Professional Documents
Culture Documents
SO4T3 TPCHCNGTHNG
SO4T3 TPCHCNGTHNG
net/publication/360015114
Những thách thức và giải pháp dịch vụ e-logistics cho thương mại điện tử ở Việt
Nam hậu Covid-19
CITATION READS
1 932
2 authors:
All content following this page was uploaded by Cuong Nguyen on 18 April 2022.
TÒA SOẠN
Tầng 8, số 655 Phạm Văn Đồng,
Bắc Từ Liêm, Hà Nội.
Ban Trị sự - ĐT: 024.22218238
Fax: 024.22218237
Ban Thư ký - Xuất bản
ĐT: 024.22218230
Ban Truyền thông - ĐT: 024.22218239
Ban Chuyên đề - ĐT: 024.22218229
Ban Phóng viên - ĐT: 024.22218232
HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP Trung tâm Thông tin Đa phương tiện
ĐT: 024.2221 8231
GS.TS. Trần Thọ Đạt
Email: tapchicongthuong.moit@gmail.com
GS.TS. Trần Văn Địch
GS.TS. Nguyễn Bách Khoa VĂN PHÒNG ĐẠI DIỆN PHÍA NAM
GS.TSKH. Đỗ Ngọc Khuê Số 12 Nguyễn Thị Minh Khai, P. Đa Kao,
GS.TSKH. Bành Tiến Long Q. 1, TP. Hồ Chí Minh
ĐT: (028) 38213488
GS.TSKH. Nguyễn Xuân Quỳnh
Fax: (028) 38213478
GS.TS. Đinh Văn Sơn
GS.TSKH. Trần Văn Sung Giấy phép hoạt động báo chí số:
GS.TS. Lê Văn Tán 60/GP-BTTTT
Cấp ngày 05/3/2013
GS. TS. Phạm Minh Tuấn
Trình bày: Tại Tòa soạn
GS.TSKH. Đào Trí Úc In tại Công ty CP Đầu tư và
GS.TSKH. Đặng Ứng Vận Hợp tác quốc tế
GS.TS. Võ Khánh Vinh Giá 250.000 đồng
ISSN: 0866-7756 Số 4 - Tháng 3/2022
LUẬT
NGUYỄN ĐỨC THỊNH
Dấu hiệu định tội, định khung đối với tội buôn lậu và một số vấn đề cần đặt ra
Signs of crimes and criminal sentencing determination under the 2015 Penal Code of Vietnam .........................................8
TRẦN THỊ DIỆU HƯƠNG - TRẦN NGỌC THUÝ
Thách thức đối với tiến trình hài hòa hóa pháp luật các nước ASEAN hướng tới Cộng đồng ASEAN
Challenges to the legal harmonization process of ASEAN member countries when realising
the ASEAN community...............................................................................................................................................15
VÕ ANH PHÚC - VŨ THỊ THANH HUYỀN
Nâng cao hiệu quả dịch vụ pháp lý của luật sư
Improving the effectiveness of legal aid services provided by lawyers ...........................................................................20
NGUYỄN VĂN TUẤN
Pháp luật về Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên theo Luật Doanh nghiệp năm 2020
Legal issues relating to the limited liability company with two or more members
under the Law on Enterprises 2020 ............................................................................................................................26
LÊ THỊ MINH THƯ - ĐOÀN TRỌNG CHỈNH - HÀ THỊ HỒNG THẮM
Hình phạt tử hình đối với tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi từ thực tiễn Thành phố Hồ Chí Minh (Phần 1)
The death penalty for raping persons under sixteen years old from practice of Ho Chi Minh City (Part 1) .........................30
NGUYỄN THỊ HOA CÚC
Cơ sở yêu cầu đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê bất động sản làm địa điểm kinh doanh của bên thuê
- Nhìn từ góc độ tác động của đại dịch Covid-19
The basis for unilaterally terminating the lease of real estate as a lessee's business location
- From the impact of the Covid-19 pandemic...............................................................................................................36
NGUYỄN THỊ LIỆU
Vấn đề còn bỏ ngỏ trong quy định về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo tại Việt Nam
Some issues in the regulation of surrogacy for humanitarian purposes in Vietnam .........................................................42
ĐẶNG HOÀNG SƠN
Bảo đảm giá trị kinh tế của giấy phép môi trường
Ensuring the economic value of the environmental permit............................................................................................49
HA CONG ANH BAO
Legal regulations on online mediation and several recommendations for Vietnam
Quy định pháp luật về hòa giải trực tuyến và một số khuyến nghị đối với Việt Nam .......................................................54
LÂM QUANG SINH
Xây dựng chính quyền đô thị trong công cuộc cải cách thể chế hành chính
Developing the urban area in the administrative reform process ..................................................................................60
NGUYỄN TRÍ CƯỜNG
Một số bất cập trong quy định pháp luật về thừa kế theo di chúc
Some shortcomings in provisions on inheritance according to the will ...........................................................................66
KINH TẾ
HUỲNH VĂN THUẤN
Phát triển các thành phần kinh tế ở tỉnh Phú Yên
The development of economic sectors in Phu Yen province ..........................................................................................72
TRẦN THỊ HƯƠNG
Digital marketing trong thời đại công nghiệp 4.0
Digital marketing in the Fourth Industrial Revolution....................................................................................................79
LÊ VÕ ĐẠI HẢI
Dòng vốn quốc tế dịch chuyển vào Việt Nam trong tình hình đại dịch Covid-19
International capital flows in Vietnam during the COVID-19 pandemic ..........................................................................86
PHẠM THỊ THANH BÌNH
Áp dụng mô hình DEA với định hướng đầu ra để phân tích hiệu quả quy mô và kỹ thuật:
Trường hợp các hộ nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh tại tỉnh Quảng Ngãi
Using the output-oriented DEA model to calculate the scale and technical efficiency indexes
for intensive white-leg shrimp household farming in Quang Ngai province .....................................................................92
TRẦN THỊ HOA
Thực trạng và giải pháp phát triển thành phần kinh tế tư nhân
Current situation and solutions to support the growth of the private sector ...................................................................98
MAI THANH HẰNG
Ảnh hưởng của đại dịch Covid - 19 tới ngành Xi măng Việt Nam
Impacts of the COVID-19 pandemic on Vietnam’s cement industry..............................................................................102
NGUYỄN THỊ PHƯƠNG DUNG
Tiếp thị kỹ thuật số trong thời đại số
Digital marketing in the Digital Age...........................................................................................................................106
LÊ THỊ THANH NHẬT - HOÀNG Ý DUYÊN
- HUỲNH THỊ BY BY - NGUYỄN VĂN TIẾN - TRẦN HÙNG VƯƠNG
Tác động của văn hóa doanh nghiệp đến mức độ công bố thông tin trách nhiệm xã hội
của các công ty niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh
Impact of the corporate culture on the CSR report disclosure level of companies listed
on the Ho Chi Minh City Stock Exchange ...................................................................................................................112
LÊ THỊ VIỆT NGA - TRẦN THỊ PHƯƠNG LIỄU
Chính sách xuất khẩu thủy sản sang thị trường EU của Việt Nam trong bối cảnh thực thi Hiệp định EVFTA
Vietnam’s seafood export policy to the EU market when the EVFTA is implemented .....................................................118
LỢI MINH THANH - HÀ THỊ VIỆT THÚY
Vai trò, tác động của năng suất nhân tố tổng hợp đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam
The role and impact of total factor productivity on Vietnam’s economic growth ............................................................126
TRẦN THỊ THANH NHÀN
Các yếu tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên khối ngành Kinh tế tại Trường Đại học Quy Nhơn
Factors affecting the entrepreneurial intention of Quy Nhon University’s economics students ........................................132
TRẦN PHONG - NGUYỄN QUỐC CƯỜNG
Những thách thức và giải pháp dịch vụ e-logistics cho thương mại điện tử ở Việt Nam hậu Covid-19
Challenges and solutions for the development of e-logistics services in Vietnam in the post-COVDID-19 era ..................138
ĐỖ THỊ PHƯỢNG
Giải pháp nâng cao sự hài lòng của du khách nội địa đối với du lịch MICE tại điểm đến Đà Nẵng
Solutions to improve the satisfaction of MICE tourists when traveling to Da Nang City ..................................................145
TOÙM TAÉT:
Baøi vieát phaân tích thöïc traïng cuõng nhö neâu baät nhöõng thaùch thöùc ñoái vôùi dòch vuï e-logistics trong
thò tröôøng thöông maïi ñieän töû (TMÑT) taïi Vieät Nam sau ñaïi dòch Covid-19. Töø ñoù, baøi vieát ñaõ ñeà
xuaát nhöõng giaûi phaùp thieát thöïc vaø phuø hôïp hôn ñeå thuùc ñaåy quaù trình phaùt trieån dòch vuï e-logistics
taïi Vieät Nam.
Töø khoùa: e-logistics, logistics, thöông maïi ñieän töû, mua saém tröïc tuyeán, taùc ñoäng töø Covid-19,
chuoãi cung öùng.
1. Ñaët vaán ñeà mua saém phoå bieán cuûa giôùi treû khi tyû leä söû duïng
Theo Nguyen Xuan Quyet (2020): “e-logistics internet vaø caùc thieát bò ñieän töû leân ñeán 70% daân soá
coù theå hieåu laø söï keát hôïp cuûa heä thoáng logistics vôùi toaøn quoác. Söï buøng noå cuûa caùch maïng coâng nghieäp
heä thoáng TMÑT (E-commerce) ñeå hoã trôï vieäc di laàn thöù 4 cuøng vôùi söï ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp
chuyeån haøng hoùa töø nôi cung öùng ñeán nôi tieâu duøng vieãn thoâng trong haï taàng maïng, caùc doanh nghieäp
moät caùch coù hieäu quaû nhaát”. Tuy nhieân, trong daàn ñaàu tö vaøo neàn taûng website vaø caùc öùng duïng
nghieân cöùu naøy, e-logistics ñöôïc hieåu vaø söû duïng coâng ngheä keát noái daïng neàn taûng (platform) taïo neân
nhö laø logistics ñieän töû (electric-logistics), moät loaïi moät thò tröôøng mua saém ña daïng vaø phong phuù hôn,
hình logistics coâng ngheä chuyeån ñoåi soá ñeå phuïc vuï taïo ra traûi nghieäm mua saém toát hôn cho ngöôøi tieâu
ngaønh TMÑT (D.T. Phöông, 2020). duøng tröïc tuyeán (online shoppers). Töø ñoù, thuùc ñaåy
Giai ñoaïn 2010-2015 coù theå coi laø thôøi kyø ñaàu dòch vuï logistics phaùt trieån maïnh, nhaèm ñaùp öùng xu
cuûa TMÑT Vieät Nam. Trong giai ñoaïn naøy, caùc ñôn höôùng phaùt trieån cuûa TMÑT, keát quaû laø dòch vuï e-
vò kinh doanh TMÑT gaëp nhieàu khoù khaên bôûi ngöôøi logistics ra ñôøi (Nguyeãn Xuaân Quyeát, 2019).
tieâu duøng Vieät Nam chöa quen vôùi vieäc mua saém Tuy nhieân, vôùi söï taùc ñoäng cuûa ñaïi dòch Covid-
tröïc tuyeán. Trong khi ñoù, dòch vuï logistics giai ñoaïn 19, töø cuoái naêm 2019 - ñaàu naêm 2020, cuøng vôùi caùc
naøy môùi chæ ñaûm baûo quaù trình tieáp nhaän vaø giao leänh giaõn caùch xaõ hoäi cuûa Chính phuû caùc nöôùc ñaõ
haøng theo phöông phaùp baùn thuû coâng, neân dòch vuï laøm taêng tyû leä ngöôøi duøng internet vaø nhu caàu mua
logistics vaãn theo höôùng truyeàn thoáng laø chuû yeáu. saém tröïc tuyeán treân caùc neàn taûng nhö website, caùc
Logistics taïi Vieät Nam buøng noå vaøo giai ñoaïn saøn TMÑT, caùc platform vaø caùc öùng duïng treân ñieän
2015-2021, TMÑT daàn trôû thaønh keânh tieâu duøng, thoaïi taêng maïnh, leân 88% trong naêm 2020 (BCT,
2021). Ñieàu naøy ñaõ giuùp ngaønh TMÑT chieám ñöôïc phaùt trieån heä thoáng caûng ñieän töû (e-Port) nhaèm cung
nhieàu lôïi theá hôn thöông maïi truyeàn thoáng veà chi caáp coâng cuï cho khaùch haøng thöïc hieän caùc giao dòch
phí nhö maët baèng baùn haøng vaø chi phí nhaân söï, goùp thanh toaùn tröïc tuyeán qua theû thanh toaùn noäi ñòa
phaàn ñöa dòch vuï e-logistics trôû neân caàn thieát vaø (ATM) caù nhaân vaø taøi khoaûn ngaân haøng cuûa doanh
thaäm chí ñaõ quaù taûi trong muøa dòch (Hoaøng Thò nghieäp (internet banking), phaùt haønh hoùa ñôn ñieän
Hoøa, 2021). töû, ñoàng thôøi trieån khai leänh giao haøng ñieän töû
2. Thöïc traïng e-logistic taïi Vieät Nam vaø taùc (eDO) vôùi caùc haõng taøu. Töø ñoù, giuùp khaùch haøng
ñoäng cuûa ñaïi dòch Covid-19 ñeán TMÑT vaø e- chuû ñoäng khai baùo thoâng tin giao nhaän ñoái vôùi caùc
logotics taïi Vieät Nam loâ haøng vaø keát noái thanh toaùn tröïc tuyeán moät caùch
2.1. Thöïc trranjg e-logistic taïi Vieät Nam linh hoaït vôùi caùc heä thoáng ngaân haøng; ñoàng thôøi
Theo baùo caùo cuûa Boä Coâng Thöông, naêm 2020, giuùp khaùch haøng vaø haõng taøu giaûm ñöôïc caùc coâng
caùc doanh nghieäp logistics cung öùng khoaûng 17 dòch ñoaïn di chuyeån, nhaän chöùng töø, quaûn lyù giaáy tôø thuû
vò logistics khaùc nhau, trong ñoù chuû yeáu laø giao coâng; ñieän töû hoùa quy trình laøm vieäc; giaûm aùch taéc
nhaän, vaän taûi, kho baõi, chuyeån phaùt nhanh, khai baùo giao thoâng khi saûn löôïng haøng hoùa giao nhaän taêng
haûi quan. Coù khoaûng 60% doanh nghieäp logistic söû cao; tieát kieäm chi phí cho chuû haøng, haõng taøu vaø
duïng caùc öùng duïng coâng ngheä khaùc nhau tuøy vaøo caûng.
tính chaát vaø quy moâ dòch vuï maø doanh nghieäp cung - Naêm 2018, Coâng ty TNHH Coâng ngheä
öùng. Logivan ñaõ keát noái hôn 22.000 ñoái taùc vaän taûi,
Hieän, thò tröôøng logisitic taïi Vieät Nam öùng duïng 10.000 chuû haøng ñaêng kyù treân heä thoáng öùng duïng trí
coâng ngheä vaøo 4 lónh vöïc chính, goàm: (1) Caùc öùng tueä nhaân taïo, thuaät toaùn so khôùp xe taûi vaø giaù caû
duïng coâng ngheä trong lónh vöïc vaän taûi ñöôøng boä nhaèm toái öu hoùa vieäc söû duïng caùc xe taûi troáng.
nhaèm toái öu hoùa naêng löïc phöông tieän, hoaïch ñònh - Naêm 2019, Taäp ñoaøn T&T Group quyeát ñònh
vaø kieåm soaùt tuyeán ñöôøng, lòch trình, thôøi gian, hôïp taùc vôùi Taäp ñoaøn YCH (Singapore) ñaàu tö phaùt
naâng cao tyû leä ñaày xe haøng (Ví duï: Grab, Be, trieån Trung taâm Logistics vaø caûng caïn quoác teá öùng
Gojek,…); (2) Caùc giaûi phaùp töï ñoäng hoùa kho haøng duïng trí tueä nhaân taïo (AI) vaø keát noái coâng ngheä 4.0
thöông maïi ñieän töû, giao haøng chaëng cuoái vaø taïi Vieät Nam. Ñieàu naøy nhaèm cung caáp toaøn boä giaûi
chuyeån phaùt nhanh (Ví duï: Shopee, Lazada, phaùp chuoãi cung öùng cho khaùch haøng, doanh nghieäp
Tiki,…); (3) Caùc heä thoáng ñieàu haønh keát hôïp töï ñoäng coù nhaø maùy saûn xuaát taïi Vieät Nam, cung caáp giaûi
hoùa saûn xuaát vôùi caùc nguyeân taéc saûn xuaát tinh goïn, phaùp toaøn dieän cho taát caû caùc khaâu, giuùp cho caùc
hoaït ñoäng raát hieäu quaû (ví duï: nhaø maùy saûn xuaát cuûa coâng vieäc taïi caûng caïn trôû neân hieäu quaû hôn trong
Samsung ñöa robot vaøo quaù trình ñöa linh kieän, baùn quaù trình vaän haønh. Ñaëc bieät, Trung taâm coøn söû
thaønh phaåm, thaønh phaåm trong saûn xuaát vaø kieåm keâ duïng coâng ngheä 4.0 tích hôïp vaøo chuoãi cung öùng ñeå
haøng baèng drone (moät loaïi phöông tieän bay khoâng töï ñoäng hoùa toaøn boä quy trình hoaït ñoäng (goàm thieát
ngöôøi laùi); (4) Moät soá nhaø baùn leû trong nöôùc trieån bò bay khoâng ngöôøi laùi vaø AGV - xe töï ñoäng khoâng
khai öùng duïng keát hôïp giöõa heä thoáng thoâng tin - töï ngöôøi laùi).
ñoäng hoùa - trí tueä nhaân taïo trong quaûn lyù chuoãi cung - Naêm 2019, Coâng ty OÂ toâ Tröôøng Haûi (Thaco)
öùng töø khaâu thu mua tôùi khaâu phaân phoái vaø ñeán ñaõ ñaàu tö phaùt trieån Chu Lai Logistic - Trung taâm
ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng. dòch vuï Logistics haøng ñaàu mieàn Trung nhaèm töøng
Thöïc teá hieän nay, ngaønh Logistics Vieät Nam böôùc hoaøn thieän toaøn boä heä thoáng kinh doanh theo
ñang toàn taïi 2 moâ hình trung taâm ñieån hình veà öùng ñònh höôùng moâ hình giao nhaän - vaän chuyeån thoâng
duïng coâng ngheä, ñoù laø: (1) Trung taâm Logistics, minh ñaûm baûo ñoàng boä vôùi heä thoáng quaûn trò soá
caûng caïn quoác teá öùng duïng trí tueä nhaân taïo (AI) vaø hoùa cuûa saûn xuaát - kinh doanh oâ toâ, thöông maïi
keát noái coâng ngheä 4.0; (2) Trung taâm logistics phuïc ñieän töû, phuø hôïp vôùi xu theá coâng ngheä môùi; cung
vuï noâng nghieäp. Cuï theå nhö sau: caáp dòch vuï logistics troïn goùi vôùi giaûi phaùp toái öu,
- Naêm 2016, Toång coâng ty Taân Caûng Saøi Goøn ñaõ chi phí hôïp lyù cho khaùch haøng. Muïc tieâu cuûa Chu
Lai Logistic laø daàn hoaøn thieän chuoãi giaù trò xuyeân ngöôøi vì dòch beänh, hay leänh giaõn caùch xaõ hoäi, caùc
suoát ñeå phaùt trieån vuøng troàng nguyeân lieäu cho khu quy ñònh haïn cheá vaø caùch ly ñoái vôùi ngöôøi nhaäp
vöïc mieàn Trung, Taây Nguyeân, Laøo vaø Campuchia, caûnh taïi caùc nöôùc gaây ra khoù khaên, laøm taêng chi phí
phaùt trieån dòch vuï vaän taûi noâng nghieäp vaø haøng logistic.
laïnh, tröôùc maét laø logistics chuyeân duïng phuïc vuï Veà dòch vuï giao nhaän: Caùc hoaït ñoäng logistics
xuaát khaåu traùi caây. giaûm do dòch vuï thoâng quan bò caûn trôû, dòch vuï kho
Tröôùc söï phaùt trieån cuûa caùch maïng coâng nghieäp baõi, cöôùc cuõng bò aûnh höôûng naëng. Haàu heát haøng
laàn thöù 4, ngaønh Logistic Vieät Nam cuõng ñang töøng nhaäp treân caùc tuyeán veà Vieät Nam giaûm maïnh, moät
böôùc aùp duïng blockchain trong hoaït ñoäng logistics soá thò tröôøng khaùc bò kieåm dòch gaét gao. Caùc thuû tuïc
vaø chuoãi cung öùng. Löïa choïn coâng ngheä blockchain vaän haønh töø thò tröôøng khu vöïc chaâu AÙ vaø moät soá
seõ giuùp logistic Vieät Nam deã daøng keát hôïp vôùi khu vöïc khaùc chaäm treã hôn so vôùi bình thöôøng.
nguoàn Big data vaø coâng ngheä Trí tueä nhaân taïo (AI), Veà hoaït ñoäng ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc: Ñaïi dòch
töø ñoù naâng cao ñoä baûo maät cuûa thoâng tin, taêng toác Covid-19 ñaõ aûnh höôûng naëng neà ñeán toaøn boä thò
ñoä caùc giao dòch. Ví duï: Coâng ty FPT ñöa ra giaûi tröôøng lao ñoäng, ñaëc bieät lao ñoäng trong ngaønh
phaùp Akachain aùp duïng blockchain, nhaèm truy xuaát Logistics. Nguy cô haøng loaït doanh nghieäp hoaït
nguoàn goác haøng hoùa xuaát khaåu cuûa Vieät Nam. ñoäng trong lónh vöïc Logistics bò phaù saûn cuõng nhö
Tuy vaäy, hieän nay, ngaønh E-logistic Vieät Nam söï gaõy ñoå, thay ñoåi vaø giaùn ñoaïn cuûa caùc chuoãi cung
coøn chöa phaùt trieån töông xöùng vôùi tieàm naêng. Bôûi öùng ñaõ aûnh höôûng naëng neà ñeán cuïc dieän cuûa thò
möùc ñoä öùng duïng coâng ngheä cuûa caùc doanh nghieäp tröôøng lao ñoäng (Ninh et al., 2020).
logistics Vieät Nam coøn ôû möùc ñoä thaáp, quy moâ Leänh giaõn caùch xaõ hoäi taïi haàu heát caùc nöôùc treân
doanh nghieäp coøn nhoû vaø vöøa, cuøng söï haïn cheá veà theá giôùi ñaõ buoäc caùc cöûa haøng baùn leû, trung taâm
khaû naêng taøi chính cuûa doanh nghieäp, do ñoù gaëp thöông maïi phaûi ñoùng cöûa, caùc heä thoáng phaân phoái
nhieàu raøo caûn trong chuyeån ñoåi soá. Söï haïn cheá veà vaø chuoãi cung öùng logistics bò giaûm saûn löôïng, quy
taøi chính coøn khieán caùc doanh nghieäp logistics gaëp moâ vaø hình thöùc hoaït ñoäng thay ñoåi daãn ñeán vieäc
nhieàu khoù khaên veà ñaàu tö heä thoáng kho baõi ñeå quaûn haøng trieäu lao ñoäng coù nguy cô bò maát vieäc, nhieàu
trò löu kho vaø döï tröõ haøng hoùa. kyõ naêng môùi phaùt sinh buoäc ngöôøi lao ñoäng phaûi
Ngoaøi ra, nguoàn nhaân löïc phuïc vuï trong ngaønh ñaåy maïnh hoïc taäp ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa doanh
Logistic Vieät Nam tuy treû nhöng soá löôïng coøn ít, nghieäp trong vieäc thay ñoåi theo hình thöùc vaø quy
trình ñoä chuyeân moân saâu coøn yeáu, kinh nghieäm laøm moâ kinh doanh môùi.
vieäc chöa coù, ñaëc bieät laø söï haïn cheá veà khaû naêng Tuy nhieân, thöïc teá cho thaáy, caùc cô sôû giaùo duïc
ngoaïi ngöõ ñaõ khieán vieäc ñaåy maïnh öùng duïng coâng ngheà nghieäp coøn loay hoay vôùi vieäc chuyeån ñoåi vaø
ngheä thoâng tin vaøo hoaït ñoäng gaëp khoù khaên. thích öùng vôùi hình thöùc ñaøo taïo môùi, vieäc hôïp taùc vôùi
2.2. Nhöõng taùc ñoäng cuûa ñaïi dòch Covid-19 ñeán doanh nghieäp taïm thôøi bò giaùn ñoaïn daãn ñeán vieäc
e-logotics trong TMÑT taïi Vieät Nam naém baét nhu caàu veà caùc kyõ naêng, naêng löïc môùi töø thò
Ñaïi dòch Covid-19 ñaõ laøm ñaûo loän chuoãi cung tröôøng lao ñoäng raát haïn cheá. Caùc doanh nghieäp vaø
öùng toaøn caàu, trong ñoù coù hoaït ñoäng logistics. Theo cô sôû giaùo duïc ñaõ khoâng kòp thôøi xaây döïng ñöôïc
soá lieäu thoáng keâ cuûa Boä Coâng Thöông, naêm 2020, chieán löôïc ñaøo taïo, boài döôõng, boå sung kyõ naêng cho
nhieàu doanh nghieäp logistics vöøa vaø nhoû cuûa Vieät ngöôøi lao ñoäng trong boái caûnh dòch beänh.
Nam naèm beân bôø vöïc phaù saûn, nhieàu lao ñoäng bò 3. Nhöõng thaùch thöùc cho dòch vuï e-logistics
giaûm bôùt khoái löôïng coâng vieäc hoaëc maát vieäc. trong TMÑT hieän nay
Veà dòch vuï vaän taûi: Tình traïng suy giaûm trong Töø nhöõng söï thay ñoåi vaø phaùt trieån nhanh choùng
hoaït ñoäng thöông maïi treân theá giôùi vaø Vieät Nam ñaõ cuûa TMÑT daãn tôùi söï thay ñoåi vaø phaùt trieån nhöõng
khieán caùc ñôn haøng caàn vaän chuyeån giaûm suùt, tình chuoãi dòch vuï e-logistics nhaèm phuïc vuï toái öu hôn
traïng dòch beänh cuõng khieán soá löôïng nhaân vieân vaän cho nhu caàu baùn haøng vaø mua saém, cuøng vôùi nhöõng
chuyeån thieáu huït do phaûi caùch ly hoaëc phaûi ñoåi dòch vuï ñi keøm gia taêng giaù trò treân caùc neàn taûng öùng
duïng. Ngöôøi tieâu duøng ngaøy caøng thoâng minh hôn vaø ñoù, giaûi phaùp coâng ngheä xöû lyù nghieäp vuï sau giao
ñoøi hoûi ñöôïc giao haøng nhanh hôn, an toaøn hôn, tieát haøng nhö ñoåi traû, thu hoåi, xöû lyù haøng (reverse
kieäm hôn vaø dòch vuï toát hôn, ñaëc bieät laø trong giai e-logistics) cuõng chöa ñöôïc toå chöùc, xaây döïng vaø
ñoaïn bình thöôøng môùi (Leâ Saùng, 2021). Coù nhieàu kieåm soaùt toát (Nguyen Hoang Phuong. 2019) cuõng
thaùch thöùc môùi vaø khoù hôn cho e-logistics, hay thaäm taïo ra thaùch thöùc cho caùc ñôn vò e-logistics khi chöa
chí laø chuoãi cung öùng cuûa Vieät Nam khi coù tôùi 82% ñaùp öùng ñöôïc chaát löôïng dòch vuï thu hoài, ñoåi traû
soá löôïng coâng ty bò aûnh höôûng tieâu cöïc bôùi dòch beänh haøng loãi hay ñoåi traû saûn phaåm baûo haønh.
vaø chöa coù söï chuaån bò toát (Minh Ngoc Do, Nguyen Moät thaùch thöùc ñoái vôùi caùc ñôn vò xaây döïng vaø
Thi Dung vaø Tran The Tuan 2021). phaùt trieån heä thoáng e-logistics laø coâng ngheä môùi
Theo Nguyeãn Hoaøng Tieán (2020): “Taùc ñoäng töø nhö trí tueä nhaân taïo, internet vaïn vaät hay chuyeån
dòch Covid-19 coøn taïo ra nhaän thöùc môùi, xu höôùng ñoåi soá toaøn dieän coøn trong traïng thaùi cô baûn, trình
chuyeån dòch trong thò hieáu tieâu duøng, giao dòch ñoä thaáp neân chöa caét giaûm ñöôïc coâng ñoaïn thuû
thöông maïi môùi treân nguyeân taéc töø xa, haïn cheá tieáp coâng, chöa giaûm ñöôïc ñaùng keå soá löôïng nhaân söï
xuùc; xuaát hieän caùc ngaønh ngheà kinh doanh tröïc khoâng caàn thieát vaø chöa giaûm ñöôïc chi phí vaän haønh
tuyeán môùi döïa treân kinh teá soá,... taïo ra thay ñoåi veà cuõng nhö chöa ñaûm baûo ñöôïc chaát löôïng dòch vuï
caàu ñoái vôùi moät soá saûn phaåm, dòch vuï thieát yeáu nhö (Tueä Myõ, 2021).
cheá bieán thöïc phaåm; y teá, hoùa döôïc phaåm, chuyeån Cuoái cuøng laø nhöõng thaùch thöùc khaùc nhö haï taàng
ñoåi soá, e-logistics,…”. Nhö vaäy, ngoaøi söï tieän ích khung phaùp lyù cho e-logistics vaø TMÑT taïi Vieät
cuûa heä thoáng e-logistics thì khaâu giao haøng cuoái Nam coøn raát roäng vaø bao truøm nhieàu khía caïnh
cuøng (last-mile deliver) cuõng phaûi ñöôïc an toaøn hoùa quaûn trò (Nguyeãn Xuaân Quyeát vaø Traàn Thò Ngoïc
trong xu theá phoøng choáng dòch, ñeå ñaûm baûo vieäc Lan, 2019). Nhöõng giaûi phaùp marketing cho loaïi
tieáp xuùc giöõa ngöôøi giao vaø ngöôøi nhaän haøng khoâng hình dòch vuï, keå caû dòch vuï e-logistics hieän nay
laây nhieãm Covid-19 maø vaãn duy trì ñöôïc toác ñoä vaø cuõng caàn ñöôïc tìm hieåu vaø nghieân cöùu theâm nöõa ñeå
chaát löôïng dòch vuï giao haøng. ñeà ra chieán löôïc marketing phuø hôïp môùi cho thôøi kì
Nhu caàu mua saém treân TMÑT ngaøy caøng cao vaø haäu covid (Nguyen Hoang Tien, 2020).
ngöôøi tieâu duøng ñaõ saün saøng tieáp caän nhieàu keânh Ngoaøi ra, vaán ñeà thanh toaùn sao cho an toaøn, baûo
mua saém hôn, töø nhöõng nguoàn haøng nhoû leû treân maät thoâng tin vaø thoûa maõn nhu caàu mua saém cuûa
maïng xaõ hoäi cho tôùi caùc ñôn vò coâng ty thöông maïi, ngöôøi tieâu duøng, nhö: thanh toaùn qua theû ngaân
thaäm chí laø caùc nhaø saûn xuaát trong nöôùc tröïc tieáp haøng, thanh toaùn qua ví ñieän töû nhö Momo hay
tham gia baùn haøng TMÑT cho tôùi nhöõng nguoàn Vnpay vaø giao haøng thu tieàn hoä (ship COD) (Ngoâ
haøng nhaäp khaåu töø Trung Quoác, Thaùi Lan, Haøn Taán Vuõ Khanh, 2021) ñeå ñaûm baûo ngöôøi mua kieåm
Quoác hay Myõ vaø chaâu AÂu (Pham Nguyen My Linh tra haøng ñuùng nhö mong muoán môùi tieán haønh thanh
vaø Nguyen thi Thu Huong, 2020). Xu höôùng naøy taïo toaùn cho ñôn vò logistics theo kieåu thu chi hoä.
neân moät söï buøng noå veà TMÑT vaø keùo theo nhieàu 4. Moät soá giaûi phaùp phaùt trieån e-logistics cho
caùc ñôn vò e-logistics khôûi nghieäp vôùi nhieàu loaïi TMÑT haäu Covid-19
quy moâ khaùc nhau. Giai ñoaïn ñaàu cuûa TMÑT ôû Vieät Nam (2012 -
Khoâng chæ caïnh tranh trong nöôùc vôùi nhöõng ñôn 2015), nhöõng ñôn vò naøy ña phaàn töï toå chöùc coâng
vò cung caáp giaûi phaùp cuûa Vieät Nam, e-logistics taùc löu kho, soaïn haøng, ñoùng goùi vaø giao haøng,
trong nöôùc coøn phaûi caïnh tranh vôùi caùc ñôn vò e- nhöng giaûi phaùp naøy tieâu hao nhaân löïc vaø taïo ra
logistics nöôùc ngoaøi do thieáu voán vaø nhaân löïc chi phí khoâng heà nhoû. Chính vì vaäy, nhöõng ñôn vò
(Nguyeãn Xuaân Quyeát vaø Traàn Thò Ngoïc Lan, 202). chuyeân dòch vuï logistics thoâng minh ra ñôøi, nhö:
Ngoaøi ra, nhöõng giaûi phaùp e-logistics trong nöôùc coøn Lazada Express, Shopee Express, Giao haøng
nhieàu haïn cheá veà maët coâng ngheä vaø baûo maät thoâng nhanh, Giao haøng tieát kieäm, Ninja, Viettel Post,
tin hay baûo maät thanh toaùn (Dinh Tuan Hai, Nguyen J&T,… ñeå giuùp caùc ñôn vò kinh doanh TMÑT thöïc
Xuan Quyet vaø Vo Thi Dieu Hien, 2021). Beân caïnh hieän caùc dòch vuï treân.
Hoï phaùt trieån caùc heä thoáng phaàn meàm thoâng caùc giaûi phaùp baùn haøng TMÑT, nhö: ñaët haøng, xöû lyù
minh (smart logistics) ñeå coù theå tieáp nhaän vaø xöû lyù ñôn haøng, phaân loaïi, ñoùng goùi vaø laäp keá hoaïch giao
ñôn haøng sao cho nhanh nhaát vaø phaân boå ñôn haøng, hay coøn goïi laø xaây döïng heä thoáng e-logistics
haøng ñöôïc giao nhaän sôùm nhaát. Hieän nhöõng giaûi B2B2C vaø tích hôïp heä thoáng caùc thaønh phaàn coâng
phaùp naøy ñöôïc xem laø toái öu vaø phuø hôïp vôùi nhu ngheä thoâng tin (Chung, P., Yeh, R. C., vaø Chen, Y.
caàu. Keå töø khi Covid-19 xuaát hieän vaø gaây aûnh C, 2015). (Xem Hình)
höôûng ñoái vôùi TMÑT, trong giai ñoaïn haäu Covid- Quan troïng hôn laø phaùt trieån heä thoáng trung
19, lónh vöïc kinh doanh TMÑT caàn coù nhöõng giaûi taâm phaân phoái vaø giao haøng chaëng cuoái (last mile
phaùp toát hôn ñeå ñaûm baûo chieán löôïc kinh doanh delivery). Ñôn vò cung öùng dòch vuï e-logistics neân
coù hieäu quaû. chia nhoû caùc trung taâm phaân phoái ra nhieàu quaän
4.1. Caûi thieän heä thoáng e-logistics huyeän hôn, thay vì taäp trung vaøo nhöõng trung taâm
Maëc duø coù nhieàu böôùc trong qui trình hôn so logistics lôùn vaø quy moâ lôùn nhöng haïn cheá veà
vôùi smart logistics nhöng moâ hình e-logistics hieän tuyeán ñöôøng vaän chuyeån ñi nhieàu höôùng khaùc
ñaïi ñöôïc aùp duïng coâng ngheä vaø chuyeån ñoåi soá neân nhau. Ngoaøi ra, giaûi phaùp e-logistics môùi caàn coù
toác ñoä xöû lyù nhanh hôn, chính xaùc hôn vaø an toaøn chöùc naêng cao hôn veà maët ñoàng boä heä thoáng, tích
hôn trong baûo maät thoâng tin. Moät trong nhöõng giaûi hôïp chöùc naêng nhö: ñònh vò vaø töï kieåm tra haøng löu
phaùp ñöôïc ñeà xuaát ñaàu tieân laø caûi thieän heä thoáng kho saün saøng gaàn nhaát vôùi ñòa chæ giao haøng ñeå
e-logistics thoâng qua vieäc caûi thieän heä thoáng coâng ñaûm baûo chaëng cuoái ñöôïc giao nhanh nhaát; thieát
ngheä vaø thoâng tin trong caùc quy trình coâng vieäc laäp heä thoáng hoäp nhaän haøng (drop box system) ñeå
cho tôùi keát hôïp caùc ñôn vò cung öùng dòch vuï phuï traùnh ñöôïc trình traïng ngöôøi nhaän haøng khoâng coù
trôï thaønh chuoãi giaù cung öùng dòch vuï e-logistics maët daãn tôùi phaùt sinh chi phí giao laàn hai, laàn ba
toång hôïp (Ho Thi Thu Hoa vaø Hans Dietrich (Pham, H. C., Nguyen, D., Doan, C., Thai, Q., vaø
Haasis, 2017). Nguyen, N, 2019); Linh hoaït saép xeáp giao haøng
4.2. Thay ñoåi caáu truùc keânh phaân phoái laïi trong ngaøy ngay khi coù theå ñeå traùnh chi phí traû
Keânh phaân phoái caàn ñöôïc thieát keá sao cho coù ít haøng veà kho, giaûm tyû leä haøng chöa giao hay phaøn
trung gian (TG) nhaát, trung gian môùi chính laø e- naøn töø khaùch haøng (D.T. Phöông, 2020).
logistics service hay e-logistics solution/platform ra 4.3. Keát noái heä thoáng trang thieát bò vaø phöông
ñôøi ñeå giaûi quyeát nhöõng taùc vuï maø TG cuõ gaây chaäm tieän phuïc vuï e-logistics
treã veà thôøi gian vaø chi phí cao hôn cho ngöôøi tieâu So vôùi thò tröôøng E-commerce quoác teá thì thieát
duøng cuoái cuøng (TDCC). TG môùi cuõng caàn ñaït ñöôïc bò vaø phöông tieän phuïc vuï dòch vuï e-logistics taïi
caùc yeáu toá veà coâng ngheä nhaát ñònh ñeå ñoàng boä vôùi Vieät Nam töông ñoái ñôn giaûn, nhö: kho toång, böu
cuïc phaân phoái caùc quaän huyeän, xe taûi, xe van nhoû gaàn nhaát tôùi ñeå tieáp nhaän haøng (Nguyen Hoang
hay laø xe maùy gaén thuøng. Trong khi ñoù, caùc quoác Phuong, 2019).
gia phaùt trieån coù theå aùp duïng theâm caùc kho töï ñoäng 5. Keát luaän
phaân loaïi (auto sorting) vaø ñoùng goùi haøng hoùa cho Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän döïa treân cô sôû toång
tôùi caùc phöông tieän coâng ngheä cao nhö robot giao hôïp thöïc traïng ngaønh E-logistics vaø phaân tích nhöõng
haøng töï ñoäng, drone giao haøng treân khoâng,… Chính thaùch thöùc cuõng nhö chæ ra nhöõng aûnh höôûng tieâu
vì vaäy, giaûi phaùp ñeà xuaát laø caàn ñoàng boä hoùa töï cöïc cuûa Covid-19 cuøng vôùi caùc yeáu toá ñaõ taùc ñoäng
ñoäng töø trung taâm logistics vôùi heä thoáng e-logistics leân moái quan heä giöõa e-logistics vaø TMÑT. Töø ñoù,
(Nguyeãn Xuaân Quyeát, 2021), tuy nhieân giaûi phaùp nghieân cöùu toång hôïp theâm nhöõng giaûi phaùp toái öu
naøo cuõng caàn phuø hôïp vôùi vaên hoùa giao thoâng vaø cô hieän taïi vaø ñöa ra moät soá giaûi phaùp môùi nhaèm thay
sôû haï taàng cuûa nöôùc sôû taïi. ñoåi, caûi thieän heä thoáng dòch vuï e-logistics sao cho
4.4. Naâng cao chaát löôïng dòch vuï sau baùn haøng phuø hôïp vôùi boái caûnh hieän taïi, ñem laïi hieäu quaû
Qui trình naøy ñöôïc goïi laø logistics ngöôïc hay coøn caïnh tranh hôn so vôùi moâ hình truyeàn thoáng.
goïi laø logistics thu hoài (reverse logistics) ñeå xöû lyù Qua baøi vieát, taùc giaû kyø voïng seõ coù nhieàu nghieân
nhöõng ñôn haøng sau khi giao bò loãi, sai saûn phaåm cöùu hôn veà vai troø cuûa chuoãi dòch vuï e-logistics hay
caàn ñoåi, thu hoài ñeå söõa chöûa, baûo haønh hay tieâu huûy heä thoáng e-logistics hieän ñaïi trong TMÑT ñeå kòp
vaø taùi cheá. Ngay khi khaùch haøng phaûn hoài treân heä thôøi kieán nghò nhöõng giaûi phaùp mang tính ñònh
thoáng, ñôn vò giao haøng seõ ñöôïc thoâng baùo tình höôùng vaø thöïc tieãn, giuùp ñoùng goùp cho ngaønh
traïng vaø phaân boå treân heä thoáng nhaân vieân giao haøng Logistics Vieät Nam naâng cao vò theá caïnh tranh
1. Chung, P., Yeh, R. C., vaø Chen, Y. C. (2015). Implementation of e-logistics systems for developing EC
capability in small and medium-sized enterprises: A conceptual model. [Online] Avalabile at
http://www.ijeeee.org/vol5/381-JZ0116.pdf
2. CRCEB. (2020). The impact of covid-19 on logistics in Vietnam. [Online] Avalabile at https://neu.edu.vn/
Resources/Docs/SubDomain/crceb/B5-K%E1%BB%88%20Y%E1%BA%BEU%20H%E1%BB%98I%20TH% E1%
BA%A2O%202-12.pdf
3. D.T. Phöông. (2020). Last-Mile Logistics in Vietnam in Industrial Revolution 4.0: Opportunities and
Challenges. Economics, Business and Management Research, 115, 172-176.
4. Ñ.M. Nam, Ñ.V. Duõng vaø T.T.T. Loan (2021), Doanh nghieäp E-logistics ôû Vieät Nam: Thöïc traïng vaø giaûi phaùp.
Truy caäp taïi https://tapchicongthuong.vn/bai-viet/doanh-nghiep-e-logistics-o-viet-nam-thuc-trang-va-giai-phap
84327.htm
5. Ho Thi Thu Hoa vaø Han Dietrich Haasis. (2017). Improving Value Chain Through Efficient Port Logistics.
Management Studies, 5(4), 321-335.
6. Hoaøng Thò Hoøa (2021), Ngaønh Logistics Vieät Nam ñöùng tröôùc nhöõng vaän hoäi môùi. Taïp chí Coâng Thöông,
http:// tapchicongthuong.vn/bai-viet/nganh-logistics-viet-nam-dung-truoc-nhung-van-hoi-moi-85983.htm
7. Leâ Saùng (2021), Thaùch thöùc môùi cho thöông maïi ñieän töû trong "bình thöôøng môùi". Truy caäp taïi
https://diendandoanhnghiep.vn/thach-thuc-moi-cho-thuong-mai-dien-tu-trong-binh-thuong-moi-209318.html
8. Minh Ngoc Do, Nguyen Thi Dung vaø Tran The Tuan. (2021). The impact of COVID-19 pandemic on logistics
firms in Vietnam. Proceedings of the International Conference on Research in Management & Technovation, 10 - 11
December (pp. 99-103). Hanoi University of Industry, Vietnam.
9. N.X. Quyeát vaø T.T.N. Lan (2019). Nghieân cöùu thöïc traïng dòch vuï haäu caàn ñieän töû (e-logistics) taïi thaønh phoá Hoà
Chí Minh. Taïp chí Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Thöïc phaåm, 19(2), 147-159.
10. Ngoâ Taân Vuõ Khanh (2021), Thaùch thöùc vôùi thöông maïi ñieän töû trong boái caûnh bình thöôøng môùi. Truy caäp taïi
https://vneconomy.vn/thach-thuc-voi-thuong-mai-dien-tu-trong-boi-canh-binh-thuong-moi.htm
11. Nguyeãn Hoaøng Tieán (2020), Thaùch thöùc ñoái vôùi marketing dòch vuï thôøi haäu covid-19 taïi Vieät nam. Truy caäp taïi
https://www.researchgate.net/publication/342697947
12. Nguyeãn Tieán Minh. (2021). Factors affecting logistics performance in e-commerce: Evidence from Vietnam.
Uncertain Supply Chain Management, 9(4), 957-962.
13. Nguyen Hoang Phuong. (2019). A short communication on reverse logistics role in the supply chain.
Information Management and Computer Science (IMCS), Zibeline International Publishing, 2(1), 10-14.
14. Pham, H. C., Nguyen, D., Doan, C., Thai, Q., & Nguyen, N. (2019). Last Mile Delivery As A Competitive
Logistics Service - A Case Study. InInternational Conference on Operations and Supply Chain Management,
Vietnam(P7).
15. Tueä Myõ (2021), e-Logistics: Doanh nghieäp coøn gian nan ñeå chuyeån ñoåi soá. Truy caäp taïi https://vneconomy.vn/
e-logistics-doanh-nghiep-con-gian-nan-de-chuyen-doi-so.htm
ABSTRACT:
This study points out and analyzes the challenges for the e-logistics services in the
e-commerce market in the post-COVID-19 era in Vietnam. Based on the studys findings, some
solutions are proposed to promote the development of e-logistics services in Vietnam.
Keywords: e-logistics, logistics, e-commerce, online shopping, COVID-19, supply chain.