Professional Documents
Culture Documents
VĂN-NỘI DUNG ÔN TẬP GIỮA HKI - 2023
VĂN-NỘI DUNG ÔN TẬP GIỮA HKI - 2023
Khi rơi xuống tầng mây thấp, mặt ngoài của băng lại được bao bọc thêm một lớp màng
nước, đồng thời lại bị các luồng nước khi mạnh, khi yếu đang không ngừng bốc lên cao tác động
vào. Càng bị các luồng khí tác động lâu thì lớp "áo nước" của băng thể càng va chạm liên tục, dẫn
đến dính chặt lẫn nhau, khiến thể tích của băng thể càng lớn hơn. Đến lúc này, các luồng khí
không còn có thể "tung hứng" các băng thể được nữa, đành để chúng rơi xuống mặt đất, gây ra
những trận mưa đá. Mưa đá thường kết thúc rất nhanh trong vòng 5-10phút và cũng có thể kéo
dài từ 20 - 30 phút.
[...]
Cách phòng tránh tác hại của mưa đá.
Việc dự báo mưa đá và khu vực chính xác sẽ có mưa đá là rất khó. Người dân ở các khu
vực hay có mưa đá cần thường xuyên theo dõi thông tin thời tiết để sớm biết có khả năng xảy ra
mưa đá và luôn chuẩn bị sẵn các phương án trú, tránh an toàn cho người, vật nuôi và hạn chế tác
hại của mưa đá đối với các vật dụng, đồ dùng, máy móc,… nếu nó xảy ra.
[...]
Nếu đang đi ngoài đường mà gặp mưa đá, bạn nên lập tức dừng lại tìm chỗ ẩn, đội mũ bảo
hiểm để tránh đá rơi vào đầu, chờ đá trên đường tan hết mới tiếp tục đi để tránh trơn ngã hoặc làm
người ướt rung lập cập.
(Theo 1001 thắc mắc: Vì sao có mưa đá? Cách phòng tránh thế nào?,
https://www.tienphong.vn/, ngày 24/03/2020, Châu Anh tổng hợp)
Trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1: Văn bản trên thuộc kiểu văn bản nào? Chỉ ra ít nhất một đặc điểm giúp em nhận biết
kiểu văn bản đó.
Câu 2: Cho biết văn bản sử dụng ngôn ngữ chuyên ngành nào?
Câu 3: Cho biết văn bản sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ nào?
Câu 4: Nêu tác dụng của việc sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ vừa tìm được ở câu 3.
Câu 5: Xác định ít nhất hai cách trình bày thông tin được sử dụng trong văn bản.
Câu 6: Tìm một từ tượng hình trong câu sau:
“Nếu đang đi ngoài đường mà gặp mưa đá, bạn nên lập tức dừng lại tìm chỗ ẩn, đội mũ bảo
hiểm để tránh đá rơi vào đầu, chờ đá trên đường tan hết mới tiếp tục đi để tránh trơn ngã hoặc làm
người ướt rung lập cập.”
Câu 7: Vì sao em biết đó là từ tượng hình.
Câu 8: Đặt một câu có sử dụng từ tượng hình thể hiện nội dung của văn bản.
ĐỀ 2:
PHẦN I: Đọc - hiểu (6 điểm)
Trong xã hội ngày nay, “sống xanh” không còn là một khái niệm mới nhưng không phải ai
cũng hiểu đúng và có điều kiện để sống thực sự “xanh”.[…]
Sống xanh không hẳn là lời kêu gọi thực hiện những hành động bảo vệ môi trường mang
tầm vĩ mô. Sống xanh đơn giản chỉ là những hành động “xanh” nhỏ bé trong sinh hoạt thường
nhật mà mỗi người đều có thể làm và dần tạo ra những thay đổi tích cực cho cuộc sống của bản
thân cũng như cộng đồng xung quanh.
Theo các chuyên gia, sống xanh có thể được phân làm bốn nhóm hành động chính. Thứ
nhất, sống xanh là “sử dụng thực phẩm xanh”. Ở khía cạnh này, các nhà khoa học đưa ra lời
khuyên về sử dụng đồ ăn, thức uống có nguồn gốc tự nhiên, sạch và nguyên bản. Thứ hai, sống
xanh là hòa mình trong “môi trường xanh”, gần gũi với thiên nhiên cây cối, sông hồ. Đây dường
như là cách hiểu phổ biến nhất với tất cả mọi người. Thứ ba, sống xanh còn là “vận động xanh”,
có nghĩa là thay vì đi lại di chuyển bằng ôtô, xe máy, con người có thể chọn đi bộ hoặc đi xe
đạp… Thứ tư, sống xanh là duy trì các “thói quen xanh”. “Thói quen xanh” được thể hiện qua ý
thức bảo vệ môi trường trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày, chẳng hạn như chủ động tận dụng
nguồn ánh sáng, năng lượng từ mặt trời để tiết kiệm điện trong nhà, tắt các thiết bị không cần
thiết…
(Trích “Sống xanh” đầy đủ - Thế Trung – Tuoitre online)
Trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1: Văn bản trên thuộc kiểu văn bản nào? Chỉ ra ít nhất một đặc điểm giúp em nhận biết
kiểu văn bản đó.
Câu 2: Theo tác giả, các chuyên gia đưa ra bốn nhóm hành động chính của “sống xanh” là
gì?
Câu 3: Em hiểu gì về ý kiến của tác giả: “Sống xanh không hẳn là lời kêu gọi thực hiện
những hành động bảo vệ môi trường mang tầm vĩ mô”.
Câu 4: Chỉ ra một từ Hán Việt có trong câu sau:
- Theo các chuyên gia, sống xanh có thể được phân làm bốn nhóm hành động chính.
Câu 5: Em hãy giải nghĩa từ Hán Việt em xác định ở câu 4 là gì?
Câu 6: Đặt 1 câu văn có nội dung nói về thái độ sống của con người với môi trường trong đó
có sử dụng một từ tượng hình hoặc tượng thanh.
ĐỀ 3:
Đề bài: Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ của em về bài thơ trên
Gợi ý làm bài:
Bài thơ “Đợi mẹ” của nhà thơ Vũ Quần Phương là bài thơ đã để lại trong tôi những ấn
tượng sâu sắc về tình cảm nhớ mong, trông ngóng của người con đối với người mẹ của mình. Với
thể thơ tự do, các câu thơ dài ngắn khác nhau, không theo một quy luật cố định nào. Đặc biệt, có
những câu thơ còn được tạo nên từ hai câu ngắn. Đặc điểm thú vị đó đã khiến bài thơ đồng nhất
với mạch cảm xúc phập phồng của người con khi đang chờ mẹ về. Sự gắn kết giữa những dòng
thơ với thủ pháp gieo vần lưng, đã nối các cung bậc cảm xúc ấy lại, tạo thành một dải nối liền.
Nhân vật trữ tình là một em bé, đang chờ mẹ đi làm đồng chưa về. Điệp ngữ “em bé”, “nhìn”
xuất hiện ba lần đã khắc họa rõ hành động ngóng chờ của em. Em đang chờ mong mẹ, chờ sự
xuất hiện của mẹ từ các hướng xung quanh mình. Đầu tiên em nhìn lên cao, nhìn vâng trăng
nhưng không thấy mẹ. Rồi em nhìn ra trước mặt, xa xắm - đó là cánh đồng lúa, nhưng nó đã lẫn
vào bóng tối rồi nên em chẳng thấy mẹ đâu. Cuối cùng em nhìn vào trong nhà, nơi vốn phải ấm
áp nay lại lạnh lẽo trống trải, bởi mẹ vẫn chưa về, nên bếp lửa còn chưa nhen. Dường như, cả
trăng, cả cánh đồng, cả bếp lửa và cả đom đóm đều cùng em bé nhớ mẹ. Tất cả nằm im, không
làm gì cả, chỉ ngồi đó và khắc khoải chờ mẹ mà thôi. Cuối cùng, nỗi nhớ ấy đã được bộc bạch
trực tiếp qua hình ảnh “chờ tiếng bàn chân mẹ”. Trời đã tối quá rồi, em không thể nhìn thấy dáng
mẹ bằng mắt trong đêm đen, nên chuyển sang ngóng đợi tiếng bàn chân của mẹ. Đó là âm thanh
mẹ đang lội bùn ì oạp ở đồng xa. Cuối bài thơ, người mẹ đã trở về nhà nhưng con đã ngủ quên
mất. Người con ngủ say rồi nhưng vẫn còn chờ mẹ. Sự chờ đợi ấy đi theo em cả vào giấc mơ, ngự
trị trong tâm trí non nớt của em. Chính vì vậy, mà tác giả đã hoán dụ hình ảnh người con trong
“nỗi đợi vẫn nằm mơ”. Qua bài thơ Đợi mẹ, em cảm nhận được tình yêu thương thuần khiết và
sâu sắc của người con dành cho mẹ của mình. Dù trời đã tối, dù xung quanh có những sự vật tươi
đẹp như trăng non, đom đóm, hoa mận… thì em vẫn chỉ chăm chú đợi mẹ về. Mẹ là tất cả yêu
thương, là tất cả nỗi mong chờ, là cả thế giới của em. Tình mẫu tử đã hiện lên qua bài thơ thiêng
liêng như thế đó. Qua bài thơ này đã bồi đắp trong tôi những tình cảm vô cùng đẹp đẽ về người
mẹ. Từ tận đáy lòng tôi cảm thấy yêu mẹ vô cùng. Tôi hứa sẽ luôn cố gắng học tập thật giỏi để nụ
cười luôn nở trên môi người mẹ vĩ đại của mình.
NHỮNG CÁNH BUỒM Cha lại dắt con đi trên cát mịn,
(Hoàng Trung Ánh nắng chảy đầy vai
Thông) Cha trầm ngâm nhìn mãi cuối chân trời
Hai cha con bước đi trên cát
Con lại trỏ cánh buồm xa hỏi khẽ:
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Bóng cha dài lênh khênh “Cha mượn cho con cánh buồm trắng nhé,
Bóng con tròn chắc nịch, Để con đi!”
Sau trận mưa đêm rả rích Lời của con hay tiếng sóng thầm thì
Cát càng mịn, biển càng trong Hay tiếng của lòng cha từ một thời xa thẳm
Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng
Lần đầu tiên trước biển khơi vô tận
Nghe con bước, lòng vui phơi phới.
Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con.
Con bỗng lắc tay cha khẽ hỏi: (Nguồn: Nguồn SGK Ngữ Văn 6 tập 1 - Bộ
“Cha ơi, sao xa kia chỉ thấy nước thấy trời, chân trời sáng tạo)
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy
người ở đó?”
Cha mỉm cười xoa đầu con nhỏ:
“Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa,
Sẽ có cây, có cửa, có nhà
Vẫn là đất nước của ta
Ở nơi đó cha chưa hề đi đến.”
Đề bài: Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ của em về bài thơ trên
Gợi ý làm bài:
Bài “Những cánh buồm” của nhà thơ Hoàng Trung Thông đã để lại trong tôi những ấn tượng
sâu sắc về tình yêu thương lớn lao của người cha dành cho đứa con của minh. Bài thơ được viết
theo thể thơ tự do với những hình ảnh giản dị mà vô cùng đẹp đẽ. Trong những câu thơ mở đầu,
tác giả đã khắc họa một không gian khoáng đãng của biển cả, với ánh mắt trời rực rỡ. Hình ảnh
người cha và đứa con bước đi trên cát cho thấy sự gắn bó, gần gũi, quan tâm của người cha dành
cho con. Cha bỗng trở nên già dặn hơn, tuổi đời như trải dài trong chiếc bóng dài lênh khênh. Còn
con thì lại trở nên thật bé bỏng, đáng yêu trong chiếc bóng tròn chắc nịch. Hai hình ảnh đối lập
giữa “bóng cha” và “bóng con” thật ngộ nghĩnh, dễ thương nhưng cũng góp phần khắc họa được
sự khác biệt của hai thế hệ cha - con. Khi người con nhìn về phía chân trời và hỏi cha rằng ở đó
có những gì. Câu trả lời của người cha đã khơi gợi trí tò mò của đứa trẻ về một thế giới mà ngay
cả người lớn như cha của mình vẫn chưa hề đi đến. Điều đó làm nhân vật con khao khát được
khám phá chân trời mới lạ. Vì vậy mà người con đã mong muốn cha mình mượn cho một cánh
buồm “trắng” để con đi. Người con muốn đi khắp nơi, muốn chinh phục thế giới rộng lớn ở ngoài
kia. Nghe thấy lời đề nghị của con, người cha đã bắt gặp chính mình trong ước muốn đó. Vậy là,
giờ đây, ước mơ chưa thể thực hiện của cha sẽ được gửi gắm nơi con. Có lẽ mỗi người đọc đều sẽ
bắt gặp được hình ảnh của bản thân trong nhân vật người con. Bài thơ “Những cánh buồm” thể
hiện niềm tự hào của người cha khi thấy con mình cũng ấp ủ những ước mơ cao đẹp. Qua đó, tác
giả còn ca ngợi ước mơ được khám phá cuộc sống của trẻ thơ - đó là những ước mơ làm cho cuộc
sống trở nên tốt đẹp hơn. Như vậy, “Những cánh buồm” được đánh giá là một trong những tác
phẩm hay về ngôn từ, âm hưởng và có sức gợi cảm. Qua bài thơ này tôi lại càng yêu thương và tự
hào về người cha của mình. Tôi hứa sẽ cố gắng học tập, rèn luyện thật giỏi để cha luôn tự hào và
hánh diện khi nhắc đến tôi.
* Lưu ý: Hai bài văn chỉ mang tính chất tham khảo, học sinh cần tìm tòi sáng tạo thêm
II. VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ ĐỜI SỐNG:
Đề 1: Trình bày suy nghĩ của em về vai trò của thiên nhiên đối với con người.
* Mở bài:
- Nêu được vấn đề cần bàn luận: Vai trò của thiên nhiên đối với con người.
- Bày tỏ ý kiến đồng tình với vấn đề cần bàn luận.
* Thân bài:
- Giải thích:
+ Vai trò của thiên nhiên là gì?
+ Thiên nhiên có tầm quan trọng như thế nào với con người.
+ Khẳng định trách nhiệm của con người cần phải gìn giữ bảo vệ thiên nhiên.
- Bàn luận:
+ Đưa lí lẽ, ý kiến đánh giá chủ quan để làm sáng tỏ vai trò, trách nhiệm của tuổi trẻ đối với
việc bảo vệ thiên nhiên.
+ Nêu những bằng chứng khách quan làm sáng tỏ trách nhiệm của con người trong việc bảo
vệ thiên nhiên.
- Kết bài:
+ Khẳng định lại vai trò, trách nhiệm của con người trong việc bảo vệ thiên nhiên.
+ Nêu bài học nhận thức và hành động của bản thân.
+ Lời kêu gọi tuổi trẻ tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Đề 2: Trình bày suy nghĩ của em về ý kiến sau: Tuổi trẻ cần có trách nhiệm bảo vệ môi
trường.
* Mở bài:
- Nêu được vấn đề cần bàn luận: Tuổi trẻ cần có trách nhiệm bảo vệ môi trường sống.
- Bày tỏ ý kiến đồng tình với vấn đề cần bàn luận.
* Thân bài:
- Giải thích:
+ Tuổi trẻ là lứa tuổi như thế nào?
+ Vai trò của tuổi trẻ
+ Khẳng định trách nhiệm của tuổi trẻ đối với việc bảo vệ môi trường sống
- Bàn luận:
+ Đưa lí lẽ, ý kiến đánh giá chủ quan để làm sáng tỏ vai trò, trách nhiệm của tuổi trẻ đối với
việc bảo vệ môi trường sống.
+ Nêu những bằng chứng khách quan làm sáng tỏ trách nhiệm của tuổi trẻ trong việc bảo vệ
môi trường sống.
- Kết bài:
+ Khẳng định lại vai trò, trách nhiệm của tuổi trẻ đối với việc bảo vệ môi trường sống.
+ Nêu bài học nhận thức và hành động của bản thân.
+ Lời kêu gọi tuổi trẻ tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường sống.
* LƯU Ý: HỌC SINH DỰA VÀO DÀN Ý ĐỂ VIẾT THÀNH BÀI VĂN NGHỊ LUÂN