Câu 2: Các yếu tố cấu thành hành vi vi phạm pháp luật

Vi phạm pháp luật bao gồm 4 yếu tố cấu thành là mặt khách quan, mặt chủ quan, chủ thể và
khách thể.

1. Chủ thể của vi phạm pháp luật là cá nhân, tổ chức có năng lực trách nhiệm pháp lý
và đã thực hiện hành vi trái pháp luật (người đủ năng lực pháp lý vi phạm pháp luật).
Mỗi loại vi phạm pháp luật đều có cơ cấu chủ thể riêng tùy thuộc vào mức độ xâm
hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ
2. Khách thể của vi phạm pháp luật là quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ nhưng bị
hành vi trái pháp luật xâm hại tới (nạn nhân). Tính chất của khách thể vi phạm pháp
luật cũng là một yếu tố đánh giá mức độ nguy hiểm trong hành vi trái pháp luật. Là
một trong những căn cứ để phân loại hành vi vi phạm pháp luật
3. Mặt chủ quan của vi phạm pháp luật gồm lỗi, động cơ, mục đích vi phạm pháp
luật:
- Lỗi là một trạng thái tâm lý thể hiện thái độ tiêu cực của chủ thể đối với hậu quả xấu
trong hành vi của mình (nhìn thấy trước được hậu quả xấu trong hành vi của mình mà
vẫn thực hiện) và trong chính hành vi đó (hành vi chủ động, có ý thức….) tại thời điểm
chủ thể thực hiện hành vi trái pháp luật đó.
- Lỗi được chia thành hai loại: cố ý và vô ý
 Lỗi cố ý gồm:
- Lỗi cố ý trực tiếp: là lỗi của một chủ thể khi thực hiện hành vi trái pháp luật nhận
thức rõ hành vi của mình là trái pháp luật, thấy trước được hậu quả của hành vi đó và
mong muốn cho hậu quả đó xảy ra.
- Lỗi cố ý gián tiếp: là lỗi của một chủ thể khi thực hiện một hành vi trái pháp luật
nhận thức rõ hành vi của mình là trái pháp luật, thấy trước được hậu quả của hành vi
đó, tuy không mong muốn song có ý thức để mặc cho hậu quả đó xảy ra.
 Lỗi vô ý gồm:
- Lỗi vô ý do cẩu thả :là lỗi của một chủ thể đã gây ra hậu quả nguy hại cho xã hội
nhưng do cẩu thả nên không thấy trước hành vi của mình có thể gây ra hậu quả đó,
mặc dù có thể thấy trước và phải thấy trước hậu quả này.
- Lỗi vô ý vì quá tự tin: là lỗi của một chủ thể tuy thấy trước hành vi của mình có thể
gây ra hậu quả nguy hiểm cho xã hội song tin chắc rằng hậu quả đó sẽ không xảy ra
hoặc cỏ thể ngăn ngừa được nên mới thực hiện và có thể gây ra hậu quả nguy hiểm
cho xã hội.
- Động cơ là cái thúc đẩy chủ thể thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. VD: trả thù,đố
kị,...
- Mục đích là kết quả cuối cùng mà chủ thể vi phạm pháp luật mong đạt tới khi thực
hiện hành vi vi phạm pháp luật.
4. Mặt khách quan của vi phạm pháp luật
- Mặt khách quan của vi phạm pháp luật là những biểu hiện ra bên ngoài thế giới
khách quan của vi phạm pháp luật. Nó bao gồm hành vi trái pháp luật, sự thiệt hại
cho xã hội và quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và sự thiệt hại cho xã hội,
thời gian, địa điểm, công cụ vi phạm. Trước hết phải xác định xem vụ việc vừa xảy ra
có phải do hành vi của con người hay không, nếu phải thì hành vi đó có trái pháp luật
không, nếu trái pháp luật thì trái như thế nào. Sự thiệt hại cho xã hội là những tổn
thất về vật chất hoặc tinh thần do hành vi trái pháp luật gây ra.
- Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm pháp luật và tác hại đối với xã hội là
việc xác định hành vi vi phạm pháp luật có phải là nguyên nhân trực tiếp gây tác hại
và gây tổn hại cho xã hội hay không. Xã hội là kết quả tất yếu của hành vi trái pháp
luật hay không, bởi trên thực tế có những trường hợp hành vi trái pháp luật không
trực tiếp gây thiệt hại cho xã hội mà thiệt hại này do nguyên nhân khác gây ra.

- Thời gian vi phạm pháp luật là giờ, ngày, tháng, năm xảy ra vi phạm pháp luật.

- Địa điểm vi phạm pháp luật là nơi xảy ra vi phạm pháp luật.

- Phương tiện vi phạm pháp luật là công cụ mà chủ thể sử dụng để thực hiện hành vi
trái pháp luật của mình.
VD: (không thêm vào slide + nếu có thời gian thì đọc)

- Tháng 9/2008, Bộ Tài nguyên và Môi trường phát hiện hành vi vi phạm của Công ty
Vedan MSG (Công ty TNHH Vedan Việt Nam).
- Kết quả là công ty Vedan xả nước thải bẩn hàng ngày (chưa qua xử lý) trực tiếp ra
sông Thị Vải (Đồng Nai) trong suốt 14 năm kể từ khi hoạt động (1994): khoảng
45.000 m3/1 tháng.
- Hành động này gây ô nhiễm nặng nề sông Thị Vải, làm chết các sinh vật sống trên
dòng sông này và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân địa
phương…

- Cấu thành hành vi vi phạm pháp luật

1. Người phạm tội:|

- Công ty Vedan (thuộc Công ty TNHH Vedan Việt Nam) là công ty thực phẩm
100% vốn đầu tư của Đài Loan.
- Được xây dựng vào năm 1991.
- Có giấy phép hoạt động từ năm 1994 nên tổ chức phải chịu hoàn toàn trách
nhiệm trước pháp luật khi thực hiện hành vi vi phạm pháp luật này.

2. Mặt chủ quan:

- Lỗi: là lỗi cố ý gián tiếp. Bởi vì khi xã hội Vedan thực hiện hành vi này, họ đã
thấy trước hậu quả, dù không mong muốn nhưng họ vẫn để hậu quả xảy ra.
- Mục tiêu: giảm chi phí xử lý nước thải. Theo quy định, công ty Vedan phải đầu
tư khoảng 10 triệu euro để xử lý 1 m3 nước thải tập trung. Công ty Vedan lẽ ra
phải dành 15-20% vốn đầu tư cho việc xử lý nước thải nhưng chỉ dành 1,5%
vốn cho việc đó.
 3. Khách thể: Việc làm của công ty Vedan đã vi phạm các quy định về quản lý
nhà nước: vi phạm trình tự quản lý nhà nước, vi phạm các quan hệ xã hội được
pháp luật bảo vệ.
4. Mặt khách quan:

- Hành vi nguy hiểm: nước thải bẩn từ cây sả trên sông Thị Vải chưa qua xử lý:
45.000m3/1tháng. Đây là một vi phạm hành chính.
- Hậu quả: Dòng sông bị ô nhiễm nặng, hủy hoại môi trường sống và làm thủy sản chết
hàng loạt, gây thiệt hại cho các hộ nuôi trồng thủy sản và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức
khỏe của người dân sống ven sông. Những thiệt hại này được gây ra trực tiếp và gián tiếp
bởi những hành vi vi phạm pháp luật của công ty Vedan.
- Thời gian: 14 năm (từ 1994 đến 2008).
- Vị trí: Sông Thị Vải (thuộc địa phận tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu, TP.HCM).
- Phương tiện: sử dụng Hệ thống đường ống ngầm Citronella.

Câu 3:

– Vi phạm pháp luật hình sự (tội phạm): là hành vi nguy hiểm cho xã hội, được
quy định trong bộ luật hình sự. Ví dụ: Buôn bán ma túy, giết người,…

- Vi phạm pháp luật hành chính: Là hành vi xâm phạm các quy tắc quản lí của
nhà nước mà không phải là tội phạm. VD: Trốn thuế, làm hư hỏng thất thoát tài
sản của nhà nước…

- Vi phạm pháp luật dân sự: Là hành vi trái pháp luật, xâm hại đến các quan hệ
tài sản (quan hệ sở hữu, chuyển dịch tài sản…) và quan hệ pháp luật dân sự
khác được pháp luật bảo vệ như quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp. VD:
Tranh chấp đất đai nhà cửa, thừa kế, di chúc…..

- Vi phạm kỉ luật: Là những hành vi trái với những qui định, qui tắc, qui chế,
xác định trật tự, kỉ luật trong nội bộ cơ quan, xí nghiệp, trường học. VD: Cán
bộ, công chức, viên chức làm sai thẩm quyền, không chấp hành đúng quy định
lao động…
So sánh:

Vi phạm pháp luật hình sự:

- Chủ thể: Người phạm tội, đối tượng thực hiện hành vi phạm pháp.

- Hành vi vi phạm: Hành động vi phạm quy định của Bộ luật hình sự.

- Lỗi: Được xác định bằng các yếu tố như chủ ý, sơ ý, không chủ ý.

- Hậu quả pháp lý: Bao gồm án phạt, tù, hoặc biện pháp khác theo quy định của
pháp luật hình sự.

Vi phạm pháp luật dân sự:

- Chủ thể: Cá nhân, tổ chức có thể là người phạm tội hoặc bị hại.

- Hành vi vi phạm: Thực hiện hành vi làm tổn thương quyền và lợi ích của
người khác.

- Lỗi: Có thể là hành vi cẩu thả, thiếu cẩn trọng hoặc vi phạm các quy định dân
sự khác nhau.

- Hậu quả pháp lý: Bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả hay các biện pháp
khác theo quy định của pháp luật dân sự.

Vi phạm pháp luật hành chính:

- Chủ thể: Cá nhân, tổ chức có thể là cả người quản lý cũng như công dân thông
thường.

- Hành vi vi phạm: Điều chỉnh quy định trong lĩnh vực hành chính, thường liên
quan đến việc duy trì trật tự, an toàn xã hội.

- Lỗi: Vi phạm quy tắc, quy định của cơ quan hành chính.

- Hậu quả pháp lý: Các biện pháp xử lý hành chính như phạt tiền, cảnh cáo,
tước quyền lợi,...
Vi phạm pháp luật kỷ luật:

- Chủ thể: Nhân viên, công chức, thành viên tổ chức có nghĩa vụ tuân thủ quy
định nội quy, kỷ luật của tổ chức.

- Hành vi vi phạm: Thực hiện hành vi không tuân thủ nội quy, quy tắc của tổ
chức.

- Lỗi: Vi phạm các nguyên tắc, quy định nội quy nơi làm việc.

- Hậu quả pháp lý: Bị kỷ luật từ mức nhẹ đến nặng, có thể bao gồm cả sa thải
nếu vi phạm nghiêm trọng