ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

------ωωω------

SOUDCHAI SIMMALAVONG

BƯỚC ĐẦU KHẢO SÁT LỖI NGỮ ÂM

CỦA NGƯỜI LÀO HỌC TIẾNG VIỆT

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH NGÔN NGỮ HỌC

Hà Nội, 2016
 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------ωωω------

SOUDCHAI SIMMALAVONG

BƯỚC ĐẦU KHẢO SÁT LỖI NGỮ ÂM

CỦA NGƯỜI LÀO HỌC TIẾNG VIỆT
Chuyên ngành: Ngôn ngữ học
Mã số: 60220240

LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ HỌC

Giáo viên hướng dẫn: TS. Nguyễn Ngọc Bình

XÁC NHẬN HỌC VIÊN ĐÃ CHỈNH SỬA THEO GÓP Ý CỦA HỘI ĐỒNG

Giáo viên hướng dẫn Chủ tịch hội đồng chấm luận văn
thạc sĩ khoa học

TS. Nguyễn Ngọc Bình PGS.TS. Nguyễn Văn Chính

Hà Nội, 2016
LỜI CAM ĐOAN

H vi n

Soudchai SIMMALAVONG

i
 LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài luận văn “Bƣớ đầu khảo sát lỗi ngữ âm của ngƣời
Lào h c tiếng Việt”, tôi đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn và giúp đỡ nhiệt tình cuả
nhiều tập thể và cá nhân.

Trƣớ ti n , tôi xin đƣợc bày tỏ lời cảm ơn hân thành tới các thầy, cô giảng
viên của khoa Ngôn ngữ h c, trƣờng Đại h c Khoa h c Xã hội và Nhân văn. Các
thầy cô đã dạy tôi những bài h c hữu ích của trong khóa h c, truyền đạt những
kiến thức, kinh nghiệm quý báu, làm nền tảng cho tôi hoàn thành bản luận văn.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn hân thành nhất đối với TS. Nguyễn Ng c
Bình, ngƣời đã định hƣớng nghiên cứu và trực tiếp hƣớng dẫn tôi hoàn thành
luận văn.

Tôi xin trân tr ng cảm ơn Ban giám đốc và các bạn đồng nghiệp Trƣờng Đại
h c Quố gia Lào đã tạo m i điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình h c
tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này.

Cuối cùng, xin chân thành cảm ơn gia đình, ngƣời thân và bạn bè; những
ngƣời đã khuyến khích và động viên tôi trong suốt quá trình h c tập và nghiên
cứu.

Mặ dù tôi đã ố gắng hoàn thành luận văn với tất cả sự nỗ lực của bản
thân, nhƣng luận văn hắc chắn không thể tránh khỏi những nhiều sai sót. Kính
mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp ủa quý thầy cô.

Hà Nộ 2015

Tác giả

Soudchai SIMMALAVON

ii
 DANH M C BẢNG

Bảng 1: So sánh giữa thanh điệu tiếng Việt và tiếng Lào....................................25

Bảng 2: Hệ thống ph âm đầu trong tiếng Việt………………………………...26

Bảng 3: Bảng ph âm tiếng Việt………………………………………………..41

Bảng 4: Bảng hệ thống lỗi phát âm ủa ngƣời Lào khi nói tiếng Việt………….48

Bảng 5: Bảng t ng hợp lỗi ngữ âm ủa ngƣời Lào nói tiếng Việt ……………...77

DANH MỤC HÌNH

Hình 1: Cấu trú âm tiếng Việt ............................................................................ 22

Hình 2: Cách phát âm ph âm b /b/ ..................................................................... 55

Hình 3: Cách phát âm ph âm k /k/ ..................................................................... 56

Hình 4: Cách phát âm ph âm ch /c/ .................................................................... 57

Hình 5: Cách phát âm ph âm d /z/ ...................................................................... 57

Hình 6: Cách phát âm ph âm đ /d/ ..................................................................... 58

Hình 7: Cách phát âm ph âm g /ɣ/ ..................................................................... 58

Hình 8: Cách phát âm ph âm kh /x/ ................................................................... 59

Hình 9: Cách phát âm ph âm l /l/ ....................................................................... 59

Hình 10: Cách phát âm ph âm m /m/ ................................................................. 60

Hình 11: Cách phát âm ph âm n /n/ ................................................................... 60

Hình 12: Cách phát âm ph âm ng /ŋ/ ................................................................. 61

Hình 13: Cách phát âm ph âm ph /f/ .................................................................. 61

Hình 14: Cách phát âm ph âm t /t/ ..................................................................... 62

Hình 15: Cách phát âm ph âm v /w/................................................................... 63

iii
Hình 16: Cách phát âm ph âm ph /f/ .................................................................. 63

Hình 17: Cách phát âm nguyên âm a .................................................................. 64

Hình 18: Cách phát âm nguyên âm e .................................................................. 64

Hình 19: Cách phát âm nguyên âm i ................................................................... 65

Hình 20: Cách phát âm nguyên âm o .................................................................. 65

Hình 21: Cách phát âm nguyên âm u .................................................................. 66

iv
 MỤC LỤC
LƠI CAM ĐOAN ................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ ii

DANH M C BẢNG .............................................................................................. ii

DANH M C HÌNH ..............................................................................................iii

M C L C .............................................................................................................. v

PHẦN M ĐẦU .................................................................................................... 1

1. L do h n đề tài ................................................................................................ 1

2. Lị h s nghi n ứu đề tài ................................................................................... 3

3. M đ h ủa luận văn ....................................................................................... 5

4. ngh a ủa luận văn .......................................................................................... 5

4.1 ngh a thự tiễn .............................................................................................. 5

4.2 ngh a l luận ................................................................................................. 6

5. Phạm vi ủa luận văn ......................................................................................... 6

6. Phƣơng pháp nghi n ứu .................................................................................... 6

6.1 Thu thập tài liệu ............................................................................................... 7

6.2 Thống k ........................................................................................................... 7

6.3 Mi u tả.............................................................................................................. 7

6.4 Phƣơng pháp so sánh đối hiếu ........................................................................ 7

6.5 Thủ pháp phân t h lỗi ủa ngôn ngữ h ứng d ng ........................................ 8

7. Những điểm mới ủa luận văn ........................................................................... 8

8. Bố ủa luận văn ........................................................................................... 8

v
CHƢƠNG 1: L luận hung về lỗi ngữ âm ........................................................... 9

1.1 Khái niệm về lỗi ............................................................................................... 9

1.1.1 Khái niệm “lỗi” ............................................................................................. 9

1.1.2 Cá nguy n nhân tạo lỗi .............................................................................. 10

1.1.2.1 Chiến lƣợ h ......................................................................................... 10

1.1.2.2 Chiến lƣợ giao tiếp ................................................................................. 11

1.1.3 ngh a ủa lỗi và phân t h lỗi .................................................................. 12

1.1.4 Phân loại lỗi ................................................................................................. 13

1.2 Quan niệm về ngữ âm và ngữ âm tiếng Việt ................................................. 14

1.2.1 Quan niệm về ngữ âm ................................................................................. 14

1.2.2 Ngữ âm tiếng Việt ....................................................................................... 17

1.2.2.1 N t đặ thù ủa ngữ âm tiếng Việt ........................................................... 17

1.2.2.2 Lỗi ngữ âm tiếng Việt .............................................................................. 19

CHƢƠNG 2: Lỗi phát âm ủa ngƣời Lào khi h c tiếng Việt .............................. 21

2.1 Lỗi khi phát âm ph âm đầu........................................................................... 25

2.1.1 Lỗi trong ph âm đầu là “p”/p/, “ ”/ / ....................................................... 30

2.1.2 Lỗi khi ph âm đầu là “ ”/k/, “k” /k/, “kh”/x/ ............................................ 31

2.1.3 Lỗi khi phát âm ph âm đầu là “ h” /c/, “tr” / ʈ /........................................ 31

2.1.4 Lỗi khi phát âm á ph âm đầu là “g” /ɣ/, “gh”/ɣ/.................................... 39

2.1.5 Lỗi khi phát âm ph âm đầu là “l” /l/, “n” /n/ ............................................. 35

2.1.6 Lỗi khi phát âm ph âm đầu là “r” /ʐ/, “s” /ʂ/............................................. 36

2.1.7 Lỗi khi phát âm ph âm đầu là “r” /ʐ/, “nh” /ɲ/.......................................... 36

vi
2.1.8 Lỗi khi phát âm ph âm đầu là “s” /ʂ/, “x” /s/ ............................................ 37

2.1.9 Lỗi khi phát âm ph âm đầu là “ph” /f/ ...................................................... 39

2.2.10 Lỗi khi phát âm ph âm đầu là "v" /w/……………………… . ………...40

2.3 Lỗi khi phát âm á ph âm uối ................................................................... 41

2.3.1 Lỗi khi phát âm nhầm giữa á ph âm uối .............................................. 42

2.3.2 Lỗi khi huyển từ âm uối .......................................................................... 42

2.3.3 Lỗi khi phát âm phần vần ............................................................................ 43

2.3.4 Lỗi khi đ á đông âm “o” /ɔ/, “ô” /o/..................................................... 45

2.3.5 Lỗi khi phát âm á đồng âm “â” /ɤ/ .......................................................... 46

2.3.6 Lỗi khi lƣợ ỏ ớt á nguy n âm trong phần vần ................................... 46

2.3.7 Lỗi khi phát âm lẫn á phần vần với nhau ................................................ 47

Tiểu kết hƣơng 2................................................................................................. 48

Chƣơng 3: Một số giải pháp hữa lỗi phát âm ủa ngƣời Lào khi nói tiếng
Việt…………………………………………………………………………… ...51

3.1 Luyện phát âm âm tiết .................................................................................... 54

3.1.1 Ph âm: ........................................................................................................ 54

3.1.2 Nguyên âm .................................................................................................. 64

3.2 Luyện phát âm với á từ, tiếng hay mắ lỗi ................................................. 66

3.3 Luyện nói âu dài, đ á đoạn thơ, văn ...................................................... 72

3.4 Luyện tập phát âm qua á h kể lại á âu huyện ....................................... 73

3.5 Luyện phát âm qua các bài hát ....................................................................... 73

3.6 Luyện phát âm qua giao tiếp hàng ngày ........................................................ 74

vii
Tiểu kết hƣơng 3: ............................................................................................... 74

K T LU N .......................................................................................................... 76

DANH M C TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 80

PHỤ LỤC

viii