Xã hội học Đại cương

PGS.TS Trần Thị Kim Xuyến và PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Xoan
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VỀ XÃ HỘI HỌC

1. Xã hội học là gì?

2. Đối tượng của xã hội học
3. Chức năng của xã hội học
4. Nhãn quan xã hội học
5. Khái quát lịch sử hình thành xã hội học
6. Các nhà xã hội học kinh điển
7. Một số lý thuyết chính trong Xã hội học
1.Xã hội học là gì?
 Thuaät ngöõ “xaõ hoäi hoïc” ñöôïc moät nhaø xaõ hoäi hoïc ngöôøi Phaùp
- Auguste Comte (1798-1857) söû duïng vaøo naêm 1838.
 Đöôïc gheùp töø hai chöõ, coù nguoàn goác khaùc nhau: “Socius” töø
tieáng Latinh coù nghóa laø xaõ hoäi, vaø “Logos” (coù nguoàn goác töø
tieáng goác Hi Laïp coù nghóa laø hoïc thuyeát boä moân taïo thaønh
thuaät ngöõ) => “Sociologie” - boä moân nghieân cöùu veà xaõ hoäi.
 Xaõ hoäi hoïc laø moät ngaønh khoa hoïc nghieân cöùu moät caùch heä
thoáng caùc nhoùm ngöôøi. Noù taäp trung nghieân cöùu caùc moái quan
heä hoã töông vaø haønh vi chung cuûa caùc nhoùm ngöôøi. Nhằm mục
đích tìm ra những logic, những cơ chế thường tàng ẩn trong sự
vận động của các mối quan hệ xã hội.
Xã hội học là một ngành khoa học

 Mỗi ngành khoa học có một cách tiếp cận riêng và

cách nghiên cứu riêng
 Khoa học là tìm ra câu trả lời khách quan, hệ thống và
lô gích
 Khoa học là thực nghiệm: nó phải dựa vào các quan
sát thực tế
 Khoa học tự nhiên nghiên cứu quy luật vận hành của
các hiện tượng tự nhiên
 Khoa học xã hội nghiên cứu các nhóm xã hội và hành
vi
2. Đối tượng của xã hội học
 Caùc hieän töôïng xaõ hoäi laø ñoái töôïng cuûa taát caû caùc ngaønh thuoäc veà
khoa hoïc xaõ hoäi chöù khoâng chæ rieâng ngaønh xaõ hoäi hoïc.
+ Toäi phaïm laø ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa moät loaït caùc ngaønh nhö xaõ hoäi
hoïc, taâm lyù hoïc xaõ hoäi, luaät hoïc.
+ Hieän töôïng ly hoân cuøng moät luùc ñöôïc caùc nhaø taâm lyù hoïc, xaõ hoäi hoïc,
phuï nöõ hoïc quan taâm.
=> Như vậy:
 Xaõ hoäi hoïc vi moâ quan taâm tôùi con ngöôøi khi hoï quan heä qua laïi vôùi
nhau theo nhöõng khuoân maãu vaø laëp ñi laëp laïi trong ñôøi soáng haøng
ngaøy.
 Xaõ hoäi hoïc vó moâ taäp trung vaøo nhöõng cô caáu vaø quaù trình ôû qui moâ
lôùn maø khoâng caàn quan taâm ñeán nhöõng quan heä cuûa nhöõng ngöôøi lieân
quan. Xaõ hoäi hoïc nhaán maïnh ñeán moâ hình quan heä beân trong vaø giöõa
caùc cô caáu coù quy moâ lôùn. Chaúng haïn söï taùc ñoäng cuûa coâng nghieäp
 Xaõ hoäi hoïc nghieân cöùu gì ?

 Xaõ hoäi hoïc laø moät moân khoa hoïc nghieân cöùu moät caùch heä thoáng
caùc nhoùm ngöôøi.
 Noù taäp trung nghieân cöùu caùc moái quan heä hoã töông vaø haønh vi chung
cuûa caùc nhoùm ngöôøi.
 Chæ ra nhöõng quaù trình vaø nhöõng bieán ñoåi xaõ hoäi
3. Chức năng của xã hội học

3.1. Chức năng nhận thức

3.2. Chức năng thực tiễn
3.3. Chức năng tư tưởng
3.4. Chức năng dự báo
3.1. Chức năng nhận thức

+ Cung caáp nhöõng tri thöùc veà nhöõng

quy luaät khaùch quan cuûa söï phaùt trieån xaõ
hoäi cuõng nhö nhöõng quy luaät, nguoàn goác
vaø cô cheá cuûa quùa trình phaùt trieån ñoù.
+ Giúp các cá nhân hình thành
nhân cách và thay đổi nhân thức
3.2. Chức năng thực tiễn

Chöùc naêng thöïc tieãn cuûa xaõ hoäi hoïc coù moái quan heä vôùi chöùc
naêng nhaän thöùc noùi treân.
3.3. Chức năng tư tưởng

Xaõ hoäi hoïc Maùc-xít coù nhieäm vuï giaùo duïc tinh thaàn yeâu nöôùc, yù
thöùc coâng daân cho moïi ngöôøi trong coâng cuoäc coâng nghieäp hoaù
vaø hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc.

Ñoàng thôøi goùp phaàn ñaáu tranh pheâ phaùn caùc traøo löu tö töôûng
sai traùi, nhöõng hieän töôïng tieâu cöïc trong xaõ hoäi vaø baûo veä lôïi ích
cuûa quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng.
3.4. Chức năng dự báo:

Chöùc naêng thöïc tieãn khoâng chæ döøng laïi ôû choã phaûn aùnh caùc
hieän töôïng ñang dieãn ra trong xaõ hoäi maø coøn coù nhieäm vuï döï
baùo nhöõng xu höôùng vaän ñoäng cuûa xaõ hoäi trong töông lai.
Xã hội học giải thích về các hiện tượng
xã hội như thế nào

Hieän töôïng  Sö giaûi thích tuyø

thuoäc vaøo caùch tieáp
caän
Ly hoân Taâm lyù hoïc:caù nhaân
Töï töû. (nhöõng yeáu toá taâm lyù cuûa
Thất nghiệp caùc caù nhaân)
Những vấn ñeà coù lieân Xaõ hoäi hoïc: xaõ hoäi
quan tôùi caù nhaân (nhöõng hieän töôïng xaõ
hoäi)
4. Nhãn quan xã hội học

Xaõ hoäi hoïc vaø nhaân loaïi hoïc: Nhân hoïc nghiên cứu veà maët
lòch söû, cöùu caùc xaõ hoäi chöa coù chöõ vieát hoaëc caùc xaõ hoäi nguyeân
thuûy, trong ñoù xaõ hoäi hoïc taäp trung vaøo caùc xaõ hoäi phöùc taïp, coâng
nghieäp cuûa neàn vaên minh phöông Taây.

Xaõ hoäi hoïc vaø taâm lyù hoïc: taäp trung ñeán vieäc ñieàu trò nhöõng vaán
ñeà caù nhaân khaùc nhau nhö roái loaïn thaàn kinh vaø caùc beänh tinh
than. Xaõ hoäi hoïc khoâng chæ nghieân cöùu caùc moái quan heä beân trong
nhoùm maø coøn quan taâm ñeán nhöõng yeáu toá taùc ñoäng töø ngoaøi nhoùm
4. Nhãn quan xã hội học(tt)

Xaõ hoäi hoïc vaø kinh teá hoïc: Xaõ hoäi hoïc vaø kinh teá hoïc keát hôïp trong
lónh vöïc nghieân cöùu xaõ hoäi hoïc kinh teá taäp trung vaøo moái quan heä
giöõa nhöõng khía caïnh kinh teá vaø phi kinh teá cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi.

Xaõ hoäi hoïc vaø khoa hoïc chính trò: nghieân cöùu veà vieäc söû duïng
quyeàn löïc, quaù trình xaõ hoäi hoùa chính trò hoaït ñoäng caùc nhoùm ñaëc thuø
vaø caùc hoaït ñoäng ñaáu tranh chính trò

Xaõ hoäi hoïc vaø phaùp luaät hoïc: seõ quan taâm tôùi nhöõng giaûi thích phaùp lyù
veà haønh ñoäng phaïm phaùp. Coøn nhaø xaõ hoäi hoïc thì quan taâm tôùi khoâng chæ
haønh vi toäi phaïm cuûa ngöôøi phaïm toäi maø caû nhöõng ñieàu kieän xaõ hoäi daãn
ñeán haønh ñoäng toäi phaïm vaø söï töông taùc cuûa keû toäi phaïm trong heä thoáng
phaùp lyù.
4. Nhãn quan xã hội học(tt)

 Xaõ hoäi hoïc

+ Coù nhöõng ñoái töôïng nghieân cöùu gioáng moät soá ngaønh khoa hoïc xaõ hoäi khaùc
nhöng coù caùch tieáp caän ñaëc thuø cuûa mình.

+ Ngöôøi ta caøng chuù yù tôùi höôùng nghieân cöùu keát hôïp nhöõng neùt ñaëc tröng cuûa
moät soá ngaønh khoa hoïc ñeå nhaän bieát vaø döï baùo caùc söï kieän, caùc hieän töôïng
xaõ hoäi moät caùch toaøn dieän hôn. Ñoù laø phöông phaùp nghieân cöùu lieân ngaønh.

+ XHH là một ngành khoa học xã hội chủ đạo dùng phương pháp
nghiên cứu khoa học để nghiên cứu mối quan hệ giữa các tổ
chức xã hội và hành vi chung của các nhóm. “Mỗi cá nhân có
một nhân cách khác nhau, nhưng xã hội lại định hình cuộc sông
của các thành viên” (P. Berger, 1963)
5. Khái quát lịch sử hình thành
xã hội học

5.1. Điều kiện Kinh tế - Xã hội

5.2. Điều kiện Chính trị - Xã hội
5.3. Tiền đề tư tưởng khoa học
 5.1. Điều kiện Kinh tế - Xã hội

Anh, Phaùp, Ñöùc, Italia, v.v… Tröôùc söï phaùt trieån cuûa löïc löôïng
saûn xuaát vaø thò tröôøng cuûa neàn ñaïi coâng nghieäp, hình thaùi kinh
teá - xaõ hoäi phong kieán ñaõ bò thay theá vôùi moät hình thaùi kinh teá -
xaõ hoäi môùi laø tö baûn chuû nghóa.
Nhöõng phaùt minh, saùng cheá vaø söï phaùt trieån treân trình ñoä cao
hôn cuûa caùc phöông phaùp, kyõ thuaät, coâng ngheä cuûa saûn xuaát
trong moãi lónh vöïc kinh teá, ñaõ laøm thay ñoåi quy moâ vaø ñoái
töôïng saûn xuaát - töø ñaát ñai noâng nghieäp sang thaønh phoá, töø caùc
xí nghieäp nhoû sang caùc nhaø maùy coù quy moâ lôùn hôn vaø hieän
ñaïi hôn.
5.1. Điều kiện Kinh tế - Xã hội
(tt)
 Phaân coâng lao ñoäng ñi theo höôùng chuyeân moân
hoùa.
 Caùc ngaønh ngheà ngaøy caøng phaùt trieån vaø ña
daïng.
5.2. Điều kiện Chính trị - Xã hội

 Caùc cuoäc caùch maïng ở caùc quốc gia Chaâu AÂu, ñaëc bieät Caùch maïng
Phaùp 1789, vôùi khaåu hieäu “bình ñaúng, baùc aùi” ñaõ laøm thöùc tænh veà
maët tö töôûng nhaän thöùc vaø haønh ñoäng cuûa caùc taàng lôùp lao ñoäng.
 Xuaát hieän nhöõng bieán ñoåi trong ñôøi soáng sinh hoaït cuûa moïi ngöôøi
daân: töø loái soáng noâng thoân chuyeån sang loái soáng ñoâ thò, töø loái soáng
noâng nghieäp sang loái soáng coâng nghieäp, töø lao ñoäng chaân tay
chuyeån sang lao ñoäng “cô khí hoùa”.
 => Phaù vôõ nhöõng chuaån möïc vaø caùc quan heä truyeàn thoáng trong
cuoäc soáng, gaây neân nhöõng ñaûo loän môùi nhö tình traïng quaù ñoâng daân
cö ôû thaønh phoá, naïn ngheøo ñoùi, thaát nghieäp, caùc maâu thuaãn xaõ hoäi
trôû neân gaây gaét.
5.3. Tiền đề tư tưởng khoa học

 Giai ñoaïn hình thaønh - giai ñoaïn naøy ñöôïc khôûi ñoäng bôûi nhaø xaõ hoäi hoïc ngöôøi
Phaùp Auguste Comte

Giai ñoaïn thöù hai laø giai ñoaïn tröôûng thaønh. Giai ñoaïn naøy khaúng ñònh vò trí, vai
troø cuûa xaõ hoäi hoïc trong xaõ hoäi.
 Giai ñoaïn ba laø giai ñoaïn öùng duïng maø caùc nhaø xaõ hoäi hoïc goïi laø “ñi vaøo cuoäc
soáng”.
 Xaõ hoäi hoïc ôû Phaùp, ngay töø ñaàu xaõ hoäi hoïc taïi quoác gia naøy ñaõ coù moät neàn taûng lyù
thuyeát raát vöõng chaéc.
5.3. Tiền đề tư tưởng khoa học (tt)

Xaõ hoäi hoïc Ñöùc cuõng ra ñôøi töông ñoái sôùm. Noù vöøa mang ñaëc
tröng cuûa lyù thuyeát heä thoáng vöøa phaûn aùnh phöông phaùp lòch söû.
Xaõ hoäi hoïc Myõ ra ñôøi muoän hôn nhöng laïi keá thöøa ñöôïc nhieàu
tinh hoa cuûa nhöõng ngöôøi ñi tröôùc. Vôùi ñaëc ñieåm phaùt trieån kinh
teá - xaõ hoäi maïnh meõ ôû thôøi kyø ñaàu theá kyû XX, khaùc vôùi xaõ hoäi
hoïc caùc nöôùc khaùc, xaõ hoäi hoïc Myõ ít chuù troïng ñeán ñeán lyù thuyeát
caên baûn maø chuù troïng nhieàu toái maët thöïc tieãn, khaûo cöùu nhöõng
caùi cuï theå, thöïc nghieäm.
Xã hội học ở Việt Nam hieän nay vaãn coøn ñöôïc xem laø moät ngaønh
khoa hoïc môùi, ñang trong giai ñoaïn hình thaønh vaø phaùt trieån.
6. Các nhà xã hội học kinh điển

6.1. Auguste Comte (1798-1857)

6.2. Karl Marx (1818-1883)
6.3. Herbert Spencer (1820-1903)
6.4. Émile Durkheim (1858-1917)
6.5. Max Weber (1864-1920)
6.1. Auguste Comte (1798-1857)
A. Comte (1798-1857) laø ngöôøi Phaùp, oâng laøm thö kyù cuûa nhaø trieát hoïc noåi
tieáng Henri Saint Simon
Comte ñöôïc coi laø ngöôøi saùng laäp ra ngaønh xaõ hoäi hoïc. Oâng muoán xaõ hoäi hoïc caàn
phaûi laø moät khoa hoïc döïa treân thöïc tieãn, treân söï vaät maø töø ñoù chuùng ta coù theå
khaúng ñònh
OÂng phaân lòch söû phaùt trieån tö duy loaøi ngöôøi thaønh ba giai ñoaïn:
Giai ñoaïn ñaàu tieân laø giai ñoaïn thaàn hoïc
Giai ñoaïn sieâu hình ñöôïc phaùt sinh töø traïng thaùi ñaàu tieân
Cuoái cuøng laø trong giai ñoaïn thöïc chöùng
Töø ñoù Comte ñöa ra ba loaïi thieát cheá kinh teá vaø chính trò laø tö duy thaàn hoïc, tö
duy sieâu hình, tö duy thöïc chöùng
Comte ñaõ ñeà xöôùng ba phöông phaùp nghieân cöùu cuûa xaõ hoäi hoïc laø phöông phaùp
quan saùt, phöông phaùp thöïc nghieäm, phöông phaùp so saùnh.
 Nhöôïc ñieåm cuûa Auguste
Comte laø:
Coi xaõ hoäi hoïc nhö laø moät khoa hoïc treân moïi khoa hoïc khaùc.

Đeà cao thöïc nghieäm nhöng vì xaây döïng treân quan nieäm trieát lí loaøi ngöôøi laø
toång quaùt cuûa ba giai ñoaïn (ba thôøi kyø phaùt trieån cuûa nhaân loaïi) xaõ hoäi hoïc
mang tính trieát lyù lòch söû hôn laø moät xaõ hoäi hoïc.

Quan ñieåm xaõ hoäi hoïc cuûa oâng coøn mang tính giaùo ñieàu
6.2. Karl Marx (1818-1883)

• Sinh ôû Ñöùc trong moät gia ñình caû cha vaø meï ñeàu coù nguoàn goác Do Thaùi.
• Marx mieâu taû xaõ hoäi nhö moät taäp hôïp caùc nhoùm xung ñoät coù nhöõng giaù trò
vaø lôïi ích khaùc nhau, söï ích kyû vaø caïnh tranh taøn nhaãn cuûa hoï laøm haïi xaõ
hoäi.
• Marx tin raèng, tieán boä chæ ñeán baèng caùch maïng coù keá hoaïch.
• Marx cho raèng, kinh teá laø neàn taûng maø nhaø nöôùc vaø caùc tö töôûng phaûi leä
thuoäc vaøo.
• Marx nghieân cöùu veà nhieàu lónh vöïc khaùc nhau nhöng lieân quan ñeán xaõ hoäi
hoïc coù hai neàn taûng lyù luaän cô baûn, ñoù laø chuû nghóa duy vaät lòch söû vaø lyù
luaän veà giai caáp vaø nhaø nöôùc.
6.2. Karl Marx (1818-1883) (tt)

• Theo oâng, kinh teá quyeát ñònh heä thoáng phaùp luaät vaø chính trò
cuõng nhö caùc hieän töôïng vaên hoùa vaø caùc tö töôûng.
• Marx quan nieäm caùc thieát cheá kinh teá ñaït ñeán ñænh cao trong
xaõ hoäi tö baûn, oâng tin raèng taát caû caùc xaõ hoäi hoaït ñoäng theo
cuøng nhöõng nguyeân taéc.
• Marx vieát, ñoâi khi “nhöõng ñieàu kieän kinh teá quyeát ñònh lòch
söû trong xaõ hoäi tö baûn”.
Nhöôïc ñieåm cuûa Karl Marx laø:

 Đề cao vai trò của kinh tế

6.3. Herbert Spencer (1820-1903)

 + Spencer ñöôïc cha vaø chuù daïy rieâng ôû nhaø, chuû yeáu laø toaùn hoïc
vaø caùc khoa hoïc töï nhieân.
 + Ngheà nghieäp cuûa oâng laø söï keát hôïp cuûa nhöõng coâng vieäc nhö
kyõ sö, nhaân vieân nhaø baêng, nhaø baùo, nhaø vaên, phaùt minh.
 + OÂng cho raèng, bieán ñoåi xaõ hoäi daãn ñeán tieán boä, mieãn laø con
ngöôøi khoâng can thieäp. => Spencer phaûn ñoái caûi caùch xaõ hoäi.
Hạn chế quan điểm của Spencer:
YÙ töôûng cuûa oâng veà vieäc khoâng can thieäp vaøo caùc quaù trình töï nhieân
vaø söï toàn taïi cuûa nhöõng caùi phuø hôïp nhaát ñaõ uûng hoä cho tính ích kyû, taøn
nhaãn, vaø thöôøng bao che cho nhöõng thöïc tieãn kinh teá cuûa boä phaän giaøu
hôn trong xaõ hoäi.
 6.4. Emile Durkheim (1858-1917)

 Sinh trong gia gia ñình Do Thaùi ôû Phaùp.

 Durkheim cho raèng xaõ hoäi ñöôïc taïo neân bôûi caùc caù nhaân.
 OÂng ñaõ söû duïng caùc kyõ thuaät thoáng keâ ñeå nghieân cöùu caùc nhoùm ngöôøi.
 Oâng muoán laøm cho xaõ hoäi hoïc thaønh moät khoa hoïc thöïc chöùng ñoaïn tuyeät
vôùi sieâu hình hoïc.
 Durkheim nhìn nhaän söï toàn taïi cuûa xaõ hoäi laø nhôø söï keát hôïp caùc boä phaän
chöùc naêng
 Söï phaân coâng lao ñoäng taïo neân söï ñoaøn keát trong xaõ hoäi.
 Theo Durkhiem caàn phaûi toân troïng hai qui taéc cô baûn:
+ Nguyeân taéc ñaàu tieân laø “xem caùc söï kieän xaõ hoäi nhö nhöõng söï vaät”.
+ Nguyeân taéc thöù hai laø: moät söï kieän xaõ hoäi naøo ñoù chæ coù theå giaûi thích baèng
moät söï kieän xaõ hoäi khaùc coù tröôùc noù.
Nhöôïc ñieåm cuûa E. Durkheim
laø:
 E. Durkheim - ngöôøi coù khuynh höôùng döïa vaøo khoa hoïc töï
nhieân.
 6.5. Max Weber (1864-1920)

 Max Weber laø con caû cuûa moät luaät gia vaø chính trò gia noåi tieáng ôû
Ñöùc
 OÂng ñaõ tìm caùch phaân bieät xaõ hoäi hoïc vôùi caùc khoa hoïc töï nhieân vaø
xaây döïng moät phöông phaùp luaän ñaëc thuø cho xaõ hoäi hoïc.
 Weber cho raèng ñoái töôïng cuûa xaõ hoäi hoïc laø caùc haønh ñoäng xaõ hoäi.
 Xaõ hoäi hoïc khoâng döøng ôû vieäc chæ tìm hieåu caùc hieän töôïng xaõ hoäi maø
coøn phaûi giaûi thích caùc hieän töôïng ñoù.
 Nhaø xaõ hoäi hoïc caàn phaûi söû duïng moät loaïi coâng cuï rieâng cuûa nhaø xaõ
hoäi hoïc maø Weber goïi ñoù laø “moâ hình lyù töôûng”.
6.5. Max Weber (1864-1920)(tt)

 => Ñeå xaùc ñònh ñaëc tröng cuûa moät moâ hình lyù töôûng naøo ñoù,
caàn phaûi tieán haønh so saùnh vaø quan saùt xem moät toå chöùc kinh
teá, moät hình thöùc thoáng trò naøo ñoù coù quan heä nhieàu hay ít vôùi
nhöõng yeáu toá khaùc trong xaõ hoäi
Theo oâng coù boán hình thöùc chuû yeáu cuûa caùc haønh ñoäng caù nhaân:
 Haønh ñoäng theo truyeàn thoáng
 Haønh ñoäng theo caûm tính
 Haønh ñoäng hôïp lyù theo giaù trò
 Haønh ñoäng hôïp lyù theo muïc ñích
=> Nhöõng quan ñieåm cuûa Weber laø nhöõng xuaát phaùt ñieåm cho
nhöõng höôùng phaùt trieån sau naøy cuûa xaõ hoäi hoïc hieän ñaïi.
Ưu điểm: Đóng góp lớn cho sự phát triển XHH cổ điển- trường
phái thực nghiệm.

Hạn chế: Tiếp cận vĩ mô- bỏ qua yếu tố vi mô

Chưa đưa ra phương pháp nghiên cứu cụ thể
Quan điểm thực chứng nhưng ảnh hưởng duy tâm
7. Một số lý thuyết chính trong Xã hội
học

7.1. Lý thuyết vĩ mô
7.2. Lý thuyết vi mô
7.1. Lý thuyết vĩ mô

7.1.1. Lý thuyết cấu trúc – chức năng

7.1.2. Lý thuyết xung đột xã hội
 7.1.1. Lý thuyết cấu trúc – chức năng
. Hebert Spencer coi XH như là một cơ thể sống. Mỗi một bộ phân trong
XH có một chức năng riêng biệt nhưng không tồn tại độc lập.
Trong mỗi XH có 5 thiết chế: kinh tế, giáo dục, gia đình, tôn giáo và chính
trị
. Giữa các bộ phận có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Sự thay đổi bộ phận
này kéo theo sự thay đổi của bộ phân khác
7.1.2. Lý thuyết xung đột xã hội

. Cách tiếp cận của lý thuyết xung đột dựa vào BBĐ xã hội. Đây là cơ sở
của xung đột và thay đổi.
. Có nhiều yếu tố tác động đến sự bất bình đẳng
. XH được phân ra thành các tầng khác nhau theo các tiêu chí: kinh tế,
quyền lực và uy tín XH (Max Weber)
. Karl Mark: cơ sở cho sự phân tầng xã hội là kinh tế (sở hữu về tư liệu sản
xuất)
. Duke, Collins: Trong xã hội có những nhóm thống trị với nhiều quyền lực
và ngược lại
7.2. Lý thuyết vi mô

7.2.1. Lý thuyết tương tác biểu

tượng
7.2.2. Thuyết lựa chọn hợp lý
 7.2.1. Lý thuyết tương tác biểu tượng

 Các biểu tượng có ý nghĩa

 Hòan tòan mang tính xã hội
 Các biểu tượng có ý nghĩa là công cụ để
giao tiếp
 Ngôn ngữ là các biểu tượng có ý nghĩa
 Phải có sự hiểu đồng nhất về các biểu
tượng: tạo ra cùng một phản ứng
 Các biểu tượng có ý nghĩa tạo ra các
tương tác biểu tượng
7.2.2. Thuyết lựa chọn hợp lý (Friedman
và Hechter 1988)

 Xuất phát từ thuyết kinh tế vi mô

- Các cá nhân hành động có mục đích, có chủ ý
- Hành động được thực hiện để đạt mục đích mà cá nhân đặt ra
- Có hai tiêu chí để cá nhân hành động: nguồn tài nguyên và tổ
chức xã hội
- Cá nhân luôn cân nhắc để thu được lợi ích cao nhất
- Giá trị của giải thưởng: Nếu sự ban thưởng mà
có giá trị thì cá nhân có xu hướng hành động.
Có giá trị tiêu cực: đó là sự xử phạt. Sự xử phạt
không mang lại hiệu quả
- Chi phí và lợi ích là cơ sở để cá nhân hành
động
- Nếu cá nhân nhận được sự ban thưởng như
mong đợi họ sẽ hài lòng hơn và ngược lại