Professional Documents
Culture Documents
22.04.2022
Yalova Üniversitesi
Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II
10. Hafta Ders Notu
Kanun Yolları1
- Kanun yolu ile nihai kararlarda olabilecek olan olası hataların giderilmesi ve
bu anlamda taraf menfaatinin korunması amaçlanırken, bir yandan da genel
olarak kamu yararı da gözetilmektedir.
- Buna göre kanun yolu imkanı ile kanunların ülkemizde bir bütünlük içerisinde
uygulanması ve bu anlamda mahkeme kararlarının incelenmesi ile içtihat
birliğinin sağlanması da amaçlanmaktadır.
122.04.2022 tarihli Medeni Usul Hukuku II dersinin 10. Haftası için hazırlanmış
olan bu ders notu, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez, Prof. Dr. Oğuz Atalay ve Prof. Dr.
Muhammet Özekes’e ait Medeni Usul Hukuku- Ders Kitabı (2020) ve Prof. Dr.
Ramazan Arslan, Prof. Dr. Ejder Yılmaz ve Prof. Dr. Sema Taşpınar Ayvaz ‘ a ait
“Medeni Usul Hukuku” kitaplarına göre hazırlanmıştır.
1
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
- Kural olarak mahkemelerin hukuki uyuşmazlıkları kanunlara ve usul
kurallarına uygun, taraf iradelerini dikkate alacak şekilde çözerek, karara
bağlamaları esastır.
- Nihai bir kararın kesinleşebilmesi için iki kanun yolu kabul edilmiştir.
- Buna göre bu şekilde kesinleşen kararlar ile ilgili de artık normal kanun
yollarına başvurulamayacaktır.
- Hukukumuzda kanun yolu imkanı nihai kararlar için kabul edilmiştir. Yani
mahkemelerin yargılama sırasında vermiş oldukları ara kararlara karşı kanun
yoluna gidilmesi söz konusu olmayacaktır.
2
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
olarak kanun yolu başvuru tek başına hükmün icrasını
durdurmamaktadır.
- Yani kesinleşmemiş nihai kararlar için tanınmış kanun yollarına olağan kanun
yolu denir.
3
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
3- Kanun Yollarına Başvuru Usulü ve Şartları
- Yani karar lehine olan taraf nihai karar için kanun yolu başvurusunda
bulunamaz.
- Ancak mahkeme kararı lehine olmasına rağmen tarafın talep sonucu ile lehte
olan mahkeme kararı arasında fark varsa, o zaman o taraf nihai karar için
kanun yoluna başvurabilir, çünkü burada hukuki yarar söz konusu olacaktır.
- Buna göre davada lehine karar alınmış tarafın da hukuki yararının bulunması
halinde kanun yoluna başvurma imkanı bulunmaktadır (HMK Md. 361).
- Kanun yoluna başvuru belli bir süreye bağlıdır. (HMK Md. 345, 361, 377)
- HMK Md. 349 uyarınca taraflar ilam kendilerine tebliğ edilmeden istinaf
yoluna başvurma haklarından feragat edemeyeceklerdir.
- Yani geçerli bir feragat için ilgili karara dair öncelikle kanun yoluna başvuru
hakkının gerçekleşmiş olması, yani öncelikle alt derece mahkemesinin nihai
kararını vermesi ve bu kararın tebliğ edilmesi gereklidir ki feragat
edilebilecek bir hak söz konusu olabilsin.
4
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
fakat ara kararlar hakkında kanun yolu başvurusu yapılması mümkün
değildir.
- Nihai kararlar dışında ihtiyati tedbir ve ihtiyati hacze ilişkin geçici koruma
tedbir kararlarına karşı da istinaf başvurusu yapılabilecek olup, temyiz
başvurusu mümkün olmamaktadır.
- Başvuru dilekçesi harca tabi ise harcın ödenmesinden sonra, harca tabi değil
ise hemen kayda alınacak ve başvuru sahibine ücretsiz alındı belgesi
verilecektir.
- Gerçek ve tüzel kişilerin harca bağlı kanun yolu başvurusu yaparken, ilgili
harcı elektronik ortamda ilgili mahkemenin bağlı olduğu banka hesabına
yatırmaları gerekecektir.
- Aleyhe bozma yasağı ancak tek tarafın kanun yoluna başvurmuş olması
halinde geçerli olacak olup, iki tarafın da kanun yoluna başvurması halinde bu
yasak söz konusu olmayacaktır. Çünkü böyle bir durumda iki tarafın da lehine
inceleme yapılacak olup, bu sebeple iki tarafın da aleyhine karar verilmesi söz
konusu olabilecektir.
5
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
İstinaf
1- Niteliği
- HMK Md. 341 uyarınca ilk derece mahkemelerince verilmiş olan nihai
kararlara karşı tarafların istinaf yoluna başvurma hakları vardır.
6
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
- Buna göre HMK Md. 341 uyarınca belirlenmiş olan maddi sınırı geçen
(2021 için 5880 TL, 2022 için 8000 TL) malvarlığına ilişkin davalara
dair nihai kararlar için istinaf yolu açık olup, bu sınırın altında kalan
malvarlığına ilişkin kararlar kesindir.
7
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
- İstinaf başvurusu ile ilk derece mahkemesinin kararının kesinleşmesi
engellenerek, somut olaya göre istinaf mahkemesinin yeniden
yargılama yaparak yeni bir karar vermesi ihtimali de ortaya
çıkmaktadır ki işte bu şekilde de istinafın erteleyici etkisi
görülmektedir.
4- İstinaf Sebepleri
8
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
5- İstinaf Süresi
6- İstinaf Dilekçesi
5- Kararın özeti
7- Talep sonucu
9
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
10
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
vazgeçilmiş sayılacağı istinaf başvurusunda bulunan tarafa yazılı
olarak bildirilir. (HMK Md. 344)
11
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
- Buna göre istinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf, istinaf yoluna
başvurma hakkının bulunmamasına veya başvuru süresini kaçırmış
olmasına rağmen cevap süresi içinde cevap vermekle yetinmeyerek,
söz konusu cevap dilekçesinde kendine özgü nedenler ileri sürerek
istinaf yoluna katılma yolu ile başvurabilecektir. Buna katılım yoluyla
istinafa başvuru denilmektedir.
- Katılım yoluyla istinafa başvuru ilk ve asıl başvuruya bağlı bir istinaf
yolu başvurusu olup, ilk istinaf başvurusundan feragat edilmesi ya da
bu başvurunun reddedilmesi halinde katılma yolu ile istinaf
başvurusunda bulunanın talebi de reddedilmiş sayılacaktır.
12
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
11- İstinaf Mahkemesinin Ön İncelemesi
13
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
- HMK Md. 355 uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilmiş olan sebeplere
dayanılarak ve kamu düzenine aykırılık hallerinin de re’sen
gözetilerek yapılacağı istinaf incelemesinde ise HMK Md. 357 uyarınca
ilk derece mahkemelerinde yapılabilecek bazı işlemler
yapılamayacaktır.
- Buna göre ilk derece mahkemesinin usule ilişkin hataları ve usulü bazı
kararları ve istinaf mahkemesinin işin esasına girip karar vermesi
gereken durumlar olmak üzere duruşma yapılmasına gerek
olmayan hallerde kanunda düzenlenmiş bulunmaktadır.
14
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
o Usule ilişkin hususlarda duruşma yapılmasına gerek olmayan
haller şu şekildedir;
15
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
16
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
o Kararı veren bölge adliye mahkemesi hukuk dairesi ile başkan,
üyeler ve zabıt kâtibinin ad ve soyadları, sicil numaraları
- Ayrıca hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar
edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle,
taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında,
açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi
gerekecektir
17
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
§ Burada önemli olan diğer bir husus, istinaf mahkemesince
reddedilen ya da kabul edilen kararlar için “onama” ve
“bozma” terimlerinin kullanılmaması hususudur. Bu
terimler istinaf incelemesi için kullanılamayacaktır, çünkü
bunlar temyiz incelemesine özel terimlerdir.
§ Gönderme Kararı:
18
Dr. Bahar Tuna Kurtoğlu
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2021-2022 Bahar Yarıyılı
Medeni Usul Hukuku II Ders Notu
geçerek, yeniden yargılama yapması ve davanın
tamamen ya da kısmen kabulüne karar vermesidir
19