CHƯƠNG VI: HỆ THỐNG PHÁP LUẬT

3.2 Tư pháp QT
Đối tượng điều chỉnh
-Tư pháp quốc tế:
+ QH dân sự
+ Tố tụng DS
+ HN &GĐ
+ Lao động
+ Thương mại
-> Phụ thuộc yếu tố nước ngoài

* QHXH là quan hệ có yếu tố nước ngoài khi có 1 trong 3 yếu tố sau:

- Ít nhất 1 bên chủ thể là cá nhân, pháp nhân nước ngoài
- Tài sản liên quan ở nước ngoài
- Sự kiện pháp lý xảy ra ở nước ngoài
* Một số vấn đề cơ bản của tư pháp QT
- Vấn đề xung đột PL
- Vấn đề công nhận và thi hành bản án của nước ngoài
- Vấn đề
3.2.1. Vấn đề xung đột PL
Căn cứ giải quyết
- Nguyên tắc cư trú (PL Anh Mỹ)
- Nguyên tắc quốc tịch
- Luật do các bên tự chọn
- Nơi có tài sản
- Nơi có tòa án
- Nguyên tắc nơi thực hiện hành vi (nơi ký kết hợp đồng, nơi đăng ký kết hôn, nơi lập di chúc, nơi xảy ra hành vi
vi phạm)
 CHƯƠNG V: LUẬT PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG
I. Khái niệm, đặc điểm của hành vi tham nhũng
Hành vi nào là hành vi tham nhũng?

KN: Tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi

Dựa vào đặc điểm: chủ thể tham nhũng lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao (Đây là yếu tố cơ bản để xác
định hành vi tham nhũng
1. Trưởng phòng tín dụng của ngân hàng tư nhân làm giả giấy tờ để rút tiền từ ngân hàng
=> hành vi tham nhũng
- chủ thể hành vi là người có chức vụ, quyền hạn: Trưởng phòng tín dụng
- cách thức: lạm dụng quyền hạn làm ở ngân hàng để làm giả giấy tờ rút tiền
- mục đích: vụ lợi cá nhân (rút tiền)
2. Cán bộ ủy ban nhân dân có thái độ hách dịch, gây khó khăn, phiền hà cho người đến làm việc để đòi tiền
“bồi dưỡng”
- chủ thể hành vi: cán bộ ủy ban nhân dân
- cách thức: lạm dụng chức quyền để vòi tiền người dân
- mục đích: vụ lợi cá nhân

KN: Tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi

1. Người có chức vụ quyền hạn?

- Do bổ nhiệm, do bầu cử, do tuyển dụng, do hợp đồng hoặc do một hình thức khác
- Có hưởng lương hoặc không hưởng lương
- Được giao thực hiện nhiệm vụ công vụ nhất định và có quyền hạn nhất định
Khái niệm liên quan:
- Nhũng nhiễu: hành vi cửa quyền, hách dịch, đòi hỏi, gây khó khăn, phiền hà của người có chức vụ, quyền hạn
trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ
- Vụ lợi: Người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn nhằm đạt được lợi ích vật chất/phi vật
chất không chính đáng.
2. Đặc điểm của hành vi tham nhũng
- Chủ thể: người có chức vụ, quyền hạn
- Cách thức, thủ đoạn: lợi dụng chức vụ, quyền hạn
- Mục đich: Vụ lợi
* Người làm việc trong cơ quan sau có là công chức?
Cơ quan của ĐCS VN
Cơ quan đơn vị thuộc quân đội/ công an nhân dân
II. Xử lý các hành vi tham nhũng theo quy định pháp luật
Luật PCTN 2018
Bộ luật hình sự 2015 (sddbs2015)
1. Nguyên tắc xử lý (Điều 92)
- Xử lý nghiêm, không loại trừ bất kỳ chức vụ, vị trí công tác nào
- Xử lý theo tính chất, mức độ vi phạm
- Xử lý tăng nặng đối với người đứng đầu hoặc cấp phó
- xử lý giảm nhẹ đối với người có thái độ hối cải, tự giác, chủ động khai báo và khắc phục hậu quả
- Người bị kết án tội phạm tham nhũng là cán bộ, công thức, viên chức: buộc thôi việc
- Người bị kết án về tội phạm tham nhũng là đại biểu QH, ĐB HĐND: mất quyền
2. Yếu tốc cấu thành của hành vi tham nhũng:
- Chủ thể: người có chức vụ, quyền hạn
- Mặt chủ quan: lỗi cố ý
- Khách thể: xâm hại đến hoạt động đúng đắn của cơ quan có thẩm quyền trong thực hiện nhiệm vụ, thực thi
công vụ
- mặt khách quan: hành vi và hậu quả của hành vi phải có quan hệ trực tiếp (quan hệ nhân quả)
3. Xử lý các hành vi tham nhũng theo quy định của pháp luật
3.1. Các loại trách nhiệm pháp lý đối với chủ thể có hành vi tham nhũng
- TN kỷ luật
- TN hình sự
a) Trách nhiệm kỉ luật:
- Các loại TNKL:
+ khiển trách
+ cảnh cáo
+ hạ bậc lương
+ giáng chức
+ cách chức
+ buộc thôi việc
- TN hình sự:
+ Cải tạo không giam giữ
+ phạt tù
+ chung thân
+ tử hình
3.2. Các hành vi tham nhũng
Điều 2, luật phòng, chống tham nhũng 2018
1. Tham ô tài sản
2. Nhận hối lộ
3. Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản
4. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành nhiệm vụ, công vụ
5. Lạm quyền tong khi thi hành nhiệm vụ, công vị vì vụ lợi
6. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi
7. Giả mạo trong công tác vì vụ lợi
8. Đưa hối lộ, môi giới hối lộ được thực hiện bởi người có chức vụ, quyền hạn để giải quyết công việc của cơ
quan, tổ chức, đơn vị hoặc địa phương vì vụ lợi
9. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn sử dụng trái phép tài sản của NN vì vụ lợi
10. Nhũng nhiễu vì vụ lợi
11. Không thực hiện nhiệm vụ công vụ vì vụ lợi
12. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vì vụ lợi; cản trở, can
thiệp trái pháp luật vào việc kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án vì vụ lợi
ví dụ:
- Nguyên giám đốc CDC Hà Nội lĩnh án vì khống giá máy xét nghiệm Covid 19
- Giám đốc ngân hàng BIDV

* Tội phạm hình sự:

- Điều 353: Tội tham ô tài sản: 2 năm tù – Tử hình
- Điều 354: Tội nhận hối lộ: 2 năm
- Điều 357: Tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ, 1 năm tù – 20 năm
- Điều 358: Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi 1 năm – chung thân
- Điều 359: Tội giả mạo trong công tác: 1 năm – 20 năm tù
- Điều 364: Tội đưa hối lộ: cải tạo không giam giữ đến 3-20 năm tù
- Điều 365: Tội làm môi giới hối lộ: cải tạo không giam giữ đến 3 năm – 15 năm tù
* phân biệt hành vi tham nhũng trong khu vực công và khu vực tư?
- Điều 2 trong luật 2018

III.. Nguyên nhân của tham nhũng

- Hạn chế:
+ Chính sách pháp luật
+ Quản lý, điều hành
+ Phát hiện và xử lí tham nhũng
+ Công tác cán bộ
+ Nhận thức của nhân dân
1. Tác hại về chính trị
- Xói mòn lòng tin của nhân dân đối với Đảng, NN, đối với sự nghiệp xây dựng đất nước
- Cản trở lớn đối với thành công của công cuộc đổi mới, cho sức chiến đấu của Đảng, đe dọa sự tồn vong của
chế độ
2. Tác hại về kinh tế
- Gây thiệt hại về tài sản của nhà nước, của tập thể, của công dân
3. Tác hại về xã hội
- Tha hóa đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước
- Thay đổi những chuẩn mực đạo đức xã hội
- Ảnh hưởng đến những giá trị đạo đức tốt đẹp
V. Trách nhiệm của công dân trong phòng chống tham nhũng
- Tham gia phòng, chống tham nhũng:
+ lên án
+ không tạo cơ hội cho tham nhũng
+ giám sát XH
- Tố cáo hành vi tham nhũng
+ Tố giác