TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA – ĐHQG TPHCM

KHOA MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN

BÀI GIẢNG MÔN HỌC

CON NGƯỜI VÀ MÔI TRƯỜNG

Chương 1

CON NGƯỜI &

QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN

Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 1

 1.3- Dân số và các vấn đề về dân số (tt)
1.3.2- Quá trình tăng DS và đô thị hóa (tt)

3/ Tỉ lệ tử:
§ Tuổi thọ tiềm tàng
§ Tuổi thọ thực tế

vCác nhân tố ảnh hưởng đến

quá trình tử vong
§ Chiến tranh.
§ Đói kém và dịch bệnh.
§ Tai nạn (hạt nhân, sóng thần…)
§ ONMT, TP
Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 2
 1.3- Dân số và các vấn đề về dân số (tt)
1.3.2- Quá trình tăng DS và đô thị hóa (tt)
vSự di dân:
§ Tốc độ di dân vào là số người di dân vào một quốc
gia/năm/1000 người của dân số nước đó.
§ Tốc độ dân đi ra cũng được xác định tương tự.
§ Sự thay đổi thuần dân số hàng năm của một nước tùy vào 2 yếu
tố:
§ Số dân đi vào (immigration)/năm
§ Số dân đi ra (emigration)/năm
§ Tốc độ di dân thuần của một quốc gia là hiệu số giữa 2 số kể
trên. Như vậy ta có công thức sau:
§ Tốc độ thay đổi dân = [ Sinh suất chung – Tử suất chung] +
Tốc độ di dân thuần của một quốc gia.

Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 3

 1.3- Dân số và các vấn đề về dân sốSỐ(tt)
1.4- DÂN VÀ CÁC VẤN ĐỀ VỀ DÂN SỐ

1.3.2- Quá trình tăng DS và đô thị hóa (tt)

vTuổi thọ
§ Tuổi thọ trung bình đang
tăng.
§ Dân số đang già đi.
§ Tuổi thọ trung bình đàn ông
đang giảm đi khoảng 5 năm
ở Đông Âu và SNG (Cộng
đồng các quốc gia độc lập)

Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 4

 1.3- Dân số và các vấn đề về dân số (tt)
1.3.2- Quá trình tăng DS và đô thị hóa (tt)

vTuổi thọ
§ Tuổi thọ trung bình đang
tăng.
§ Dân số đang già đi.
§ Tuổi thọ trung bình đàn
ông đang giảm đi khoảng 5
năm ở Đông Âu và SNG
(Cộng đồng các quốc gia
độc lập)

Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 5

Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN
1.3- Dân số và các vấn đề về dân số (tt)
1.3.2- Quá trình tăng DS và đô thị hóa (tt)

vSức khỏe
§ Tiêu chuẩn SK đã được cải thiện.
§ Tỉ lệ tử vong trẻ em còn cao
(70%o).
§ Tình hình suy dinh dưỡng vẫn còn
phổ biến.
§ Tình hình sức khỏe vẫn còn rất tồi tệ
ở châu Phi.
§ Đông Âu và SNG đang giảm sút.
§ Bệnh dịch HIV, ung thư, …

Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 6

 1.3- Dân số và các vấn đề về dân số (tt)
1.3.3- Dân số với sự tồn tại và phát triển xã hội
vNhà ở & an ninh xã hội
§ Khoảng 1 tỷ người đang sống
trong những ngôi nhà tồi tệ.
§ ≈100 triệu người không có nhà ở.
§ Tội phạm, TNGthông gia tăng….
§ Bạo hành trong gia đình, phân
biệt đối xử, … vẫn còn.

Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 7

 1.3- Dân số và các vấn đề về dân số (tt)
1.3.3- DS với sự tồn tại và ph/triển XH (tt)
vXung đột
§ Xung đột nội bộ quốc gia.
§ Châu Phi
§ Trung Đông
§ Vấn đề tị nạn

Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 8

 1.3- Dân số và các vấn đề về dân số (tt)
1.3.3- DS với sự tồn tại và ph/triển XH (tt)

vNghèo khổ
§ Có khoảng 1,3 tỉ người có
thu nhập < 1 USD/ngày.

Thiếu hụt 3 khả năng cơ

bản:
§ Thiếu dinh dưỡng.
§ Thiếu khả năng sinh đẻ mẹ
tròn con vuông.
§ Thiếu các đkiện giáo dục.
Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 9
 1.3- Dân số và các vấn đề về dân số (tt)
1.3.3- DS với sự tồn tại và ph/triển XH (tt)

vPhân bố dân cư và phương

thức giao thông
§ Có hai loại hình đô thị: tập
trung và phân tán
§ Ở các đô thị tập trung ở châu
Âu, dân chúng di chuyển bằng
phương tiện công cộng.
§ Ở cá đô thị phân tán ở Mỹ, dân
cư chủ yếu dựa vào xe hơi cá
nhân để di chuyển.
Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 10
 1.3- Dân số và các vấn đề về dân số (tt)
1.3.3- DS với sự tồn tại và ph/triển XH (tt)

vPhân bố dân cư và ph/thức

giao thông (tt)
§ Xe hơi, xe gắn máy là một bộ
phận quan trọng của sinh hoạt
xã hội… nhưng:
+ Ả/h đến sự AT của CN.
+Gây ONMT đất, nước, Kkhí.
+ Gây kẹt xe kinh niên.
- Các loại xe công cộng khác: xe
buýt, xe lửa, xe điện, … được
phát triển rộng rãi tùy QG
Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 11
 1.3- Dân số và các vấn đề về dân số (tt)
1.3.3- DS với sự tồn tại và ph/triển XH (tt)

vCác cản trở của việc ổn định nhanh DS:

§ Số lượng lớn của độ tuổi tiền sinh sản.
§ Các hủ tục, thói quen: sự đa thê, phản ứng tiêu cực với các
vấn đề như sinh đẻ hay ngừa thai…
§ Các quan điểm đối nghịch nhau trong vấn đề DS.
§ Việc ổn định DS là không thể chậm trễ ở các nước thuộc
thế giới thứ 3.
§ Tương lai của sự gia tăng DS thế giới thì rất khó xác định.

Chương 1- CON NGƯỜI VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN 12