BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

------------------------

BÀI TẬP LỚN MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

Đề tài: “Phân tích con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay”

Họ và tên: Đặng Huỳnh Đức

Mã sinh viên: 11221350
Số thứ tự: 09
Lớp tín chỉ: LLNL1107(123)_11
GV hướng dẫn: TS. Lê Thị Hồng

Hà Nội, 9/2023
A – LỜI MỞ ĐẦU
Trong bối cảnh hiện nay, chủ nghĩa xã hội nói chung và việc lựa chọn con đường
đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam nói riêng đã và đang là một trong những đề tài lý
luận và thực tiễn hết sức cơ bản, quan trọng. Có thể nói, đây luôn là vấn đề nóng hổi,
rộng lớn, có thể có nhiều góc nhìn khác nhau song đòi hỏi phải có sự nghiên cứu rất
tỉ mỉ dựa trên những phân tích lý luận và tổng kết thực tiễn sâu sắc. Việc nhận thức
đúng và hiểu đúng con đường cách mạng ấy có ý nghĩa vô cùng quan trọng với toàn
thể nhân dân Việt Nam nói chung và sinh viên nói riêng. Chính vì vậy, khi nhìn nhận
về vấn đề này, bản thân em cho rằng đây tuy là một chủ đề rộng nhưng cũng rất thú
vị để tìm tòi và nghiên cứu. Bởi, trong cuộc sống thường ngày, em đã từng gặp rất
nhiều bài báo không chỉ là về chính trị mà còn là kinh tế đề cập tới những từ khóa
như “chủ nghĩa xã hội” hay “con đường đi lên xã hội chủ nghĩa” song bản thân lại
chưa hiểu được hết nội hàm ý nghĩa của nó. Do vậy, việc thực hiện phân tích đề tài
này sẽ là cơ hội để em có thể hoàn thiện và nâng cao trình độ tri thức của bản thân.

Với chủ đề “Phân tích con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam hiện nay”,
em sẽ khai thác dựa trên 2 nội dung chính:
+ Phần đầu tiên, tiểu luận sẽ điểm qua các khái niệm có liên quan, trình bày một số
kiến thức về học thuyết hình thái kinh tế - xã hội và điều kiện ra đời của chủ nghĩa
xã hội. Trên cơ sở đó khẳng định việc tiến lên xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam là hoàn
toàn có cơ sở và phù hợp với quy luật khách quan.
+ Phần thứ hai, từ việc khẳng định nêu trên, tiểu luận sẽ trình bày, phân tích con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam hiện nay theo 4 lĩnh vực: kinh tế, chính
trị, an ninh - quốc phòng và văn hóa - xã hội. Đồng thời, cho thấy con đường nước
ta lựa chọn là hoàn toàn đúng đắn, mang lại những tín hiệu tích cực qua những phép
so sánh đơn giản.

B – NỘI DUNG
I. Nội dung lý thuyết
1.1. Một số khái niệm
Chủ nghĩa xã hội: thuật ngữ “Chủ nghĩa xã hội” được tiếp cận dưới rất nhiều
khía cạnh tuy nhiên có 4 góc nhìn chính đó là: 1) là một phong trào thực tiễn, phong
trào đấu tranh của toàn thể nhân dân lao động chống lại sự thống trị; 2) là một trào
lưu tư tưởng với lý tưởng giải phóng nhân dân lao động khỏi xiềng xích, bất công;
3) là một khoa học về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân; 4) là một chế độ xã
hội mới tốt đẹp hơn, văn minh hơn, giai đoạn mở đầu của hình thái kinh tế - xã hội
cộng sản chủ nghĩa. Trong phạm vi của học phần “Chủ nghĩa xã hội khoa học”, khái
niệm này sẽ được hiểu theo góc nhìn thứ tư.
1
 Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội: chính là con đường để đi tới một chế độ xã
hội mới tốt đẹp hơn - nơi không còn những áp bức, bóc lột, bất công mà thay vào đó
là xã hội của dân, do dân là chủ và dân làm chủ. Con đường ấy có thể được biểu hiện
qua những phương hướng, nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và toàn dân ta cần cùng
nhau thực hiện sao cho phù hợp với bối cảnh thực tiễn để từ đó có thể tiến lên xã hội
chủ nghĩa một cách vững chắc và thành công.

1.2. Học thuyết hình thái kinh tế - xã hội

Học thuyết hình thái kinh tế - xã hội là kết quả từ việc nghiên cứu lịch sử phát
triển của xã hội loài người, cụ thể là lịch sử xã hội tư bản bởi C.Mác và Ph.Ăngghen
sau đó là V.I.Lênin bổ sung, phát triển. Thành tựu này vạch rõ những quy luật cơ bản
của vận động xã hội, chỉ ra phương pháp khoa học để giải thích lịch sử. Nó không
chỉ làm rõ những yếu tố cấu thành hình thái kinh tế - xã hội mà còn xem xét xã hội
trong quá trình biến đổi và phát triển không ngừng. Cụ thể, theo C.Mác, ông coi sự
thay thế của các hình thái là một quá trình lịch sử - tự nhiên. Do vậy, qua học thuyết
này, ta thấy rằng, về tất yếu, chủ nghĩa cộng sản sẽ thay thế cho chủ nghĩa tư bản và
sự thay thế ấy được thực hiện thông qua cách mạng xã hội chủ nghĩa với xuất phát
từ 2 tiền đề vật chất quan trọng là sự phát triển của lực lượng sản xuất và sự trưởng
thành của giai cấp công nhân.

Sau những công lao khởi xướng của C.Mác và Ph.Ăngghen cùng quá trình bổ
sung, phát triển của V.I.Lênin, về mặt lý luận và thực tiễn, thời kỳ quá độ từ chủ
nghĩa tư bản lên chủ nghĩa cộng sản được hiểu theo 2 nghĩa:
+ Thứ nhất, đối với các nước chưa trải qua chủ nghĩa tư bản phát triển, cần phải có
thời kỳ quá độ khá lâu dài từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội;
+ Thứ hai, đối với những nước đã trải qua chủ nghĩa tư bản phát triển, giữa chủ nghĩa
tư bản và chủ nghĩa cộng sản có một thời kỳ quá độ nhất định, thời kỳ cải biến cách
mạng xã hội này sang xã hội kia, thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa
cộng sản.

1.3. Điều kiện ra đời chủ nghĩa xã hội

Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, sự ra đời của chủ nghĩa xã hội có 2
điều kiện chủ yếu sau đây:

a. Điều kiện kinh tế

Các nhà sáng lập chủ nghĩa xã hội khoa học đã thừa nhận vai trò to lớn của chủ
nghĩa tư bản và coi đây là một giai đoạn mới trong lịch sử phát triển của nhân loại.
Bằng chứng là nhờ những bước tiến to lớn của lực lượng sản xuất, sự ra đời của công

2
nghiệp cơ khí, “trong vòng chưa đầy một thế kỷ, chủ nghĩa tư bản đã tạo ra những
lực lượng sản xuất nhiều hơn và đồ sộ hơn lực lượng sản xuất mà nhân loại tạo ra
đến lúc đó”. Tuy nhiên, lực lượng sản xuất lúc này lại mang tính xã hội hóa cao và
dần trở nên mâu thuẫn với quan hệ sản xuất dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân tư
bản chủ nghĩa. Vì vậy, từ mở đường cho lực lượng sản xuất phát triển, quan hệ sản
xuất ngày càng trở nên lỗi thời, xiềng xích. Do đó, khi mâu thuẫn xuất hiện, theo
quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, nó cần phải được giải quyết.

b. Điều kiện chính trị - xã hội

Nếu như mâu thuẫn xác định ở trên là mâu thuẫn kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư
bản thì khi biểu hiện về mặt xã hội, đó chính là mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân
hiện đại với giai cấp tư sản lỗi thời. Với sự phát triển mạnh mẽ của nền đại công
nghiệp, cùng với lực lượng sản xuất là sự trưởng thành của giai cấp công nhân, đây
chính là 2 tiền đề kinh tế - xã hội cơ bản dẫn tới sự sụp đổ tất yếu của tư bản chủ
nghĩa. Tuy nhiên, để hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa ra đời, giai cấp
công nhân và toàn thể nhân dân lao động, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, cần
thực hiện cách mạng vô sản và bước quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội,
chủ nghĩa cộng sản. Mặc dù đây là quá trình tương đối khó khăn, lâu dài nhưng suy
đến cùng, sự thay thế xã hội cộng sản chủ nghĩa cho xã hội tư bản chủ nghĩa là điều
tất yếu.

Hơn nữa, khi đưa ra học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội, C.Mác cũng khẳng
định rằng, sự thay thế của các hình thái không nhất thiết phải là tuần tự mà có thể
tiến hành bỏ qua một hoặc vài hình thái tùy theo bối cảnh và điều kiện của quốc gia
ấy. Chính vì vậy, khi áp vào đặc điểm thực tiễn tại Việt Nam, việc chúng ta xác định
rằng sẽ tiến lên chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa
là hoàn toàn có cơ sở và phù hợp về mặt lý luận.

II. Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam hiện nay
2.1. Phương hướng chung
Trên thực tế, chúng ta có thể thấy rằng, nhân dân Việt Nam đã trải qua một quá
trình đấu tranh cách mạng đầy khó khăn, gian khổ mới có được chủ quyền đất nước
như hiện nay. Cụ thể là hơn 1000 năm Bắc thuộc, gần 100 năm đánh đuổi thực dân
Pháp và 20 năm chiến tranh với Đế quốc Mỹ, đây đều là những con số “biết nói”. Do
vậy, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội được xác định là phương hướng
cơ bản, sợi chỉ đỏ xuyên suốt của cách mạng Việt Nam. Bằng kinh nghiệm thực tiễn
kết hợp với lý luận cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, chủ tịch Hồ Chí
Minh đã rút ra kết luận: “Chỉ có chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản mới có thể

3
giải quyết triệt để vấn đề độc lập cho dân tộc, mới có thể đem lại cuộc sống tự do,
ấm no và hạnh phúc thực sự cho tất cả mọi người”.

Việc lựa chọn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội sẽ cần dựa trên những điều kiện
thực tiễn của thế giới cũng như bối cảnh cụ thể trong nước. Nó không thể là sự sao
chép, bắt chước y nguyên một quốc gia nào khác nhưng nhìn chung, mục đích của
Đảng, Nhà nước là hướng về sự phát triển toàn diện, hướng về nhân dân, hướng về
con người. Để làm được điều ấy, Việt Nam ta xác định ra 8 phương hướng đó là: 1)
Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước gắn với phát triển kinh tế tri thức;
2) Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; 3) Xây dựng nền
văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người, nâng cao đời sống
nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; 4) Bảo đảm vững chắc quốc phòng
và an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; 5) Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập,
tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, chủ
động và tích cực hội nhập quốc tế; 6) Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát
huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp với sức mạnh thời đại; 7)
Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân
dân; 8) Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện.

2.2. Con đường cụ thể

Việc thực hiện thành công 8 phương hướng đặt ra ở trên đòi hỏi “toàn Đảng, toàn
quân và toàn dân ta cần nêu cao tinh thần cách mạng, ý chí tự lực tự cường, phát huy
mọi tiềm năng và trí tuệ, biết tận dụng thời cơ và vượt qua thách thức để tiến tới một
đất nước to đẹp hơn, đàng hoàng hơn”. Để thấy rõ và dễ dàng phân tích về con đường
đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam, em xin phép triển khai những nhiệm vụ mà
chúng ta cần thực hiện dựa trên 4 lĩnh vực chính đó là: kinh tế, chính trị, an ninh -
quốc phòng và văn hóa - xã hội.

a. Về mặt kinh tế
Như chúng ta đã biết, con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam sẽ là bước
“quá độ bỏ qua hình thái kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa và tiến thẳng lên chủ nghĩa
xã hội, chủ nghĩa cộng sản bởi nó hoàn toàn phù hợp với quy luật phát triển rút ngắn
trong lịch sử loài người”. Tuy nhiên, thực chất của việc này đó là “bỏ qua việc xác
lập vị trí thống trị của quan hệ sản xuất và kiến trúc thượng tầng tư bản chủ nghĩa
nhưng tiếp thu, kế thừa những thành tựu của tiến bộ kinh tế, xã hội mà nhân loại đã
đạt được dưới chủ nghĩa tư bản, đặc biệt là những thành tựu về kinh tế và khoa học
công nghệ, để phát triển nhanh lực lượng sản xuất, xây dựng nền kinh tế hiện đại”.
Do đó, điều trước mắt chúng ta cần làm đó là đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước gắn liền với phát triển nền kinh tế tri thức. Việc làm này sẽ giúp cho
giai cấp công nhân Việt Nam nâng cao trình độ tay nghề, đổi mới mạnh mẽ về từ duy
4
đồng thời tiếp thu những văn minh của nhân loại đi trước nhằm nâng cao trình độ
phát triển của lực lượng sản xuất một cách nhanh chóng. Không những vậy, cũng
thông qua đó mà đất nước ta mới có thể tạo ra sự thay đổi toàn diện nền sản xuất xã
hội theo hướng hiện đại, năng suất lao động tăng lên, góp phần phát triển kinh tế, cải
thiện đời sống cho nhân dân và hội nhập quốc tế thành công. Có thể thấy, đây chính
là quá trình củng cố tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế Việt Nam - điều sẽ góp phần
vào thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa - một trong những đột phá lý
luận của Đảng ta, là thành quả quan trọng của 35 năm thực hiện đổi mới trên cơ sở
xuất phát từ thực tiễn Việt Nam và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của thế giới.
Theo nhận thức của Đảng, đây là một nền kinh tế thị trường hiện đại, bảo đảm mục
tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Bằng chứng là trong
đây có sự tồn tại của nhiều hình thức sở hữu, thành phần kinh tế, tất cả đều hoạt động
theo pháp luật và là bộ phận hợp thành quan trọng của nền kinh tế. Hơn nữa, một đặc
trưng cơ bản của nền kinh tế này là gắn kinh tế với xã hội, tăng trưởng kinh tế phải
đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội. Theo tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Chúng
ta không chờ đến kinh tế đạt tới trình độ phát triển cao rồi mới thực hiện tiến bộ và
công bằng xã hội, càng không “hy sinh” tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo
tăng trưởng kinh tế đơn thuần”. Nói một cách đơn giản, điều chúng ta hướng tới đó
chính là sự tăng trưởng và phát triển một cách lành mạnh, bền vững. Tuy nhiên, do
trong bối cảnh hiện nay chưa có quốc gia nào phát triển hay đi theo mô hình kinh tế
này nên Việt Nam chúng ta phải không ngừng hoàn thiện, nghiên cứu để tiếp tục khai
thác những lợi ích kinh tế mà nó mang lại.

Hơn nữa, ta thấy rằng trong nền kinh tế Việt Nam hiện nay còn tồn tại một số
những bất cập nổi cộm như cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, năng lực cạnh tranh…
đòi hỏi phải có sự can thiệp của Đảng và Nhà nước. Đầu tiên, về yếu tố “cơ sở hạ
tầng”, điều chúng ta cần làm đó là tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng và phát triển
đô thị; ưu tiên nguồn lực phát triển hạ tầng nông thôn miền núi, vùng đồng bào dân
tộc thiểu số để thuận tiện cho việc giải quyết những vấn đề có liên quan khác. Bằng
chứng là thực tế hiện nay Nhà nước liên tục có những chính sách cải thiện đường xá,
mang điện tới vùng cao hay xóa mù, xóa nghèo… Thứ hai, đối với vấn đề “nguồn
nhân lực”, Đảng cho rằng cần đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút và trọng dụng nhân tài.
Thực tế ta thấy Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày một có những đổi mới trong giáo dục,
gần đây là kế hoạch thay đổi sách giáo khoa cho học sinh các cấp, từ đó chương trình
được tinh giản hơn, thực tế hơn. Không những vậy còn có sự xuất hiện của các trường
học, đại học trọng điểm quốc gia như trường THPT Chu Văn An (Hà Nội), trường
Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, trường Đại học Kinh tế Quốc dân… Cuối cùng,
5
đối với vấn đề “năng lực cạnh tranh” của chúng ta còn thấp, điều cần làm lúc này đó
là thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng mạnh mẽ thành tựu của cuộc Cách
mạng công nghiệp lần thứ tư vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, chú trọng một số
ngành, lĩnh vực trọng điểm, có tiềm năng, lợi thế để làm động lực cho tăng trưởng…
Trên thực tế, Việt Nam cũng đã từng áp dụng các giải pháp này và kết quả đó là
chúng ta đã có thể tự sản xuất một số mặt hàng mà không phải phụ thuộc vào nước
ngoài hay có một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực như gạo, gỗ và sản phẩm từ gỗ, giày
da, thủy sản, rau quả…

b. Về mặt chính trị

Điều đầu tiên chúng ta cần làm về mặt chính trị đó là xây dựng nền dân chủ xã
hội chủ nghĩa, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa bởi ta biết rằng, cùng với nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thì đây được coi là 3 trụ cột chính mà
Việt Nam ta hướng tới trên con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội. Đối với nền dân chủ
xã hội chủ nghĩa có thể hiểu một cách đơn giản là toàn bộ quyền lực sẽ thuộc về
Nhân dân, do dân là chủ và dân làm chủ. Đối với Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa là nhà nước thượng tôn pháp luật, hướng đến con người; nhà nước của dân, do
dân và vì dân. Như vậy, xã hội xã hội chủ nghĩa là một xã hội hướng tới các giá trị
tiến bộ, nhân văn, vì lợi ích chung của toàn xã hội khác hẳn về chất so với nhà nước
tư bản chủ nghĩa. Điều chúng ta cần làm trong bối cảnh hiện nay đó là thực hành và
phát huy rộng rãi dân chủ xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ và vai trò chủ thể của
nhân dân. Có thể thấy một cách rất rõ ràng trên thực tế như hoạt động bầu cử quốc
hội khóa XV khi mà niên khóa 2003 vừa tròn 18 tuổi cũng được phép tham gia bầu
cử. Hay ở một ví dụ khác thì trong quá trình xây dựng và ban hành luật pháp ngày
nay, trước khi đưa vào sử dụng, Nhà nước chúng ta thường tham khảo ý kiến của
người dân để có những điều chỉnh, quyết định sao cho phù hợp. Khi thực hiện những
hoạt động này, tính dân chủ đã được đảm bảo và đề cao, từ đó nhận được sự đồng
thuận, đồng lòng của nhân dân. Điều này sẽ giúp chúng ta phát huy sức mạnh đại
đoàn kết dân tộc, kết hợp với sức mạnh thời đại. Ở một khía cạnh khác, Việt Nam ta
cũng cần xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong sạch,
vững mạnh, tinh gọn, hoạt động vì nhân dân, vì sự phát triển của đất nước. Bằng
chứng là Nhà nước ta đã tăng cường công khai, minh bạch, kiểm soát quyền lực gắn
với siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động của Nhà nước và của cán bộ, công
chức, viên chức. Tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí,
quan liêu, tội phạm và tệ nạn xã hội. Để thấy rõ điều này, chúng ta có thể nhìn vào
vụ việc “Chuyến bay giải cứu”, khi có tới 25 bị cáo là cựu quan chức, cán bộ ở nhiều
ngành lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao, nhận hối lộ… Tất cả đều đã được Nhà
nước Việt Nam xử lý một cách nghiêm minh, công khai, đúng người đúng tội để đảm
bảo tính răn đe, công bằng của pháp luật.

6
 Bên cạnh đó, Nhà nước ta cũng vẫn tiếp tục xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện;
tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng; đối mới và nâng cao năng lực lãnh
đạo; xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hiệu quả; xây
dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công - viên chức, nhất là cán bộ cấp chiến lược,
người đứng đầu có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín; làm tốt công tác tư tưởng, lý
luận; chú trọng công tác bảo vệ Đảng, bảo vệ chính trị nội bộ… Một số ví dụ cho
những hành động này có thể đề cập tới đó chính là việc xét duyệt đơn gia nhập Đảng
ngày nay đều được thực hiện một cách rất kỹ lưỡng, những người được lựa chọn
tham gia hàng ngũ của Đảng đều là những tấm gương có nỗ lực, cố gắng trong học
tập hoặc trong công việc. Ở một khía cạnh khác, công tác giảng dạy, bồi dưỡng tri
thức chính trị, lý luận tại các trường đại học rất được đề cao và phần lớn được coi là
nội dung kiến thức bắt buộc. Hoạt động này sẽ giúp cho thế hệ trẻ, đặc biệt là sinh
viên Việt Nam hiểu cũng như xác định được trách nhiệm của bản thân trong sự
nghiệp tiến lên chủ nghĩa xã hội hiện nay. Không những vậy, ở thời điểm hiện tại,
với sự phát triển của các phương tiện thông tin đại chúng đã tạo cơ hội cho các thế
lực thù địch lợi dụng xuyên tạc, làm xấu hình ảnh của Đảng song Đảng ta vẫn luôn
có những biện pháp khắc phục nhanh chóng, linh hoạt và kịp thời.

Hơn nữa, cũng trên phương diện chính trị, Đảng còn xác định cần phải tiếp tục
nắm vững và xử lý tốt 8 mối quan hệ lớn. Trong việc nhận thức về các vấn đề này đã
rút ra những vấn đề lý luận cốt lõi đó là: “bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa; xây
dựng, hoàn thiện quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; phát triển văn hóa, thực hiện tiến
bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường; bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; giữ
vững độc lập, tự chủ và phát huy quyền làm chủ của nhân dân”. Tất cả đều đã và
đang được Đảng, Nhà nước tiếp tục nghiên cứu và phát triển trong bối cảnh thực tiễn
ngày nay.

c. Về mặt an ninh - quốc phòng

Một trong những phương hướng mà Đảng và Nhà nước đã xác định trong con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội đó chính là “bảo đảm vững chắc quốc phòng và an
ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội”. Để làm được điều này, chúng ta cần kiên quyết,
kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ
của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Trên
thực tế chúng ta thấy, khi nước ta bị xâm phạm chủ quyền tại khu vực Biển Đông
hay các vấn đề xảy ra tại vùng giáp biên với Trung Quốc, Lào và Campuchia, Nhà
nước luôn có những động thái rất dứt khoát, mạnh mẽ nhằm củng cố, bảo vệ nền độc
lập dân tộc. Đặc biệt, Việt Nam luôn tỏ ra rất tỉnh táo để có thể xử lý các vấn đề theo
luật pháp quốc tế chứ không bị rơi vào tranh chấp, xung đột. Hơn nữa, trong bối cảnh
hiện nay, chúng ta cũng phải giữ gìn an ninh chính trị, bảo đảm trật tự và an toàn xã
hội, an ninh con người, an ninh mạng, xây dựng trật tự và kỷ cương… Bởi, xã hội
7
ngày càng phát triển, tiến bộ cùng với những thành tựu của nhân loại về khoa học kỹ
thuật, các thế lực thù địch ngày càng có nhiều cơ hội để âm mưu phản động, chống
phá tinh vi hơn, khó lường hơn. Đồng thời, luôn chủ động ngăn ngừa, phát hiện sớm
các nguy cơ chiến tranh, xung đột và có các biện pháp xử lý kịp thời để giữ vững
cuộc sống ấm no cho nhân dân, môi trường cho hoạt động kinh tế phát triển hay các
danh lam thắng cảnh tượng trưng cho bản sắc riêng của dân tộc.

Khi đã có thể ổn định về mặt an ninh - quốc phòng trong nước, Việt Nam cũng
cần phải tiến tới làm bạn với thế giới. Đó là việc “thực hiện đường lối đối ngoại độc
lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển,
chủ động và tích cực hội nhập quốc tế”. Ta thấy rằng, xu hướng hội nhập quốc tế
ngày nay là một tất yếu khách quan, mang lại nhiều cơ hội cũng như lợi ích, chính vì
vậy, Việt Nam đã và đang rất tích cực trong lĩnh vực này. Điều đó sẽ giúp chúng ta
thiết lập được những quan hệ ngoại giao không chỉ ở lĩnh vực chính trị mà còn là
kinh tế hoặc giao lưu, học hỏi, tiếp nhận những giá trị văn hóa đa dạng đến từ hàng
trăm quốc gia trên toàn thế giới. Tuy nhiên, bên cạnh việc tích cực, chủ động tham
gia hội nhập thì Việt Nam chúng ta vẫn luôn đảm bảo tính độc lập, tự chủ của mình.
Bằng chứng là khi tham gia vào các vấn đề chính trị lớn của thế giới như cuộc chiến
tranh thương mại Mỹ - Trung hay xung đột giữa Nga và Ukraine, chúng ta luôn có
những bước đi thận trọng, trên tư tưởng hòa bình, hữu nghị bởi chỉ một sai sót nhỏ
có thể ảnh hưởng tới vị thế của Việt Nam trên trường thế giới hoặc thậm chí là nền
độc lập dân tộc.

d. Về mặt văn hóa - xã hội

Cuối cùng, không chỉ là những nước đi về mặt kinh tế, chính trị, an ninh - quốc
phòng, để có thể xây dựng và tiến lên chủ nghĩa xã hội thành công, chúng ta còn cần
phải “xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người,
nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội”. Dân tộc Việt
Nam ta bao đời nay vẫn luôn tự hào với nền văn hóa hàng nghìn năm lịch sử, nền
văn hóa được xây dựng bởi những con người tài ba, bản lĩnh, kiên cường và sáng
tạo. Đó chính là “sức mạnh mềm”, sức mạnh nội sinh của toàn dân tộc, là động lực
để phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Đảng và Nhà nước đã xác định rằng “phát
triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ, công bằng xã hội
là một định hướng căn bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày nay, việc phát huy sức mạnh nội lực của dân
tộc là điều vô cùng cần thiết. Bằng chứng là học giả của học thuyết về “sức mạnh
mềm” khi tới thăm Việt Nam đã bày tỏ rằng: “thứ mà Việt Nam có để thu hút các
nhà đầu tư phương Tây đó chính là nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc”. Từ đây, ta
thấy được rằng, từ những hành động, hướng đi về mặt văn hóa sẽ giúp cho Việt Nam

8
mở rộng những cơ hội phát triển kinh tế hay tiếp tục nâng cao vị thế của mình trên
trường thế giới.

Hơn nữa, để có thể phát huy sức mạnh nội lực ấy, chúng ta phải biết xây dựng,
phát triển, tạo điều kiện và môi trường xã hội thuận lợi nhất để khơi dậy truyền thống
yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh…
Đặc biệt, Đảng đã xác định rằng: “con người giữ vị trí trung tâm trong chiến lược
phát triển, xây dựng con người vừa là mục tiêu vừa là động lực của công cuộc đổi
mới”. Chính vì thế mà trong thời điểm hiện nay, phát triển giáo dục, nâng cao trình
độ khoa học công nghệ luôn là một trong những quốc sách hàng đầu được Đảng và
Nhà nước chú trọng quan tâm. Bởi, suy tới cùng, tất cả những sức mạnh về kinh tế,
chính trị, quốc phòng - an ninh hay văn hóa - xã hội đều bắt nguồn và được quyết
định bởi yếu tố con người.

2.3. Bằng chứng cho thấy đi lên chủ nghĩa xã hội là hoàn toàn đúng đắn
Trong công cuộc đổi mới, thực hiện con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, đặc biệt
là việc phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã mang lại
những thay đổi to lớn, rất tốt đẹp cho đất nước ta trong hơn 35 năm qua. Bằng phép
so sánh, chúng ta dễ dàng thấy được trước đổi mới Việt Nam vẫn là một nước nghèo
do chiến tranh tàn phá nặng nề để lại nhiều hậu quả về người và của cũng như môi
trường sinh thái. Điển hình là căn bệnh màu da cam quái ác đã lấy đi biết bao nhiêu
những hạnh phúc, ước mơ của hàng trăm ngàn trẻ em Việt Nam. Trải qua thời gian,
cho tới ngày hôm nay, nền kinh tế bắt đầu phát triển, cuộc sống của nhân dân ngày
một ấm no, đầy đủ hơn. Từ một nước từng bị thiếu lương thực triền miên nay trở
thành một trong những quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, từ một quốc gia
phải chiến đấu với “giặc dốt” nay đã và đang rất thành công trong công cuộc xóa mù,
không ngừng phổ cập, nâng cao trình độ giáo dục. Đặc biệt, Liên hợp quốc cũng từng
công nhận Việt Nam ta là một trong những nước đi đầu trong việc “hiện thực hóa”
các mục tiêu Thiên niên kỷ. Như vậy, có thể thấy rằng, con đường đi lên chủ nghĩa
xã hội ở Việt Nam đang tỏ ra hoàn toàn đúng đắn và toàn Đảng, toàn Nước, toàn dân
ta phải tiếp tục kiên trì tiến lên chủ nghĩa xã hội theo lời dạy của chủ tịch Hồ Chí
Minh.

C – KẾT LUẬN
Như vậy, qua tiểu luận, chúng ta có thể khẳng định rằng: “Con đường tiến lên chủ
nghĩa xã hội của Việt Nam hiện nay là hoàn toàn đúng đắn và phù hợp với bối cảnh
thực tiễn”. Từ học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội đã lý luận một cách chặt chẽ
tính tất yếu khách quan của sự thay thế xã hội tư bản chủ nghĩa bằng xã hội cộng sản
chủ nghĩa với giai đoạn thấp là chủ nghĩa xã hội. Khẳng định việc “quá độ bỏ qua tư
bản chủ nghĩa” của Việt Nam là hoàn toàn phù hợp với tiến trình rút ngắn của lịch
9
sử xã hội loài người. Trên cơ sở đó, Đảng và Nhà nước đã tiến hành đi lên chủ nghĩa
xã hội với 8 phương hướng và từ các phương hướng ấy sẽ đặt ra những nhiệm vụ cơ
bản kèm theo mà toàn Đảng, toàn Nước, toàn dân cần thực hiện, thể hiện qua 4 khía
cạnh lớn đó là kinh tế, chính trị, an ninh - quốc phòng và văn hóa - tư tưởng.

Cho đến thời điểm hiện tại, Việt Nam ta vẫn đang tiếp tục cuộc hành trình tiến
lên một chế độ xã hội mới tốt đẹp và thành quả đó là những áp bức, bất công dần mất
đi. Chính vì vậy, là một người sinh viên, em thấy rằng mình cần có một số trách
nhiệm cơ bản như sau:
+ Thứ nhất, phải không ngừng nâng cao và bồi dưỡng lý luận chính trị để tiếp tục
tham gia vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội;
+ Không những vậy, phải luôn luôn đề cao cảnh giác trước những sự xuyên tạc, yếu
tố phản động đến từ các thế lực thù địch;
+ Đặc biệt, phải luôn luôn vững tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, vững tin
vào những kế hoạch của Đảng, của Nhà nước và tiếp tục làm tròn trách nhiệm, nghĩa
vụ của chính mình.

Lời cuối cùng, em xin phép được gửi lời cảm ơn tới Tiến sĩ Lê Thị Hồng đã giúp đỡ
em trong quá trình hoàn thành bài tiểu luận của mình. Trong trường hợp có sai sót,
em rất mong sẽ nhận được những lời góp ý từ cô để có thể tiếp tục hoàn thiện đề tài
này tốt hơn.

Em xin cảm ơn!

10
 MỤC LỤC

ĐỀ MỤC

A – LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1

B – NỘI DUNG .................................................................................................................... 1
I. Nội dung lý thuyết ......................................................................................................... 1
1.1. Một số khái niệm ................................................................................................... 1
1.2. Học thuyết hình thái kinh tế - xã hội ..................................................................... 2
1.3. Điều kiện ra đời chủ nghĩa xã hội ......................................................................... 2
II. Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam hiện nay ........................................ 3
2.1. Phương hướng chung............................................................................................. 3
2.2. Con đường cụ thể .................................................................................................. 4
2.3. Bằng chứng cho thấy đi lên chủ nghĩa xã hội là hoàn toàn đúng đắn ................... 9
C – KẾT LUẬN .................................................................................................................... 9
D – TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 12

11
D – TÀI LIỆU THAM KHẢO

1, Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt
Nam
- Link tham khảo: https://s.net.vn/C4ef
- Ngày cập nhật: 17/05/2021

2, Bàn luận về con đường đi lên CNXH ở Việt Nam hiện nay - Khoa học và niềm tin
- Link tham khảo: https://s.net.vn/T4p6
- Ngày cập nhật: 03/07/2021

3, Những bài học về xây dựng Đảng nhìn nhận dưới ánh sáng của Cách mạng Tháng
Mười Nga
- Link tham khảo: https://s.net.vn/jlsx
- Ngày cập nhật: 18/10/2007

4, Quá trình phát triển lý luận về xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc và
một số gợi mở đối với Việt nam
- Link tham khảo: https://s.net.vn/ohVw
- Ngày cập nhật: 04/07/2023

5, Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa: Phương thức quan trọng xây dựng nền
kinh tế độc lập, tự chủ, tự cường
- Link tham khảo: https://s.net.vn/NFS1
- Ngày cập nhật: 04/12/2022

6, Giáo trình môn “Chủ nghĩa xã hội khoa học” - Nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự
thật

7, Giáo trình môn “Triết học Mác – Lênin” – Nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự thật

12