Ünite

İdare Hukuku
 Hangi
Kavramlar Bilinmeli ?

Çekilme: İstifa
İdari karar: Devlet idaresinin aldığı kararlar
İstimlak: Kamulaştırma
Kamu düzeni: Toplum düzeni
Kamu hizmeti: Devletin sunduğu hizmetler
Kariyer: Derece ilerlemesi/yükselmesi
Kolluk faaliyeti: Kamu düzeninin sağlanması için yürütülen faaliyetler
Liyakat: Bilgi ve yetenek doğrultusunda ilerlemek
Tedvin edilmemiş: Kanunlaşmamış / Toplanmamış
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

İdarenin Faaliyetleri
İDARE HUKUKU
▪▪ ‌Millî güvenliğin korunması
İdare Hukukunun Özellikleri ▪▪ ‌Kolluk faaliyetlerinin yürütülmesi
▪▪ ‌Genç bir hukuk dalıdır. ▪▪ ‌Kamu hizmetlerinin yürütülmesi
▪▪ ‌Tedvin edilmemiştir. (Kanunlaşmamıştır, dağınıktır.) ▪▪ ‌Özendirme ve destekleme faaliyetleri
▪▪ ‌Kamu yararı hâkimdir. ▪▪ ‌İç düzen faaliyetlerinin sağlanması
▪▪ ‌İçtihadlere dayanır. ▪▪ ‌Planlama faaliyetleri
▪▪ U
‌ ygulanmasından doğan uyuşmazlıklar idari yargıda çözüm-
lenir.
İdari Fonksiyon
▪▪ ‌İşlemleri tek taraflıdır.
Yasama ve yargı organı dışında, yürütmenin salt siyasi fonksiyon-
▪▪ ‌Statüler hukukudur.
ları dışında kalan fonksiyonlardır.
▪▪ ‌Bağımsız bir hukuk dalıdır.
İdari fonksiyonun temel amacı kamu yararıdır.
• ‌İdare Hukuku Kaynakları
Dikkat • ‌Anayasa Kamu Yararı
Edilmeli
• ‌Kanun
Halkın veya devletin gereksinimlerini karşılayan; topluma, ulusa
• ‌Milletlerarası Antlaşmalar
fayda sağlayan yararlar.
• ‌Yönetmelik
▪▪ ‌İdari işlemler ile yerine getirilir.
• ‌İdari Teamüller
▪▪ ‌Kamu gücü kullanılarak gerçekleştirilir.
• ‌Öğreti
▪▪ ‌Süreklidir.
• ‌Yargısal İçtihadlar
▪▪ ‌Kâr amacı gütmez.

4. ÜNİTE : İdare Hukuku

İdare ▪▪ ‌İdare ile özel kişiler arasında eşitlik yoktur.

Hükûmetin belirlediği siyasal amaçlar doğrultusunda, tarafsızlık ▪▪ ‌İdari işlerin yürütülmesi için talebe gerek yoktur.
ilkesi kapsamında gerekli kararları alan ve uygulayan kamu kuruluş-
larının tamamıdır.

67
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

İdari Kararların Özellikleri İdarenin Bütünlüğü

▪▪ ‌Resen (Kendiliğinden idarece uygulanır.)
▪▪ ‌İcrailik (İdare tarafından uygulanır.) İdare Hukuku √ Yargı Yolu
▪▪ H
‌ ukuka uygunluk karinesi vardır. (Aksi ispatlanmadığı sürece
idarenin kararları hukuka uygundur.) İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır.
▪▪ ‌Yargı yolu açıktır. Kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz sözleşmelerinde bunlardan do-
Kamu Hizmetinin İlkeleri ğan uyuşmazlıkların millî veya milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi
öngörülebilir. Milletlerarası tahkime ancak yabancılık unsuru taşıyan
▪▪ ‌Süreklilik ve düzenlilik
uyuşmazlıklar için gidilebilir.
▪▪ ‌Nesnellik ve eşitlik
Açılacak davalar için süre, yazılı bildirim tarihinden itibaren baş-
▪▪ ‌Değişkenlik
lar.
▪▪ ‌Bedelsizlik (Tamamı bedelsiz değildir.)
Yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun de-
netimi ile sınırlı olup hiçbir surette yerindelik denetimi şeklinde kul-
Bir ilde toplu taşımaya ücret ödemeyen 65 yaşındaki Ayşe lanılamaz. (2010)
tezye için kamu hizmetlerinin hangi ilkesi geçerlidir?

Kamu Düzeni

Bedelsizlik. Kamu hizmetine hâkim olan ilkelerden biri
olan bedelsizlikte devlet bazı hizmetlerden bedel almaz.
Bir ilde toplu taşıma sadece otobüs ile sağlanırken bu ile
metro getirilmesi hangi kamu hizmeti özelliği ile ilgilidir?
Toplumun huzurunun sağlanması, devlet ve devlet teşkilatının ko-
runmasını amaç edinen her şey kamu düzenini ifade eder.
Devlet, vatandaşlarının huzurlu, sağlıklı ve güvenli yaşamasını sağ-
lar.
Aşı uygulamaları, trafik kuralları…
KAMU DÜZENİNİN UNSURLARI

Metro getirilmesi kamu hizmetlerinin değişkenlik ilkesi

ile ilgilidir. Genel Sağlık Genel Güvenlik Genel Ahlak Dirlik ve Esenlik
68
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

Kolluk Kuvveti
Kamulaştırma bedelinde taksit 5 yılı geçemez.
Kolluk; devletin, kamu düzenini sağlatma ve koruma, suçluları Dikkat Kamulaştırma bedel davalarına Asliye Hukuk mahkemesi bakar.
ve şüphelileri yakalama ödevlerini kapsayan hizmete ve bu hizmeti Edilmeli
görenlere verilen isimdir.
Kamulaştırmasız El Atma: Devlet mülkiyetine geçirilmeksizin bir
Genel İdare Kolluk Makamları
mülkten yararlanılmasıdır.
▪▪ ‌Cumhurbaşkanı
Geçici İşgal: İmar iskân bayındırlık çalışması yürütülürken idare
▪▪ ‌İçişleri Bakanı
tarafından arazilere (boş olması koşulu ile) geçici olarak el konulma-
▪▪ ‌Vali
sıdır.
▪▪ ‌Kaymakam
İdarenin yürüttüğü yol çalışması sırasında boş bir araziye kam-
Özel İdare Kolluk Makamları yon, kum ve çakılını koyması.
▪▪ ‌Belediye Başkanı
▪▪ ‌Belediye Meclisi
▪▪ ‌Belediye Encümeni • ‌Kamulaştırma: Taşınmaz mal
▪▪ ‌Köy Muhtarı Dikkat • ‌İstimval: Taşınır mal (OHAL)
Edilmeli
• ‌Geçici İşgal: İmar, bayındırlık, iskân
İdarenin Mal Edinme Yöntemleri • ‌Devletleştirme: Özel teşebbüs
İstimval: Olağanüstü durumlarda, bazı taşınır malların mülkiyetini • ‌Kamulaştırmasız El Atma: Mülkiyete geçirmeksizin
ya da kullanma hakkını kazandıran mal edinme yöntemidir.
Devletleştirme: Özel teşebbüslerin (işletme) kanunla devlet tarafına İdari Sözleşme Yapma İlkeleri
geçmesidir.
▪▪ ‌Aleniyet ilkesi (açıklık)
Kamulaştırma (İstimlak)
▪▪ ‌Serbest rekabet ilkesi
Devletin bireye ait taşınmazlarını kamu yararı için bedelini kural
▪▪ ‌En uygun bedelin bulunması ilkesi

4. ÜNİTE : İdare Hukuku

olarak peşin ödeyerek satın almasıdır. Ancak,
▪▪ S
‌ özleşmeyi yapmak isteyen kişide belirli bir yeteneğin bulunması
▪▪ ‌Tarım reformunun uygulanması,
ilkesi
▪▪ ‌Sulama projeleri, iskân projeleri,
▪▪ ‌Kıyıların korunması,
▪▪ ‌Turizm
gibi durumlarda kamulaştırma bedeli idarece taksitle ödenebilir. 69
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

İdari Sözleşme Yapma Usulleri Merkezden Yönetim

▪▪ ‌Kapalı teklif ▪▪ ‌Devlet hizmetlerinin tek elden ve tek merkezden yürütülmesidir.
▪▪ ‌Açık artırma ▪▪ Y
‌ etki ve devlet hizmetlerinin devlet merkezinden yürütülmesini
▪▪ ‌Pazarlık sağlar

▪▪ ‌Yarışma ▪▪ ‌Plan ve programlar merkezde yapılır

▪▪ ‌Gelir ve giderler sorumluluk merkezdedir.

İdari Sözleşme Türleri

Merkezden Yönetimin Yararları

1) Mali İltizam Sözleşmesi: Kurulu olan bir kamu hizmetinin işle- ▪▪ ‌Devlet hizmetlerinin yeknesak (tek elden) yürütülmesini sağlar
tilmesi, orantılı bir ücret karşılığında belli bir hizmet gördürülmesidir. ▪▪ ‌Devlet hizmetlerinin akılcı bir biçimde yürütülmesini sağlar
▪▪ ‌Devlet yönetiminin güçlü olmasını sağlar
2) Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmeleri: Bir kamu hizmetinin bir
özel kişi tarafından kurulması ve belli bir süre işletilmesini öngören ▪▪ ‌Mali denetim yapılmasını kolaylaştırır.
idari sözleşmedir. (Danıştay’ın görüşü alınır.) ▪▪ ‌Devlet hizmetlerinin daha az harcamayla gerçekleşmesini sağlar
▪▪ K
‌ amu görevlilerinin yerel yönetimlerin etkisi altında kalmasını
3) İdari Hizmet Sözleşmeleri: Özel bir meslek bilgisine ve uzman-
engeller.
lığa gereksinim duyulan işlerde sözleşme ile çalışan ve işçi sayılmayan
Merkezden Yönetimin Sakıncaları
sözleşmeli personeldir. Bu kişilerin hak ve yükümlülüklerini içeren söz-
leşmelerdir. ▪▪ D
‌ evlet hizmetlerini yerine get irirken yöresel ihtiyaçlar göz ardı
edilir
4) Kamu Borçlanma Sözleşmeleri (İstikraz): Devlet ve diğer kamu ▪▪ ‌Kırtasiyecilik artar
tüzel kişileri tarafından tahvil, bono gibi adlarla çıkarılan senetler
▪▪ ‌Demokratik ilkelere uygun değildir.
karşılığında halktan borç para alınmasını sağlayan idari ilişkilerdir.

5) Yer Altı ve Yer Üstü Servetlerine İlişkin Sözleşmeler: Doğal Başkente Yardımcı kuruluşlar
servet ve kaynakların belli bir süre için özel kişilere idarece devredil-
▪▪ ‌Sayıştay
mesidir. Kamu hizmeti için gereken sermaye, kâr, zarar, hasar özel
kişiye aittir. ▪▪ ‌Danıştay
▪▪ ‌Milli Güvenlik Kurulu
70 ▪▪ ‌Ekonomik sosyal konseyi
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

İDARİ TEŞKİLAT

MERKEZDEN YÖNETİM
YERİNDEN YÖNETİM

Başkent Taşra Örgütü Yerel Yönetim Hizmet Yerinden Yönetim

- Cumhurbaşkanı 1) İl Genel İdaresi 1) İl Özel İdaresi - Üniversiteler

- Cumhurbaşkanı - Vali - Vali - TRT
Yardımcısı - İl İdari Şube Başkanı - İl Genel Meclisi - TÜBİTAK
- Bakanlıklar - İl İdare Kurulu - İl Encümeni - Devlet Tiyatroları
- Başkentteki Yardımcı 2) İlçe İdare 2) Belediye İdaresi - TCDD
Kuruluştur - Kaymakam - Belediye Başkanı - Kamu Kurumu niteliğinde
- İlçe İdare Şube Başkanı - Belediye Meclisi meslek örgütleri
- İlçe İdare Kurulu - Belediye Encümeni - Bağımsız idari otoriterler
3) Bölge İdaresi 3) Köy İdaresi
- Köy Muhtarı

4. ÜNİTE : İdare Hukuku

- Köy Derneği
- Köy İhtiyar Heyeti

71
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

Merkezi İdarenin Taşra Teşkilatı İl İdare Şube Başkanlığı

▪▪ ‌İl Genel İdaresi Bakanlıkların illerdeki teşkilatının başında bulunan kişiler İl İdare
▪▪ ‌Vali Şube Başkanıdır.

▪▪ ‌İl İdare Şube Başkanlığı

▪▪ ‌İl İdare Kurulu İl İdare Kurulu
Vali ▪▪ ‌Vali
▪▪ ‌İl idaresinin başıdır ▪▪ ‌Hukuk işleri Müdürü
▪▪ ‌İçişleri bakanının önerisi ile Cumhurbaşkanı onayı ile atanır. ▪▪ ‌Defterdar
▪▪ ‌İstisanai memurluktur. ▪▪ ‌Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürü
▪▪ ‌İli yetki genişliği ilkesine göre yönetir. ▪▪ ‌Bayındırlık Müdürü
▪▪ ‌Vali devlet gelirlerinin tahsilatını ve ödeme işlerinin düzenli bir ▪▪ ‌Millî Eğitim Müdürü
şekilde yapılmasını ve gelir kaynaklarının gelişmesini sağlamak ▪▪ ‌Tarım Müdürü
için tedbirler alır.
▪▪ ‌Veteriner Müdürü
▪▪ A
‌ dli,askeri teşkilat dışında kalan bütün devlet dairelerinde
▪▪ ‌İlçe İdaresi
müessese ve işletmelerde denetleme yapar.
▪▪ ‌Kaymakam
▪▪ ‌Devlet temsilcisi sıfatıyla törenlere başkanlık eder.
▪▪ ‌İlçe İdare Şube Başkanlığı
▪▪ İ‌lde bulunan yerinden yönetim kuruluşları üzerinde idari vesayet
▪▪ ‌İlçe İdare Kurulu
yetkisini kullanır.
▪▪ ‌İldeki kamu görevlileri üzerinde hiyerarşi yetkisini kullanır.
▪▪ İ‌ldeki kamu görevlilerinden bir kısmının görev yerlerini belir-
ler,değiştirir atamasını yapar.
▪▪ ‌Olağanüstü durumlarda askeri kuvvetlerden yardım ister.

Yetki Genişliği: Merkezden yönetimin sakıncalarından kaçınmak

Dikkat için, il idaresinde valiye tanınan başkent adına karar alma
Edilmeli
yetkisine denir.
72
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

Kaymakam Yerinden Yönetim Birimleri (Ademi Merkeziyetçilik)

▪▪ İ‌çişleri Bakanlığı Müdürler Kurulunun önerisi ve bakanın bu Yerinden Yönetimin Yararları
öneriyi onaylaması sonucu içişleri bakanı ve cumhurbaşkanının
▪▪ ‌Kırtasiyeciliği azaltır.
ortak kararnamesi ile atanır.
▪▪ ‌Hizmetlerin yöresel ihtiyaçlara göre yürütülmesini sağlar.
▪▪ ‌Güvenceli memurluktur.
▪▪ ‌T.C. vatandaşı olmak şarttır. ▪▪ ‌Demokratik esaslara uygundur.

▪▪ S
‌ iyasal bilgiler, iktisadi idari bilimler ya da hukuk fakültesi me-
zunu olmak; kaymakamlık stajını ve kursunu başarı ile bitirmiş Yerinden Yönetimin Sakıncaları
olmak gerekir.
▪▪ ‌Ülke bütünlüğü ve millî birliği sarsabilir.
▪▪ ‌Kaymakam devleti temsil etmez.
▪▪ ‌Partizanca uygulamalara yol açabilir.
▪▪ İ‌lçedeki yerinden yönetim kuruluşları üzerinde vesayet yetkisini
kullanır. ▪▪ ‌Hizmetler, tekdüze biçimde yürütülmez.

▪▪ K
‌ anun, tüzük, yönetmelik ve hükûmet kararlarının ilan edilme- ▪▪ ‌Mali denetim yapılması zordur.
sini ve uygulanmasını sağlar. ▪▪ ‌Yerel Yerinden Yönetimler (Mahallî İdareler)
▪▪ ‌İlçe ile ilgili yazışmaları yapar. ▪▪ ‌Ayrı bir kamu tüzel kişiliğe sahiptirler.
▪▪ ‌İlçe İdare Şube Başkanlığı ▪▪ ‌Kişi topluluğu niteliğindedirler.
▪▪ B
‌ akanlıkların ilçelerdeki teşkilatının başında bulunan kişilere ilçe
▪▪ ‌Merkezden yönetim ile aralarında idari vesayet vardır.
idare şube başkanı denir.
▪▪ ‌Karar organlarını halk seçer.
İlçe İdare Kurulu ▪▪ ‌Seçilmiş organların bu sıfatlarını kaybetmelerine ancak yargı
▪▪ ‌Kaymakam mercileri karar verir.

4. ÜNİTE : İdare Hukuku

▪▪ ‌Tarım ve Köy İşleri Müdürü ▪▪ ‌Mahallî idarelerin seçimleri 5 yılda bir yapılır.
▪▪ ‌Mal Müdürü ▪▪ ‌Yerel yönetim seçimlerine katılma şartları milletvekili seçimle-
▪▪ ‌Millî Eğitim Müdürü rine katılma şartlarıyla aynıdır.
▪▪ ‌Yazı İşleri Müdürü ▪▪ ‌Mahallî idarelerin seçilmiş organlarının organlık sıfatını kazan-
▪▪ ‌Veteriner malarına ilişkin itirazların çözümü ve kaybetmeleri konusundaki
▪▪ ‌Hükûmet Hekimi denetim yargı yolu ile olur. Ancak görevleri ile ilgili bir suç sebebi 73
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

ile hakkında soruşturma veya kovuşturma açılan mahallî idare Vali

organları veya üyeleri içişleri bakanı,-geçici bir tedbir olarak ▪▪ ‌İl Özel İdaresinin temsilcisi ve başındaki kişidir.
kesin hükme kadar görevlerinden uzaklaştırabilir.
▪▪ ‌İl Özel İdaresinin yürütme organıdır.
▪▪ ‌İl Özel İdaresinin bütçesini hazırlar.
Yerel Yerinden Yönetim
▪▪ ‌İl Encümenine başkanlık eder.
İlk Özel İdaresi Belediye
- Vali - Belediye Başkanı
İl Genel Meclisi
- İl Genel Meclisi - Belediye Meclisi
- İl Encümeni - Belediye Encümeni ▪▪ ‌İl Özel İdaresinin en üst karar organıdır.
▪▪ ‌Halk tarafından 5 yıllığına seçilen üyelerden oluşur.
Büyükşehir Belediyesi Köy ▪▪ B
‌ aşkanlığını üyeleri arasından seçilen il genel meclisi başkanı
- B. Belediyesi Başkanı - Köy Muhtarı yapar.
- B. Belediyesi Meclisi - Köy Derneği
▪▪ ‌İl genel bütçesini inceler ve kabul eder.
- B. Belediyesi Encümeni - Köy İhtiyar Meclisi
▪▪ ‌Yıllık programları belirler.
▪▪ ‌Yönetmelikler çıkarır.
▪▪ ‌İlin mallarına ilişkin tasarruflar yapar.
İl Özel İdaresi
▪▪ ‌İstikraz sözleşmesi yapar.
▪▪ İ‌l halkının mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak
üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek
oluşturulan kamu tüzel kişisidir. İl Encümeni
▪▪ İ‌l sınırları içindeki ilçe ve bucaklar arası ulaşımı sağlayan kara ▪▪ İ‌l Encümeni valinin başkanlığında, İl Genel Meclisinin her yıl
yollarının yapımı, bakımı ve onarımı kendi üyeleri arasından seçeceği 5 üye ile görev yapar.
▪▪ ‌Bataklık ve göllerin ıslah edilmesi ▪▪ ‌Danışma ve karar organıdır.
▪▪ ‌İlköğretim kurumlarının açılması ▪▪ ‌Başkanı validir.
▪▪ S
‌ ağlık, tarım, sanayi ve ticaret, ilin çevre düzeni planı, bayın- ▪▪ ‌Kamulaştırma kararı verir.
dırlık, erozyonun önlenmesi ▪▪ ‌Bütçe tasarısını inceler.

74 ▪▪ ‌Cezai önlemler alır.

 hangi kpss vatandaşlık ders notları

Belediye İdaresi Büyükşehir Belediyesi

Nüfusu 5000 ve üzeri olan yerleşim birimlerinde belediye kurula-
bilirken il ve ilçe merkezlerinde belediye kurulması zorunludur.
Belediye Başkanı
▪▪ ‌Belediye idaresinin en üst makamıdır.
▪▪ ‌Belediye idaresinin yürütme organı ve temsilcisidir.
▪▪ ‌Doğrudan bölge halkı tarafından seçilir.
▪▪ H
‌ akkında soruşturma açılan bir belediye başkanını geçici olarak
görevden uzaklaştırma içişleri bakanına aittir.
▪▪ B
‌ elediye başkanının başkanlığının düşürülmesine karar verecek
Dikkat
Edilmeli
son merci Danıştaydır.
▪▪ ‌Kanunla kurulurlar.
▪▪ ‌Nüfusu 750.000’den fazla olan yerlerde kurulurlar.
▪▪ E
‌ n az üç ilçe belediyesini kapsayan, bu belediyeler arasında ko-
ordinasyonu sağlayan, kanunlarla verilen görev ve sorumluluk-
ları yerine getiren, yetkileri kullanan, idari ve mali özerkliğe
sahip ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan
kamu tüzel kişisidir.
‌ ürkiye’de büyükşehir belediye sayısı: 2021 yılı verilerine göre
T
30’dur.
‌Büyükşehir belediyelerinde İl Özel İdareleri kaldırılmıştır.

Belediye Meclisi
▪▪ ‌Belediye idaresinin en üst görüşme ve asli karar organıdır. Büyükşehir belediyeleri kanun ile, belediyeler cumhurbaşkanı
▪▪ ‌Başkanı belediye başkanıdır. Dikkat kararı ile kurulurlar.
Edilmeli
▪▪ ‌Bütçe ve kesin hesap işlerini karara bağlar, değişiklik yapar.
▪▪ ‌Belediye imar planını kabul eder.
▪▪ ‌Belediye zabıta yönetmeliklerini inceler ve kabul eder. Köy İdaresi
Nüfusu 2000’den az olan yerleşim yerlerine köy denir.

4. ÜNİTE : İdare Hukuku

Belediye Encümeni
▪▪ ‌Belediye idaresinin danışma ve karar organıdır. Köy Muhtarı
▪▪ ‌Kamulaştırmaya karar verir. ▪▪ ‌Köy idaresinin en üst makamıdır.
▪▪ ‌Taşıma araçlarının ücretlerini belirler. ▪▪ ‌Köy idaresinin temsilcisi ve yürütme organıdır.
▪▪ ‌Acil durumlarda meclis adına karar alır, ceza verir. ▪▪ ‌Köyde devletin temsilcisidir. 75
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

▪▪ ‌Bütçeyi hazırlar. 657 Devlet Memurları Kanunu’na Göre Kamu Görevlileri ve

▪▪ ‌Devlet memurudur. İstihdam Biçimleri

▪▪ ‌Köy için harcanacak parayı toplar. Kamu Görevlileri

▪▪ ‌Köyde güvenlik, dirlik ve düzeni sağlar. ▪▪ ‌Memurlar

▪▪ ‌Bulaşıcı hastalıkları ve salgınları hükûmete bildirir. ▪▪ ‌Sözleşmeli Personel

▪▪ ‌Geçici Personel
▪▪ ‌Kamu işçileri (Özel hukuka tabidir.)

Dikkat Köy muhtarını köy derneği seçer.

Edilmeli Memur Olabilme Koşulları
▪▪ ‌Türk vatandaşı olmak
▪▪ ‌18 yaşını doldurmak
Köy Derneği
▪▪ ‌En az ortaokul mezunu olmak
▪▪ ‌Köydeki bütün seçmenlerden oluşur.
▪▪ ‌Kamu haklarından yoksun bulunmamak
▪▪ ‌Köy ihtiyar meclisini ve köy muhtarını seçer.
▪▪ ‌Kanunda belirtilen suçlardan hüküm giymemiş olmak
▪▪ ‌Askerlikle ilişkisi olmamak
Köy İhtiyar Meclisi
▪▪ S
‌ ağlık engeli bulunmamak (Görevini yapmaya engel bedensel
▪▪ K
‌ öy derneği tarafından seçilmiş üyeler ile doğal üyelerden olu- zihinsel rahatsızlık)
şur.
▪▪ ‌Köy işlerini sıraya koyar.
Memurluk Mesleğinin Temel İlkeleri
▪▪ ‌Köy bütçesini kabul eder.
Sınıflandırma İlkesi: 12 hizmet sınıfı vardır. Bunlar:
▪▪ ‌Kamulaştırmaya karar verir.
▪▪ ‌Genel idare hizmetleri sınıfı
▪▪ ‌Para cezası verir.
▪▪ ‌Teknik hizmetler sınıfı
▪▪ ‌İmece ve salmaya karar verir.
▪▪ ‌Sağlık hizmetleri sınıfı
▪▪ ‌Köy imamı ve öğretmen doğal üyesidir.
▪▪ ‌Eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı
▪▪ ‌Avukatlık hizmetleri sınıfı
76
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

▪▪ ‌Din hizmetleri sınıfı - Aylıksız izin

▪▪ ‌Emniyet hizmetleri sınıfı - Öğretmenler için yaz tatili ve dinlenme tatilleri
▪▪ ‌Yardımcı hizmetler sınıfı ▪▪ ‌Şikâyet ve dava hakkı
▪▪ ‌Mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı ▪▪ ‌Maaş hakkı
▪▪ ‌Millî istihbarat hizmetleri sınıfı ▪▪ ‌Güvenlik ve hizmet hakkı
▪▪ ‌Sendika hakkı

Dikkat Hizmet sınıflarına Jandarma ve Sahil Güvenlik eklenmiştir. ▪▪ ‌Yasalara uygun olmak üzere emeklilik hakkı
Edilmeli
▪▪ ‌Toplu sözleşme hakkı (2010)

Kariyer İlkesi: Yaptıkları hizmetler için uygun sınıflar içinde en ▪▪ ‌Uygulamayı isteme hakkı
yüksek dereceye kadar ilerleme olanağıdır. ▪▪ ‌Yolluk hakkı
Liyakat İlkesi: Göreve başlamak, sınıflar içinde ilerlemek, yük- ▪▪ ‌Çekilme hakkı
selmek ya da görevine son vermek durumları memurların yeteneği ▪▪ ‌Kovuşturma ve yargılamaya ilişkin özel hükümler
ölçüsünde dikkate alınmalıdır.
▪▪ ‌İsnat ve iftiralara karşı koruma

Memurluğa Girişte İlkeler

Memurların Yükümlülükleri (Müspet Ödevler)
▪▪ ‌Serbestlik ilkesi
▪▪ ‌Anayasaya ve kanunlara sadakat
▪▪ ‌Eşitlik ilkesi
▪▪ ‌Davranışlarına özen gösterme yükümlülüğü
▪▪ ‌Görevin getirdiği niteliklerden başka nitelik aranmaması
▪▪ ‌Amirlerin emrine itaat
▪▪ ‌Resmî araç ve gereçlerle belgeleri iade yükümlülüğü
Devlet Memurlarının Hakları
▪▪ ‌Mal bildiriminde bulunma yükümlülüğü (5 yılda bir)

4. ÜNİTE : İdare Hukuku

▪▪ ‌İzin hakkı
▪▪ ‌Hizmeti şahsen ve kesintisiz olarak görme
- Yıllık izin (1-10 yıl kıdemi olanlar için 20 gün, 10 yıldan fazla
ise 30 gün)
Memurların Yasakları (Menfi Ödevler)
- Mazeret izni
▪▪ ‌Başka görev alma yasağı
- Hastalık izni
▪▪ ‌Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı 77
 hangi kpss vatandaşlık ders notları

▪▪ ‌Taraflı davranma siyasi faaliyetlerde bulunma yasağı

Aşağıdakilerden hangisi disiplin cezası değildir?
▪▪ ‌Dernek kurma ve derneklere girme yasağı
▪▪ ‌Grev yasağı A) Uyarma
▪▪ ‌Hediye alma menfaat sağlama yasağı B) Görevden uzaklaştırma
▪▪ ‌Gizli belgeleri açıklama yasağı C) Kınama
▪▪ ‌Ayrıldığı kuruma karşı görev alma yasağı D) Kademe ilerlemesinin durdurulması
E) Meslekten men
Memurlara Verilen Disiplin Cezaları
Uyarma: Memura, görevini yerine getirirken, davranış sergilerken
Görevden uzaklaştırma disiplin cezası türlerinden de-
daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile tarafına bildirilmesi. (Geç
ğildir.
gelmek, kıyafet yükümlülüğüne uymamak gibi)
Kınama: Memura kusurlu olduğunun bildirilmesidir. (Mal bildiri-
minde bulunmamak gibi)
Aylıktan Kesme: Brüt aylıklarından 1/30-1/8 arasında kesinti Memurluğun Sona Ermesi
yapılmasıdır. (Resmî araç ve gereçleri özel amaç için kullanmak) ▪▪ ‌Çekilme (istifa)
Kademe İlerlemesinin Durdurulması: 1-3 yıl arasında kademe ▪▪ ‌Memurluktan çıkarma (ihraç)
ilerlemesinin durdurulması mümkündür. (İşe sarhoş gelmek) ▪▪ ‌Koşullarda eksiklik
Devlet Memurluğundan Çıkarılma: Göreve bir daha dönmemek ▪▪ ‌Bağdaşmazlık
üzere memurluğa son verilmesi (1 yılda mazeretsiz 20 gün devam-
▪▪ ‌Çekilmiş sayılma
sızlık)
▪▪ ‌Ölüm
▪▪ ‌Emeklilik

Dikkat Disiplin cezalarının hepsi için yargı yolu açıktır.

Edilmeli

78