GENDER STUDIES

AP
Ocampo, Kirztine Shane, V. | Ma’am Carlotta Cayetano | QUARTER 3 2024

social institutions kagaya ng pamilya,

KONSEPTO NG GENDER, SEX AT eskuelahan, mass media, relihiyon, estado,
GENDER ROLES at lugar ng trabaho.
● Ito ay puedeng magbago sa pag-usad ng
Sex ay tumutukoy sa bayolohikal at pisyolohikal na panahon.
katangian na nagtatakda ng pagkakaiba ng babae ● Ito ay iba-iba sa bawat kultura at lipunan.
sa lalaki.
MGA SIMBOLO
Gender naman ay tumutukoy sa mga panlipunang
● Noong panahon ng Griyego, ang mga
gampanin, kilos, at gawain na itinatakda ng lipunan
kalalakihan ay sumisimbolo sa pana at
para sa mga babae at lalaki.
espada. Ang mga kababaihan naman ay sa
pagiging maganda at modelo ng kultura.
● Naging basehan ito sa mga simbolo. Ang
KATANGIAN NG SEX pana ay sumisimbolo sa lalaki, at ang sa
● ilang bayolohikal at pisikal na katangian ng babae ay parang salamin.
lalaki at babae: ● Sa Pilipinas,mahaba at masalimuot ang
kasaysayan ng LGBT community. Bago pa
Lalaki man dumating ang mga mananakop na
● May adams apple Kastila sa bansa ay nakapaloob na sa ating
● Penis at Testicles kultura at tradisyon ang usaping
● XY chromosomes pangkasarian..
● Androgen and Testosterone

Babae
● Developed breast
● Vagina
● XX chromosomes
● Estrogen and Progesterone

KATANGIAN NG GENDER
● isang social contract at nakabatay sa mga
salik panlipunan (social factors).
● panlipunang gampanin at tungkulin,
kapasidad, intelektual, emosyonal at
panlipunang katangian at katayuan na
nakaatas sa mga babae at lalaki at iba
pang kategoryang itinakda ng kultura at
lipunan.

Epekto ng Salik Panlipunan:

● Ito ay natutunan. Ang mga gender roles ay
natutunan sa pamamagitan ng iba’t-ibang
GENDER STUDIES
AP
Ocampo, Kirztine Shane, V. | Ma’am Carlotta Cayetano | QUARTER 3 2024
GENDER ROLES
● Ang gender role sa salitang tagalog ay
tungkulin o gampanin base sa kasarian.
● Ito ay ang itinakdang pamantayan na
basehan ng tungkulin o gampanin ng babae
at lalaki batay sa tinatanggap ng lipunang
ginagalawan.
BABAE
- Ang babae ang inaasahang maghanda ng
pagkain, mag-ipon ng tubig at panggatong,
at mag-alaga sa mga anak at kapartner.
LALAKI
- Madalas naman, lalaki ang inaasahang
magtrabaho sa labas ng bahay para
suportahan ang pamilya at mga magulang
sa pagtanda, at magtanggol sa pamilya
mula sa kapahamakan.
Oryentasyong Seksuwal (Sexual Orientation) ay
tumutukoy sa kakayahan ng isang tao na
makaranas ng malalim na atraksiyong apeksiyonal,
emosyonal, seksuwal; at ng malalim na
pakikipagrelasyon sa taong ang kasarian ay
maaaring katulad ng sa kanya, iba sa kanya, o
kasariang higit sa isa.
Pagkakakilanlan at Pagpapahayag na
Pangkasarian (Gender Identity and Expression)
ay kinikilala bilang malalim na damdamin at
personal na karanasang pangkasarian ng isang
tao, na maaaring nakatugma o hindi nakatugma sa
sex niya nang siya’y ipanganak.
1. Heterosexual – nagkakagusto o naaakit sa
taong hindi kahalintulad ng kanyang
kasarian.
2. Homosexual – nagkakagusto o naaakit sa
taong kahalintulad ng kanyang kasarian.
3. Bisexual–tao na naaakit sa parehong
babae at lalaki. Ang ibang tawag sa kanya
ay AC-DC, silahis, atbp.
4. Intersex –tao na ipinanganak na may
reproductive o sexual anatomy na hindi
akma sa lalaki o babae. Ang halimbawa ay
ipinanganak na babae ngunit mayroon
syang male reproductive organ. Ang ibang
tawag sa kanya ay hermaphrodite.
5. Lesbian–babae na nagkakagusto o naakit
sa kapwa babae. Ang ibang tawag sa
kanya ay tibo, tomboy, lesbiyana, atbp.
6. Gay–lalaki na nagkakagusto o naakit sa
kapwa lalaki. Ang ibang tawag sa kanya ay
bakla, beki, bayot, bading, paminta, sirena,
atbp.
7. Transgender –tao na kinikilala ang
kanyang kasarian na maaaring taliwas sa
ari nung ipinanganak siya o yung inatas sa
kanya ng lipunan. Ang ibang tawag sa
kanya ay transwoman, transman, atbp.
8. Queer – tao na may sexual orientation o
sexual identity na hindi nakapirmi o nag-iiba
o maaring hindi limitado sa dalawang
kasarian lamang.
Taon ng Pagbibigay Karapatang Bumoto sa
Kababaihan sa Kanlurang Asya Africa
Lebanon (1952) Egypt (1956) Syria (1949, 1953)
Tunisia (1959) Yemen (1967) Mauritania (1961)
Iraq (1980) Algeria (1962) Oman (1994)
Morocco (1963) Kuwait (1985, 2005) Libya (1964)
Sudan (1964) Saudi Arabia (2015)
*Binawi ng Kuwait ang karapatang bumoto ng mga
babae at muling naibalik noong 2005.
FEMALE GENITAL MUTILATION
● isang proseso ng pagbabago sa ari ng
kababaihan (bata o matanda) nang walang
anomang benepisyong medikal.
● Ang ganitong gawain ay maituturing na
paglabag sa karapatang pantao ng
kababaihan.
GENDER STUDIES
AP
Ocampo, Kirztine Shane, V. | Ma’am Carlotta Cayetano | QUARTER 3 2024

● Sa South Africa, may mga kaso ng
gang-rape sa mga Lesbian (tomboy) sa
paniniwalang magbabago ang oryentasyon
nila matapos silang gahasain.
PANGKULTURANG PANGKAT SA NEW
GUINEA
Binigyang pagkilala rin niya ang ilang Pilipinong
mang-aawit gaya ni Charice Pempengco.
2. TIM COOK (gay)
Ang CEO ng Apple Inc. na gumagawa ng iPhone,
iPad, at iba pang Apple products. Bago mapunta
sa Apple Corporation nagtrabaho rin si Cook sa
Compaq at IBM, at mga kompanyang may
kinalaman sa computers.

1. ARAPESH
3. DANTON REMOTO (gay)
- nangangahulugang “tao”
Isang propesor sa kilalang pamantasan,
- walang mga pangalan ang mga tao
kolumnista, manunulat, at mamamahayag.
rito.
- Napansin nila na
Siya ay tumanggap ng unang gantimpala sa
- ang mga babae at mga lalaki ay
ASEAN Letter-Writing Contest for Young People na
kapwa maalaga at mapag-aruga sa
naging dahilan kung bakit naging iskolar siya sa
kanilang mga anak, matulungin,
Ateneo de Manila University.
mapayapa, kooperatibo sa kanilang
pamilya at pangkat.
Nakilala siya sa pagtatag ng Ang Ladlad, isang
2. MUNDUGUMUR
pamayanan na binubuo ng mga miyembro ng
- tawag na Biwat
LGBT.
- mga babae at lalaki ay kapwa
matapang, agresibo, bayolente at
4. MARILLYN A. HEWSON (babae)
naghahangad ng kapangyarihan o
Chair, Presidente, at CEO ng Lockheed Martin
posisyon sa kanilang pangkat.
Corporation, na kilala sa paggawa ng mga armas
3. TSAMBULI
pandigma at panseguridad, at iba pang mga
- tinatawag din na Chambri.
makabagong teknolohiya.
- mga babae at mga lalaki ay may
.
magkaibang gampanin sa kanilang
5. CHARICE PEMPENGCO (transgender)
lipunan.
Isang Pilipinang mang-aawit na nakilala hindi
- Ang mga babae ay inilarawan
lamang sa bansa maging sa ibang panig ng
- nina Mead at Fortune bilang
mundo.
dominante kaysa sa mga lalaki.
Tinawag ni Oprah Winfrey na “the talented girl in
the world.”
MGA KILALANG PERSONALIDAD
Isa sa sumikat na awit niya ay ang Pyramid.
1. ELLEN DEGENERES (lesbian)
Isang artista, manunulat, stand-up comedian at 6. ANDERSON COOPER (gay)
host ng isa sa pinakamatagumpay na talk- show sa Isang mamamahayag at tinawag ng New York
Amerika, ang “The Ellen Degeneres Show”. Time na “the most prominent open gay on
American television.”
GENDER STUDIES
AP
Ocampo, Kirztine Shane, V. | Ma’am Carlotta Cayetano | QUARTER 3 2024
Nakilala si Cooper sa Pilipinas sa kanyang
coverage sa relief operations noong bagyong
Yolanda noong 2013.
Kilala siya bilang host at reporter ng Cable News
Network o CNN.
7. PARKER GUNDERSEN (lalaki)
Siya ang Chief Executive Officer ng ZALORA,
isang kilalang online fashion retailer na may
sangay sa Singapore, Indonesia, Malaysia, Brunei,
the Philippines, Hong Kong, at Taiwan.
8. GERALDINE ROMAN (transgender)
Kauna-unahang transgender na miyembro ng
Kongreso.
Siya ang kinatawan ng lalawigan ng Bataan. Siya
ang pangunahing tagapagsulong ng
Anti-Discrimination Bill sa Kongreso.
Siya ay nakapagtapos ng kursong European
Languages major in Spanish and French sa
Unibersidad ng Pilipinas at kumuha ng Master’s
Degree in Journalism sa Unibersidad del Pais
Vasco sa Northern Spain.
MGA ISYU NG KASARIAN AT
LIPUNAN
● diskriminasyon ay ang anumang pag-uuri,
eksklusyon, o restriksiyon batay sa kasarian
na naglalayon o nagiging sanhi ng hindi
pagkilala, paggalang, at pagtamasa ng
lahat ng kasarian ng kanilang mga
karapatan o kalayaan.
● Ang “foot binding” ay isinasagawa ng
mga sinaunang babae sa China. Ang mga
paa ng mga batang babae ay pinapaliit
hanggang sa tatlong pulgada gamit ang
pagbalot ng isang pirasong bakal.
● Ang tawag sa ganitong klase ng mga paa
ay lotus feet o lily feet. Halos isang
milenyong umiral ang tradisyong ito. Ang
pagkakaroon ng ganitong klase ng paa sa
simula ay kinikilala bilang simbolo ng
yaman, ganda, at pagiging karapat-dapat
sa pagpapakasal.
● Ang breast Ironing/ breast flattening sa
Africa ay isang matandang kaugalian sa
bansang Cameroon sa kontinente ng Africa.
Ito ang pagbabayo o pagmamasahe ng
dibdib ng batang nagdadalaga sa
pamamagitan ng bato, martilyo o spatula na
pinainit sa apoy.
● Ipinapaliwanag ng ina sa anak na ang
pagsagsagawa nito ay normal lamang
upang maiwasan ang:
(1) maagang pagbubuntis ng anak;
(2) paghinto sa pag-aaral; at
(3) pagkagahasa.
● Ang GABRIELA (General Assembly
Binding Women for Reforms, Integrity,
Equality, Leadership, and Action) ay isang
samahan sa Pilipinas na laban sa iba’t
ibang porma ng karahasang nararanasan
ng kababaihan na tinagurian nilang “Seven
Deadly Sins Against Women”.
1. pambubugbog/pananakit,
2. panggagahasa,
3. incest at iba pang seksuwal na pang-aabuso,
4. sexual harassment,
5. sexual discrimination at exploitation,
6. limitadong access sa reproductive health,
7. sex trafficking at prostitusyon.
● “LGBT rights are Human Rights” Ito ang
mga katagang winika ni dating UN
Secretary Gen Ban Ki-moon
● Narito ang ilan sa mga mahahalagang
Yogyakarta Principle. Mga Batayang
Simulain ng Yogyakarta sa Oryentasyong
Seksuwal, Pangkasariang Pagkakakilanlan
at Pagpapahayag (SOGIE).
GENDER STUDIES
AP
Ocampo, Kirztine Shane, V. | Ma’am Carlotta Cayetano | QUARTER 3 2024

● Principle 1: ANG KARAPATAN SA karapatan sa edukasyon nang walang

UNIBERSAL NA PAGTATAMASA NG diskriminasyong nag- uugat at sanhi ng
MGA KARAPATANG PANTAO - Lahat ng oryentasyong seksuwal at pangkasariang
tao ay isinilang na malaya at pantay sa pagkakakilanlan.
dignidad at mga karapatan. Bawat isa, ● Prinsipyo 25: ANG KARAPATANG
anuman ang oryentasyong seksuwal at LUMAHOK SA BUHAY-PAMPUBLIKO -
pangkasariang pagkakakilanlan ay Bawat mamamayan ay may karapatang
nararapat na ganap na magtamasa ng lahat sumali sa mga usaping publiko; kabilang
ng karapatang pantao. ang karapatang mahalal, lumahok sa
● Principle 2: ANG MGA KARAPATAN SA pagbubuo ng mga patakarang may
PAGKAKAPANTAY-PANTAY AT kinalaman sa kanyang kapakanan; at
KALAYAAN SA DISKRIMINASYON - upang mabigyan ng pantay na serbisyo-
Bawat isa ay may karapatang magtamasa publiko at trabaho sa mga pampublikong
ng lahat ng karapatang pantao nang ahensiya; kabilang ang pagseserbisyo sa
walang diskriminasyong nag-uugat sa pulisya at militar nang walang
oryentasyong seksuwal o pangkasariang diskriminasyong sanhi ng oryentasyong
pagkakakilanlan. Dapat kilalanin na ang seksuwal o pangkasariang pagkakakilanlan.
lahat ay pantay-pantay sa batas at sa
proteksiyon nito, nang walang anumang
diskriminasyon, kahit may nasasangkot na
iba pang karapatang pantao.
● Principle 4: ANG KARAPATAN SA
BUHAY - Karapatan ng lahat ang mabuhay.
Walang sinuman ang maaaring basta na
lamang pagkaitan ng buhay sa anumang
dahilan, kabilang ang may kaugnayan sa
oryentasyong seksuwal o pangkasariang
pagkakakilanlan. Ang parusang kamatayan
ay hindi ipapataw sa sinuman dahil sa
“consensual sexual activity” (gawaing
seksuwal na may pahintulot ng kapwa) ng
mga taong nasa wastong gulang o batay sa
oryentasyong seksuwal o pangkasariang
pagkakakilanlan.
● Principle 12: ANG KARAPATAN SA
TRABAHO - Ang lahat ay may karapatan
sa disente at produktibong trabaho, sa
makatarungan at paborableng mga
kondisyon sa paggawa, at sa proteksiyon
laban sa dis-empleyo at diskriminasyong
nag-uugat sa oryentasyong seksuwal
opangkasariang pagkakakilanlan.
● Prinsipyo 16: ANG KARAPATAN SA
EDUKASYON - Ang lahat ay may