe, khoâng quay ngöôøi, khoaûng caùch di chuyeån duy trì gioáng nhau
vaø khôùp noái choå tay naém yeáu,ï tính toaùn taïi vò trí ñaët:
a) b) c)
d) e) f)
a) Keá hoaïch naâng; b) Xaùc ñònh kyõ thuaät naâng toát nhaát;
c) d) Coù choã naém chaéc chaén; e) Ñöa taûi gaàn thaân theå ngöôøi
f) Nhöõng coâng vieäc naâng xen keõ coâng vieäc nheï nhaøng
Chỉ dẫn thao tác nâng của
NIOSH
• NIOSH cũng đưa ra hệ số lực nâng (Lifting
index - LI): mức độ may rủi của việc nâng
một vật nặng, với một giá trị vượt quá 1 cho
là bị nguy hiểm.
• LI được dùng trong những công việc có ưu
tiên cho việc tái thiết kế nhân trắc học.
LI = Trọng lượng nâng/RWL
Hướng dẫn cách nâng với nhiều
công việc
• Chỉ số nâng hỗn hợp CLI (Composite lifting
index): thể hiện tập hợp các yêu cầu của
công việc.
• CLI bằng chỉ số nâng công việc đơn giản lớn
nhất STLI (Single task lifting index), và
tăng một cách tương đối CLI đối với công
việc xảy ra sau.
Hướng dẫn cách nâng với nhiều
công việc
• Thủ tục đa công việc như sau:
– Tính RWL công việc đơn (STRWL) cho mỗi công việc
– Tính tần suất độc lập RWL (FIRWL) cho mỗi công việc bằng cách
đặt FM = 1
– Tính LI công việc đơn (STLI) bằng cách chia tải bởi STRWL
– Tính tần suất độc lập LI (FILI) bằng cách chia tải lớn nhất bởi
FIRWL tương ứng
– Tính CLI đối với toàn thể công việc bằng cách xếp theo thứ tự công
việc phù hợp sự giảm stress cơ thể, đó là STLI cho mỗi công việc.
Kế đó CLI là
CLI = STLI1 + LI
Với LI = FILI2 * (1/FM1,2 – 1/FM1) + FILI3 * (1/FM1,2,3 – 1/FM1,2) +....