Sytuacja Polaków w zaborze rosyjskim po upadku Powstania Styczniowego

1. Represje po upadku powstania styczniowego

– całkowita likwidacja odrębności KRÓLESTWA POLSKIEGO – zmiana nazwy na KRAJ NADWIŚLAŃSKI
– tysiące uczestników i sympatyków powstania zostało skazanych na śmierć
– ok. 25 tys. osób zostało zesłanych na Syberię lub na KATORGĘ
– ok. 8 tys. osób zostało ukaranych służbą w karnych oddziałach armii carskiej
– szlachta uczestnicząca w powstaniu została pozbawiona swoich majątków

2. Rusyfikacja to polityka władz carskich, której celem było wynarodowienie Polaków poprzez wprowadzenie języka
rosyjskiego jako języka urzędowego, a także obowiązującego w szkołach

3. Postawy Polaków w zaborze rosyjskim po upadku powstania styczniowego

– załamanie się wiary w możliwość odzyskania niepodległości w drodze zbrojnego powstania
– wzrosło znaczenie programu PRACY ORGANICZNEJ czyli pokojowego oporu wobec zaborców, a celem pracy
organicznej był rozwój gospodarczy kraju, podstawową formą pracy organicznej było organizowanie stowarzyszeń i
spółek gospodarczych i charytatywnych
4. POZYTYWIZM WARSZAWSKI – ruch narodowy, który promował PRACĘ ORGANICZNĄ i PRACĘ U PODSTAW w celu
rozwoju kraju
5. formy oporu społeczeństwa polskiego wobec rusyfikacji – działania zmierzające do umocnienia
polskiej świadomości narodowej
– prowadzenie tajnego nauczania (tajne komplety)
– Powstanie UNIWERSYTETU LATAJĄCEGO – nielegalnej uczelni dla kobiet (Jadwiga Szczawińska-Dawidowa)

Sytuacja Polaków w zaborze pruskim po upadku Powstania Styczniowego

1. w 1871 r. – Wielkopolska i Pomorze Gdańskie zostały włączone w skład Cesarstwa Niemieckiego

b. zastąpienie nazwy WIELKIE KSIĘSTWO POZNAŃSKIE nazwą PROWINCJA POZNAŃSKA

2. KULTURKAMPF – walka z wpływami Kościoła katolickiego w cesarstwie niemieckim (1871–1878 r.) poprzez
ustanowienie ustaw, które wprowadzały kontrolę nad Kościołem: likwidacja seminariów duchownych, likwidacja
większości zakonów. Uwięzienie arcybiskupa gnieźnieńskiego Mieczysława Ledóchowskiego.

3. RUGI PRUSKIE – DEPORTOWANIE (wydalanie) Polaków spoza zaboru pruskiego. KOMISJA KOLONIZACYJNA (od
1886 r.) wykupywała majątki polskie, a ziemie sprzedawała osadnikom niemieckim

4. Germanizacja walka z językiem polskim poprzez wprowadzenie obowiązkowej nauki języka niemieckiego w
szkołach, zniesienie języka polskiego w szkołach, wprowadzenie języka niemieckiego jako języka urzędowego
5. utworzenie HAKATY – Związek Popierania Niemczyzny w Marchiach Wschodnich – 1894 r.

6. „pruskie ustawodawstwo wyjątkowe” z lat 1901-1908

– wprowadzenie obowiązku nauczania religii w języku niemieckim
– wprowadzenie obowiązku uzyskania specjalnego zezwolenia na budowę domu
– „USTAWA KAGAŃCOWA” – obowiązek używania języka niemieckiego podczas zgromadzeń publicznych

4. Walka Polaków z germanizacją - rozwój działań w ramach pracy organicznej, powstanie Związku Spółek
Zarobkowych
5. działalność PIOTRA WAWRZYNIAKA
– założył Bank Ludowy w Śremie
– zakładał spółki kredytowe
– zakładał spółdzielnie
6. powstanie Towarzystwa Czytelni Ludowych i Towarzystwa Pomocy Naukowej
7. działalność Towarzystwa Przyjaciół Wzajemnego Pouczania się i Opieki nad Dziećmi „Warta” – Aniela
Tułodziecka
8.sprzeciw Michała Drzymały wobec zakazu budowy domu – mieszkał w wozie cyrkowym
9. strajk dzieci wrzesińskich przeciwko obowiązkowi nauki religii w języku niemieckim – 1901 r.