WDP WYKŁAD (8) – BEHAWIORYZM

1.KORZENIE:

+spenseryzm:
-wizja człowieka biernego,
-element mechanizmu sterowany przez pewne układy społeczne

+pragmatyzm
-użyteczność
-nauka miała być użyteczna, a użytkownicy mieli być na tę użyteczność otwarci

+na gruzach psychologii introspekcyjnej (behawioryzm powstał w opozycji do

psychologii introspekcyjnej).

2.BEHAWIORYZM - "przewidywanie i kontrolowanie zachowań":

+polemika Watsona z psychologią klasyczną:

-nacisk na obserwowalne (=mierzalne) zachowanie

-bierny badacz-odkrywca zastąpiony przez aktywnego badacza-inżyniera (obserwuje i
dokonuje pewne zmiany).

3.ŚWIADOMOŚĆ:

+niedostępna dla innych

+niemierzalna
+brak obiektywnych metod badawczych.

4.MECHANIZMY UCZENIA SIĘ:

+odruchy bezwarunkowe:

-przypadkowe korelacje meurofizjologicze (np.odruch kolanowy)

-odruchy atawistyczne (odruch chwytny)
-odruchy o dużym znaczeniu przystosowawczym (odruch ssania)
-odruchy, które ułatwiają rozwój złożonych form zachowania (odruch szermierza)

+odruchy warunkowe (pawłowskie)

+odruchy intrumentalne.
5.PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA:

+redukcjonizm do zachowania (John Locke - tabula rasa, teoria poznawcza)

+paradygmat naukowy (psychologia jest nauką całkowicie obiektywną, bada tylko
zjawiska obserwowalne, namacalne, widoczne)
+koncepcja metody -- koncepcja człowieka
+badania na zwierzętach (wyniki badań na zwierzętach można generalizować na inne
społeczności), np. szczury; badanie zgodne z metodą eksperymentalną
+omnipotencja procesu uczenia
+John Locke "tabula rasa".

6.RÓŻNE FAZY BEHAWIORYZMU:

+wczesny behawioryzm - tzw. "klasyczny":

-Watson (1913-1930)
-zał. epistemologiczne (skrajny empiryzm)
-zał. ontologiczne

+neobehawioryzm (1930-1960):

-teleologiczny (Tolman) - dążenie do celu

-logikalny (badanie relacji logicznych)
-fizjologiczny (zmienne pośredniczące)
-operacjonalistyczny (Skinner) - stwierdzenie korelacji między obserwacjami

+socjobehawioryzm (1960-...):

-Bandura
-powrót do procesów poznawczych
-zakłada także zmienne pośredniczące.

7.GŁÓWNI PRZEDSTAWICIELE:

+John Broadus Watson (1878-1958)

-twórca behawioryzmu
-1913r. (referat: Psychologia jak ją widzi behawiorysta)
*dykredytuje świadomość, skupia się na zachowaniach i sytuacjach
-eksperyment z małym Albertem

+Burrhus Frederic Skinner:

-1938r. - "Zachowanie organizmów" (eksperymentalna analiza warunkowania
sprawczego)
-paradygmat eksperymentalnej analizy zachowania
-cel: biologiczny i temporalny/tymczasowy (wzmocnienie, bodziec dyskryminacyjny...)

+WALDEN TWO (SKINNER):

-1948r.
-społeczeństwo utopijne
-zasada konsekwentnego warunkowania (wzmocnienia pozytywne, unikanie kar)
-dzieci (bardzo istotne); rodzic nie ma wiedzy ani umiejętności, aby kształcić dziecko
(dziecko może wykształcić niechciane zachowania)
-współpraca
-eliminacja rywalizacji i konkurencji
-nie uczono historii (brak użyteczności)

+EDWARD THORNDIKE:

-twórca prawa efektu, które przejawia się w każdym procesie warunkowym

-badania nad zachowaniami inteligentnych zwierząt
-podstawy teorii warunkowania instrumentalnego
-prawo efektu
-metoda prób i błędów
-skrzynki problemowe

+Joseph Wolpe (1915-1997):

-terapia behawioralna
-1958 (systematyczna desytntetyzacja)

+Edward Chace Tolman:

-Tolman's Maze:

*koncpecja zmiennych pośredniczących

*koncepcja utajonego uczenia się
*wzmocnienie jest niezbędnym czynnikiem uczenia się

+Albert Bandura (1925):

-geneza zachowań agresywnych
-teoria uczenia się społecznego (obserwacja modeli, wzorców); wyszedł z założenia,
że niektórych rzeczy uczymy się tylko z obserwacji (np.wpływ rodzica na dzieci)

-EGO i ECO (światem człowieka jest świat kultury, a nie natury).

8.ROZWÓJ PSYCHICZNY:

+proces przystosowania jednostki do środowiska

+przystosowanie = procesy uczenia się
-uniwersalne dla wszystkich istot żywych
+egzogenny - determinowany przez czynniki zewnętrzne (paradoks).

9.SPOŁECZNOŚCI BEHAWIORALNE:

+1967 (Twin Oaks Community, Louisa County, Virginia)

+1971 (Los Horcones, Hermosillo, Meksyk)
+1970 (Walden Seven, okolice Barcelony, Hiszpania).