KABANATA 1

A. Panimula
Pei, (2001)- mayroong mahigit 2796 ang mga pangunahing wika sa daigdig.
- ang daigdig ay multilinggwal na.

Lachica(2003) natatangi ang bansang Pilipinas sa pagkakaroon ng ibat ibang wika sa daigdig.

Victoria ( 2016 ) mahigit apatnapung (40) paaralan sa ibat ibang panig ng daigdig na itinuturo
ang Filipino.

Ventura 2005 - nagkakaroon ng pagkakaunawaan at pag iisang damdamin tungo sa

pambansang kaunlaran.

Edward Sapir ang wika ay isang likas at makataong pamamaraan ng paghahatid ng mga
kaisipan, damdamin at mithiin.

Monolingguwal – isang wika lang ang alam o ang ginagamit.

Bilingguwal – dalawang wika
Multilingguwal – tatlong wika

B. Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas

Artikulo 14, Seksyon 6 – nakasaad ang wikang pambansa. Ang wikang pambansa ng Pilipinas
ay Filipino
Seksyon 7 - layunin ng komunikasyon at pagtuturo

Baaco ( 2013) wikang pambansa ay nagbibigay daan sa pagkakaisa ng mga mamamayan.

Wikang pambansa - malaking daan ng komunikasyon ng bansa.

Salzmann ( 1993 ) ang wikang Ingles ang pandaigdigang lingua franca.

C. Intelektwalisasyon ng Wikang Filipino

Henry Gleason ( 1988 ) ang wika ay isang masistemang balangkas.

“ Ang Pulitika ng Wikang Pambansa ni Cruz” - nababanaag ang kasaysayang ng wikang
Pilipino.
Lumbera ( 2000 )
May mahigit na 40 taon at kinokontrol sa mahigit na 90 taon ang usapin sa wika ay usaping
pulitikal.

D. Ang ugnayan ng kasaysayan at kultura

Palma (2015) maliwanag ang landas na tinatahak sa pag aaral at pagtuturo ng kasaysayan ng
Pilipinas.

Sa talumpati ni Lumbera ( 1993 ) makapangyarihan ang puwersa ng nasyonalismo.

E. Ang Relasyon ng Wika, Kultura at Identidad

de Quiros ( 1996 ) - “kapangyarihan ang wika ag wika ang kapangyarihan”

San Juan ( 2012 ) - ang wika ay parang tubig
Santiago (1979) - ang kultura ay buong pananaw ng mga tao sa isang lipunan sa mundo at sa
kanilang kapaligiran.

Rubrico ( 2009 ) - may dalawang uri ng kultuta: materyal na kultura at di materyal na kultura

Amtalao at Lartec ( 2015 ) - relasyon ng wika at kultura ang nagpapayaman sa identidad.

- hindi maihihiwalay ang pag aaral sa kultura at identidad.

F. Ang Lipunan at Kultura

Ang kultura ay ang salamin ng lipunan.

Taylor ( 1990 ) ama ng antropolohiya, Ayon sa kanya ang kultura ay isang kabuuang kompleks
Ayon kay Bahktin itinampok niya ang karnabal bilang isang pagtatanghal kung saan
nakapaloob ang ibat ibang uri ng kultura.

G. Ang Wika at Musika

Awiting novelty - may liriko na may kabastusan o double meaning

Novelty song – madaling tandaan o awitin/ produkto / nagbibigay aliw

Masdan mo ang kapaligiran - Dekada 1970 ito sumikat

Ang relasyon ng wika kultura at identidad

Wika – Ang lawas ng mga salita at sistema

Kultura - Kabuoang kaisipan, kaugalian, o tradisyon ng isang bayan ; paraan ng buhay

Identidad - Kabuoan ng mga katangian na humuhubog sa katauhan ng isang tao

Arbitraryo – pasya / napagkasunduan
Relasyon ng wika at kultura

Dalawang uri ng kultura

• Materyal – bagay na nakikita at nahahawakang pisikal
• Di - materyal -

Halimbawa ng Materyal
• Kasangkapan, Kasuotan, Kagamitan, Bahay at Pagkain

Halimbawa ng Di - materyal
• Kaugalian, Tradisyon,Panitikan, Musika, Sayaw, Paniniwala, Rehiyon, Hanap buhay

Ang Wika at Sining Pelikula

Wika – daluyan ang midyum ng komunikasyon

Pelikula – kilala bilang sine at pinalakang tabing
pag-arte ng actor o aktres – Sariling wika ng Pelikula
J.M. Gonzales – “ang indiefilm ay hindi kasama
sa mainstream”
Indie Film
- walang kumpanyang nag aasikaso
- mura at di magastos
- estilong neo-realismo
- nagagamit sa paglalahad ng mga katotohanang personal at panlipunan.
Impormal – nanaig na tono sa indie film

Ang Wika at Musika

P. Nilo Mangusad – repleksyon ang awit ng kultura

Noel Cabangon – sumasalamin ang ating awiting Filipino sa buhay
- magandang daluyan ng wika ang musika
Prop. Eugene Delos Santos – dumadaloy sa awit ang wika at magsilbing salamin ito ay huli
Prop. Rachelle Gerodias – madali ang pera sa pop music at patok sa masa
Eros Atalia – repleksiyon ng damdamin
- walang maituturing na maganda ang novelty song
Noel Cabangon – basura at mababaw na kulturang Filipino ang novelty song
Eros Atalia – tinatangkilik natin ang musikangbanyaga dahil gusto nating maging kagaya nila
Gerodias – matutulungan nating music industry kung sa filipino magsusulat
P. Mangusad – may mga awitin padin na nasusulat sa ingles pero wag pairalin
Cabangon – mahalaga ang awit bilang isang sining
KABANATA 2 TEORYANG PAMPANITIKAN
Pantayong Pananaw – isang maka-Pilipinong lenteng pangkasaysayan na binuo ni Dr. Zeus
Salazar na kilala bilang Ama ng bagong kasaysayan.
Chua ( 1989 ) - ang pantayong pananaw ay pag aaral ng kasaysayan natin sa ating sariling
perspektiba.

Pantawang Pananaw- produkto ng kritikal na isipan at malikhaing imahinasyon nina Dr.

Rhoderick Nuncio at Elizabeth Morales-Nuncio (2004 ).
Pantawa- pang + tawa ay pag angkin at pagtukoy sa kakanyahan at kakayahan ng tawa bilang
kritika.
Tawa- reaksyong damdamin
Pananaw – pag iisip ng tao
R. Nuncio at E. Nuncio (2004) – ang pantawang pananaw ay may limang elemento: midyum,
konteksto, anyo, aktor at manonood.

Dependensyang Pananaw- 1960 tinawag ding Dependensya sa dayuhan. Ito ay ginagamit

upang maipaliwanag ang pagkabigo ng mga di industrialisadong bansa.

Feministang Pananaw – kalagayan ng kababaihan sa isang akda.

Formalismong Pananaw- pinauso ni Kgg. Virgilio S. Amarilio binigyang pansin dito ang
pagbabalik ng kodipikasyon ng wika at panulaang Tagalog. Pagbabalik sa kasaysayan ng bansa

Historikal na Pananaw - sumisiyasat sa pinagmulan ng isang panitikan o teksto.

Sosyolohikal na Pananaw – tumitingin sa pangkalahatang pattern sa pag uugali ng mga

indibidwal na kasapi ng lipunan.

Istrukturalismong Pananaw – nagpasimula ng konsepto ng relasyon bilang isang sentral na

konsepto ng teorya ng pagtanggap.
Marxistang Pananaw – nakabatay sa naisulat ng mga pilosopo/ ekonomista na sina Karl Marx
at Friedrich Engels.
Marxismo- pandaigdigang pananaw

Post Istrukturalismong Pananaw – nagmula sa teoryang istrukturalismo na katatagpuan ng

mga katangian na siyang nagbibigay hugis sa post istrukturalismo.

Teorya ng Pagtanggap/ Teorya ng Pagbasa – isang makabagong teorya na lubhang

impluwensyal sa kanluran ang kalipunan ng mga kaisipan at kategorya.

Nasyonalismong Pananaw – ( nasyonalismo ) tumutukoy sa isang sistemang pampulitikal,

panlipunan at pang ekonomiya.

Pag aklas / Pagbagtas / Pagbaklas – Ayon kay Tolentino ( 2009 ) – pagkilos tungo sa pag
buyangyang sa panitikan.

Sikolohiyang Pilipino – nabuo mula sa karanasan, kaisipan, at oryentasyon ng mga Filipino.

Tagalog – wikang katutubo

Pilipino – unang wikang pambansa / mamamayan ng pilipinas
Filipino – wikang pambansa