TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỆN LỰC

KHOA QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP VÀ NĂNG LƯỢNG

Bài giảng
QUẢN LÝ ĐIỀU HÀNH VÀ KHỞI NGHIỆP
Chương 7
HỆ SINH THÁI
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

2
MỤC TIÊU CHƯƠNG 7

 Hiểu về khái niệm của hệ sinh thái khởi nghiệp

ĐMST và vai trò, các cấp độ phát triển của hệ sinh
thái khởi nghiệp ĐMST.
 Nắm thông tin cơ bản về những chủ thể trong hệ sinh
thái khởi nghiệp ĐMST.

3
 NỘI DUNG CHÍNH CHƯƠNG 7

7.1 Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái khởi nghiệp

ĐMST
7.2 Chủ thể của hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
7.4 Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST

4
 Các công ty có khuynh hướng liên kết thành
cụm hoạt động cùng nhau xung quanh các nền
tảng công nghệ hay hàng hóa, dịch vụ.

5
 7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST
Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST bao gồm nhiều bên
sẽ hoạt động chung, tương tác với nhau để khơi
nguồn dòng chảy tri thức, tương hỗ cải tiến, nâng
cấp công nghệ và tạo ra sự đổi mới, đạt được các giá
trị mới thông qua sáng tạo - Wessner (2007)

Theo OECD định nghĩa hệ sinh thái khởi nghiệp như là “tổng hợp các mối liên kết chính
thức và phi chính thức giữa các chủ thể khởi nghiệp (tiềm năng hoặc hiện tại), các tổ
chức (công ty, nhà đầu tư mạo hiểm, nhà đầu tư thiên thần, hệ thống ngân hàng,…) và các
cơ quan liên quan (trường đại học, các cơ quan nhà nước, các quỹ đầu tư công,…) và tiến
trình khởi nghiệp (tỉ lệ thành lập doanh nghiệp, số lượng doanh nghiệp có tỉ lệ tăng trưởng
tốt, số lượng các nhà khởi nghiệp,…) tác động trực tiếp đến môi trường khởi nghiệp tại
địa phương”

6
 7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST

Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (startup ecosystem) bao gồm các cá
nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo và các chủ
thể hỗ trợ doanh nghiệp phát triển trong đó có chính sách và luật pháp của nhà
nước (về thành lập doanh nghiệp, thành lập tổ chức đầu tư mạo hiểm, thuế, cơ chế
thoái vốn …); cơ sở hạ tầng dành cho khởi nghiệp (Các khu không gian làm việc
chung, cơ sở vật chất phục vụ thí nghiệm, thử nghiệm để xây dựng sản phẩm mẫu,
…); vốn và tài chính (các quỹ đầu tư mạo hiểm, nhà đầu tư cá nhân, các ngân hàng,
tổ chức đầu tư tài chính,…); văn hóa khởi nghiệp (văn hóa doanh nhân, văn hóa
chấp nhận rủi ro, mảo hiểm, thất bại); các tổ chức cung cấp dịch vụ hỗ trợ khởi
nghiệp, các huấn luyện viên khởi nghiệp và nhà tư vấn khởi nghiệp; các trường đại
học; các khóa đào tạo, tập huấn cá nhân, nhóm cá nhân khởi nghiệp; nhà đầu tư
khởi nghiệp; nhân lực cho doanh nghiệp khởi nghiệp; thị trường trong nước và quốc
tế.

(Tài liệu tham khảo về hỗ trợ khởi nghiệp – Bộ GDDT)

7
7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST

Các thành phần trụ cột:

- Giáo dục và nghiên cứu
- Nguồn nhân lực
- Mạng lưới & hỗ trợ
- Chính phủ
- Nguồn tài chính

8
 7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST
Các thành phần trụ cột của hệ sinh thái Khởi nghiệp ĐMST

Giáo dục và nghiên cứu

1. Trường đại học, viện nghiên cứu, khu công nghệ
2. Chính sách giáo dục và nghiên cứu
3. Cố vấn kinh doanh, hội thảo, bộ phận R&D

Nguồn nhân lực

1. Cơ quan tuyển dụng
2. Văn phòng thực tập sinh
3. Đối tác kinh doanh, nhà tuyển dụng
4. Nhân sự lành nghề, người mang ý tưởng

9
 7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST
Các thành phần trụ cột của hệ sinh thái Khởi nghiệp ĐMST

Mạng lưới và hỗ trợ

1. Văn phòng bằng phát minh sáng chế
2. Vườn ươm khởi nghiệp, không gian làm việc chung, sự kiện
3. Gặp gỡ cộng đồng, tin tức
4. Trung tâm đổi mới, vườn ươm, sự kiện

Chính phủ, bộ, ngành, địa phương

1. Luật pháp quốc gia, chính sách thuế
2. Pháp luật, ưu đãi thuế cho doanh nghiệp/Công nghiệp
3. Pháp luật, thuế cho giáo dục & nghiên cứu

10
 7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST
Các thành phần trụ cột của hệ sinh thái Khởi nghiệp ĐMST

Nguồn tài chính

1. Tổ chức phi chính phủ, cộng đồng
2. Tài trợ nghiên cứu, các cuộc thi đổi mới
3. Tài trợ khu vực tư nhân (Đầu tư mạo hiểm, thiên thần, kinh doanh, ngân
hàng, cuộc thi sáng tạo)
4. Tài trợ công quỹ

11
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST

 Chủ thể trung tâm của hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST.
 Là doanh nghiệp có thời gian hoạt động chưa quá 5 năm có khả năng tăng trưởng nhanh
dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới.
 Các đặc điểm, tiêu chí của doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST được trình bày ở chương 6.

Bộ, ngành, địa phương

 Vai trò thiết kế và tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành
và phát triển loại hình doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST.
 Xây dựng và hoàn thiện hệ thống hành lang pháp lý hỗ trợ phát triển hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST.
 Xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST thông qua thúc đẩy mô hình
Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để kết nối các chủ thể.

12
 7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Trường học

 Là nơi thu hút các nguồn lực từ xã hội

 Là môi trường thúc đẩy tinh thần đổi
mới sáng tạo, khát vọng và động lực
trong học tập, rèn luyện
=> tinh thần phục vụ cộng đồng, xã hội,
xây dựng và phát triển đất nước.

13
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Nhà đầu tư thiên thần

Nhà đầu tư thiên thần

(Angel investor)
Các nhà đầu tư cá nhân, cung cấp
vốn đầu tư cho các doanh nghiệp
khởi nghiệp dưới dạng khoản vay có
thể chuyển đổi thành cổ phần hoặc
mua cổ phần của doanh nghiệp.

14
 7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Nhà đầu tư thiên thần

Một số nhà đầu tư thiên thần Việt Nam

 Quỹ Khởi nghiệp doanh nghiệp khoa học và công nghệ Việt Nam
 Công ty cổ phần Đầu tư Innovation Hub
 Công ty cổ phần tư nhân Đầu tư và Khởi nghiệp quốc gia…
Angel investor

 Vốn từ các nhà đầu tư thiên thần thường được dùng cho các hoạt động nghiên cứu và
phát triển => giúp công ty hình thành và hoàn thiện chiến lược kinh doanh.

 Ngoài góp vốn lần đầu, nhà đầu tư thiên thần còn có thể tiếp tục rót vốn để giúp công
ty vượt qua khó khăn. Thường được thực hiện trên nền tảng nhà đầu tư nhìn thấy tiềm
năng phát triển và hồi phục của công ty.

15
 7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Nhà đầu tư thiên thần

Angel investor
Nhà đầu tư thiên thần ra quyết định như thế nào?
 Về quy mô: Các thiên thần thường đưa ra những gói đầu tư khá nhỏ
 Giai đoạn đầu tư: Các thiên thần ra quyết định dựa vào tiềm năng của dự án
 Thẩm định chi tiết: thực hiện thẩm định dựa theo những đánh giá cá nhân.
 Khả năng ra quyết định: có thể toàn quyền quyết định đầu tư.
 Lợi nhuận và rủi ro: Vì đầu tư từ những giai đoạn đầu nên nhà đầu tư phải đối
mặt với nhiều rủi ro hơn. Bù lại, mức lợi nhuận mà họ thu được khá lớn
 Vai trò trong Hội đồng quản trị: các nhà đầu tư thiên thần thường sẽ có chỗ đứng
nhất định trong Hội đồng quản trị của doanh nghiệp.

16
 7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capotal Fund – VC)

Quỹ đầu tư mạo hiểm: Là những quỹ đầu tư

được ủy thác để quản lý tiền của các nhà đầu tư
mong muốn đầu tư vào những doanh nghiệp khởi
nghiệp, doanh nghiệp vừa và nhỏ nhưng có tiềm
năng phát triển nhanh.
1665 – Tài liệu hướng dẫn dành cho sinh viên

Dragon Capital DFJ VinaCapital

Mekong Capital FPT Ventures
IDG Ventures VietNam (IDGVV) VinaCapital Foundation (VCF)
CyberAgent Ventures (CAV) Kusto Việt Nam
Golden Gate Ventures Prosperous Vietnam Investment (PVNI)

17
 7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Quỹ đầu tư mạo hiểm

 Quỹ đầu tư mạo hiểm thường đầu tư vào giai đoạn khi doanh nghiệp khởi nghiệp đã
chứng minh được nhu cầu thị trường và doanh thu bắt đầu tăng đều. Hoặc có 1 số quỹ
đầu tư mạo hiểm đầu tư vào giai đoạn đầu khi doanh nghiệp đang phát triển công
nghệ, bắt đầu tư sản phẩm ra thị trường và có thể chưa có doanh thu.
 Quỹ đầu tư mạo hiểm kiếm được lợi nhuận khi doanh nghiệp thành công và phát hành
cổ phiếu lần đầu trên sàn giao dịch chướng khoán hoặc khi doanh nghiệp khởi nghiệp
trưởng thành và bán lại cho một doanh nghiệp khác với giá trị cao.
Danh mục mà các quỹ đầu tư mạo hiểm hướng đến:
 Các tổ chức kinh doanh ngắn hạn như: Công ty con, ngân hàng thương mại,…
 Các tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính
 Các tập đoàn kinh doanh có khả năng đầu tư nguồn vốn lớn để tạo cơ sở cho các hoạt
động kinh doanh.
 Các công ty hợp doanh với trách nhiệm hữu hạn có khả năng đầu tư nguồn vốn lớn.

18
 7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Sàn gọi vốn cộng đồng (crowdfunding)

Sàn gọi vốn cộng đồng (crowdfunding) là hình thức huy

động vốn từ số đông các cá nhân thông qua tổ chức trung
gian cung cấp thông tin và các dịch vụ tư vấn, hỗ trợ việc
huy động vốn trực tuyến.
Điều 3 – Dự thảo luật hỗ trợ DN vừa và nhỏ

 Đóng góp (Donation Crowdfunding)

Một số hình thức  Phần thưởng (Reward Crowdfunding)
gọi vốn phổ biến
 Nợ (Debt Crowdfunding)
 Vốn chủ sở hữu (Equity Crowdfunding)

19
 7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Sàn gọi vốn cộng đồng (crowdfunding)

Đóng góp - Dựa trên đóng góp dành cho những người muốn gây GoFundMe
(Donation quỹ vì mục đích từ thiện mà không mong đợi bất kỳ lợi
Crowdfunding) ích nào được đổi lại.

Phần thưởng - Dựa trên phần thưởng, các nhà đầu tư nhận được phần Ickstarter
(Reward thưởng để đổi lại khoản đầu tư của họ.
Crowdfunding) - Thường được sử dụng cho các công ty khởi nghiệp giai
đoạn đầu đang tìm kiếm sự xác thực cho các dịch vụ của
mình

20
 7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Sàn gọi vốn cộng đồng (crowdfunding)

Nợ (Debt - Huy động vốn cộng đồng bằng nợ là nơi các cá nhân LendingClub
Crowdfunding) cho các công ty mới thành lập hoặc cá nhân vay tiền và
mong đợi được hoàn trả bằng lãi suất.
- Nhà đầu tư được trả lại với lãi suất tại một thời điểm
nhất định.
Vốn chủ sở - Các doanh nhân huy động tiền cho các công ty khởi AngelList
hữu (Equity nghiệp của họ bằng cách giao dịch cổ phiếu cho các nhà
Crowdfunding đầu tư và nhận lại vốn.

21
 7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Tổ chức thúc đẩy kinh doanh (Business Accelerator, BA)

BA là tổ chức có chức năng hỗ trợ cá nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp khởi
nghiệp để họ có thể tiếp cận được nguồn vốn đầu tư từ các quỹ đầu tư mạo hiểm.

- BA cung cấp hỗ trợ dưới dạng tư vấn, khu không gian làm việc chung, cấp
vốn mồi…
- Một chương trình hỗ trợ khởi nghiệp của các BA thường kéo dài 3-4 tháng
- Có thể coi là hoạt động hậu ươm tạo
- Hỗ trợ các nhóm khởi nghiệp có công nghệ hoàn chỉnh hoặc có ý tưởng
sáng tạo không mất nhiều thời gian để hoàn thiện công nghệ

22
 7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST

Vườn ươm Các tổ chức có chức năng hỗ trợ cá nhân, nhóm cá nhân,
doanh nghiệp để họ đi từ bước có ý tưởng ĐMST đến hoàn
thiện công nghệ hoặc một mục đích nhất định của cá
nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp đó (ví dụ, mục đích gọi
vốn, đổi mới công nghệ...).

Viet Startup Incubator là đơn vị

ươm tạo ý tưởng, dự án, doanh
nghiệp khởi nghiệp thuộc hệ sinh
thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
Việt

23
7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST
Hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST 7 cấp độ

Hệ sinh
Hệ sinh
Hệ sinh thái Hệ sinh Hệ sinh
thái Hệ sinh Hệ sinh
thái đã hoạt thái thái
mới thái cơ thái
hình động phát triển
hình bản tăng tốc
thành hiệu triển vọng
thành
quả

1. Chính phủ và môi trường pháp lý

2. Nguồn nhân lực

5 tiêu chí

3. Mật độ

4. Văn hoá
(Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
5. Vốn đầu tư của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)

24
 7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)

Hệ sinh thái mới hình thành

Nguồn nhân lực - Nhân lực có sẵn nhưng khó phát hiện:
+ Hơn 50% số người tại các sự kiện liên quan đến khởi nghiệp là người mới;
- Các cộng đồng chuyên môn:
+ Có nhiều nhóm chuyên môn chưa hợp tác với nhau một cách hiệu quả;
- Nhu cầu tăng tính đa dạng:
+ các nguồn nhân lực thường thiếu đa dạng do tính chuyên môn cao.
Chính phủ và môi - Nhiều rào cản và thách thức cho doanh nhân: quá trình thành lập hoặc chấm dứt doanh
trường pháp lý nghiệp thường phức tạp;
- Hoạt động phát triển kinh tế tập trung vào doanh nghiệp nhỏ.
Mật độ - Quán cafe địa phương;
- Địa điểm tổ chức sự kiện mặc định;
- Người có ảnh hưởng tới cộng đồng;
- Không gian làm việc chung.
Văn hoá - Giao lưu với các nhóm đang quan tâm với ít nhất 30 người mỗi nhóm (doanh nhân, kỹ sư
công nghệ, nhà phát triển);
- Các sự kiện được tổ chức về giáo dục và xây dựng cộng đồng.
Vốn đầu tư - Các startups đã có vốn nhưng khó xác định (ít nhất 2 startups);
- Vốn được hỗ trợ chủ yếu từ gia đình và bạn bè.

25
 7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)

Hệ sinh thái cơ bản

- Phát hiện nguồn nhân lực tự do (nhà thiết kế, các công ty nhỏ);
Nguồn nhân lực - Các chương trình đào tạo uy tín cho doanh nhân;
- Sự tham gia chặt chẽ của các trường Đại học.
- Nỗ lực kết nối với các hoạt động trong khu vực;
- Nhận thức của Chính phủ thông qua việc tham dự và phát biểu tại các sự kiện;
Chính phủ và môi
- Hoãn thuế cho các công ty khởi nghiệp;
trường pháp lý
- Hoàn thuế cho nhà đầu tư mới;
- Chính sách ưu đãi cho lao động nhập cư.
- Các chương trình vườn ươm uy tín có tổ chức các chương trình tăng tốc;
Mật độ - Mạng lưới người hướng dẫn có thể tiếp cận được;
- Mạng xã hội trực tuyến.
- Các hoạt động và sự kiện thường xuyên cho những nhóm người nhất định (công nghệ mới,
thiết kế, v.v);
Văn hoá
- Giao lưu giữa các cộng đồng có chuyên môn khác biệt;
- Hỗ trợ từ cộng đồng doanh nghiệp địa phương.
- Các hoạt động đầu tư thiên thần cơ bản;
Vốn đầu tư
- Mối quan hệ với các nhà đầu tư bên ngoài.

26
 7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)

Hệ sinh thái tăng tốc

- Các hoạt động hướng đến mở rộng các nhóm thiểu số và tăng tính đa dạng (phụ nữ);
Nguồn nhân lực
- Các trường đào tạo lập trình.
Chính phủ và
- Sự tham gia nhiệt tình của nhân viên Chính phủ tại địa phương;
môi trường - Sự tham gia chủ động của các doanh nhân.
pháp lý
Các không gian làm việc chung có uy tín và mạng lưới kết nối khu vực;
Mật độ - Hội nghị cấp cao giữa các nhà lãnh đạo cộng đồng và những người có liên quan;
- Nỗ lực thiết lập trung tâm nhà ở, dịch vụ, không gian chung.
- Có khẩu hiệu mạnh mẽ và thống nhất;
- Các sự kiện quy mô lớn thu hút nhiều nhà sáng lập và diễn giả uy tín;
- Ý thức về cá thể và phong trào tập thể;
Văn hoá
- Trân trọng sức mạnh/tài sản của cộng đồng;
- Gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp;
- Cổ vũ startups địa phương thông qua các câu chuyện.
- Kêu gọi vốn thông qua các chương trình tăng tốc;
Vốn đầu tư - Có ít nhất 1 Quỹ đầu tư mạo hiểm uy tín với số vốn lớn hơn 5 triệu đô – la;
- Các quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương hướng đến Seed/Series A.

27
 7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)

Hệ sinh thái đã hình thành

- Sự tham gia chặt chẽ của các trường Đại học (chương trình thực tập, các khoá học theo yêu
cầu);
Nguồn nhân lực
- Trường đào tạo lập trình;
- Nỗ lực duy trì sức sáng tạo (các chuyến thực tế tới các HST phát triển).
Chính phủ và - Sự tham gia nhiệt tình của nhân viên Chính phủ tại địa phương;
môi trường - Các chương trình thúc đẩy tăng trưởng dòng vốn: Hoàn thuế cho nhà đầu tư thiên thần;
pháp lý - Sự tham gia của chủ động của các doanh nhân
- Cạnh tranh mạnh mẽ giữa các không gian làm việc chung;
- Mạng lưới quan hệ trong khu vực và toàn cầu;
Mật độ - Các doanh nghiệp cung cấp không gian cho startup và các chương trình (phòng thí nghiệm,
trung tâm sáng tạo).
- Nỗ lực thúc đẩy các hoạt động (các sự kiện kêu gọi đầu tư từ doanh nghiệp);
- Giải thưởng thường niên;
Văn hoá
- Các buổi giao lưu, kể chuyện phù hợp với mỗi nhóm khởi nghiệp nhất định;
- Các sự kiện để xây dựng văn hóa chấp nhận thất bại.
- Các chương trình tăng tốc cấp khu vực và quốc tế;
- Các hoạt động đầu tư thiên thần;
Vốn đầu tư - Các quỹ đầu tư mạo hiểm có uy tín (1-5 triệu đô-la);
- Khuyến khích phát triển các hoạt động đầu tư mạo hiểm.

28
 7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)

Hệ sinh thái hoạt động hiệu quả

- Chủ động liên kết với cộng đồng khởi nghiệp trong các trường Đại học;
Nguồn nhân lực - Các chương trình phát triển nâng cao ở trường Đại học;
- Các nhà lãnh đạo nổi tiếng, có tư duy quốc tế.
Chính phủ và
môi trường - Việc làm chính thức, có trả lương cho các doanh nhân trong bộ máy Chính phủ.
pháp lý
- Các tổ chức cung cấp không gian làm việc chung trở thành doanh nghiệp với vô
Mật độ
số địa điểm và có nhiều cạnh tranh.
- Doanh nhân có kinh nghiệm;
Văn hoá
- Tâm thể chia sẻ, cổ vũ của những người đã thành công.
- Nhà đầu tư thiên thần là các doanh nhân đã giải nghệ và đang tái đầu tư;
Vốn đầu tư - Các chương trình doanh nghiệp mạo hiểm;
- Hoạt động mua bán và sáp nhập.

29
 7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)

Hệ sinh thái phát triển

- Hỗ trợ nhà ở cho nguồn nhân lực;
Nguồn nhân lực - Nỗ lực nhập cư;
- Các chiến dịch tuyển dụng ráo riết.
Chính phủ và
môi trường - Nỗ lực mang lại sự phát triển cho quốc gia.
pháp lý
Mật độ - Các trung tâm sáng tạo doanh nghiệp uy tín.
- Những sự kiện hướng đến các công nghệ đột phá;
Văn hoá
- Ý thức tham gia vào phong trào tập thể luôn được trân trọng.
- Cạnh tranh giữa các nhóm nhà đầu tư thiên thần;
Vốn đầu tư - Cạnh tranh giữa các Quỹ đầu tư mạo hiểm;
- Hoạt động tiên phong của các công ty đầu tư mạo hiểm.

30
 7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)

Hệ sinh thái triển vọng

- Nguồn nhân lực mang tính đa dạng và bao trùm;
Nguồn nhân lực
- Trẻ em được học lập trình từ tiểu học.
- Sáng tạo tự do;
- Cơ chế bảo vệ sự sáng tạo và tài sản trí tuệ;
Chính phủ và
môi trường - Tự do nhập cư cho doanh nhân;
pháp lý - Thương mại điện tử mở và tự do;
- Mạng lưới internet mở và tự do.
- Mạng lưới xã hội toàn cầu tạo điều kiện cho doanh nhân có khả năng kết nối
Mật độ
với những người có kiến thức và kỹ năng chuyên môn.
- Kinh doanh cũng là một hình thức giáo dục;
Văn hoá - Các trải nghiệm kinh doanh (bao gồm cả thất bại) là những kiến thức quý báu;
- Bảo tồn văn hóa và giá trị khởi nghiệp.
- Cơ chế vốn phức tạp;
Vốn đầu tư - Quỹ đầu tư thanh khoản và vốn sở hữu cá nhân;
- Khả năng đầu tư giống thị trường chứng khoán.

31
 7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST

Hệ sinh thái mới hình thành

Tập trung đào tạo cơ bản về Khởi

nghiệp ĐMST hướng tới các đối tượng
(sinh viên, cựu sinh viên, các Viện…)

Cần có cơ chế và bố trí nhân lực tư vấn,

hỗ trợ về các thủ tục pháp lý, hành
chính cho các doanh nghiệp khởi nghiệp
ĐMST

Cần đầu tư một hoặc một số cơ sở là nơi

để những thành phần của Hệ sinh thái
kết nối.

32
 7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST

Hệ sinh thái cơ bản

Cần truyền thông, liên kết chặt chẽ và khuyến khích tham gia vào hệ sinh thái từ
các trường đại học, viện nghiên cứu

Xây dựng các chương trình đào tạo nhà đầu tư cá nhân từ các chủ doanh
nghiệp, các cá nhân

Đẩy mạnh các chương trình/khoá đào tạo kiến thức cơ bản, nâng cao,
các kỹ năng cần thiết cho khởi nghiệp.
Nhân rộng và phát triển mô hình không gian làm việc chung; các
dịch vụ, tư vấn hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Cần tổ chức các sự kiện có sự tham gia của lãnh đạo Bộ, ngành,
địa phương => cam kết hỗ trợ chính sách, môi trường pháp lý

33
 7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
Hệ sinh thái tăng tốc
Đẩy mạnh hoạt động và
liên kết chặt chẽ với hệ
thống đào tạo để xây
dựng nguồn nhân lực một
cách hiệu quả và bền
vững;
Nâng cao chất lượng và
tính cạnh tranh giữa các
đơn vị/tổ chức cung cấp các
dịch vụ hướng tới khởi
nghiệp đổi mới sáng tạo...
34
Cần tổ chức các chương
trình tăng tốc cho khởi
nghiệp đổi mới sáng tạo
Cần kêu gọi, có các với quy mô quốc gia và
chính sách, cơ chế ưu đãi quốc tế để hình thành các
để có được lực lượng doanh nghiệp khởi
nhà đầu tư thiên thần và nghiệp có khả năng kêu
các quỹ đầu tư mạo hiểm gọi vốn đầu tư
Cần có sự vào cuộc của Cần mở rộng mạng lưới
Chính quyền địa phương quan hệ trong nước, trong
khu vực và trên toàn cầu.
 7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST

Hệ sinh thái đã hình thành

Cần chủ động liên kết Nhân rộng hàng loạt, Khuyến khích và có Xây dựng văn hóa
với cộng đồng khởi tăng tính cạnh tranh cơ chế ưu đãi để tăng chia sẻ, cổ vũ cho các
nghiệp trong các của các tổ chức cung cường sự đầu tư của thế hệ kế cận, hình
trường Đại học; tổ cấp dịch vụ hỗ trợ các doanh nhân, thành cộng đồng
chức các chương khởi nghiệp đổi mới doanh nghiệp, các những người thành
trình phát triển nâng sáng tạo; chương trình mua bán công có uy tín;
cao ở trường Đại học và sáp nhập doanh
nghiệp;

35
 7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST

Hệ sinh thái hoạt động hiệu quả

 Khuyến khích, nâng cao số lượng, chất lượng và tính cạnh tranh giữa các
nhà đầu tư cá nhân, quỹ đầu tư mạo hiểm, các doanh nghiệp đầu tư;
 Hỗ trợ nhà ở cho nguồn nhân lực, khuyến khích các lao động nhập cư
chất lượng cao, tăng cường nhu cầu nhân sự cho các doanh nghiệp khởi
nghiệp đổi mới sáng tạo;
 Tổ chức các sự kiện hướng tới các công nghệ đột phá;
 Thành lập các trung tâm sáng tạo doanh nghiệp uy tín.

36
 7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
Hệ sinh thái phát triển
Cần có hành lang pháp lý để các
doanh nghiệp có thể cổ phần hoá,
thu hút nguồn vốn đầu tư từ thị
trường chứng khoán.
Xây dựng và phát triển các tổ chức, đơn vị, trung tâm đào
tạo lập trình và thực nghiệm khoa học;
Có cơ chế và hành lang pháp lý đầy đủ để bảo vệ cho các
hoạt động sáng tạo và tài sản trí tuệ;
Có cơ chế đặc thù để thu hút nguồn lực chất lượng cao và
nhân tài trong nước và nước ngoài đến sinh sống, làm việc
và nghiên cứu;
Cần phát huy và bảo tồn văn hoá đối mới sáng tạo không
chỉ trong đội ngũ doanh nhân mà còn với toàn xã hội;
37
 7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST

Hệ sinh thái triển vọng tiên

phong và bền vững
Cần mở rộng mạng lưới liên kết với các địa phương để chia sẻ mô hình,
trao đổi kinh nghiệm, hợp tác phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp của vùng;

Cần duy trì và phát triển mô hình kết nối giữa nhà nước - nhà
khoa học – doanh nghiệp - Startup;

Cần kết nối sâu rộng hơn với các hệ sinh thái tương đồng của khu
vực và thế giới để học hỏi, trao đổi về kinh nghiệm…

Nhân rộng các điển hình khởi nghiệp thành công để khuyến khích
và hình thành các bài học kinh nghiệm cho các thế hệ tiếp theo.

38
 ĐỀ ÁN HỖ TRỢ HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP ĐỔI
MỚI SÁNG TẠO QUỐC GIA ĐẾN NĂM 2025
(ĐỀ ÁN 844)

Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đến năm 2025 (gọi tắt là đề
án 844) được Thủ tướng chính phủ ký quyết định ban hành ngày 18/5/2016 giao cho
Bộ KH&CN phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội

Cơ quan quản lý đề án 844:

 Văn phòng Đề án 844 (do trưởng ban điều hành đề án chỉ đạo)
 Văn phòng các Chương trình Khoa học và công nghệ quốc gia (trực thuộc Bộ
KH&CN)
 Cục phát triển thị trường và doanh nghiệp Khoa học và công nghệ
 Vụ kế hoạch – tài chính (trực thuộc bộ KH&CN)

39
 CÁC CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH LIÊN QUAN ĐẾN
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO
• Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017
• Nghị định 39/2018/NĐ-CP
• Nghị định 38/2018/NĐ-CP
• Nghị định 34/2018/NĐ-CP
• Luật chuyển giao công nghệ 2017
• Nghị định 76/2018/NĐ-CP
 Định nghĩa DN nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo
 Quy định các nội dung hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo
 Căn cứ pháp lý cho quỹ đầu tư khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
trong doanh nghiệp
 Quy định ngân sách địa phương đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới
sáng tạo
 Quy định về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của quỹ bảo
lãnh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
 Quy định sử dụng quỹ phát triển khoa học và công nghệ của
doanh nghiệp để đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo
 Quy định doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo được sử dụng tài
sản để giao dịch
 Khuyến khích sự hợp tác giữa doanh nghiệp khởi nghiệp và các
doanh nghiệp
 Hỗ trợ các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo
40
 CÁC CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH LIÊN QUAN ĐẾN
KHỞI NGHIỆP ĐÔỈ MỚI SÁNG TẠO

31/8/2018 của chính phủ thu hút đầu tư cho khởi nghiệp
Công văn 1128/TTg-ĐMDN
sáng tạo từ các nguồn trong và ngoài nước

Quy định miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, tiền thuê
Nghị định 13/2019/NĐ-CP mặt đất, mặt nước, hỗ rợ hoạt động nghiên cứu, thương mại
hóa kết quả nghiên cứu với doanh nhiệp KHCN.

Thông tư 01/2018/TT-BKHCN Quy định tổ chức quản lý nhiệm vụ thuộc đề án 844

Thông tư 45/2019/TT-BTC Quy định về quản lý tài chính thực hiện đề án 844

41
 ĐỀ ÁN 844
TẦM NHÌN: đến năm 2025 Việt Nam trở thành trung tâm khởi nghiệp đổi mới
sáng tạo của Đông Nam Á

SỨ MỆNH:

Tài chính: Thu hút nguồn lực tài chính đầu tư, hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo

Nhân lực: Nâng cao năng lực các chủ thể, thu hút nhân tài

Chính sách: Tạo lập môi trường phát lý hoàn thiện hỗ trợ sự phát triển
KNST

Văn hóa: xây dựng và khuyến khích sự hình thành phát triển của văn hóa
KNST

Tổ chức hỗ trợ/sự kiện: thúc đẩy tương tác, kết nối giữa các chủ thể hệ
sinh tái, kết nối với quốc tế

42

GIÁ TRỊ
1. CỞI MỞ 2.
Các cơ quan quản lý đề
án 844 hoạt động với tinh
thần cởi mở, luôn tìm
kiếm các cơ hội để kết
nối, học hỏi, làm việc với
những đại diện tâm huyết
trong hệ sinh thái khởi
nghiệp đổi mới sáng tạo
trong nước và quốc tế
ĐỀ ÁN 844
SÁO TẠO 3.
Các hoạt động của đề án
844 được cập nhật kịp
thời, thuận tiện và phù
hợp với những sự thay
đổi của hoạt động khởi
nghiệp sáng tạo Việt Nam
cùng tầm nhìn ra thế giới
43
TẠO TÁC ĐỘNG
Đề án 844 được coi là
một trong nghững ngọn
cờ đầu trong xây dựng hệ
sinh thái khởi nghiệp đổi
mới sáng tạo quốc gia và
được thực hiện với quyết
tâm tạo ra những thay đổi
mang tính nền tảng cho
khởi nghiệp Việt
 ĐỀ ÁN 844
MỤC ĐÍCH
Tạo lập môi trường thuận lơi

Hoàn thiện hệ thống pháp lý

Hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia về

khởi nghiệp ĐMST

MỤC TIÊU ĐẾN NĂM 2025

44
 HỆ SINH THÁI ĐỔI MỚI SÁNG TẠO MỞ
VIỆT NAM 2022
UNICORN “KỲ LÂN”: Doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ có định giá trên 1 tỷ USD

“CẬN KỲ LÂN”:
Những điểm nổi bật trong hệ sinh thái Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2022:
 Chỉ số sáng tạo toàn cầu (Global innovation index GII): 48/132
 Xếp hạng về Hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu:54/100
 Tổng số vốn đầu tư mạo hiểm 494 triệu USD, ước tính 3800 Startup dang hoạt
động, 116 bằng sáng chế được cấp, 84 vườn ươm (incubator) trong đó 43 vườn
ươm được thành lập bởi các trường đại học, học viện, 35 tổ chức thúc đẩy kinh
doanh (Accelerator), 208 quỹ đầu tư mạo hiểm
 Nhà đầu tư thiên thần: 3 tổ chức lớn: Vietnam Silicon Valley Accelerator có sự hỗ
trợ bộ KH&CN, CLAS Expara Vietnam Accelerator (CEVA), Vietnam Satrtup
Acceleration Fund (VIISA)

45