Lan honek klase sozialek musikan dituzten errepresentazioak aztertzen ditu,

Karl Marx, aristokrazia modernoa ("pijos"), Frantziako Iraultza eta Frantziako

ereserki nazionala (La Marsellesa) bezalako figurek duten eragina aztertuz.
Diziplina arteko analisi baten bidez, musika nola erabili den ikertzen da,
historian zehar dinamika sozial eta ekonomikoak islatzeko eta transmititzeko.
Artistek beren lanetan gizarte-klaseak irudikatzeko izan dituzten moduak
aztertzen dira, baita mezu horiek interpretatu eta hartzeko publikoak izan duen
zeregina ere.Gainera, musika klase borrokarekin eta berdintasun bilaketarekin
lotutako mezu politiko eta sozialak transmititzeko tresna gisa nola erabil
daitekeen aztertzen da. Azterlan honek azpimarratzen du musikak garrantzi
handia duela gizarte-egitura konplexuak adierazteko eta haiei buruz hitz egiteko
eta jatorri sozioekonomiko desberdinetako entzuleekin konektatzeko.

Hitz gakoak: Klase Sozialak, Publikoa, Mezua, Transmititu, Marx, Los Pijos,
Iraultza Frantsesa, La Marsellesa.
Musikak, gure bizitzako etapa bakoitzean laguntzen digun hizkuntza unibertsal horrek,
entretenitzen eta hunkitzen gaitu, eta bizi garen gizartearen konplexutasunak ere islatzen
ditu. Lan akademiko honetan, gizarte-klaseen munduan eta musika garaikidean egiten
dituzten erreprezentazioetan murgilduko naiz. Intelektual nabarmenek egindako lan eta
dokumentuen analisiaren bidez, klase horiek gure garaiko letra, erritmo eta estilo
musikaletan nola adierazten diren ikertu nahi dut.

Gai horrekiko interesa musikarekiko grina sakon batetik sortzen da, eta gure bizitzaren
alderdirik intimoenean dauden mezuak transmititzeko duen gaitasunagatik. Musikaren
askotariko estilo eta generoetako jarraitzaile sutsua naizenez, abesti bakoitzak izan
ditzakeen mezuen aniztasuna bizi izan dut lehen pertsonan. Musikarekiko lotura pertsonal
horri esker, egunero entzuten dugun musikaren bidez gizarte-klaseak nola irudikatzen eta
artikulatzen diren ikertu eta hausnartu dut.

Baina nire motibazioak ere sustrai sakonagoak ditu interes soziologikoan. Musikaren
sorkuntzan eta harreraren azpian dauden gizarte-dinamikak ulertzeko. Onartzen dut
gizarte-klaseek zeregin garrantzitsua dutela musika-generoen eraketan eta historian
zehar mezuak transmititzean. Horregatik, uste dut funtsezkoa dela ikertzea zergatik eta
nola iritsi den musika gure gizartean gizarte-klaseak markatzera. Zeintzuk izan dira
faktore horiek??

Ildo horretatik, lan hau klase sozialek musikan dituzten irudikapenen azterketa xehatuan
sartzen da, musikaren eta haren euskarri diren gizarte-egituren arteko loturak aztertuz.
Esparru teoriko sendo baten bidez, gai sakon eta konplexu horretan ikertu nahi da,
musikak gure garaiko gizarte-zatiketak islatu eta erreproduzitzeko erabiltzen dituen
mekanismoen berri emanez.

Gizarte-mailen eta musikaren arteko interakzio konplexuak modu integralean ulertzeko,

esparru teoriko batean murgilduko gara. Bertan, Karl Marxen gizarte-estratifikazioari
buruzko funtsezko teoriak eta Max Weber-en kontzeptualizazio garaikideak aztertuko
ditugu. Erik Olin Wright soziologoak gaur egun ezagutzen ditugun klase sozialei buruzko
teoriak ere ikusiko ditugu nolabait. Geroago, aztertuko dugu teoria horiek nola eragin
duten gizarte-klaseen ulermenean.
Gizarte-klaseen azterketa teoria soziologikoaren gai nagusia izan da, eta hainbat
pentsalarik landu dute denboran zehar. Marx eta Weber bezalako klasikoetatik hasi eta
Erik Olin Wright bezalako soziologoen gaur egungo perspektibetara arte, klase sozialen
jatorria, egitura eta dinamika aztertu dira testuinguru historiko eta kultural ezberdinetan.

Marko teoriko horretan, gizarte-klaseen azterketa batean murgilduko gara, Karl Marxen
ekarpen aitzindarietatik hasita. Izan ere, Karl Marxek materialismo historikoaren teoria eta
klaseen borroka zehaztu zituen gizartea eratzeko funtsezko indar gisa. Ondoren, Max
Weber-en perspektibak aztertuko ditugu. Hark klase sozialen ulermena zabaldu zuen,
bere kontzeptualizazioaren barruan estatusa eta boterea bezalako elementuak sartuz.

Erik Olin Wright eta klase sozialak gaur egun ere izango ditugu. Wright-ek gizarte-klaseen
ikuspegi zabalagoa eta konplexuagoa eskaintzen digu, ekoizpen-harreman soiletatik
haratago joanez, gizarteko baliabideen eta autoritate-moduen kontrola ere sartzeko.
Ikuspegi multidimentsional hori hartzean, hobeto uler ditzakegu gizarte-klaseek mundu
modernoan dituzten konplexutasunak, onartzen badugu ez direla lan-eremura mugatzen,
baizik eta gizarte-bizitzako beste alderdi batzuetan duten boterea eta eragina ere hartzen
dutela.

Gizarte-klaseei buruzko teoria soziologikoak aztertzeaz gain, esparru teoriko hori muga
konbentzionaletatik haratago zabalduko dugu, historian zehar musika-generoen
gizarte-irudikapenak aztertzean. Musika klasikotik hasi eta rock, hip-hop eta haratago,
musika-genero bakoitzak gizarte-narrazioak, identitateak eta botere-harremanak islatzen
eta erreproduzitzen ditu, eta horiek eskola-dinamikei buruzko argia eman dezakete
kultura-testuinguru jakin batzuetan.

Ikuspegi horiek konbinatzean, gure helburua da gizarte-klaseen ulermen integrala

eskaintzea, bai egiturari dagokionez, bai kulturari dagokionez, eta horiek nola lotzen diren
gaur egungo gizarte-bizitzaren eraketan.
Hasteko, gizarte-klaseak ezaugarri sozioekonomiko antzekoak dituzten eta gizarte-egitura
baten barruan posizio erlatiboak betetzen dituzten gizabanakoen taldeak dira.
Gizarte-klaseak kontzeptualizatzeko hainbat modu dauden arren, ulertzeko eredu
komunak aurkitu daitezke.

Oro har, gizarte-klaseak faktore hauen arabera definitzen dira: diru-sarreren maila,
hezkuntza, okupazioa eta baliabide eta aukerak izateko sarbidea. Elementu horiek
gizabanako batek gizartearen gainerakoarekin duen posizio sozioekonomikoa zehazten
dute.

Gizarte-klaseak mailaka banatzen dira, hala nola altua, ertaina eta baxua, baina kategoria
horiek aldatu egin daitezke testuinguru kulturalaren eta sozioekonomikoaren arabera.
Maila bakoitzaren barruan, desberdintasun nabarmenak daude aberastasunari, botereari
eta ospeari dagokienez.

Gizarte-mugikortasuna, goranzkoa nahiz beheranzkoa, alderdi garrantzitsua da

gizarte-klaseak ulertzeko. Goranzko mugikortasunari dagokionez, pertsona batek maila
altuagoetara egiten du aurrera, eta beheranzko mugikortasunak, berriz, eskala sozialean
behera egitea dakar. Mugikortasun-dinamika horietan eragina izan dezakete hezkuntzak,
enpleguak, herentziak eta aukera ekonomikoek.

Gainera, gizarte-klaseak ez dira entitate estatikoak, denboran zehar gertatzen diren

aldaketen mende daude. Globalizazio-prozesuek, teknologiak, lan-merkatuko aldaketek
eta gobernu-politikek eragina izan dezakete gizarte jakin bateko gizarte-klaseen egituran
eta dinamikan.

(¨Gizarte klase¨, 2023)

Marxen ustez, gizarte-klaseak ez dira kategoria estatikoak soilik, gizarte baten
ekoizpen-harremanen barruan etengabeko elkarrekintzan eta gatazkan daude. Azterketa
horren arabera, prestakuntza ekonomiko eta sozial jakin batean ekoizpen-harremanak
antolatzeko modutik sortzen da klase-egitura. Kapitalismoan, adibidez, klaseak bitan
banatzen dira nagusiki: burgesia, ekoizpen baliabideen jabea, eta proletalgoa, bere lan
indarra saltzen duena.

Marxek dio burgesiak irabaziak lortzen dituela langileriaren lana ustiatuz eta langileek
sortutako baliotik beherako soldatak ordainduz. Ustiapen hori kapital-metaketaren eta
sistema kapitalistaren ugalketaren oinarria da. Bestalde, proletalgoak,
ekoizpen-bitartekoen gaineko jabetzarik ez duenez, bere lan-indarra saldu behar izan du
bizirik irauteko, eta horrek mendekotasun- eta zaurgarritasun-egoeran jarri du.

Gainera, emantzipatzeko borrokan klase-kontzientziak duen garrantzia azpimarratzen du

Marxek. Langileek, beren ustiapen- eta alienazio-egoeraz ohartzean, gizartearen
eraldaketaren alde antolatu eta borrokatu daitezke. Klase-kontzientzia hori funtsezkoa da
aldaketa iraultzaileak egiteko, ustiapen kapitalistari amaiera emateko eta
ekoizpen-bitartekoen jabetza kolektiboan oinarritutako sistema sozialista ezartzeko.

(Rojas Brítez, 2011: 5-8)

Max Weberren arabera, gizabanakoek merkatuari eta ekoizpen-bideei dagokienez duten

posizioaren arabera definitzen dira gizarte-klaseak, baina beste alderdi batzuk ere aintzat
hartzen ditu, hala nola hezkuntza, gizarte-ospea eta bizimodua. Marxek ez bezala,
Weberrek ez ditu klaseak ekonomiari dagokionez soilik ikusten, kultura- eta
gizarte-elementuak sartzen ditu bere azterketan.

Weberrek hiru dimentsio nagusi bereizten ditu gizarte-klaseak definitzeko.

Lehenengo dimentsioa klase sozial ekonomikoa da. Hemen, Weberrek dio gizabanakoek
merkatuan duten posizioa eta erosteko edo sartzeko ahalmena funtsezkoak direla.
Nabarmendu du ondasunak eta zerbitzuak jabetzan izateak eta ez izateak klase-egoerak
zehazten dituztela, eta desberdintasunak sortzen dituztela, hala nola jabe-motak eta
irabazi-mailak.

Bigarren dimentsioa lan-merkatuan oinarritutako gizarte-klasea da. Weberrek

lan-harremanak faktore garrantzitsutzat hartzen ditu gizarte-estratifikazioan. Gaitasun
profesionalek, gaitasun teknikoak eta lan merkatuko posizioak enplegatzaileen eta
langileen arteko desberdintasunak definitzen dituzte, non lanaren errentagarritasuna eta
jabetza funtsezkoak baitira.

Hirugarren dimentsioa gizarte-klasea da, interes-komunitate gisa. Hor, Weberrek ideia hau
sartzen du: ¨gizarte-klaseak ez direla hutsak eta interes komunak parteka ditzaketela.
Dimentsio hori talde-kontzientziari eta antzeko klase-egoerak partekatzen dituzten
gizabanakoen arteko ekintza komunitarioari dagokio.

Weberrek klasearen eta klase-ekintzaren arteko erlazioari ere heltzen dio, eta adierazten
du klaseak ez direla beti elkarte edo mugimendu kolektibo bihurtzen. Komunitate-ekintza
eta klase-borroka baldintza kultural eta intelektualen eta gizabanakoek beren
klase-egoerei buruz duten pertzepzioaren mende daude. Weberrek azpimarratzen du
klase-borrokak berehalako interes kontrajarrietatik sor daitezkeela, eta klase jabeek eta
irabazi-asmoko klaseek rol desberdinak dituztela borroka horietan, nahiz eta errealitateak
desberdintasun konplexuagoak isla ditzakeen.

(Duek, & Inda. 2006: 6-9 )

Gaur egungo gizartean ordea, gizarte-klaseak hainbat modutan agertzen dira, Erik Olin
Wright-en ikuspegitik:

Gailurrean daude klase kapitalista eta enpresa-buruzagi gorenen klasea, kontsumo-maila

liluragarriez gozatzen dutenak eta beren botere ekonomikoa erabiltzeko murrizketa nahiko
ahulei aurre egiten dietenak.

Klase ertaina, historikoki zabala eta egonkorra, goi-mailako hezkuntzako eta prestakuntza
teknikoko hezkuntza-sistema zabal eta moldagarrian oinarritua. Mota hau hainbat
kredentzial behar dituzten lanekin lotuta dago, baina etorkizuneko segurtasuna eta
oparotasuna zalantzazkoak dira.
Langile-klasea, sindikatu-segmentu esanguratsu batek markatu zuen noizbait, eta klase
ertainaren antzeko bizi- eta segurtasun-mailak zituen. Hala ere, gaur egun babes horiek
ez ditu neurri handi batean.

Langile klasearen segmentu pobre eta prekarioa, soldata txikiak dituena eta
lan-merkatuan lehia handia duena, Estatuaren gutxieneko babesarekin.

Biztanleriaren zati marjinatu eta pobretua, pobreziaren mugaren gainetik bizitzea

ahalbidetuko dieten enpleguak lortzeko behar diren trebetasunak eta hezkuntza ez
dituena. Pertsona horiek zailtasun handiak dituzte trebetasun horiek eskuratzeko.

Azkenik, arrazaren eta klasearen arteko interakzioa dago, non langile pobreak eta
baztertutako biztanleria arraza-gutxiengoek neurriz kanpo ordezkatzen dituzten.

(Olin Wright, 2010 : 10)

Gizarte-klaseak eta musika fusionatuko dugu orain. Hauek biak irudikatzeak duela mende
batzuk hasitako sustrai historiko sakonak ditu. Kanta folklorikoetatik hasi eta genero
modernoetaraino, hala nola hip-hoperaino, musika gizarte-maila desberdinen errealitatea
eta borrokak adierazteko bitarteko gisa erabili da. Ikus dezagun irudikapen horrek zer
bilakaera izan duen denboran zehar.

Antzinatik, musika folklorikoa izan da langile-klasearen eta landa-komunitateen istorioak

eta esperientziak transmititzeko bide nagusia. Kanta horiek sarritan hitz egiten zuten
landako bizitzaz, borroka ekonomikoez, injustizia sozialez eta etorkizun hobe baten
itxaropenez. Estatu Batuetan, adibidez, Mississippiko deltaren bluesak eta country-ak
islatzen zituzten nekazaritza-langileen eta afroamerikarren zailtasunak landa-hegoaldean.

Asaldura sozialeko eta iraultzako aldietan, musika katalizatzailea izan da klase zapalduen
aldaketa eta eskaeren adierazpenerako. Frantziako Iraultzan, "La Marsellesa" bezalako
abestiak konposatu ziren, iraultzaileentzat ereserki bihurtu zena. XX. mendean, Estatu
Batuetako Depresio Handian, folka eta bluesa langile langabeen etsipenarekin eta
erresistentziarekin entzuten ziren.

XIX. eta XX. mendeetan langileen eta sindikatuen mugimenduak sortu ahala, musika
elkartasunerako eta protestarako tresna boteretsua bihurtu zen. "Solidarity Forever" eta
"Which Side Are You On?" bezalako ereserkiak. greban zeuden langileentzako eta
sindikatuentzako ereserki bihurtu ziren. Abesti horiek, langileen ausardia adierazteaz
gain, morala eta batasuna garai zailetan mantentzen laguntzen zuten.

Azken hamarkadetan, hip-hop eta rap adierazpide nagusi gisa sortu dira baztertutako eta
baztertutako komunitateentzat. Hip-hop-eko artistek askotan kontatzen dituzte bazterreko
auzoetako bizitzaren istorioak, poliziaren basakeriaren aurkako borroka, pobrezia,
arrazakeria eta aukera ekonomikoen bilaketa. Horrela, gizartean entzuten ez direnei
ahotsa emateko bitarteko bihurtzen da musika. Geroago ¨Los Chikos del Maiz¨ rap talde
madrildarraren historia eta letrak aztertuko ditugu.

Musika, arte-adierazpen gisa, gizartearen dinamika sozialen eta gizarteko maila

ezberdinen arteko tentsioen isla leiala izan da beti. Nota bakoitzak, melodia bakoitzak eta
letra bakoitzak estetiko hutsa baino haratago doazen esanahiak dituzte, horiek sortu eta
kontsumitzen dituztenen munduko esperientziak eta ikuspegiak kapsularaziz. Zentzu
horretan, musika klase harremanen ispilu bihurtzen da, non gizarte talde ezberdinen
arteko elkarrekintza konplexua sakonki inprimatzen den.

Langile-klasearen borrokak eta pozak kontatzen dituzten balada herrikoietatik hasi eta
elitearen gustuak eta pribilegioak islatzen dituzten konposizio finagoetaraino, musikak
kultura-adierazpenen sorta zabal bat hartzen du, gizarte baten zatiketak eta
desberdintasunak islatzen dituena. Akorde bakoitzean eta harmonia bakoitzean, hura
osatzen eta interpretatzen dutenen kontzientzia objektiboaren maila islatzen duen
ideologia kodetuta dago.

Adornok zioenez, ¨Musika ez da errealitatearen isla pasibo hutsa, baizik eta modu
dialektikoan jarduten du, ezarritako egiturei desafio eginez eta gizartearen azpian
ezkutuan dagoena azalduz. Musikak bidegabekeriak agerian uzteko eta ezarritako ordena
auzitan jartzeko duen gaitasun horren bidez, gizarte-salaketarako eta
kultura-eraldaketarako bide boteretsua baita¨. (Adorno, 1948:35)

(Hormigos Ruiz, 2012: 7-8)

Gizarte-taldeen barruko ikuspegi eta esperientzien aniztasuna funtsezko alderdia da,
kultura-irudikapenak (musika, adibidez) hautematen eta partekatzen ditugun moduan
eragiten duena. Gizabanako bakoitzak, bere gizarte-talde, adin, klase eta beste faktore
batzuen eraginez, bere nortasuna eta inguruko munduarekin harremanak izateko modua
moldatzen dituzten irudikapenen multzoa garatzen du.

Hala ere, desberdintasun indibidual horiek badute horrelako irudikapenak beste batzuekin
partekatzeko berezko beharra, eta komunikazioaren bidez eraiki nahi dira esperientzia eta
ikuspegi ezberdinen artean. Horrek espazio bat sortzen du, non errepresentazio batzuk
taldeko kide batzuek parteka ditzaketen; beste batzuk, berriz, pertsona bakoitzaren
indibidualtasunaren adierazpen bakar gisa geratzen dira.

Horren adibide argia musikaren esparruan dago. Pertsona-talde batek genero edo artista
jakin batzuekiko gustu musikal komuna partekatzen duenean, talde horren barruko
gizarte- eta kultura-loturak indartzen dituen irudikapen partekatua ezartzen da. Hala ere,
talde bereko norbaitek musika desberdina entzutea nahiago badu, lehentasun hori
norberaren irudikapen bihurtzen da, besteek ulertu edo partekatu ezin dutena.

Alde horretatik, komunikazioa zubi bihurtzen da, norbanakoen arteko diferentziak eta
talde-esperientziak lotzen dituena, eta aukera ematen duena esanahi partekatuak
eraikitzeko eta kultura-adierazpenen etengabeko negoziazioa egiteko, etengabeko
bilakaera duen prozesu dinamiko batean. Horrela, errepresentazio batzuk talde baten
barnean zabal onar eta parteka daitezkeen bitartean, beste batzuek ezarritako arauei
aurre egin diezaiekete eta identitate eta adierazpide berriak esploratzeko espazioa ireki.
Azken batean, indibidualaren eta kolektiboaren arteko elkarrekintza horrek aberasten du
gure munduaren ulermena eta elikatzen du gure kultura-aniztasuna.

(M.F, 2020: 305)

Musika-kontsumoarekin lotutako gizarte-irudikapena ez dator bat beti gure gustuen eta

gustu errealen errealitatearekin. Sarritan, gure musika-aukera egokitzen ari gara zenbait
estereotipo edo gizarte-itxaropenetara egokitzeko, baita horrek benetan gozatzen dugun
musikatik urruntzea esan nahi badu ere. Fenomeno hori bereziki nabarmena da musika
estatusaren edo sofistikazioaren sinbolotzat hartzen den testuinguruetan.
Ingurune sozialaren presioak eragin nabarmena du musikarekin dugun erlazioan. Genero
edo artista batzuk aukeratzera behartuta gaude, gure erreferentzia-taldean nagusi diren
gizarte-arauekin bat egiteko. Presio horren ondorioz, gure musika-aukerak murriztu
ditzakegu, eta epaiketaren edo gizarte-bazterketaren beldur izateagatik ditugun benetako
lehentasunak ezkutatu.

Gure musika-hautaketek gure ingurune sozialaren aurreikuspenak betetzen ez

dituztenean, kontrol sozialerako mekanismoak sor daitezke gure jokabidea zuzentzeko.
Hori iseka, kritika edo bazterkeria gisa adieraz daiteke gure pareen aldetik. Ondorioz,
pertsona askok ezarritako arauekin bat egitea aukeratzen dute, beren gustu musikala
askatasunez esploratu beharrean.

(Josep Verdaguer, 2009)

Azterketa honetan, ikuspegi kualitatibo bat erabiliko dugu gizarte-klaseek hiru talde edo
artista desberdinen abestien letretan dituzten irudikapenak aztertzeko. Testu-analisirako
metodo bat erabiliko dugu, hautatutako abestien letretan gizarte-klaseak nola islatzen
diren sakon aztertzeko.

Lehenik eta behin, arretaz hautatuko ditugu gure azterketako abestiak. Gizarte-klaseen
adierazgarritasuna bermatzeko, testuinguru sozioekonomiko desberdinetatik datozen hiru
talde edo artista aukeratu ditugu.

Aukeratutako lehen taldea Los Chikos del Maiz da, "Trabajadores" abestiarekin ezaguna.
Aukera horri esker, langile-klaseak Espainiako egungo rap musikan duen ordezkaritza
aztertu ahal izango dugu.

Bigarrenik, "Marsellesa" aztertuko dugu, Frantziako ereserkia. Nahiz eta ez den kanta
garaikidea ohiko zentzuan, haren historiak eta Frantziako Iraultzan izan zuen erabilerak
ikuspegi paregabea eskaintzen digute klase-borrokei eta botere monarkikoaren aurkako
herri-mobilizazioari buruz.

Azkenik, Taburete taldearen abesti bat aztertuko dugu, bereziki "Sirenas" abestia.
Aukeraketa horrek erakutsiko digu nola lantzen den gizarte-klasearen gaia Espainiako
pop musika garaikidean, batez ere taldeko kide batek figura publiko batekin duen
harremanak sortutako eztabaidari dagokionez.
Abestiak hautatu ondoren, letrak aztertuko ditugu hermeneutikoki. Metodo horri esker,
letrek gizarte-klaseen eta botere-dinamiken testuinguru zabalenean duten esanahia
interpretatu eta ulertzeko lagundu ahal izango digu.

Gure hipotesiaren arabera, gure buruari galdetuko diogu: Nola irudikatzen eta kokatzen
dira klase sozialak Los Chikos del Maiz, La Marsellesa eta Tabureteren abestietan? Talde
edo artista bakoitzaren munduko esperientziak eta ikuspegiak islatuko dituzten
perspektiba desberdinak aurkitzea espero dugu, baita gaur egungo gizartean klase
harremanek dituzten tentsio eta kontraesanak ere.

Analisiko lehen subjetua, Los Chikos del Maiz rap taldea daukagu. Los Chikos del Maiz
eragin handiko hip-hop eta rap politikoko talde espainiarra izan zen. 2005ean sortua,
Ricardo Romero (El Nega), Antonio Mejías (Toni el Sucio) eta DJ Bokah izan ziren.
Taldearen izena Stephen King-en "Children of the Corn" kontakizunak inspiratu zuen.

El Nega 1978an jaio zen Benetusserren, eta Toni el Sucio 1984an herri berean jaio zen,
beste musika proiektu batzuetan parte hartu ostean. Bere lehen maketa kaleratu zuten,
"Miedo y asco en Valencia", 2005ean, "Estilo faluya" eta "El gobierno lo niega" bezalako
abestiekin. Harrezkero, Espainiako hip-hop-aren izar nabarmenetako bat izan ziren,
politikoki kargatutako hizkiengatik eta kritika sozialagatik ezagunak.

Bere ibilbidean zehar, Los Chikos del Maiz nazionalismoa, kapitalismoa eta erlijioa
bezalako gaiak landu zituen, Karl Marx eta Fidel Castro bezalako pertsonaia sozialisten
eraginez. Bere letra garratz eta sarkastikoak protesta eta idealen adierazpen bihurtu
ziren.

"Pasión de talibanes" (2011) diskoak arrakasta komertziala eta kritikoa izan zuen, "Gente
V.I.P" eta "Tesis de abril" kantuak barne. 2016an musika kaleratzen jarraitu zuten, "Trap
mirror" (2016) eta "Agenda oculta" (2017) diskoekin.

Bere ibilbidean zehar, Los Chikos del Maíz polemikoak izan ziren, hala nola, Alderdi
Popularrak eta Terrorismoaren Biktimen Elkarteak 2010ean Sevillan izandako jaialdi
batean parte hartzearen kontra protesta egin zuten, euren hitzek terrorismoa sustatzen
zutela argudiatuz. Hala ere, taldeak beti defendatu izan du adierazpen askatasunarekin
duen konpromisoa.
(BuenaMúsica.)

Los Chikos del Maíz "Trabajadores" abestiaren hitzak hainbat gai sozial eta politiko
jorratzen ditu. Bertsoen bidez hainbat bidegabekeria salatzen dira eta ezarritako botere
egiturak kritikatzen dira. Langile klasearen lan-prekarietatea nabarmentzen da,
desberdintasun ekonomiko eta soziala betikotzen duten zabor kontratuengatik. Gainera,
enpresariek lan-ustiapenean duten konplizitatea eta langileen kontura etekinak neurrigabe
bilatzea kritikatu dute.

Monarkiaren zilegitasuna zalantzan jartzen da eta bidegabekeria sozialak betikotu eta

egia estaltzen duten komunikabideen manipulazioa salatzen da. Bakearen alde egiten du
eta gutxi batzuen interes politiko eta ekonomikoei bakarrik mesede egiten dieten
prebentziozko gerrak kritikatzen ditu, sarritan bizitza errugabeen kontura. Emakume
langileen egoera nabarmentzen da eta etxeko indarkeria kiritikatzen da, genero
berdintasunaren eta emakumeen eskubideen errespetuaren alde eginez.

Gainera, neurrigabeko kontsumismoa eta kultura mediatikoaren azalekotasuna kritikatzen

dira, edertasun estandar ez oso errealistak eta alienatzaileak bultzatzen baititu. Politikari
espezifikoak eta sistema politiko osoa kritikatzen dira, usteltzat eta herritarren
beharrizanekiko axolagabetzat jotzen dena. Azkenik, baztertuekiko elkartasuna
adierazten da eta injustizia sozialen eta ezarritako dominazio-egituren aurka egiteko deia
egiten da.

Orain, aipatutako gai ezberdinak letretan nola islatu diren ikusiko dugu, adibide batzuen
bidez:

Klase langilea eta lan kontratu prekarioak:

- Aguas turbias, la clase obrera contratos basura."

- "Clase obrera contratos basura."
- "Tienes trabajo fijo? Puedes darte con un canto; tu jefe es el látigo y los grilletes la
letra del banco."

Enpresa-korrupzio eta lan-esplotazioaren adibideak:

 - "Empresarios nazis, contratos basura."
- "El 11 de septiembre no fue un drama fue justicia."
- "Tu jefe es el látigo y los grilletes la letra del banco."

Monarkiaren eta komunikabideen kritiken abidideak:

- "ABC con sus mentiras, monarquías a la hoguera."

- "Mientras el tío SAM..."
- "Frailes proxenetas, empresarios farloperos."

Indarkeria eta gerra baztertzearen adibideak:

- "No más guerras preventivas, no más votos manchados de sangre."

- "El 11 de septiembre no fue un drama fue justicia."
- "No más tanques en Palestina."

Feminismoa eta indarkeria domestikoaren aurkako borroka:

- "Dedicado a las madres con jornadas de 20 horas."

- "Chica, eres anoréxica no mona."
- "Nunca más violencia doméstica."

Kontsumismoaren eta azaleko kulturaren kritika:

- "Arrogantes fulanas presentando programas, tele basura en gran hermano y

crónicas marcianas."
- "La televisión produce niñas anoréxicas."
- "Hay un arma de destrucción masiva en cada ciudad, se llama Mc Donalds."

Sistema politikoaren eta korrupzioari salaketa:

- No más votos manchados de sangre."

- "Aznar es un asesino, no perdonamos."
- "Políticos chapuzas, Hijos de puta."

Elkartasuna eta erresistentzia:

 - "Dedicado a los parias, a los olvidados."
- "No somos del centro somos de la periferia."
- "Menos fútbol más barricadas."

Esaldi zehatz horiek kantuak jorratzen duen kritika sozial eta politikoaren alderdi
ezberdinak nabarmentzen dituzte, lan-prekarietatetik hasi eta ustelkeriaren eta
indarkeriaren aurkako borrokaraino, baita komunikabideen salaketa eta solidaritatearen
eta erresistentziaren sustapena ere.

Orain, Frantziako Iraultzan eta gaur egun Frantziako ereserkia ezagutzen dugun
¨Marseillesa¨ aztertuko dugu.

Marseillesa 1792an jaio zen, Austriaren aurkako gerran tropa frantsesak animatzeko
himno beliko gisa, eta berehala bihurtu zen Iraultzaren ereserki eta, 1879tik, Frantziako
ereserki nazional. 1789ko Frantzian, biztanle gehienek ez zekiten irakurtzen, eta kantak
funtsezko baliabide bihurtu ziren ideia iraultzaile berriak transmititzeko. 1789 eta 1800
bitartean, ia 200 himno eta eduki politikoko 2,000 abesti herrikoi baino gehiago konposatu
ziren, antzoki, kafetegi eta kaleetan zabal hedatuak.

Marsellesa, Austriaren aurkako gerraren adierazpenari erantzunez Claude-Joseph Rouget

de Lislek osatua, laster zabaldu zen soldaduen eta populazioaren artean. Lehen
estrofatik, inbaditzaileen aurka borrokatzera deitzen die abestiak herritarrei, eta "soldadu
anker" gisa deskribatzen ditu, "zuen seme-alabak lepogabetzera" datozenak. Hitzak
atzerriko mehatxuaren ikuspegi iluna eta aberria defendatzeko beharra gogorarazten ditu.
Bere estrofetan zehar, "despota mespretxagarri" salatzen dira eta borrokalari frantsesen
balioa goraipatzen da.

Ereserkia berehala zabaldu zen, batez ere Parisen hiriburua defendatzeko elkartu ziren
"federatuen" artean. Marseillesek, hirira iristean, La Marsellesa abesten zuten
zeharkatzen zuten herri bakoitzean, sentimendu patriotiko eta belikoak iradokiz. Iraultza
osoan, erresistentziaren eta batasunaren sinbolo bihurtu zen kanta, Valmyko gudan
soldaduek zorte oneko amuleto gisa txalotuz.

Arrakasta izan bazuen ere, La Marsellesak debekualdiak izan zituen ondorengo

erregimenetan, antimonarkikoa zelako. Hala ere, 1879an, Frantziako ereserki nazional
izendatu zuten, askatasunaren eta berdintasunaren aldeko borrokaren sinbolo gisa.
Marseillesak erresistentzia ereserki gisa iraun du mendeetan zehar, eta nazio bat inspiratu
zuten ideal iraultzaileen oroigarri gisa.

(Manzanera Laura, 2022)

La Marsellesa-ren hitzak Frantziako Iraultzarekin, askatasun, berdintasun eta anaitasun

idealekin lotutako hainbat gai jorratzen ditu. Abestiak dei egiten die herritarrei aberria
atzerriko inbaditzaileen aurka defendatzeko, "zuen seme-alabei lepoa mozteko" mehatxua
egiten duten "soldadu basati" gisa aurkeztuz. Armen aldeko dei honek nazioaren
defentsarekiko kezka eta zapalkuntzaren aurkako erresistentzia islatzen ditu.

Abestu edo aipatzen duen klase sozialari dagokionez, Marsellesa herritar frantziarrei
zuzenduta dago batez ere, askatasunaren eta berdintasunaren aldeko borrokan bat
egiteko eskatuz. Klase sozial jakin bat esplizituki aztertzen ez badu ere, bere batasun eta
erresistentzia mezuak zapalkuntzaren aurka egin eta balore iraultzaileak defendatu nahi
dituztenen artean durundi egiten du.

Orain, ereserkiaren letra eta gaiak aztertuko ditugu:

Patriotismoa eta ekintzara deia:

- "Allons enfants de la Patrie" (¡Vamos hijos de la Patria!)

- "Le jour de gloire est arrivé!" (¡El día de la gloria ha llegado!)

Tiraniaren aurkako erresistentzia:

- "Contre nous de la tyrannie" (Contra nosotros la tiranía)

- "L'étendard sanglant est levé" (La bandera sangrienta se ha alzado)

Aberriaren defentsa:

- "Ils viennent jusque dans vos bras / Égorger vos fils, vos compagnes!" (¡Vienen
hasta vuestros brazos / A degollar a vuestros hijos, vuestras compañeras!)

Atzerriko zapalkuntzari uko egitea:

 - "Quoi ! des cohortes étrangères / Feraient la loi dans nos foyers!" (¡Qué!
¿Cohortes extranjeras / Harían la ley en nuestros hogares!)

Askatasunaren eta berdintasunaren aldeko borroka:

- "Amour sacré de la Patrie" (Amor sagrado de la Patria)

- "Liberté, Liberté chérie" (Libertad, libertad querida)

Eroritako heroien omenaldia:

- "Tout est soldat pour vous combattre, / S'ils tombent, nos jeunes héros" (Todo es
soldado para luchar por ti / Si caen, nuestros jóvenes héroes)

Iraunkortasuna eta belaunaldien jarraipena borrokan:

- "Nous entrerons dans la carrière / Quand nos aînés n'y seront plus" (Entraremos
en la lucha / Cuando nuestros mayores ya no estén)

Adibide horiek erakusten dute La Marsellesa delakoak abertzaletasun, erresistentzia,

askatasun eta eroritako heroien omenezko gaiak jorratzen dituela, Frantziako Iraultzaren
balioak eta borroka islatuz.

Orain, hirugarren adibidea aztertuko dugu, Taburete pop taldea.

Taburete 2014an Madrilen (Espainia) jaiotako pop taldea da, Willy Barcenas (ahotsa eta
gitarra) eta Anton Carreño (gitarra) buru dituen proposamen fresko eta eklektikoarekin.
Bere musikak munduko hainbat erritmo fusionatzen ditu, soinu paregabe eta harrigarria
sortuz.

2015erako, “Tres Tequilas” izeneko debut albuma kaleratu zuten, eta bertan, “Amos del
Piano Bar” disko xume arrakastatsua sartu zuten, Espainiako musika-eszenan sartzeko.
Ondoren, bere diskoetxe propioa sortu zuten, Voltereta Records, eta, 2016ko azaroan,
bere bigarren diskoa, “Dr. Charas"-ek bira bat egin zuen Espainiako 25 hiritan zehar,
Madrilgo Wizink Center ikonikoa barne, 17 mila pertsona baino gehiagoko entzuleen
aurrean.
2017a esanguratsua izan zen Tabureterentzat, “Devuélveme Mi Joda” bira arrakastatsuari
ekin baitzioten Espainiako Hombres G talde ospetsuarekin batera. Gainera, “Tres Tequilas
& Un Mezcal” izeneko bere lehen albumaren berrargitalpen bat kaleratu zuten, bere
errepertorioan kantu berriak erantsiz.

2018an, taldeak urrats garrantzitsua eman zuen bere musika Latinoamerikara eramatean,
Mexiko, Peru, Txile eta Argentinara. Aurkezpena The Roxy Live! Buenos Airesek mugarri
bat ezarri zuen bere nazioarteko ibilbidean. Urte horretan bertan, irailaren 27an,
Dviciorekin elkarlanean, "5 sentidos" xumea merkaturatu zuten, bere irismena zabalduz
eta Espainiako zein nazioarteko musika eszenan bere posizioa sendotuz.

Tabureteren ustez, musika ez da arte-adierazpena bakarrik, bizimodu bat irudikatzeko

modu bat ere bada. Bere soinuak hainbat erritmo eta estilo uztartzen baditu ere, "pija"
kulturari lotutako publikoarekin duen lotura ukaezina da. Lotura hori irudiaren eta letren
bidez ezartzen da, askotan gizarte-maila horretako esperientziak eta egoera tipikoak
islatzen baitituzte.

Hala ere, taldearen buru den Willy Barcenasen istorio pertsonalak konplexutasun handia
eransten dio antzezpenari. Willy Luis Barcenasen semea da, hainbat korrupzio kasutan
parte hartu zuen politikari espainiarra. Lotura honek eztabaida eta kritikak sortu ditu
taldearekiko, batez ere Willyn pribilegio eta nepotismoaren sinbolo bat ikusten dutenen
aldetik.

Willyren oinarri politikoa dela eta batzuek Tabureteren irudiaren benetakotasuna zalantzan
jar dezaketen arren, taldeak kritika horiek saihesten jakin du eta bere identitate musikalari
eusten jakin du. Bere arrakasta eta ospea musikaren kalitatean eta entzule askorekin
konektatzeko gaitasunean oinarritzen dira, bere kideen egoera pertsonalaz harago. Azken
batean, Taburetek etiketak gainditzea lortu du eta musika jatorri eta esperientzia
ezberdinetako jendea batzeko zubi egokia dela erakutsi du.

Taburete "pija" kulturarekin lotuta egon da hainbat alderdiri esker. Lehenik eta behin, bere
abestietako letrek jaiak, bidaiak eta harreman sentimentalak barne hartzen dituen
bizimodua erretratatzen dute askotan, klase altuarekin lotura duten elementuak. Gainera,
taldearen irudiak eta estetikak, baita taldekideenak ere, nolabaiteko estatus
sozioekonomiko pribilegiatua islatzen dute.
Willy Barcenas (taldeko burua) eta haren aita (Luis Barcenas) ustelkeria eskandaluekin
nahastuta egon ziren, eta horrek ere pertzepzio hori areagotu du. Horrek botere eta
pribilegio zirkuluak iradokitzen du.

Tabureteko publiko objektiboak eta aurkezten diren lekuek ere irudi hori indartzen dute,
maila sozioekonomiko jakin batzuetako gazteak joaten baitira bertara. Hala ere,
garrantzitsua da gogoratzea pertzepzio subjektiboak direla horiek, eta taldearen musikak
lortu duela askotariko audientziekin konektatzea, etiketa sozialetatik harago.

Tabureteren "Sirenas" abestia amets eta malenkonia giro bat gogora ekartzen duen
abestia da. Horretarako, sirenen sinbolismoa erabiltzen du, desira, tentazio eta
lortezinaren bilaketak aztertzeko. Letrak zerbait edo norbaitenganako erakarpen jarkiezina
iradokitzen du, sirenek irudikatua, kantuarekin liluratzen dutena. Gai honen adibide bat da
"Zatoz nirekin zure begien itsasoan hondoratzera".

Abestiak atsekabe eta nostalgia sentsazioa ere transmititzen du, desiraren objektua urrun
egon daitekeela edo lortezina izan daitekeela adieraziz. Hau "Nadie sabe lo que hay en
tus profundidades" ildoan azaltzen da. Era berean, melodia leun eta inguratzaileak giro
hunkigarria eta kontenplatiboa sortzen laguntzen du.

La Marsellesa, Los Niños del Maiz eta goi mailako klasearen aurkako borrokak, "los pijos"
eta Tabureteren emanaldiak gizartearen ikuspegi konplexua eskaintzen du. Marsellesak
harrotasun nazionala eta ideal iraultzaileak sinbolizatzen ditu, Los Niños del Maiz, berriz,
identitate kulturalaren aldeko borroka eta zapalkuntzaren aurkako erresistentzia islatzen
ditu.Goi-klasearen eta "pijoen" aurkako borroka horrek, Taburete bandaren aipamenarekin
batera, gizarte-tirabirak eta pribilegiatu gutxien dutenen eta aberatsen aurkako borroka
adierazten ditu. Musika- eta kultura-adierazpen horiek mezu politiko eta sozialak ez ezik,
gizartearen aniztasuna eta konplexutasuna ere islatzen dituzte, eta haien errealitatearen
ikuspegi osoagoa eskaintzen dute. Orduan Bai, musika klase sozialak irudikatu eta
islatzeko modu indartsua izan daiteke. Musika-moduak, eta horiekin lotutako generoak eta
estiloak, maiz, testuinguru kultural eta sozioekonomiko espezifikoei lotuta daude.Beraz,,
zenbait musika-estilo esperientzia partekatuak dituzten komunitate espezifikoetatik sor
daitezke, eta, komunitate horien errealitate sozial eta ekonomikoak isla ditzakete.
Gonzalez, G. (2023/11/19). Gizarte Klase.
https://eu.wikipedia.org/wiki/Gizarte_klase#Kanpo_estekak

Rojas Brítez, B. (2011). Las clases sociales en Karl Marx y Max Weber : elementos para
una comparación [Lan akademikoa]. Consejo Latinoamericano de Ciencias Sociales,
Asunción.

Duek, C. & Inda, G. (2006). La teoría de la estratificación social de Weber: un análisis

crítico. [Lan akademikoa]. Revista Austral de Ciencias Sociales. Mendoza

Olin Wright, E. (2010). Comprender la clase hacia un planteamiento analítico integrado

[Kongresu komunikazioa].New left review. (13 orr.)

Ruiz Hormigos, J. (2012). LA SOCIOLOGÍA DE LA MÚSICA. TEORÍAS CLÁSICAS Y

PUNTOS DE PARTIDA EN LA DEFINICIÓN DE LA DISCIPLINA. [Lan akademikoa].
Revista Castellano-Manchega de Ciencias Sociales. (7-8 orr.)

Fabian Marcelo, D. (2020). LAS REPRESENTACIONES SOCIALES DE LA MÚSICA Y LA

JUVENTUD EN LA CONSTRUCCIÓN DE IDENTIDAD | Conexiones. [Lan akademikoa].
(305. orr.)

Verdaguer, J. (2009/06/30). Consumo musical y posición social. Nativa.

Abizena, I. (Argitalpen-data, urtea hilabetea eguna). Baliabidearen izenburua (letra

etzanez). Webgunearen izena. Baliabidearen URLa

Biografía de Los Chikos del Maíz La historia, vida y legado musical de Los Chikos del
Maíz. Buenamúsica. https://www.buenamusica.com/los-chikos-del-maiz/biografia

Manzanera, L. (2022). la marsellesa, banda sonora de la revolución francesa. National

Geographic. (74)
 Ikasgaia/Modulua. 20xx-20xx
Lanaren izenburua
Ikaslearen izen-abizenak

20XX-XX-XX 1