KAMUSAL İSTİHDAM BİÇİMLERİ

• KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI

• Kamu görevlisi kavramının mevzuatımızda açık
bir tanımı yapılmamıştır :?
• Genellikle DAR ve GENİŞ anlamda tanımlanmaktadır
• Gözler ise farklı olarak, kamu görevlisi kavramını,

•1. En Dar Anlamda

•2. Dar Anlamda
•3. En Geniş Anlamda
•4. Geniş Anlamda
1. En Geniş Anlamda: Hem Atama, Hem Seçimle Gelenler,
• Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinde hem kamu hukuku ve hem de özel hukuka tabi
olarak istihdam edilen kişileri anlatan bir şemsiye kavramdır

işçi+memur+sözleşmeli+SEÇİLMİŞLER
• (1) Gençlik ve spor organizasyonlarında görevlendirilen
• geçici görevliler
• (2) ÖSYM sınavlarında görevlendirilenler başka bir kamu kurumunda veya özel
kuruluşta görevli olup olmadığına bakılmaksızın);
• (3) Özel öğretim kurumlarındaki yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta
öğreticiler
• (4) Şirketlerin yönetimi için mahkemelerce görevlendirilen kayyımlar;
• (5) Arabulucular, uzlaştırmacılar
• (6) Tebligat Kanunu gereğince, “kanunun
• tatbikinde görevli memur ve hizmetliler ile mahalle, köy muhtar ve ihtiyar heyeti
meclisi azalar
 2. Geniş Anlamda
İşçi hariç kamu kesiminde görev yapan seçimle
ya da atama ile göreve gelen ve kamu hukukuna
tabi olan kişileri kapsar

• Cumhurbaşkanı, yasama organı üyeleri, yerel

yönetimlerin seçimle (belediye başkanı,
meclis üyeleri, il genel meclisi üyeleri, muhtar
ve köy ihtiyar heyeti üyeleri)
 3. DAR ANLAM

• Anayasa 1982 Md. 128:

• “Devletin, kamu iktisadî
teşebbüsleri ve diğer kamu
tüzelkişilerinin GENEL İDARE
ESASLARINA göre yürütmekle
yükümlü oldukları kamu
hizmetlerinin gerektirdiği ASLÎ VE
SÜREKLİ GÖREVLER, MEMURLAR
VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİ
eliyle görülür”
 DAR ANLAM MEMURLAR VE DİĞER
KAMU GÖREVLİLERİ
• Memurlar ve diğer kamu görevlileri,

• Devletin, KİT ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına

göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin
gerektirdiği aslî ve sürekli görevleri gören kamu görevlileridir.
• Tanımdaki belirleyici unsurlar:
• 1) Memurlar ve diğer kamu görevlileri, Devlet, KİT ve diğer kamu
tüzelkişilerinde istihdam edilen kamu görevlileridir.
• (2) Bunlar, Devlet, KİT ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare
esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerini
gören kamu görevlileridir
• 3. (3) Bunlar, kamu hizmetlerinde aslî ve sürekli görevleri gören
kamu görevlileridir.
 MEMUR
• İdarenin aslî personeli, kural olarak, memurlardır
• Anayasada memur tanımı yapılmamıştır
• Kamu görevlilerinden hangilerine memur denilmesi gerektiği
konusunda üç ölçüte bakılmalıdır:
• (1) Devlet veya diğer kamu tüzel kişilerinde istihdam; (2) Genel
idare esaslarına göre yürütülen kamu hizmetlerini ifa ile görevli
olma;
• (3) Görülen hizmetin aslî ve sürekli kamu hizmeti niteliğinde
olması102.
• Şartlar, seçimlik değil, kümülatiftir (YANİ HESPİNİ TAŞIYACAK
ALIM ŞARTLARINDA)
 DİĞER KAMU GÖREVLİLERİ
• 1982 Anayasası
• Diğer kamu görevlileri, özel statülü diğer kamu görevlileri ve
idarî hizmet sözleşmesi ile çalışan diğer kamu görevlileri (akdî
personel) olarak iki gruba ayrılır.
• Özel Statülü Diğer Kamu Görevlileri
• (a) Hakimler ve savcılar,
• (b) Akademik personel,
• (c) Askeri personel
• (d) Diğerleri (657 m.1/son gereğince kendi özel kanunları
kapsamına girenler)
• Meslekî faaliyetlerinin özgünlüğü nedeniyle, kendi özel personel
kanunları vardır
 DİĞER
• Uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli
erbaş ve erler
• Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleri,
Genelkurmay Mehtaran Bölüğü Sanatkarları,
• Devlet Tiyatrosu ile Devlet Opera va Balesi ve
Belediye Opera ve tiyatroları ile şehir ve
belediye konservatuvar ve orkestralarının
sanatkar memurları,
• Spor-Toto Teşkilatı
 4. EN DAR ANLAMDA

• sadece devlet memurları,

• 657 tabi en kestirmesi yani
• bir kamu tüzel kişisi tarafından bir kamu
hukuku bağıyla istihdam edilen
• kamu tüzel kişisine bir kamu hukuku bağı ile
bağlı olma koşulu (memurlar için atama
işlemi, sözleşmeli personel için yönetsel
hizmet sözleşmesi
 TCK AÇISINDAN KAMU GÖREVLİSİ

• TCK DA KAMU GÖREVLİSİ TANIMI (5237 /6.)

• Kamu görevlisi deyiminden; kamusal faaliyetin
yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da
herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak
katılan kişi,
• Yerin ve kadronun önemi yok
• Bir anlamda en geniş anlamda kamu görevlisi
tanımını içeriyor
• Görevleri sırasında suç
işlemeleri veya görevleri
nedeniyle kendilerine karşı
işlenen suçlardan dolayı TCK
uygulaması bakımından kamu
görevlisi sayılırlar
 • TCK ya göre Kamu Görevlisi
• A. ÖZGÜ SUÇ : (Beyaz yakalı Suç)
• Bazı suçlar failin kamu görevlisi olması
bakımından önemlidir.
• Kamu görevlisi dışında işlenmesi mümkün
değildir.
• Mesela Zimmet, rüşvet, irtikap, görevi
kötüye kullanma,
• İşkence x eziyet (Fiil aynı ama)
 B. NİTELİKLİ HALLER
• Faile göre daha az yada daha fazla ceza verilmesi
• Nüfuzu kötüye kullanma (irtikap)
• Cezası 5-10 yıl hapis
• Özel banka çalışanı yaparsa 5-10
• Kamu görevlisi yaparsa verilecek ½ oranında
arttırılır.
 3. MAĞDURUN KAMU GÖREVLİSİ OLMASI
(KAMU GÖREVLİSİ KORUNMUŞTUR)

• İnsan öldürme cezası müebbet hapis

• İnsan kamu görevlisi ise ağırlaştırılmış müebbet hapis
• kasten yaralama
• kişiyi hürriyetinden yoksun kılma
• hakaret (m. 125/3-a)
• Hakaret suçunun kamu görevlisine karşı görevinden
dolayı işlenmesi hali hakaret suçunun nitelikli hali
olarak düzenlenmiş olup cezası bir yıldan iki yıla
kadar hapis cezasıdır.
• 3 ay-2 yıl aralığında hapsi cezası verilebilir
(normalde)
 KAMU GÖREVLİSİ

• KAMU GÖREVLİLERİ SENDİKALARI VE TOPLU

SÖZLEŞME KANUNU
• 4688 sayılı
• Bu Kanun kapsamında yer
alan kurum ve kuruluşların
kadro veya pozisyonlarında
istihdam edilenlerden işçi
statüsü dışında çalışan kamu
görevlilerini
 KAMU GÖREVLİLERİNİN
SINIFLANDIRILMASI
• 1. HİZMETE ALMA YÖNÜNDEN
• 2. ÜCRET YÖNÜNDEN
• 3. HİZMET SÜRELERİ YÖNÜNDEN.
• 4. ASLİ VE YARDIMCI PERSONEL
OLMA BAKIMINDAN
• 5. UYGULANAN HUKUK YÖNÜNDEN
 HİZMETE ALMA YÖNÜNDEN
• KENDİ İSTEĞİ esas ZORLA istisna
• Anayasaya md 18 yasak ancak,

• --Hükümlü ve Tutukluları çalıştırmak (yasal çerçeve içinde)

• -- OHAL durumunda vatandaştan istenecek hizmetler,
• --Ülke ihtiyacında beden ve fikir hizmetleri bundan istisnadır.
İdare tek taraflı karar verir, ücretsizdir, ayni yardım yapılabilir.
• Orman Kanunu Askerlik Sivil savunma Kanunu Köy kanunu
• Tanıklı ve adli yardım. Zorunlu bilirkişilik

• Burada kişi, kendisi istemese dahi anayasal ya da

yasal yükümlülüklerini yerine getirmekten
kaçınamaz
 2. ÜCRET YÖNÜNDEN
• Kamu kesiminde çalışanlara aylık veya ücret
verilmesi temel kural
• Belirli kişilere yaptıkları iş karşılığında bir ücret
veya aylık verilmeyebilir.
• yükümlüler (askerler, mahkûmlar...),
• seçimle gelerek belirli bir süre kamu hizmetlerinin
yürütülmesine katılanlar (belediye ve il genel
meclisi üyeleri) fahri ajanlar
• Gönüllüler İl Özel İdaresi ve Belediye Hizmetlerine
Gönüllü Katılım Yön) Orman Yangınlarıyla
Mücadelede Görev Yapan Gönüllüler Hakkında Yön
 3. HİZMET SÜRELERİ YÖNÜNDEN
• geçici (muvakkat) ve sürekli kamu görevlileri olmak üzere ikiye
ayrılabilir.
• Başta seçimle gelenler olmak üzere (milletvekili, belediye başkanı,
belediye ve il genel meclisi üyeleri), yükümlüler (askerlik hizmeti),
geçici köy korucuları (442 m. m.74/2, 657 m.4/C maddesine göre bir
yıldan az süreli veya mevsimlik kabul edilen işlerde istihdam edilen
geçici personel (mülga istihdam), geçici süreli kamu görevlileridir.
• Bu kişilerin hizmet süreleri önceden belirlenmiştir ve süre bitiminde
de herhangi bir işleme gerek kalmaksızın görevleri kendiliğinden
sona erer.
 4. ASLİ VE YARDIMCI
PERSONEL OLMA BAKIMINDAN
• Memurin Kanunu, kamu hizmetlerinin asli
elemanlarının memurlar, yardımcı
elemanlarının da sözleşme ile çalıştırılan ve
Borçlar Kanununa tabi olan müstahdemler
(daimi hizmetliler) olduğunu belirtmişti
• Ancak müstahdemlerde DMK ya tabi oluyor
• Sadece hizmet sınıfı asli
5. UYGULANAN HUKUK YÖNÜNDEN
• Kamu hukukuna ve özel hukuka tabi olanlar
• İşçilere, iş hukuku, memurlara yönetim hukuku
• KİT’lerin üretim ve faaliyetle ilgili iş ve işlemleri
özel hukuka tabi iken, KİT’lerde çalışan sözleşmeli
personel yönetim hukukuna tabidirler.
• Zira, KİT yönetimi ile sözleşmeli personel
arasındaki ilişki, yönetsel hizmet sözleşmesi ile
kurulur.
• Vakıf üniversitelerinin öğretim elemanları da kamu
görevlisi olup, bunlara idare hukuku kuralları
uygulanır
 DİĞER KAMU GÖREVLİLERİ
• Diğer kamu görevlilerini, konuya ekleyen 1982 Anayasası
• büyük bir karışıklığa ve belirsizliğe yol açmıştır
• Bir görüşe göre bunlar yalnızca askerî personel, akademik personel ve
yargı mensuplarından oluşmakta, buna karşılık sözleşmeliler yardımcı
olup, bu kapsamda yer almazlar
• Başka görüşe göre sözşleşmeliler dahil
 ÖZEL KANUNU OLAN DİĞER KAMU
GÖREVLİLERİ
• a) Hâkimler ve savcılar,
• b) Akademik personel,
• c) Askerî personel
• d) Diğerleri (657 m.1/son - özel kanunları kapsamına
girenler) kategorisine girenlerdir, Sözleşmeli ve geçici
personel hakkında bu Kanunda belirtilen özel
hükümler uygulanır.)
 BUNLARIN ÖZELLİKLERİ:
• (1) Devletin, KİT ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel
idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları
kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli
görevlerden kendi görev alanları ile ilgili olan
görevleri gören kamu görevlileridir.
• (2) Bunlar, atama ile kamu hizmetlerine katılırlar.
• (3) Mesleki faaliyetlerinin özgünlüğü nedeniyle, kendi
özel personel kanunları vardır.
 İDARÎ HİZMET SÖZLEŞMESİ İLE ÇALIŞANLAR
• Müstahdemlere verilen statü ilk idari hizmet sözleşmesi, 15.4.1958
tarih ve 4/10195 sayılı BKK ile yürürlüğe konulan Muayyen ve Muvakkat Müddetli
Hizmetlerde çalıştırılacak Yevmiyeli Personel Talimatnamesinde, 1968 değişikliği ile
hayata geçirilmiştir
• Sonra DMK 4B ve diğerleri 26/5/1975 tarih ve 1897 Kanunla sözleşmeli
istihdam alanı daha da genişletilmiştir.
• Sözleşmeli personelin sadece geçici işler için değil,
• Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli
projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart
olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek
bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde,
Cumhurbaşkanınca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, ihdas edilen
pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar
verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir
• sözleşmedeki ücretle istihdam edilir
 GEÇİCİ PERSONEL 4C
• Geçici personel (4/C’liler), kamusal istihdam
olarak, 1972 tarih ve 2 sayılı KHK ile 657
sayılı Kanun’a girmiş,
• 1974 tarih ve 12 sayılı KHK ile tanımı
değiştirilmiş,
• 1975 tarih ve 1897 sayılı Kanun’la kalıcı
olmuş,
• 2017 tarih ve 696 sayılı KHK ile kaldırılmıştır
OECD ÜYESİ ÜLKELERDE KAMUSAL İSTİHDAMIN
TOPLAM İSTİHDAM İÇİNDEKİ PAYI
KAMU İSTİHDAM SAYILARI 2023
ARALIK
• Toplam 5.175.177
• Kadrolu:3.477.000
• Sözleşmelİ. 330.000
• İşçi: 1.250.000
• Yerel Yönetimlerde ise Toplam
• 820.000 çalışan var
• Memur 220.000
• Sözleşmeli 8.600
• İşçi 667.000
SON YILLARDAKİ YASAL DÜZENLEMELER İLE
KADROYA GEÇİRİLME DÜZENLEMELERİ
 2017 TARİHLİ 696 SAYILI KHK NE GETİRDİ
• 4 C liler Sözleşmeli 4B kadrosuna geçirildi
• Kamudaki taşeronlar şirketlerdeki işçiler Sürekli işçi kadrolarına
• Oysa biliyoruz KPSS 60 şartı var ve açık kadronun 3 katı aday sınava
çağrılır. Bu tür kadrolar kanun yoluyla bir anlamda bypass ediliyor.
• Merkezi idareye bağlı kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler
artık dışarıdan personel çalıştırmasına dayalı hizmet alımlarını
yapamayacaklar.
• Belediyeler için belediye şirketlerinden doğrudan hizmet alımı yapabilmesine
olanak getiriliyor.

• Belediyelerde taşeron şirketlerde çalışanlar belediye şirketi işçiliğine

geçirildi.
• Belediyelere zorunlu personel şirketi kurma zorunluluğu getirildi.
• Olmayanlarda kurdu, 10.000 nüfus altı belediyelerde bile
• Belediye şirketine aktarılacak alt işveren işçileri de sınava tabi olacak.
Sınav yazılı, sözlü veya uygulamalı olabilecek.
 2023 YILINDA BELEDİYE KANUNA GÖRE
ÇALIŞAN SÖZLEŞMELİLER MEMUR
KADROLARINA GEÇİRİLDİ

26 Ocak 2023 PERŞEMBE Resmî Gazete

Sayı : 32085

7433 sayılı DEVLET MEMURLARI KANUNU VE BAZI

KANUNLAR İLE 663 SAYILI KANUN
HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA
DAİR KANUN
• Ne diyor Kanun

• İl özel idaresi, belediye ve bağlı kuruluşları ile

mahalli idare birliklerinde 5393 sayılı Kanunun
49 uncu maddesinin üçüncü fıkrası
çerçevesinde çalışmakta olanlardan bu
maddenin yürürlüğe girdiği tarihte sözleşmesi
devam eden, sözleşmeli personel olarak
çalıştırılmalarına esas alınan memur
kadrolarına,
 ESNEK İSTİHDAM AŞAMALARI
1. EĞİTİM HİZMETLERİ:
Ders görevi:
1974-1975
Her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile
Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil),
Okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda
ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim
üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim
üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan
atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir.
• Bu hüküm çerçevesinde Milli Eğitim Bakanlığı 16.12.1998
tarihinde çıkardığı “Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve
Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar” ile
Ders ücreti karşılığı görevlendirmelerle ilgili olarak belirli
esaslar tespit etmiştir.
• Buna göre;
• Öğretmen sayısının yetersiz olması halinde öğretmen olmayan ancak
yüksek öğrenim görmüş kişilere
1-Okul öncesi, ilköğretim ve yaygın eğitim kurumlarında haftada 30
saate,
• 2- Orta öğretim kurumlarında (Lise) haftada 24 saate kadar,
• Bu tür ücretli öğretmenliklerin ücretleri Okul Aile Birliği ya da Döner
Sermayeden değil Maliye Bakanlığı tarafından ödenmektedir.
• Sözleşmeli öğretmenlik, 4/B 2006 yılında gelicek
 2. YARDIMCI HİZMETLER

HADEME VS KADROLAR, TEMİZLİK VB İŞLERİ 1988 YILINDA ÖZEL

ŞİRKETLERDEN İHALE YOLUYLA ALINMAYA BAŞLANDI

KAMU DA İLK HİZMET ALMA YÖNTEMİDİR.

TEMİZLİK, BAHÇE BAKIMI, ÇAY OCAĞI, EVRAK GETİR GÖTÜR,

BAHÇE İŞLERİ, ELEKTRİK SÖKME TAKMA
FOTOKOPİ
3. Sağlık Hizmetleri:

2003 yılında 4924 sayılı, “Eleman Temininde

Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık
Personeli Çalıştırılması ile bazı KHK’lerde
değişiklik yapılması hk kanun” Bu kanun yine
DMK 36. maddeye ek düzenleme getirerek bu
hizmetleri (asli ve sürekli) sözleşmeliye hem de
özel sektöre açmıştır.

Bu yolla 4B’li alımın yolu açılmıştır hem de sağlık

yardımcı hizmetlerinde taşeronluğun yolu
açılmıştır.
 4. Emniyet Hizmetleri

• 2004 yılı 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine

Dair Kanun;
•
• - Kişilerin silahlı personel tarafından korunması,
- Kurumların bünyesinde özel güvenlik birimi
kurulması ve hiz. satın alma.
• Özel Güvenlik Görevlileri
• 1. Genel İdare Hizmetleri Sınıfı: 523.697 (Mart 2018 yılı - 534.092)
• 2. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı: 2.109 (Mart 2018 yılı – 2.108)
• 3. Sağlık ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı: 407.522 (Mart 2018 yılı -
407.598)
• 4. Teknik Hizmetler Sınıfı: 143.432 (Mart 2018 yılı - 143.973)
• 5. Eğitim Öğretim Hizmetleri Sınıfı: 855.880 (Mart 2018 yılı - 864.412)
• 6. Avukatlık Hizmetleri Sınıfı: 4.899 (Mart 2018 yılı - 4.797)
• 7. Emniyet Hizmetleri Sınıfı: 280.420 (Mart 2018 yılı - 261.625)
• 8. Din Hizmetleri Sınıfı: 97.560 (Mart 2018 yılı - 102.474)
• 9. Yardımcı Hizmetler Sınıfı: 106.733 (Mart 2018 yılı - 109.279) olmak
üzere,
• 2018 den sonra DPB kapanıncda yani bir daha sayı verilmedi
• Kanuna göre, yardımcı hizmetler sınıfı, kurumlarda
çeşitli yardımcı görevleri üstlenmektedir. Bu görevler
arasında yazı ve dosya dağıtımı, müracaat sahiplerini
karşılama, temizlik, aydınlatma, ısıtma işleri, ilaçlama,
hastane temizliği ve bakımı gibi işler bulunmaktadır.
Ancak bu sınıfa dahil personelin yapması gereken
hizmetler, üçüncü şahıslara ihale yoluyla
yaptırılabilmektedir.
• Bu sınıftaki personelin yerine getirdiği hizmetlerin
üçüncü şahıslara ihale yoluyla yaptırılması mümkündür.