Professional Documents
Culture Documents
Bài Luận Dự Án Đà Lạt - 2023 - Google Tài Liệu
Bài Luận Dự Án Đà Lạt - 2023 - Google Tài Liệu
S
TRƯỜNG THPT OLYMPIA
~~~~~~~*~~~~~~~
Đề tài: Đánh giá ảnh hưởng công cuộc thuộc địa hoá của Pháp ở Đà Lạt.
Bài học nào cho quá trình đô thị hoá ở hiện tại và trong tương lai ?
2
I. MỞ ĐẦU
1. Giới thiệu và đặt vấn đề
(Nguồn:https://www.google.com/search?q=dalat+4k+imagessca)
3
NỘI DUNG
1.1. Vị trí địa lý và vai trò của đà lạt trong vùng tây nguyên
(Nguồn:https://www.google.com/search?q=dalat+4k+image+&tbm)
àLạtlàmộtthànhphốnằmởvùngTâyNguyêncủaViệtNam.VịtríđịalýcủaĐà
Đ
Lạtnằmởđộcaokhoảng1.500métsovớimựcnướcbiển,trảidàitrêndãynúiLang
Biang. Thành phố này nằm cách thủ đô Hà Nội khoảng 1.200 km về phía Nam và
cáchthànhphốHồChíMinhkhoảng300kmvềphíaĐông.Vớiđịahìnhnúinonvà
khí hậu mát mẻ quanh năm, ĐàLạtđượcbiếtđếnnhư"thànhphốcủangànhoa"và
"thànhphốmùsương".VaitròcủaĐàLạttrongvùngTâyNguyênlàrấtquantrọng.
Thànhphốnàylàtrungtâmkinhtế,vănhóavàdulịchcủavùngTâyNguyên.Vềmặt
kinh tế, Đà Lạt có nền kinh tế đa dạng, với nguồn thu chính đến từ ngành nông
nghiệp,dulịchvàcôngnghiệpchếbiến.Vùngđấtnàyđượcbiếtđếnlàmộttrungtâm
sảnxuấthoa,rauquảvàcàphê.Đặcbiệt,ĐàLạtnổitiếngvớicácloạihoaxuấtkhẩu
nhưhoahồng,hoacẩmtúcầuvàhoacúc.Vềmặtvănhóa,ĐàLạtcósựđadạngdân
tộc và văn hóa đặc trưng của người dân Tây Nguyên. Nơi đâyxuấthiệnnhiềulàng
chài,làngnghềtruyềnthốngvàlànơidiễnracáclễhộivănhóađặcsắccủangườidân
địaphương.ĐàLạtcũngcónhiềuditíchlịchsửvàkiếntrúcđộcđáo,nhưcungđiện
BảoĐạivànhữngngôinhàcổđẹp.Vềmặtdulịch,ĐàLạthútkháchdulịchtừkhắp
4
n ơi bởi vẻ đẹp thiên nhiên tuyệtvờivàkhôngkhítronglành.Dukháchcóthểtham
quan các công viên, hồ nước, thác nước và vườn hoa xinh đẹp.ĐàLạtcũnglàmột
điểmđếnlýtưởngchocáchoạtđộngthểthaomạohiểmnhưleonúi,câucávàđạpxe.
VớivịtríđịalývàvaitròquantrọngcủamìnhtrongvùngTâyNguyên,ĐàLạtđóng
vaitròlàmộttrungtâmkinhtế,vănhóavàdulịchđángchúý,manglạilợiíchvàthu
hút sự quan tâm của cả người dân địa phương và du khách từ xa.
(Nguồn:https://www.google.com/search?q=l%E1%BB%8Bch+s%E1%BB%AD+%C4%91%)
àLạtcómộtlịchsửhìnhthànhvàpháttriểnđầythúvị.Thànhphốnàyđượckhám
Đ
phávàonăm1893bởinhàthámhiểmngườiPháp,TiếnsĩAlexandreYersin.Ôngđã
pháthiệnravùngđấtnàytrongquátrìnhtìmkiếmmộtnơiphùhợpđểxâydựngmột
trạm nghiên cứu y học. Với khí hậu mát mẻ, địa hình đồi núi và sự đa dạng thiên
nhiên,ĐàLạtnhanhchóngthuhútsựquantâmvàđịnhcưcủangườiPháp.Dướithời
thực dân Pháp, Đà Lạt trở thành một trung tâm nghỉ dưỡng phổ biến cho cả người
PhápvàngườidânSàiGòn(naylàthànhphốHồChíMinh).Nhữngngôibiệtthựkiến
trúcđộcđáovàcôngtrìnhđẹpmắtđượcxâydựng,tạonênmộtkhônggianlãngmạn
và độc đáo. Các khu vườnhoavàcôngviêncũngđượctạora,mangđếnmộtkhông
gianxanhmátvàthưgiãnchocưdânvàdukhách.TrảiquathờikỳchiếntranhViệt
Nam,ĐàLạtchịuảnhhưởngcủacuộcxungđộtnhưngvẫnduytrìđượcsựquyếnrũ
vàthuhútdukhách.Đặcbiệt,thànhphốnàytrởthànhmộtđiểmđếnyêuthíchcủacác
5
n hóm du khách nướcngoài,nhưngườiPháp,MỹvàÚc,nhờvàovẻđẹpthiênnhiên
tuyệtvờivàkhôngkhítronglành.Ngàynay,ĐàLạttiếptụcpháttriểnvàlàmộttrong
những điểm đến du lịch nổi tiếng của Việt Nam.Vớicảnhquanhữutình,đồithông
xanhmướt,hồnướcvàthácnướctuyệtđẹp,thànhphốthuhútdukháchbằngnhững
trảinghiệmdulịchđộcđáonhưthămcácvườnhoa,thamgiacáchoạtđộngvuichơi
giải trí và thưởngthứcẩmthựcđịaphương.LịchsửhìnhthànhvàpháttriểncủaĐà
Lạtđãtạonênmộtthànhphốđặcbiệt,nơituyệtvờiđểkhámphávẻđẹpthiênnhiên
và tận hưởng không gian yên bình và lãng mạn.
6
Chương II: Ảnh hưởng công cuộc thuộc địa hoá của Pháp ở Đà Lạt
(Nguồn:https://www.google.com/search?q=%C4%91%C3%A0+l%E1%BA%A1t+tr%C6%)
hânmộtchuyếnthămmộtvàinơinghỉdưỡngvùngcaoởẤnĐộ,toànquyền
N
PaulDoumerbắtđầuquantâmđếnviệctìmkiếmnhữngnơinghỉdưỡngchongườida
trắngởĐôngDương.Trongthưgửichocáckhâmsứ,côngsứ,ôngnêubốnđiềukiện
cầnthiếtchomộttrạmnghỉdưỡng:độcaotrên1200mét,nguồnnướcdồidào,đấtđai
canh tác được và khả năng thiết lập đường giao thông dễ dàng. Nhờ chuyến thám
hiểmLâmViênnăm1893,YersinđãđềxuấtchọncaonguyênLâmViênlàmnơinghỉ
dưỡng và được Toàn quyền Paul Doumer ghi nhận.
Năm 1897, Paul Doumer cử một phái đoàn quân sự, dưới sự chỉ huy của đại úy
Thouard, nghiên cứuconđườngtừNhaTranglênLâmViên.Sau11thánglàmviệc,
ThouardđãchứngminhkhôngthểđithẳngtừNhaTranglênđượcLâmViênvàphác
thảo một con đường đi từ Phan Rang lên Đà Lạt qua ngã Finom vàcũnggợiýxây
dựng trực tiếp một con đường từ Sài Gòn lên.
Năm 1898, khi đoàn Thouard chưa kết thúc, các đoàn tiếp theo do Garnier, Opéra,
Bernard cùng tiến hành khảo sát con đường Phan Thiết – Djiring – Đà Lạt.
Missigbrott, một thành viên tùy tùng đoàn Thouard,đãởlạisauchuyếnkhảosátđể
7
lậpvườnrauvàchănnuôigiasúc,tạocơsởchotrạmnôngnghiệpvàtrạmkhítượng
sau này.
Ngày 1-11-1899, Toàn quyền Đông Dương ký nghị định thành lập tỉnh Đồng Nai
ThượngvớithủphủlàDjiringvàhaitrạmhànhchínhlàTánhLinhvàLâmViên(đặt
tạiĐàLạtbâygiờ).Đólàtiềnđềpháplýđầutiênchoviệchìnhthànhchứcnănghành
chính của Đà Lạt.
(Nguồn:https://www.google.com/search?q=%C4%91%C3%A0+l%E1%)
au hiệp định thành lập tỉnh Đồng Nai Thượng và trạm hành chính ở Lâm Viên,
S
ChampoudryđượccửlênĐàLạtvớitưcáchlà“thịtrưởng”.Ôngquyếtđịnhthànhlập
tuyến đường Tháp Chàm - Đà Lạt vào năm 1901.
Trong nhiệm kỳ từ 1902-1908 của mình, toàn quyền Paul Beau đã cử nhiều đoàn
khảosátlênLâmViên.Phầnlớncáckhảosátviênbịchếtvìsốtrét,khiếnchodựán
bịlênánvàsuýtnữabịhủybỏ.NgườiPhápđãchotìmkiếmcácđịađiểmthaythếtại
thung lũng sông Đa Nhim và trêncaonguyênDjiring,nhưngđiềuđócàngkhiếnhọ
khẳng định chắc chắn hơn về việc chọn Đà Lạt.
Trong nhiệm kỳ của Toàn quyền Klobukowski (1908-1910), dù đã có những công
trìnhđángkểđượcxâydựng,cóthểkểđếnnhưlàtrạmkhítượngĐanKia,đườngsắt
Tháp Chàm -Xóm,mọihoạtđộngtrongthờikìnàyvẫnđượccoilàchẳngtiếntriển
bao nhiêu.
8
hácvớingườitiềnnhiệm,AlbertSarrautmanglạichoĐàLạtítnhiềusinhkhí.Ông
K
đã cho phát triển ngành y tế, tổ chức giáo dục và phát chỉ thị hoàn thành các công
trìnhđườngsátạiĐàLạttrướcnăm1914,cóthểkểđếnlàtuyếnđườngPhanThiết-
Djiring vào năm 1913 và tuyến Djiring - Đà Lạt vào năm kế tiếp.
(Nguồn:https://www.google.com/search?q=%C4%91%C3%)
âylàgiaiđoạncónhiềubiếnđộnglịchsử.Chiếntranhthếgiớilầnthứnhấtvàlần
Đ
thứ hai đã làm cho tình hình chính trị, xã hội có nhiều thay đổi.
Với sự đầu tư mạnh tay của Pháp, nền kinh tế nói chung củaViệtNamtrởnênvô
cùngsôiđộng.Đồngthời,việcđổichínhsáchcaitrịViệtNamcủaPhápchuyểnsang
chếđộtrựctrịđãtạođàchoPhápdầndầnlấnquyềnvàkiểmsoátđượcnềnngoạigiao
và quân đội nước ta.
Ngày20-4-1916,HộiđồngnhiếpchínhcủavuaDuyTânđãthôngbáothànhlậpthị
tứ Đà Lạt với quyền hành hoàn toàn thuộc về tay Toàn quyền Đông Dương.
Về mặt hành chính, Đà Lạt tronggiaiđoạnnàytrởthànhmộtđơnvịtựtrị.Vềmặt
pháplý,côngsứ-thịtrưởngĐàLạtcónhữngquyềnhạnchophéptiếpnhậnđầutưtừ
ngoài vào. Lúc này, việc mua các lô đất ở ĐàLạttrởnênsôiđộngtronggiớiquan
chức và kinh doanh người Pháp. Những công trình cơ sở hạ tầng được xây dựng:
kháchsạnPalace(1916-1922),ngănđậpxâyhồtrêndòngCamLy(1919),nhàmáy
điện (1918), nhà bưu điện, kho bạc, trường học (1920). Số nhà gỗ tăng lên rất nhanh.
9
gày 16-8-1921, Toàn quyền René Robin thành lập khu bảo tồn Trạm Bò rộng
N
8.000ha. Năm 1921, trạm xá Đà Lạt chỉ là một mái nhà tranh, đến năm 1922 bệnh
viện được xây dựng.
Tháng8-1923,côngtrìnhđồánquyhoạchĐàLạtđượchoànthànhvớitầmnhìnvà
dự kiến lớn: xây dựng Đà Lạt thànhthủphủcủaLiênBang.Theođồánquyhoạch,
trêndòngsôngCamLysẽcómộtchuỗihồtừđầuthácCamLylênđếnhồThanThở,
hồlớnnhấtsẽlàởkhuvựcHọcviệnLụcquânngàynay.Khucôngsởsẽđượcbốtrí
dọc theo trục này.Dùkhôngđượctriểnkhai,nhưngbảnquyhoạchđãgópphầncho
việc mở mang thị xã trong những bước đầu theo một hướng nhất quán.
Đểhoànchỉnhhơn,mộtnghịđịnhnhằmtổchứclạithịxãĐàLạtđượckývàongày
26-7-1926.CácnghịđịnhnàyđưaĐàLạtlênmộtđịavịcaohơnvớitínhtựtrịcũng
cao hơn so với các thị xã khác, dẫn đến những phát triển và thay đổi về sau.
Trong giai đoạn kể từ năm 1927-1939, với lợithếvềđiềukiệnkháchquanlẫnchủ
quan để phát triển, Đà Lạt tiếp tục được nhận một nguồnđầutưlớntừnướcngoài.
Cáccôngtrìnhxâydựngvàtuyếnđườnggiaothôngliêntụcđượctriểnkhaivàhoàn
thànhnhằmphụcvụnhucầusinhhoạt,sinhsốngcủangườidâncũngnhưlànhucầu
nghỉ dưỡng của du khách, có thể kể đến như là Viện Pasteur (1936), ga Đà Lạt
(1938),...cùng với đó là nhiều đồn điền, biệt thự, trường học mọc lên.
Có thể nói rằng, trongnhữngnămnày,ĐàLạtxứngđángvớidanhxưngthànhphố
trêncaonguyên,vớisựpháttriểnvềdulịch,nghỉdưỡng,đitheođólàsựnổilênnhư
mộtđịađiểmphùhợpchoviệcnghiêncứuvàhọctập.NếucuộcChiếntranhthếgiới
thứ hai không xảy ra vào năm 1939, Đà Lạt có lẽ sẽ có phát triển hơn.
Munier đã viết trong tạp chí Indochine về Đà Lạt:
“Không ai có thể phủ nhận Đà Lạt chiếm một vị trí đặc biệt thuận lợi ở Viễn Đông.
Khí hậu, danh lam thắng cảnh, tiềm năng phát triển làm cho Đà Lạt thành một nơi
được ưu đãi, không nơi nào có thể so sánh được. Đà Lạt có thể trở thành một nơi nghỉ
mát lớn ở Viễn Đông… Đà Lạt là xứ sở của hoa, xứ sở của thông, xứ sở của rau...
thích hợp cho sinh hoạt trí thức, Đà Lạt còn có vùng ven săn bắn lý tưởng.”
Năm 1940, Toàn quyềnDecouxđãquaytrởlạivớicôngcuộcmàcácvịtiềnnhiệm
từngấpủ,đólàbiếnĐàLạtthànhtrungtâmhànhchính.ToànquyềnDecouxđãgiao
chokiếntrúcsưLagisquetthiếtlậpđồánchỉnhtrangvàmởrộng ĐàLạt.Trongthời
gian chờ quy hoạch mới, một số biện pháp bảovệnhưbãibỏviệcsangnhượngđất
đai, kiểm soát các hầm đá, quy định mới về phân lô...đượcđưaraápdụngnghiêm
ngặt.
Sau gầnbamươinămxâydựng, ĐàLạtvàonăm1945đãtrởthànhmộtthànhphố
tuyệt đẹp của vùng Viễn Đông lúc bấy giờ. Sinh hoạtcủa“Thủđômùahè”hếtsức
nhộn nhịp.
Tốc độ phát triển đô thị cao nhất từ trước đến nay: hơn 500 biệt thự đượcxâycất
trongvòng5nămbằngsốbiệtthựxâytrong30nămtrước:năm1940có550biệtthự,
đến năm 1943 có 810 biệt thự và đến năm 1945 có 1.000 biệt thự.
10
2.2. Tác động của thuộc địa hóa lên văn hóa và xã hội Đà Lạt
(Nguồn:https://www.google.com/search?q=ki%E1%BA%BFn+tr%C3%)
11
đ ượcnhữngdisảnvănhoáđặctrưngvàtrởthànhmộtđiểmđếndulịchphổbiến,thu
hút du khách bởi sự pha trộn giữa văn hóa thuộc địa và văn hóa địa phương.
12
Chương III: Đà Lạt Trong Quá Trình Đô Thị Hoá
(Nguồn:https://baolamdong.vn/xahoi/202103/tp-da-lat-so-hoa-quy-hoach-do-thi)
13
d ân địa phương. Đồng thời, việc quy hoạch chặt chẽ cũng đảm bảo bảo vệ và phát
triển bền vững cho Đà Lạt trong tương lai.
3.2. Văn hóa Đà Lạt - Thực trạng và giá trị cần bảo lưu
(Nguồn: Trọng Duy tự chụp vào chuyến đi trải nghiệm Đà Lạt của K12 năm 2023)
à Lạt, với lịch sử đặc biệt của mình như một thành phố thuộc địa Pháp, hiện lên như
Đ
một bức tranh đa sắc màu về văn hóa. Bản sắc văn hóa của thành phố này không chỉ
được thể hiện qua các công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn của Pháp như Nhà thờ
Đức Bà, nhưng còn trong các biệt thự cổ, chợ Đà Lạt, và những khu vườn cảnh quan.
Kiến trúc của Đà Lạt phản ánh sự kết hợp tinh tế giữa phong cách Pháp và vẻ đẹp tự
nhiên của cao nguyên. Các biệt thự cổ mang dáng dấp của kiến trúc Pháp, với mái
ngói đỏ, tường vữa trắng, và cửa sổ sắt uốn lượn, tạo nên hình ảnh lãng mạn, huyền bí.
Tuy nhiên, sự phát triển không kiểm soát của du lịch và đô thị hoá đang đe dọa những
công trình này, cũng như cảnh quan tự nhiên xung quanh.
Nét độc đáo trong văn hóa Đà Lạt còn được thể hiện qua ẩm thực. Các món ăn nơi
đây không chỉ phản ánh sự đa dạng của vùng cao nguyên mà còn chứa đựng ảnh
hưởng của ẩm thực Pháp. Từ các quán cà phê cổ kính đến các hàng bánh mì baguette
trên đường phố, ẩm thực Đà Lạt là một hành trình khám phá văn hóa đầy màu sắc.
14
ên cạnh đó, các lễ hội truyền thống như Lễ hội Hoa Đà Lạt không chỉ là dịp để
B
người dân và du khách thưởng ngoạn vẻ đẹp của hoa, mà còn là cơ hội để giao lưu văn
hóa và gìn giữ nghệ thuật dân gian. Tuy nhiên, sự thương mại hóa có thể biến những
lễ hội này thành sự kiện nhằm mục đích thu hút khách du lịch, làm mất đi ý nghĩa văn
hóa thực sự của chúng.
Để bảo tồn những giá trị văn hóa này, cần có sự hợp tác giữa chính quyền địa
phương, cộng đồng và các nhóm bảo tồn. Việc phát triển du lịch bền vững, cùng với
chiến lược quảng bá văn hóa thông qua giáo dục và truyền thông, sẽ giúp Đà Lạt giữ
gìn bản sắc văn hóa của mình. Cần phải có những chính sách cụ thể để hạn chế sự
xâm lấn của các chuỗi cửa hàng quốc tế và khuyến khích các hoạt động kinh doanh
địa phương, nhằm bảo tồn không gian văn hóa và lịch sử độc đáo của thành phố.
3.3. Bài học từ quá Khứ và giải pháp cho thực tại
uákhứcủaĐàLạt,vớinhữngtrangsửphongphútừthờikỳthuộcđịaPhápđếnsự
Q
phát triển mạnh mẽ trongthờikỳhậuthuộcđịa,cungcấpnhiềubàihọcquýgiácho
quátrìnhđôthịhóahiệnđại.Nhữngbàihọcnàykhôngchỉgiớihạntrongviệcbảotồn
disảnvănhóavàkiếntrúcmàcònliênquanđếnviệcquảnlýmôitrường,pháttriển
bền vững, và duy trì sự cân bằng giữa truyền thống và hiện đại.
3.3.2. Giải pháp cho thực tại: Phát triển bền vững
ối mặt với những thách thức này, Đà Lạt cần mộtchiếnlượcpháttriểnđôthịbền
Đ
vững,nơimàsựtăngtrưởngkinhtếđượccânnhắccùngvớiviệcbảovệmôitrường
và bảnsắcvănhóa.Cácgiảiphápcầnđượcxâydựngdựatrênnguyêntắcpháttriển
bền vững, bao gồm:
uản lý Tài Nguyên và Môi Trường: Việc bảo vệ môi trường tựnhiênvàđadạng
Q
sinhhọccủaĐàLạtlàcựckỳquantrọng.Điềunàyđòihỏisựquảnlýchặtchẽvềviệc
sử dụng đất, quy hoạch xâydựng,vàviệcbảotồncáckhuvựcsinhtháiquantrọng.
Việcsửdụngnănglượngtáitạo,quảnlýchấtthảihiệuquả,vàápdụngcácbiệnpháp
giảm thiểu ô nhiễm không khí và nước là cần thiết.
15
ảo Tồn Văn Hóa và Di Sản: Đà Lạt cần một chiến lược bảo tồn di sản văn hóa
B
mạnhmẽ,khôngchỉbảovệcáccôngtrìnhkiếntrúclịchsửmàcònduytrìvàpháthuy
vănhóadângian,nghệthuật,vàlễhộitruyềnthống.Việcnàykhôngchỉgiúpgiữgìn
bảnsắcvănhóamàcòntạoramộtđiểmthuhútdulịchbềnvững,khácbiệtsovớidu
lịch đại trà.
Phát Triển Hạ Tầng Bền Vững: Đầu tư vào hạ tầng đô thị bền vững, bao gồm hệ
thốnggiaothôngcôngcộnghiệuquả,xâydựngtheotiêuchuẩnsinhthái,vàquảnlý
nước và rác thải thôngminh,làchìakhóachosựpháttriểnlâudàicủaĐàLạt.Việc
nàykhôngchỉgiúpgiảmthiểutácđộngtiêucựcđếnmôitrườngmàcòncảithiệnchất
lượng cuộc sống của người dân.
Tham Gia Cộng Đồng: Sự thamgiacủacộngđồngtrongviệcquyếtđịnhcácchính
sáchvàdựánpháttriểnlàcầnthiếtđểđảmbảorằngmọisựthayđổiphảnánhvàtôn
trọng nhu cầu và mong muốn củangườidân.Điềunàybaogồmviệctạocơhộicho
người dân tham gia vào quá trìnhhoạchđịnhchínhsách,quảnlýdisảnvănhóa,và
các dự án bảo vệ môi trường.
GiáoDụcvàNângCaoNhậnThức:Nângcaonhậnthứcvềtầmquantrọngcủaviệc
bảotồnmôitrườngvàvănhóathôngquagiáodụclàmộtphầnquantrọngtrongviệc
xâydựngmộttươnglaibềnvững.Điềunàybaogồmviệctíchhợpcácchủđềvềbảo
tồn và phát triển bền vững vào chương trình giáo dục từ cấp tiểu học đến đại học,
cũngnhưthôngquacácchươngtrìnhtruyềnthôngvàchiếndịchnângcaonhậnthức
công cộng.
16
KẾT LUẬN
rải qua chuỗi thời gian biết bao nhiêu thăng trầm, biến cố lịch sử, song với sự
T
hòa quyện giữa phong cảnh và thiên nhiên, kiến trúc độc đáo và lao động sáng tạo của
cộng đồng các dân tộc Đà Lạt đã tạo nên Đà Lạt thành phố đặc trưng “thành phố trong
rừng, rừng trong thành phố”. Đi qua hành trình 130 năm với nhiều sự thay đổi,cùng
với đó là một tương lai đầy tiềm năng Đà Lạt hứa hẹn sẽ trở thành một thành phố quy
mô diện tích lớn tầm cỡ quốc tế, đa chức năng: thành phố thông minh, thành phố sáng
tạo, thành phố di sản, thành phố cảnh quan và thành phố carbon thấp theo xu thế thời
đại rất hiếm thành phố nào trên thế giới có được. Và để đạt được điều mục tiêu đó, các
nhà chức trách tại Đà Lạt cần ưu tiên giải quyết những vấn đề về bảo tồn thiên nhiên,
kiến trúc cổ và ý thức cộng đồng còn tồn đọng hiện nay.
17