Professional Documents
Culture Documents
Tien genomineerden: de kanshebbers voor de titel Versmarketeer van het Jaar 2012
38 46
Afzetorganisatie
I n n o v a t i e f, o n d e r n e m e n d en maatschappelijk betrokken!
FresQ
FresQ feliciteert
alle genomineerden, speciaal
in Nederland. Met 155 leden staat FresQ in 2012 voor ruim 1400 hectare en een brede variatie aan glasgroenten zoals tomaten, paprikas, aubergines en komkommers. Samen hadden in 2011 de toen 79 aangesloten leden van FresQ een jaaromzet van ruim 445 miljoen euro. Het doel van FresQ is door intensieve samenwerking duurzaam en marktgericht te ondernemen en zodoende een optimale marktpositie voor de leden te creren.
Wie wordt uit voor de leden en verkoopdochters op het gebied van afzet en marketing, mijn belangenbehartiging, (financile) administratie, automatisering, kwaliteit, opvolger? voedselveiligheid en diverse (subsidie)projecten. FresQ heeft zes verkoopdochters.
FresQ houdt kantoor in het Westland. De medewerkers van FresQ voeren activiteiten
adv_VersmarketeerMag_DF_lc.indd 1
17-04-2012 16:34:34
www.LePerron.nl
6 Inleiding
4e jaargang 2012
inhoud
12
01
7 Column Hans van den Ende Crisis in versmarketing 8 Jury 10 Versmarketeer van het Jaar 2012 Interviews met de 10 genomineerde Versmarketeers 38 Experience Centers in Vers Koppertcress, Scelta Mushrooms en Tomatoworld laten klanten en consumenten zelf hun producten beleven
43 Column Paul Ras Beleef vanuit strategie 46 Arie van Doesburg (Plus Retail): Private labels in vers is opkomende trend Plus Retail heeft graag onderscheidende producten in het vaak merkloze verssegment. 49 Column Miranda van Kester Unilever: niet voor iedereen het passende rolmodel 50 Column Paul Tameling Gamechanger, de nieuwe hype of een blijver
28
Versmarketeer 2012 is een uitgave van MarketingTribune / Uitgeverij BBP in samenwerking met de organisatie van Versmarketeer van het Jaar Organisatie BBP Pelmolenlaan 1-m Postbus 276 3440 AG Woerden, Nederland T: +31(0)348 415305 www.marketingtribune.nl www.bbp.nl Versmarketeer van het Jaar p/a Honderdland 71 2676 LS Maasdijk www.versmarketeer.nl Concept Miranda van Kester Mirakuleus merkbouwers in Vers miranda@mirakuleus.nl Artdirection & opmaak Mirakuleus en BBP Fotografie Thomas Fasting (portretten genomineerden) www.fastingfotografie.nl
Sales & Adverteren Adding Businezz bv Stefan Toet 06 - 411 600 94 stefan.toet@addingbusinezz.nl Verspreiding & oplage Deze uitgave is verspreid onder Nederlandse versbedrijven, retailers en abonnees van MarketingTribune. Copyright De organisatie van Versmarketeer van het Jaar en BBP
KU
22
VersEvent
Inleiding
Column
Wie verandert
De Floriade in Venlo is op 5 juni de locatie van de verkiezing van de Versmarketeer van het Jaar. Er is dit jaar een record aantal aanmeldingen uit alle mogelijke verssectoren. Thema van het VersEvent 2012: Gamechangers in Vers!
Marketing in vers is hot. Gezondheid en geluk staan hoog op de agenda van de consument, maar weet diezelfde consument een vers product wel voldoende te waarderen? Is prijs in de ketens van groente en fruit, bloemen en planten, zuivel, vlees, vis en brood het allesoverheersende marketinginstrument of kan het anders? Welke versmarketeers weten de klant tot mr te verleiden door het spel doordacht te spelen in marketing van BtoB of BtoC? In deze speciale uitgave de gepassioneerde verhalen van de tien door een vakkundige jury genomineerden voor de titel. Verder de inspirerende visies op het marketingspel in vers van de al even gepassioneerde initiatiefnemers van deze verkiezing. Lees ook over Experience-centers die het spel veranderen door de klant zelf in huis te halen. In dit versmagazine mag ook het item niet ontbreken over het samenspel tussen versproducent en retailer: Arie van Doesburg van Plus Retail stelt voor hoe zij samen tot een mooie wedstrijd kunnen komen. De Floriade, etalage van de Nederlandse tuinbouw, biedt een fantastisch podium voor het VersEvent 2012 met een sterk programma, samengesteld in nauwe samenwerking met het NIMA (Nederlands Instituut voor Marketing). Marketing in vers op een hoger peil brengen is een belangrijk speerpunt van het expertisecentrum Food & Agrimarketing van het NIMA. Directeur marketing & sales Marjon Bloemkolk beaamt dat in vers loyaliteit en vertrouwen meer dan ooit onder druk staan. In weinig andere branches is de roep van de consument zo duidelijk als het gaat om transparantie en eerlijkheid. Een goed verhaal vertellen is voor de versmarketeer cruciaal om een plek te veroveren en te behouden in hart en hoofd van retailer en consument. Het NIMA draagt als partner van Versmarketeer dan ook graag bij aan het delen van voorbeelden en kennis om de ontwikkeling van marketeers binnen de verssectoren te stimuleren.
Vers
het SPEL
in versmarketing
Management Team presenteerde onlangs de Gamechangers. Mooi om in tijden waarin de crisis het nieuws overheerst, een top 25 te zien van ondernemers die succesvol hun markt op zijn kop zetten. Zoals Marc Schrder met Route Mobiel. Voor hem is het ook crisis, maar dan in de positieve zin woord afgeleid van het Oudgriekse werkwoord dat staat voor beslissend onderscheiden. Crisis als het moment van de waarheid en verandering. Helaas leidt crisis doorgaans tot verstarring.
Hoe lukt het gamechangers toch te veranderen? Van gamechange-expert Rob Adams een aantal lessen. Zo moet een ondernemer zichzelf belangrijker vinden dan de klant. Klanten komen immers nooit met baanbrekende ideen voor verandering. Vraag de klant ook niet naar zijn behoefte. Onderzoek juist wat hij niet wil. Deze les heeft Marc Schrder goed begrepen. Een automobilist wil hulp bij pech en geen abonnement op een wielrijdersbond. Kijk bovendien niet naar concurrenten: De enige collectieve zekerheid van een kudde schapen, is hun gang naar de slager. Dat moet versmarketeers aanspreken. Niet de kudde volgen, maar veranderen! Want het is crisis. In veel versketens staan marges onder druk. Maar het kn anders. Hoogleraar agrarische ketens Olaf van Kooten voorziet dat ook in verswinkels en andere tussenhandel verdwijnen en de directe transactie tussen producent en consument terugkomt. Internet en logistiek verbinden hen. Handelaren, retailers, grote supers en kleine kruideniers, zijn gewaarschuwd. Ze verliezen hun functie net zo snel als boekhandels en CD-winkels. Een gedurfde visie. Zijn voorspelling wordt echter kracht bijgezet door het initiatief Truus.nl dat met veel grote merkleveranciers de gevestigde retail aan het passeren is. Het is crisis in versmarketing. Tijd voor verandering. Het moment van de waarheid is aangebroken. Pak die kans Gamechangers in vers! Het VersEvent 2012 heeft als thema Wie zijn de gamechangers in vers. Bezoekers van het VersEvent ontvangen het boek Ga Vreemd! van Rob Adams.
Crisis
verkiezing van de Versmarketeer van het Jaar De Floriade, Venlo 5 juni 2012
Hans van den Ende helpt ondernemers betere keuzes temaken in het spel. Tuinderszoon Hans is n van de Hillenraad Partners en specialist in het oplossen van strategische vraagstukken in de kennis- en kapitaalintensieve land- en tuinbouw.
Jury
PACKAGING INNOVATIONS2012
INSPIRATION & INNOVATION FOR BRANDED PACKAGING AND RETAIL DESIGN
Slechts n maal per jaar vindt er een event plaats dat u echt op het lijf geschreven is. Een event waar creativiteit, branding en marketing samen komen, waar u antwoord krijgt op de vraag: hoe creer ik met verpakking meerwaarde aan mijn product? Hoe maak ik mijn verpakking spannender en laat ik hem opvallen in het schap? Hoe houd ik mijn product langer vers? Wat kan ik met de toevoeging van nieuwe dimensies als geur en geluid? PACKAGING INNOVATIONS heeft vorig jaar laten zien dat het mogelijk is om de juiste partijen met elkaar in contact te laten komen... Blending The Best. Op PACKAGING INNOVATIONS komen leveranciers van innovatieve verpakkingen, verpakkingsmaterialen, displays, contractpackers, smart packaging, design & ontwerpbureaus, innovatieve coatings en inkten, labelling en milieuvriendelijke verpakkingen samen om professionals die voorop lopen binnen hun vakgebied te ontmoeten. Bezoekers zijn o.a. Brandmanagers, Categorymanagers, Conceptontwikkelaars, Creative designers, Marketing managers, Designers, Productontwikkelaars, R&D Managers en Verpakkingsspecialisten. Enkele reacties op afgelopen editie: Het event was goed georganiseerd, open van opzet en daardoor erg toegangkelijk. Het publiek was echt op zoek naar inspiratie. PACKAGING INNOVATIONS was anders dan standaard verpakkingsbeurzen en wij komen volgend jaar graag terug! Diane van der Sanden, Marketing manager & Henk de Groot, Account Manager - Smur t Kappa Op PACKAGING INNOVATIONS komt de hele keten samen en dat maakt dit event interessant voor zowel Marketing als R&D. Ron Groenland, Manager Packaging Development - FrieslandCampina Als bezoeker van de eerste editie had ik spijt dat we met designbureau SOGOOD er zelf niet stonden. Een unieke manier om met prospects in contact te komen en zelf op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen. Edwin Visser, Managing Director - Designbureau SOGOOD Want to achieve 6 months work in just 2 days? PACKAGING INNOVATIONS is your opportunity! Duitsland, Engeland, Nederland, Polen en Spanje. www.easyFairs.com/PI
165 heerlijke visbereidingen En elke dag willen wij ze nog lekkerder maken.
Fishmasters is een modern bedrijf waar kwalitatief hoogstaande en veelal duurzame visproducten worden gemaakt door mensen met liefde en passie voor vis. Fishmasters is onderscheidend in kwaliteit en biedt innovatieve ideen in producten, concepten en oplossingen voor iedere keuken. Fishmasters is een complete visleverancier voor de Foodservice markt en ht antwoord op de internationale vraag naar de toegevoegde waarde in visproducten.
Advertentie versmarketeer 190x130mm 3mm FC.indd 1
www. shmasters.eu
Fishmasters beschikt over jarenlange ervaring op het gebied van inkoop en verwerking van vis. Op basis van markttrends, de wens van de klant en de normen binnen de foodservice markt ontwikkelt Fishmasters haar producten. Fishmasters biedt haar klanten de mogelijkheid om een eigen receptuur (in samenspraak met koks uit meerdere landen) te ontwikkelen tot een uitstekend eindproduct.
25-4-2012 15:44:54
Genomineerde
Harm-Jan
11
Genomineerde
Marc
13
Genomineerde
Reinier
15
Wij ook!
De hele winter hebben we samen met onze klanten hard gewerkt aan de identiteit van verschillende merken. En de eerste resultaten worden nu zichtbaar. Werk dat opgemerkt wordt en merken laat stralen. Ook zin in zomer voor je merk? Ga naar prouddesign.eu voor meer voorbeelden of bel Steven de Cleen op 06-28234129.
Insights consumentenonderzoeken smaaktesten Strategie business strategien ketenstrategien Marketing categorieplannen innovatietrajecten Communicatie ontwerp en merkontwikkeling campagnes
Genomineerde
Anouk
Wat? Binnen Deli XL is ruimte voor entrepreneurschap. Dat betekende in mijn geval dat we met een team van collegas konden gaan bouwen aan een platform voor boeren en andere regionale producenten, die specialistische producten verkopen. Een platform ook voor restaurateurs die speciale en lokale producten willen serveren aan hun gasten. Een speciale biefstuk, bijzondere kaasjes, kortom lekkere verse spullen. Deze partijen brengen wij bij elkaar. Ze kunnen buiten ons om zaken doen op het platform. Wij regelen de facturering en de distributie, zodat de boeren en specialisten zich bezig kunnen houden met waar zij goed in zijn: het produceren van
19
Genomineerde
Peter
Wat is uw achtergrond? Kolster weet zich omringd door een professioneel netwerk van boeren, slachter, verpakkers en verzenders. Dat hij dr. ir. voor zijn naam kan zetten wil hij liever niet weten, zijn titels gebruikte hij alleen in Duitsland. Kolster promoveerde aan de Universiteit Wageningen op de bakkwaliteit van tarwe. Hij werkte bij een onderzoeksinstituut in Wageningen, maar ook bij Heinz, was directeur van een cosmetisch bedrijf en besloot begin 2011 om voor zichzelf te beginnen. En nee, ik had niets speciaals met vlees en ook niets met online verkoop. Ik wilde gewoon iets aanpakken waar ik niets vanaf wist. Wat? In augustus 2011 was de website okvlees.nl na een half jaar brainstormen met specialisten in de lucht. De keus was gevallen op de verkoop van scharrel- en biologisch varkensvlees, rundvlees en kip via internet. Door het vlees in een webwinkel aan te bieden, heeft Kolster geen vestigingspunten nodig en ook geen personeel. Ook het marketingbudget is beperkt, omdat hij uitsluitend Twitter gebruikt. De
21
Het VersEvent is d ontmoetingsplek ter inspiratie en kennisuitwisseling voor ondernemers en marketeers in vers en ht podium voor de Verkiezing van Versmarketeer van het Jaar.
D Programma
Autoriteit in het verbreken van regels en schrijver van het boek Ga Vreemd! Rob Adams toont aan waarom vreemdgaan loont met prikkelende voorbeelden uit de praktijk buiten vers.
*Ochtendgymnastiek
D Extra leuks!
Van BrainWash kappers naar Think different in Flowers & Food: de markt op zijn kop door een andere benadering.
Workshop 2: door Mirakuleus Merkbouwers in vers en een panel van ervaren Private Labelleveranciers in vers: Leer van voorlopers waar de kansen liggen in de private label-strategie en ga zo partnership met retailers aan!
* Dagkaart voor de Floriade en rit met de grootste * Het boek Ga vreemd! Van Rob Adams ter waarde van 30,-.
D Prijs
Ticket: Uw investering voor deze inspirerende dag: 195,- euro p.p. excl. BTW. Combiticket: Voor 20,- euro p.p. excl. BTW kunt u (Flora Holland) of Rotterdam (Rotterdam Airport).
Changing mindsets in meat, de markt veranderen met een duurzame ketenbenadering. Hellen is Group Marketing Manager van de Vion Food Group, grootste vleesleverancier van Nederland.
Workshop 3: door sense marketing & more: Een discussie met ondernemers over hoe je vanuit strategie versmarketing effectiever kan maken.
Gamechangers veranderen de spelregels van de markt. Wie weet de consument te binden la Google en ketenpartners te binden als Intel? Ontdek het op het VersEvent!
D Korting
NIMA leden hebben op dit door het NIMA gesteunde evenement dubbel voordeel. Naast PE punten aangeven bij uw aanmelding. ontvangen zij 20% korting op de tickets. Dit kunt u
*De verkiezing! Presentatie van de 10 genomineerden en uitreiking van de eervolle titel Versmarketeer van het Jaar 2012 *De Gamechange Borrel
Napraten over de wedstrijd tijdens een borrel op een van de Floriade paviljoens.
Auteur van het beste marketingboek van het jaar en expert merkpositionering gaat met iedereen de uitdaging aan om de regels van het spel in vers voorgoed te veranderen!
D Lokatie
D Tijden
*Early bird sessions: 10.30-12.00 uur *Start plenaire programma: 13.00 uur *Einde plenaire programma: 17.00 uur *Aansluitende borrel: tot 18.00 uur
D Aanmelden
PA R T N E R S
M E D I A PA R T N E R
O R G A N I S AT I E
Genomineerde
www.24kitchen.nl
Jan
25
Genomineerde
Peter
27
Genomineerde
Eric
29
zaken zijn geregeld. Daarbij zijn wij NEN 4400Normering Arbeid. opdrachtgevers in heel Nederland. Daarnaast hebben wij twee collega-werving-
Genomineerde
Wim
33
Genomineerde
Jan
35
Advertorial
Groenteveredelingsbedrijf Rijk Zwaan heeft met de introductie van Lovemysalad.com een unieke stap gezet. Dit internationale platform tweede bij de Fruit Logistica Innovation Award is er voor de consument en lle spelers in de groentesector.
Op Lovemysalad.com komen consumenten en professionals samen om elkaar te inspireren met hun passie voor groenten. Hoewel salad in sommige landen verwijst naar het gewas sla, verwijst de term in Love My Salad naar alle samengestelde gerechten waar groenten een belangrijke rol in spelen. Het concept richt zich kortom op lle saladegroenten: van sla tot wortel en van paprika tot kool. Love my Salad Coordinator Thijs Hulisz van Rijk Zwaan: De content bestaat nu voor het grootste deel nog uit recepten, maar steeds meer is er een social salad network aan het ontstaan. Bezoekers kunnen er bijvoorbeeld kennis opdoen over de herkomst van groenten, bereidingstips vinden van chefkoks en ideeen uitwisselen hoe je groenten aantrekkelijker kunt maken voor kinderen. Telersprofielen Ook telers spelen een belangrijke rol op Love my Salad: steeds meer bedrijven hebben een eigen profiel op de website, waar bezoekers achtergrondinformatie kunnen vinden over de teler, zijn teelt en zijn producten. Ook kunnen telers feedback ontvangen. Sommige bedrijven - zoals die van telersvereniging Sunfresh, kiezen er zelfs voor een QR-code op hun verpakking te laten drukken, waarmee de
consument rechtstreeks naar het betreffende telersprofiel op lovemysalad.com wordt geleid. Hulisz: Deze QR-codes bieden heel veel mogelijkheden. Telers gebruiken ze bijvoorbeeld ook op de Floriade: een perfecte gelegenheid om een brug te slaan naar de consument. Hoewel dit soort gelegenheden voor een teler of supermarkt zeker een mogelijkheid zijn zich te onderscheiden, is dit ondergeschikt aan het hoofddoel van Love my Salad. Het klinkt erg ambitieus, maar uiteindelijk willen we de wereldwijde groenteconsumptie verhogen. Als groenteketen is dat in ons gezamenlijke belang: bij een grotere consumptie profiteren we immers allemaal mee. Social network Juist vanwege dat gezamenlijke belang, moet Love my Salad volgens Hulisz niet worden gezien als een Rijk Zwaan-project, maar is het een platform van en
voor iedereen. Niet voor niets is gekozen voor Facebook als centraal medium: het social network-principe past perfect bij Love my Salad. We richten ons eerst wereldwijd - op de echte salad lovers om van daaruit via de sociale netwerken door te groeien. Uiteraard blijft ook Rijk Zwaan actief bijdragen aan Love my Salad. Zo hebben we al diverse Love my Saladevents georganiseerd voor onze medewerkers: een hele leuke manier om collegas kennis met elkaar te laten maken en op een leuke manier met groenten bezig te zijn. Bovendien leveren deze evenementen weer hele waardevolle input op voor Lovemysalad.com: de recepten, fotos en filmpjes die er uit voort komen kunnen anderen weer inspireren. We hopen dat andere groenteliefhebbers op hun eigen manier ook hun passie voor groenten met de wereld gaan delen.
Lovemysalad.com is het social salad network waarop groenteliefhebbers over de hele wereld elkaar makkelijk kunnen vinden. Je kunt je favoriete saladerecepten delen, bereidingstips vinden van professionele koks en de telers achter de groenten leren kennen. Heb je ook een passie voor salades? Ga naar lovemysalad.com en volg ons op facebook.
www.facebook.com/lovemysalad
Vers
in
Je kunt er niet omheen: de Floriade is dit jaar het
Expe
rience centers
Experience
Tomato
World
Tomaat als boegbeeld
In 2007 besloot Greenco, producent van Tommies Snoeptomaatjes, in Honselersdijk een glastuinbouw experience center op te zetten. De werktitel Tomato World is nooit door een andere naam vervangen. De vlag dekt echter niet helemaal de lading. Het center is bedoeld om de gehele sector een beter imago te geven. Manager Miranda van den Ende legt uit: In het Dolnarium zie je ook meer dan doljnen! De tomaat representeert hier alle andere glastuinbouwproducten. We hebben inmiddels veertig bedrijven in de tuinbouw die dit initiatief ondersteunen. In de 1.500 m kassen laten we tachtig verschillende rassen tomaten zien. Verder hebben we nog een vergader/ ontmoetingsruimte van 500 m. Wat is het doel van Tomato World? Van den Ende: Educatie en kennisuitbouw. We zijn zowel platform voor kennisuitwisseling als een etalage. We richten ons vooral op BtoB, op media en op scholieren en studenten. Het doel is mensen bekend te maken met de sector en met de grote innovatieve kracht ervan. Greenco nodigt regelmatig groepen klanten uit! Wat is het rendement en de meerwaarde van Tomato World? Greenco nanciert als initiatiefnemer het leeuwendeel. Het is een investering waarvan het rendement niet goed te berekenen is. We verkopen niets in het experience center, maar bouwen wel aan loyaliteit van Greencos klanten. Het effect op de omzet van Tommies is dus indirect. Het center straalt af op
Versmarketeer van het Jaar
met alle denkbare verse producten. We stellen nog vier experience centers aan u voor, die commercieel n educatief worden ingezet. Waar vers wordt verkocht met voelen, proeven, ruiken en zien Van ondernemers waar de passie vanaf spat!
het imago van het merk en van de hele sector. Vorig jaar hadden we 4.500 betaalde bezoekers. Ook de partners kunnen gratis rondleidingen of conferenties organiseren voor hun eigen klanten. In 2007 hebben alle partners een vijfjarig contract getekend. Eind 2012 gaan we weer om de tafel zitten. Onze voorlichtingsrol is volgens mij nog lang niet uitgespeeld. Ik hoop dus dat er weer voor vijf jaar wordt bijgetekend. Ondanks de slechte economische tijden heb ik daar het volste vertrouwen in, aldus Van den Ende.
www.tomatoworld.nl
39
Experience
Experience
Proefkeuken
Lean en mean verleiding
Vion Food
In 2008 kwam oud-slager Jos Havekotte in dienst bij Vion Food in Boxtel, de grootste vleesverwerker en tevens de meest onbekende slager van Nederland - onbekend omdat er overwegend onder private label wordt verpakt. Op 300 m2 worden lean and mean inspirerende bijeenkomsten en proeverijen georganiseerd voor de category managers van tal van supermarktketens. Havekotte: Lean and mean, omdat de marges in onze branche dat vereisen. Vlees is een prijsgevoelig artikel en met goede innovatie en productontwikkeling willen wij, samen met en voor onze klanten, meerwaarde realiseren. Wie ontvangt u in uw proefkeuken? Havekotte: We leveren zon beetje aan alle Nederlandse supermarkten. Met al deze klanten hebben we een serieus en inspirerend partnership en thematische bijeenkomsten. We kennen hun doelstellingen n hun klanten. En we weten hoe we de vleesomzet een impuls kunnen geven, welke trends er spelen en waar de kansen liggen, waar de specieke doelgroepen warm voor lopen. Daar ben ik met mijn team continu mee bezig. We laten ons inspireren in binnen- en buitenland en vertalen dat dan door naar innovatieve producten en presentaties. In 2011 hebben we voor de zomer/bbqpresentatie voor n van onze klanten op de parkeerplaats een beachclub gebouwd, waar onze barbecueproducten getest konden worden. Momenteel versieren we ons experience center in kerstsfeer. We presenteren dan onze ideen voor Kerst 2012. We produceren diverse vleesspecialiteiten en we leveren ook biologische vleesproducten. In ons center hebben we koelmeubels waar onze producten in gepresenteerd worden en we een echte winkelpresentatie voorstellen. Zelf houd ik mijn verhaal en ik sta ook in de keuken. Is uw center nancieel wel haalbaar, als de marges zo onder druk staan? Ja zeker wel. De seizoensproducten en de producten voor de feestdagen hebben toegevoegde waarde voor de consument. Hoe beter de samenwerking met onze partners, des te grotere marge we kunnen realiseren voor de hele keten. Dus ook voor onze aandeelhouders, de boeren georganiseerd in de ZLTO [Zuid-Hollandse Land- en tuinbouworganisatie, red.]. We zijn niet beursgenoteerd, maar boergenoteerd. Mijn inspiratie voor onze proefkeuken komt ook van bedrijven als Koppert Cress en Scelta Mushrooms. Hun experience centers zijn mijn grote voorbeeld!
www.vionfoodgroup.com
Scelta Institute
The
Passie, inspiratie en transpiratie
Jan Klerken zit al veertig jaar in de champignons. In de gewone witte champignons, bekend in het blauwe doosje in het agf-schap. Na vijf jaar bij een multinational te hebben gewerkt - een uitstapje - startte hij in 1993 met Scelta Mushrooms. Jan Klerken: Ik wilde een nieuw pand dat ons thuis zou worden, waar ons experience center The Scelta Institute geopend kon worden. Liefst op de plek in Venlo waar mijn vader vroeger zijn champignonfabriek had. Wat moeten we ons voorstellen bij The Scelta Institute? Klerken: Een wijnkelder, een wijnbar, een mini champignonkwekerij, een bibliotheek, een museum, een boardroom, een restaurant en een keuken met drie geweldige fornuizen en alle apparatuur die je maar kunt bedenken. En ja, het was een inke investering, maar het rendement is ook ink. We betrekken de champignons van vijftien partners c.q. telers. Verder hebben we vijf fabrieken in Nederland, n in Frankrijk en n in Indonesi waar we de champignons verwerken tot halffabrikaten en tot eindproducten. Genoeg contacten dus die The Scelta Institute kunnen bezoeken. Klerken: Dat kun je wel stellen. Wie hier komt, zegt niet Wat heb je veel genvesteerd, maak je producten liever goedkoper, integendeel. Ze roepen unaniem: Wauw! Je krijgt hier passie, inspiratie en transpiratie, omdat er zoveel te doen is. De eerste drie maanden van dit jaar zijn hier circa drieduizend mensen geweest. Indirect leidt dat zeker tot meer omzet en rendement. Maar ik vind het vooral leuk om al mijn plannen uit te voeren. Waar haalt u zelf uw inspiratie vandaan om steeds weer te innoveren? Klerken: Ik heb een nogal onrustige gave: ik barst van de inspiratie. Als ik uit Japan kom heb ik niet alleen een tas met wasgoed, maar ook een hoofd vol ideen voor innoverende producten. Binnenkort starten we met Kokkerelli The Kids University for Cooking, o.a. ook in Het Huis van de Smaak op de Floriade. 30 Procent van de kinderen weet bijvoorbeeld niet dat tomaten in ketchup zitten en dat patat van aardappelen wordt gemaakt. Daar hebben we onderzoek naar gedaan en dat willen we veranderen.
www.sceltamushrooms.com www.kokkerelli.nl
Experience
Column
vanuit strategie!
Vers creert bij uitstek beleving. Vers kan veel actuele themas invullen: lokaal, herkomst, traceerbaarheid, gezondheid, gemak en natuurlijk het echte genieten. Helaas bezwijken te vaak mooie versproducten met potentie onder de druk van machtige inkopers. Met prijs als laatste redmiddel. Het lot daarmee bezegeld.
Gelukkig staat beleving, de experience steeds vaker op de agenda bij versondernemers. Met als doel hun marketing-versspel drastisch te veranderen. Business-to-consumer of business-to-business. Game changing in vers staat nog slechts aan het begin. De diverse experience centers in vers zijn het ultieme voorbeeld van meer beleving van vers. Dit jaar met de Floriade als grootste versexperience, maar permanent natuurlijk ook met centra, zoals de Cressperience voor kiemgroenten, het Scelta Institute voor champignons, TomatoWorld voor groenten of wat te denken van steeds aantrekkelijker wordende landwinkels. Dit ontwikkelt zich verder met kansen voor mooie cross-overs met andere (vers)sectoren. Denk aan AGF met vis of sierteelt met farmacie. Versproducenten zoeken daarbij steeds directer detailhandel en consument op. De versketen verkort. Tussenschakels die weinig of niets toevoegen verdwijnen. Het is verstandig dat versleveranciers een sterkere strategische positie opeisen. Met eigen merken, huismerken of private labels of met onderscheidende beleving. Beleving met een eigen experiencecenter kan een goede keuze zijn. De keuze voor de juiste beleving komt natuurlijk vanuit een goed product, ondernemerschap en passie. Verklein daarbij de kans op teleurstellingen en verkeerde investeringen en bouw de juiste beleving vanuit een duidelijke strategie. Sta vooraf voldoende stil bij de behoefte die je wilt vervullen, de markt en doelgroep die bereikbaar is en de belevenis die het verschil en daarmee de omzet kan maken. Discussieer hierover mee in onze Early Bird Session op het VersEvent op de Floriade op 5 juni. Beleef, maar wel vanuit strategie!
Beleef
Cressperience
Cressperience biedt passie en warmte
In 2002 werd Rob Baan eigenaar van Koppert Cress. Vier jaar later besloot hij een ontvangstruimte voor zijn doelgroep - chefkoks - te openen. Al bouwend kwam hij op het idee om de ruimte in te richten als experience center onder de naam Cressperience. Rob Baan: Alleen al het fornuis koste 250.000 euro. Net zoveel geld als het gewicht! Maar deze investering heeft me geen windeieren gelegd. Het center, met als symbool het geweldige fornuis, is uitgegroeid tot ons imago. Het Cressperience is een enorm succes. Sinds de opening is de omzet verdrievoudigd. Baan: Met minimale kosten hebben we maximale output. Jaarlijks ontvangt Koppert Cress ongeveer 250 groepen, varirend van vijf tot tweehonderd personen, uit binnen- en buitenland. Ook voor de opnamen van het tv-programma The Taste of Cooking met Anglique Schmeinck wordt Cressperience ter beschikking gesteld. Wat voegt Cressperience toe aan alle andere communicatiemiddelen die u inzet? Baan: Je kunt reclame maken voor microgroenten, folders drukken, tv-programmas maken, maar de enige manier om de doelgroep te raken is ze de smaak te laten proeven. Ze moeten het dus in hun mond stoppen. Dat kan normaliter eigenlijk alleen op beurzen, maar nu ook in het Cressperience. Dat is de grote winst. We ontvangen koks, producenten, grossiers n koks in opleiding. Vaak matchen we ook producten van collegatuinbouwers met onze microgroente. Zo ontstaat er een mooie symbiose. We horen altijd positieve geluiden van bezoekers. Wie in het Cressperience komt, voelt de passie voor het product, de warmte van de medewerkers en ervaart ook wat we aan research doen om in de toekomst nog meer nieuwe smaken te introduceren. Hoe kunt u blijven vernieuwen? Baan: Door veel te reizen op zoek naar nieuwe smaken. Maar ook door het Cressperience te verbouwen. De kantoren gaan uit de ruimte, waardoor we een oppervlakte van 1.600 m krijgen. Zo kunnen we ng grotere groepen ontvangen. Verder hebben we een eind 2011 in Amstelveen de winkel Wie Kent geopend, waar de consument kennis kan maken met onze kiemgroenten. Eerst was het een weekendwinkel, een meeting point, maar inmiddels is hij de hele week geopend.
www.koppertcress.nl
42 Versmarketeer van het Jaar
De diverse experience centers zijn het ultieme voorbeeld van meer beleving in vers.
Paul Ras ziet het als zijn missie met versondernemers hun marketingstrategie te ontwikkelen. Hij is oprichter en eigenaar van sense marketing & more, marketingen communicatieadviesbureau, mede-oprichter van de verkiezing Versmarketeer van het Jaar en daarin verantwoordelijk voor het verkiezingsproces.
Advertorial
www.easyFairs.com/PI
PACKAGING INNOVATIONS, HET EVENT VOOR INSPIRATION & INNOVATION FOR BRANDED PACKAGING AND RETAIL DESIGN.
Want to achieve 6 months work in just 2 days? PACKAGING INNOVATIONS IS YOUR OPPORTUNITY!
Slechts n maal per jaar vindt er een event plaats dat waar u antwoord krijgt op de vraag: hoe creert verpakking meerwaarde aan mijn product? Hoe maak ik mijn verpakking spannender en laat ik hem opvallen in het schap? Wat wil de consument? Hoe houd ik mijn product langer vers? Bestaat er een milieuvriendelijk alternatief voor mijn verpakking? Wat kan ik met de toevoeging van nieuwe dimensies als geur en geluid? PACKAGING INNOVATIONS een event waar creativiteit, functionaliteit, branding en marketing samen komen. PACKAGING INNOVATIONS heeft vorig jaar laten zien dat het mogelijk is om de juiste partijen met elkaar in contact te laten komen... Blending The Best. Op PACKAGING INNOVATIONS komen leveranciers van exclusieve & innovatieve verpakkingen, design & ontwerpbureaus, contractpackers, producenten van displays, smart packaging, innovatieve coatings en inkten, labelling en milieuvriendelijke verpakkingen samen om professionals die voorop lopen binnen hun vakgebied te ontmoeten. PACKAGING INNOVATIONS is het Nederlandse event dat brands, designers en verpakkingsoplossingen samenbrengt. De Passenger Terminal in het hart van Amsterdam wordt twee dagen lang omgetoverd tot centre of packaging design. In een relaxte omgeving kunt u ideen uitwisselen met marketeers, designers en producenten van nieuwe materialen en oplossingen. PACKAGING INNOVATIONS is uitsluitend op uitnodiging te bezoeken.
PACKAGING INNOVATIONS 2012 28 & 29 november 2012 Passenger Terminal Amsterdam easyFairs.com/PI-NL
Vers 24/7, een activiteit van Deli XL, biedt het online platform voor zowel dagvers-specialisten als horecaondernemers. Zo spelen wij in op de groeiende behoefte aan regionale en authentieke producten bij onze horecaklanten. En zo ontzorgen wij boeren en regionale producenten op het gebied van marketing, distributie en administratie.
Bent u een boer of regionale producent in West-Nederland met een authentiek product? Bent u genteresseerd in deelname aan Vers 24/7? Stuur dan een e-mail met uw bedrijfsgegevens naar info@vers247.nl en u ontvangt meer informatie.
www.vers247.nl
Learning
Learning
Private labels
in vers is opkomende
trend
PLUS Retail ontving tot drie keer toe de Indistributie Trofee voor de beste samenwerking tussen retail en industrie. En kreeg vorig jaar de NIMA Award 2011 in de categorie Duurzaam Ondernemen. Milieudefensie riep PLUS zes achtereenvolgende jaren uit tot Beste biologische supermarkt. En dat zegt veel. In de genen van de organisatie zit niet alleen maatschappelijke betrokkenheid, maar ook de behoefte aan transparant en inspirerend partnership met leveranciers. Het doel is helder: onderscheidende producten in vooral het vaak merkloze vers segment. Liefst onder een private label, waaraan samen met de leveranciers wordt gebouwd.
Arie van Doesburg vertelt er meer over! Hij unit manager vers en dus verantwoordelijk voor de versschappen. Hij is bij PLUS de aanjager van het duurzaamheidsbeleid voor deze productgroepen. Met als basis de vier merkwaarden van PLUS: Aandacht, Kwaliteit, Lokaal en Verantwoord. Merkenwaarden die ook de basis zijn voor partnership. Van Doesburg: Net als een transparante samenwerking. Dus geen dubbele agendas, maar een open mind. Elkaar in een vroeg stadium betrekken bij innovaties n tijdig alle ontwikkelingen met elkaar toetsen. De tijd van marketingtrucjes is voorbij. Daar prikt de consument door-
producten als bananen en ananassen, maar ook met de verkoop van uitsluitend vrije uitloopeieren, Gijs Streekproducten en biologische producten. Minder leveranciers Sinds kort heeft PLUS voor n leverancier van brood gekozen. Van Doesburg: De reden is dat we bij n leverancier nu een dominante positie hebben en full support krijgen bij het door ontwikkelen van ons private label Korenlan-
heen. Het gaat om authenticiteit. Alle claims en beloftes op producten moeten kloppen. En terecht! Een goed concept moet van a tot z kloppen. Is dat niet het geval, dan lees je dat binnen een paar uur op de social media. Ultravers en gewoon vers Van Doesburg maakt een onderscheid tussen gewoon vers en ultravers. Onder de eerste noemer vallen de zuivelproducten, waar de A-merken in het koelschap domineren. Ultravers staat voor vlees, brood, agf en convenience producten zoals kant-en-klaar maaltijden. Een productsegment nagenoeg zonder A-merken. Voor deze producten zoeken we leveranciers waar we intensief mee kunnen samenwerken. Die ook investeren in productinnovatie. En we willen ons zichtbaar verantwoord proleren. Zoals bijvoorbeeld met onze Fairtrade
In de genen van de organisatie zit niet alleen maatschappelijke betrokkenheid, maar ook de behoefte aan transparant en inspirerend partnership met leveranciers.
der. Maar ook bij de assortimentsbewaking, verbetering van de technologie en logistieke oplossingen. We gaan naar steeds minder leveranciers toe in het ultravers segment. Het is efcinter en
Learning
Column
Kernvoorwaarden
effectiever om met een beperkt aantal aanbieders een partnership aan te gaan. Als je wilt dat een leverancier in de relatie investeert, moet je wel een substantieel deel van zijn omzet vertegenwoordigen. Het gaat om een strategisch perspectief voor iedere productgroep en om het benutten van zoveel mogelijk kansen. Daarbij gaan wij uit van continuteit en kwaliteit n van beschikbaarheid. Dat laatste geldt bijvoorbeeld sterk voor agf. De relaties die wij met partners aangaan zijn overigens ook duurzaam. Van Doesburg adviseert de leveranciers van ultravers producten niet te investeren in het bouwen van een eigen merk, maar samen met de afnemers te investeren in de ontwikkeling van private labels. Om samen het verschil in het schap te creren en zo ook samen winst te creren. Vlees, brood, groenten, fruit, kip en bloemen zijn generieke producten. Een leverancier kan er wel een naam aan hangen, maar dat heeft niets met merkbouwen te maken. Dat is niet meer dan de afzender vermelden. Consumenten rijden daar niet voor om. Het kwaliteitsverschil ontstaat in de organisatie erachter. Dat is anders voor de merkartikelen als Heineken-bier, Coca Cola of Mona-toetjes. We hebben met Heineken of FrieslandCampina dan ook een heel andere relatie dan met private label-leveranciers. Partners zijn heeft dan een andere inhoud. Voorbeelden innig partnership Retailers leveren volgens Van Doesburg iedere dag de strijd om onderscheidend vermogen te creren. Ons doel is om de 216 PLUS ondernemers met gezamenlijk 258 PLUS supermarkten hierin te ondersteunen. Zo zijn we heel onderscheidend met Gijs Streekproducten, tot stand gekomen in samenwerking met Streek Selecties. Dit typisch Hollandse enige streek A-merk telt 125 producten, is exclusief voor PLUS binnen het supermarktkanaal en heeft ook een uitgebreid zuivelassortiment. We hebben nu naast A-merken als FrieslandCampina ook ons eigen merk Gijs Zuivel in deze productgroep. Met FrieslandCampina hebben we een ander soort samenwerking. Zij bouwen hun eigen A-merken, investeren in consumentenmarketing.
48 Versmarketeer van het Jaar
Kernvoorwaarden voor een succesvolle samenwerking tussen retailers en leveranciers: Zorg voor een open, transparante en inspirerende relatie. Versleveranciers die koplopers zijn op alle gebieden hebben de voorkeur. Een leverancier moet sowieso koploper zijn op het gebied van: kwaliteit, continuteit in beschikbaarheid in de juiste volumes (Vergis je niet in de volumes als je een retailer landelijk wilt beleveren.), assortimentsbewaking, transparantie in de keten en prijsopbouw (We weten jaarrond wie de producenten van een product zijn, bij afwijking horen wij dat.) en logistieke afstemming. Afstemming over verpakkingsmogelijkheden. Investeer in duurzaamheid, dat wordt extra gewaardeerd (niet direct nancieel, maar dit wordt een voorwaarde voor levering). Investeer in continue productinnovatie om meer rendement voor alle partijen te behalen. Deel de kennis op het gebied van categorymanagement,ookweermet alsdoelommeerrendementtebehalen uit de gehele productcategorie. Denk samen na over ondersteunde promoties, in te zetten in combinatie met de private labels van de retailer.
consument genformeerd over de herkomst van de vis. Zo stimuleren we de aankoop van duurzame vis. Voor onze PLUS Ultraverse Maaltijden: 100% natuurlijk hebben we een nauwe samenwerking met een producent. Mooi eten, met weinig conserveringsmiddelen dus minder lang houdbaar, maar heel goed van smaak. Qua omzet een relatief klein product. Maar de samenwerking is ook heel intensief. Partnership kan ook heel goed in een klein segment. Anonieme bloemkolen Het assortiment agf betrekt PLUS voor een groot gedeelte van The Greenery. Van Doesburg: Ook voor The Greenery zijn we een strategische klant. Dat ze ook aan andere supermarktketens leveren is logisch. Concurrentie gevoelige informatie wordt niet uitgewisseld. In dit segment heeft niet zoveel zin om merken te ontwikkelen. Een bloemkool is een bloemkool. Het enige onderscheid wat er toe doet is of de producten biologisch zijn of niet. De samenwerking met The Greenery speelt zich dan ook meer aan de achterkant af; welke telers de afzenders zijn, hoe de beschikbaarheid is en in welke seizoenen, welke promoties we kunnen doen, hoe de prijsopbouw is en hoe kort de producten in het distributiecentrum liggen voordat ze bij de supermarkten worden afgeleverd. Daar hebben we harde afspraken over gemaakt. Maar ook hoe de telers met het milieu omgaan. Of ze zelf bereid zijn te investeren in duurzaamheid. Bij The Greenery is dat zeker het geval. Ze hebben niet voor niets Nature counts in het leven geroepen waarin duurzaamheidsaspecten centraal staan. De aangesloten telers laten zien dat ze koplopers zijn. Test met bloemen Tot slot vertelt Van Doesburg over de test die nu loopt met de verkoop van bloemen en planten. We werken nauw samen met Rose Life. Momenteel worden veertig supermarkten op een nieuwe manier beleverd, vanuit een transparant model waarbij we schakels n daarmee kosten uit de keten halen. We werken in dit project niet met de zogenaamde lijnrijders, maar leveren via ons eigen distributiecentrum. Rose Life neemt de bestellingen op en wij doen de belevering, samen met alle andere producten. Als deze manier van werken bevalt, gaan we het zeker naar meer winkels uitrollen.
rolmodel
Wij zijn Merkbouwers in vers. Toch vinden we dat 95% van de versleveranciers zich beter kan bekwamen in de private label-strategie. Maar is dat niet juist de strategie waar Vers zo argwanend tegenaan kijkt? Omdat de retailer zo de macht behoudt en niet wij Dat is nogal defensief gedacht.
Rabobank concludeerde vorig jaar dat in volwassen markten zoals WestEuropa, Amerika en Australi het marktaandeel van de private labels in supermarkten toeneemt van 25% naar 50% in 2025. In Engeland zijn ze daarin bijvoorbeeld al veel verder dan Nederland. PWC liet zien dat merkartikelfabrikanten in food de laatste jaren een kwart winstmarge inleverden, terwijl ze bij private label-leveranciers het omgekeerde zagen. Uiteindelijk zullen alleen A-merken en private labels overblijven, zo is de visie. B-merken wordt geadviseerd te investeren in de A-merk-status of de private labelstrategie, want ook zij zullen uit de markt worden gedrukt. In vers is minimaal 95% private labelleverancier. Maar velen zijn er juist van overtuigd dat daar het probleem van de dalende prijzen ligt; in de slechte onderhandelingspositie met retailers. Ook is er een klein deel versleveranciers die streeft naar een consumentenmerk. Dat is ook een strategie, maar voordat je gaat merkvechten in het schap, realiseer je dan dat dit veel investering vergt, alles moet kloppen en dat zelfs een bedrijf als Unilever het daar moeilijk heeft met haar A-merken.
metvlees dat je per soort kunt kopen in plaats van een heel gemengde schaal. Dit hebben we in 2011 rond de feestdagen gentroduceerd, veel gepromoot en het heeft gelijk al tot een enorme omzet stijging geleid. Het is mooi als dat het resultaat is van een intensieve samenwerking. Vlees n vis Momenteel ontwikkelen we ook een bijzonder barbecuepakket. Een ander initiatief is het verder ontwikkelen van ons beter leven vleesassortiment in samenwerking met de leverancier. Beter leven staat niet voor biologisch, maar is wel beter voor dierenwelzijn. PLUS voert ook een duurzaam inkoopbeleid voor vis. Doesburg: We hebben gekozen voor n leverancier n we werken ook nauw samen met Stichting De Noordzee. Bijna 50 procent van onze vis is duurzaam gevangen. Op de verpakkingen wordt de
De professionaliteit van private labelproducenten neemt merkbaar toe en dat betaalt zich uit in een verbeterde winstmarge
Miranda van Kester is expert op het gebied van versmarketing. Ze bouwt dagelijks aan sterke BtoB- en BtoCmerken. Ze is oprichter van Mirakuleus Merkbouwers in vers, co-founder van de verkiezing Versmarketeer van het Jaar en hoofdredacteur van het Versmagazine.
Meer hierover weten? www.mirakuleus.nl
Goed voorbeeld in vlees In het vleessegment onderscheiden we ons met de producten van een Belgische slachterij. Zij hebben voor ons een bijzondere gourmet vleesverpakking ontwikkeld Gourmet la Carte; gour-
49
Gamechanger,
de nieuwe hype FresQ feliciteert of een blijver alle genomineerden,
Een zakenrelatie daagde mij laatst op een receptie uit het nut van ons jaarthema The gamechanger te bewijzen. Zijn stelling was heel duidelijk; Waar het om gaat is dat je een topproduct levert, niet meer en niet minder! Gamechanger is vast weer zon uitvinding van de managementconsultant, liet hij er opvolgen. Met andere woorden is de gamechanger een hype of een blijver! Verrast door zijn challenge gooide ik deze stelling maar eens in het receptiegroepje. De discussie die zich ontpopte, vatte ik na enkele minuten samen en tilde ik naar hoger niveau door drie stellingen te poneren. 1. Doet het er wel wat toe of je een gamechanger bent? 2. Wordt je geboren als gamechanger? 3. To become a gamechanger is niet lastig! Het is vooral de kunst van handig combineren! Over stelling 1 kunnen we duidelijk zijn. Het doet er wel degelijk toe. In onze verssector weten we als geen ander dat een goed product maken alleen nog geen goede prijs brengt, laat staan toegevoegde waarde. Om de waarde van je product echt tot zijn recht te laten komen is vaak een originele presentatie en een andere klantbenadering nodig. Daar markten ook continu in verandering zijn is het wel een must dat je scherp blijft nadenken over hoe het spel nu en hoe het in de toekomst zou kunnen lopen.
50 Versmarketeer van het Jaar
Afzetorganisatie
I n n o v a t i e f, o n d e r n e m e n d en maatschappelijk betrokken!
FresQ
Afzetorganisatie FresQ is n van de toonaangevende glasgroentecoperaties in Nederland. Met 155 leden staat FresQ in 2012 voor ruim 1400 hectare en een brede variatie aan glasgroenten zoals tomaten, paprikas, aubergines en komkommers. Samen hadden in 2011 de toen 79 aangesloten leden van FresQ een jaaromzet van ruim 445 miljoen euro. Het doel van FresQ is door intensieve samenwerking duurzaam en marktgericht te ondernemen en zodoende een optimale marktpositie voor de leden te creren.
speciaal
kijk hebt, maar dat er ook een hoop moet worden geleerd om een echte gamechanger te worden. Steves ontslag bij Apple zette voor hem een leerpad in dat noodzakelijk was voor zijn succes bij zijn terugkomst bij Apple.
Wie wordt uit voor de leden en verkoopdochters op het gebied van afzet en marketing, mijn belangenbehartiging, (financile) administratie, automatisering, kwaliteit, opvolger? voedselveiligheid en diverse (subsidie)projecten. FresQ heeft zes verkoopdochters.
FresQ houdt kantoor in het Westland. De medewerkers van FresQ voeren activiteiten
Steve Jobs toonde aan dat het helpt als je gepassioneerd bent en een originele kijk hebt, maar dat er ook een hoop moeten geleerd om een echte gamechanger te worden.
Stelling 3. Is gamechanger worden wel te leren? Ja zeker, al kan succes niet worden afgedwongen. Kom dat eens ervaren op de verkiezing van de Versmarketeer van dit jaar en op onze vroege vogelsessie, die aan dit thema gewijd is.
adv_VersmarketeerMag_DF_lc.indd 1
17-04-2012 16:34:34
Stelling 2 is goed te illustreren aan het leven van Steve Jobs (zie zijn net verschenen biografie). Zijn leven en succes tonen aan dat het reuze helpt als je gepassioneerd bent en een originele
Paul Tameling is expert in business strategie, organisatieverandering en leiderschapsontwikkeling. Hij adviseert en begeleidt organisaties en leiders in het waarmaken van strategische ambities. Delta Focus is een van de organiserende partijen van Versmarketeer van het Jaar.
50
www.LePerron.nl
P.O. Box 125 2670 AC Naaldwijk, The Netherlands Tel. +31(0)174-52 42 00 info@fresq.nl www.fresq.nl