Mindoro State College of

Agriculture and Technology

WELCOME

INTRO SA
PAG-AARAL NG
WIKA

SINTAK
S

SAKLAW NG
ARALIN

S
A
K
L
A
W

Ang KP Sa Sentens
Inversyon
Wh Muvment
Mga Constaints At
Limitation Sa Mga
Transformation
Universal Grammar At
Parametric
Variation/Pagkakaiba-iba
Pagkakaiba-iba Sa Mga
Sintaktik-kategori

S
A
K
L
A
W

Pagkakaiba Sa Mga
Ps Rul
Underlying Form Ng
Sentens
Sabjektivalisesyonrul
Pagkakaiba Sa
Pagpili Ng Mga
Transformesyon

ANG KP SA
SENTENS

Are the children __

sleeping?
(Natutulog ba ang mga
bata?)

Batay sa Srul, ang S ay

binubuo ng
isang NP at

Kapag embedded ang isang S

sa malaking sentens,
masasabing may overt na
komplementayser ang KP.
Pero kung hindi, naroroon ang
pusisyon ng K sa KP, wala man
itong laman na pinaglilipatan
ng Oks sa mga yes-no question.

Kung tatanggapin ang

structure na ito,
ipinapalagay na nasa
loob ng malaking KP ang
lahat ng mga S,
embedded man ito o
hindi.

INVERSY
ON

 Ang tanging nagagawa ng

transformation ay ang baguhin
ang pusisyon ng isang elemento.
Hindi nito pinapalitan ang kategori
ng anumang salita.
Hindi rin pwedeng alisin/burahin
ang anumang bahagi ng structural
configuration na binubuo ng PS-rul.

Mananatili sa tri-structure ang

pusisyon ng specifier na dati
nitong inokupahan.
Minamarkahan ng e (<empty)
at tinatawag na trace ang
dating pusisyon na nagrerekord
na nanggaling sa pusisyon ng
specifier sa loob ng VP ang
inilipat na elemento.

WH-MOVEMENT

Ilipat ang wh-preys sa pusisyon ng

specifier sa ilalim ng KP


Hindi natatanggal ng wh-muvment ang anumang
bahagi ng konfiguresyong straktyural na binuo
ng PS-rul.
Nananatili ang pusisyong dating inokupahan ng
wh-preys bilang treys at ipinapakita na tumugon
ang inilipat na elemento sa complement ng verb
na put.

MGA KONSTREYNT O
LIMITESYON SA MGA
TRANSFORMESYON

50. aFidel will write [ an article about

EDSA II].
Susulat si Fidel ng artikel tungkol sa
EDSA II.
5O. b What will Fidel write [ an
article about _____]?

Tungkol sa ano/saa ang isusulat ni

Kinuha ang whpreys mula sa

isang
komplement-

KONSTREYNT
SA SABJEK

51. a [An article about EDSA

II] would interest the
editor.
Magkakainteres ang editor sa
isang artikulo tungkol sa EDSA
II.
51. b *What would [an article
about ____ ]
interest
the editor?

Kinuha ang wh-preys

mula sa sabjek na NP
at hindi katanggaptanggap ang resulta.
Hindi matatanggalan
ng isang elemento ang
isang sabjek-preys at

 Walang elemento ang pwedeng

tanggalin mula sa sabjek-preys.
Tinatawag na isla ang isang
konstityuwent kung saan hindi
pinapayagan ang pagtatanggal sa
bahagi nito; sa kasong ito, ang
sabjek-preys ay isang isla.

KONSTREYNT
SA
KOORDINEYTS
TRAKTYUR

 Walang elemento ang pwedeng

tanggalin mula sa isang
koordineyt-straktyur.
Bagamat may ibat ibang tayp ng
mga isla ng wika, sapat nang
banggitin na sa kasalukuyan
nakafokus ang mga reserts sa mga
paraan kung paano dapat
ideskrayb ang mga ito, mga
karaniwang katangian ng mga ito,
at kung papaano naiiba ang mga

UNIVERSAL
NA
GRAMMAR

PARAMETRIK NA
VARYESYON/
PAGKAKAIBAIBA

UNIVERSAL NA
GRAMMAR
Ito ang tawag sa
sistema ng mga
kategori, mga
mekanismo, at mga
konstreynt na komon sa
lahat ng wika.
Kinikilala ng UG ang
pagkakaroon ng

UNIVERSAL NA
GRAMMAR
Ayon sa lakad ng mga
reserts, may maliit na set
ng
mga
sintaktik
na
kategori na komon sa
lahat ng mga wika at
pwedeng pagsamahin ang
mga kategoring ito para
bumuo ng mg preys na

UNIVERSAL NA
GRAMMAR

Lumalabas
din
na
napapasailalim
sa
lubhang magkatulad
na
mga
konstreynt/limitasyo
n
ang
mga

PARAMITER
Ito
ang
karaniwang
tawag sa set ng
mga
alternatibong
paraan
na

PA G K A K A I B A- I B A S A M G A S I N TA KT I K- K AT E G O R I

Sa mga kategori, mga nawn at

mga verb lamang ang makikita
sa lahat ng mga wika.
Bagamat napakakomon ng
adjektiv, hindi ito universal
sapagkat walang adjektiv sa
maraming wika tulad ng Koryano
at Swahili kaya walang direktranslesyon sa Ingles ang mga
sentens tulad ng:
I am hungry.

55. b Kas
(Yo) tengo hambre.
ako may gutom
55. c Hap
Onaka ga suita.
tiyan-sabjek M
walang laman

Sa
Filipino,
maaaring
ipahayag ang konsepto ng
hungry sa pamamagitan ng
adjektiv (gutom) o di kayay
sa pamamagitan ng verb
(nagugutom).
Sa
Kastila
naman,
ipinahayag
ito
sa
pamamagitan ng isang nawn

Mula kina OGrady, Dobrovolsky, at

Arnoff (1996)
56. a Kor Ku pap-i mas issta.
iyan pagkain Nom lasa may
Masarap ang pagkaing iyan.
56. b
Cip-i khuta
Bahay-Nom be-malaki
Malaki ang bahay.

May ibang wika na walang kategori na

preposisyon tulad ng Jacaltec, isang wikang
Maya (OGrady et.al 1996), zero morfim (57a)
o di kaya, nawn (57b) ang ginagamit:

57. a Jac Xto naj conob.

pumunta sya bayan
Pumunta sya sa bayan.
57. b Ai naj s-wi witz.
ay sya ulo burol
Sya ay nasa burol.

 Dagdag pa nina OGrady na

mayroong mga wika na
walang adjektiv at mga
preposisyon tulad ng mga
wikang Nootkan ng
Vancouver Island at ng
Washington State na may
dalawang kategori lang:
nawn at verb.
Kaya, mapapansin na

PAGKAKAIBAIBA SA MGA PSRUL

May
mga
wika tulad ng
Thai at Swahili
na
inilalagay
ang specifier
sa kanan ng
hed o sa dulo
ng preys di
katulad ng sa

58. a Thai
dg lg
bata maliit
Maliit ang bata.
58. b
dg khon nn lg.
Maliit ang batang iyon.
bata Kl iyon maliit
59. a

t? jj.
mesa Malaki
Malaki ang mesa.

59. b

t? Tua ni. jj.

Mesa Kl ito Malaki
Malaki ang mesang ito.

60.a Swahili kikapu kikubwa kile kitatoa.

Sg-basket Sg-malaki
Sgiyan
Sg-Fut-kasya
60. b

vikapu vikubwa vile vitatoa.

Pl- basket Pl-malaki
Pl-iyan
Pl-Fut-sapat

Kakasya iyang mga malalaking basket.

Koutsoudas,(1996)

 Bukod sa mga parameter na

katangi-tangi
sa
Thai,
bagamat opsyonal (58a at
59a), dependent sa isat isa
ang mga klasifayer (Kl) at
mga determiner (58b at
59b).
Sa Swahili naman, may
namber-agriment
ang
lahat ng mga elemento sa

Mahalagang
pansinin na sa
pagbuo ng NP sa
mga wikang ito,
sumusunod ang
determiner

Sa mga wikang tulad

nito, mapapansing
ipinapakita ng
pagkakaayos ng mga
salita sa mga wikang
ito na regular na
lumilitaw ang hed sa

Isa pang patern ng pagkakaayos ng salita

ang wikang Hapon: konsistent na nasa
dulo ng preys ang hed nito:

PREYSSTRAKTYUR NG
MGA WP SA
TAGALOG.

[ Kumain ng kendi] [NP ang mga bata].

61. a VP

[ Talagang maganda] [NP si Perla].

61. b AP

[ Magaling na abogado] [NP ang kapatid ko].

61. c NP

[ Para sa nanay] [NP ang regalong ito].

61. d PP

 Mapapansin na nauuna ang specifier bagamat

opsyonal sa hed.
Mapapansin ding sumusunod ang mga komplement
sa hed (61a) at ang hed na preposisyon (61d).
Kung ang specifier ay A o salitang pandigri, maaari ding
sumunod ang mga ito sa hed, halimbawa, magandang
talaga at abogadong magaling.
Nagsisimula sa predikeyt ang mga sentens sa itaas at
ibat iba agn kategori ng mga ito.

KLASIPIKASYON NG
SENTENS SA
TAGALOG

mga verbal na
sentens kung saan
ang isang verb ang
hed ng predikeyt
(61a)
mga di-verbal na
sentens kung saan

ANDERLAYING-FORM
NG SENTENS

Sentens

(D) Verb
CP

kung saan ang D = determiner/definitizer

CP1-8 = CP (CP) (CP) (CP) (CP)
(CP) (CP) (CP)
CP
= CM (D) (PL) NP
CM
= keys-marker
PL
= pluralayser
NP
= nawn-preys

 Ang
set
ng
mga
keys-marker
(Constantino,2000):
aktor,
gowl,
direksyunal, lokativ, benefisyari,
instrument,
dahilan
at
referensyal.
Ang keys ay relasyon ng nawn o NP
sa verb sa isang sentens.
Isang natatanging katangian ng mga
WP ay ang sabjektivalisesyon na
pwedeng gawing sabjek ang alinmang
komplement ng verb.
Dito iniingkorporeyt ang keys-marker

SABJEKTIVALISESYON
RUL

Ilipat ang CM sa pusisyon sa unahan ng VA.

Sentens ( D) [VA + VS] [CM (CD) (PL) NP] X
kung saan ang D = determiner
VA = verbal-afiks
VS = verbal stem
CM = keys-marker
PL = pluralayser
NP = nawn-preys
X = 0 o 1 o higit pang mga
verbal na komplement
SD : 1 2 3 4 5
Structural-description
SC : 1 3+2 0 4 5
Structural-change

Ginagawang sabjek ng
sabjektivalisesyon-rul ang
alinman sa mga
komplement ng verb sa
sentens sa paglipat ng
keys-marker ng napiling
komplement sa pusisyon
sa unahan ng verbal-afiks.

 Ang keys-marker na ito ay

nagiging voys-komponent ng
verbal affix na siyang
magtatakda ng keys ng sabjek.
Ipinapakita ng mga pagkakaiba
ng pagkakaayos ng mga salita
ang pusisyon o kinalalagyan ng
mga hed alinsunod sa ibang mga
elemento ng mga preys, hindi
ang pagkakaroon ng bagong

64.a Swahili at Thai (laging nasa unahan ng preys ang

hed)
S NP VP
XP X (Komplement*) (Specifier)
64. b Hapon (laging nasa dulo ng preys ang hed)
S NP VP
XP (Specifier) (Komplement*) X

64. c Ingles
S NP VP
XP (Specifier) X (Komplement*)

64. d Mga WP
S Pred NP
XP (Specifier) X (Komplement*)

 Sa kabila ng mga pagkakaiba-iba ng

mga wikang ito, may ma preys ang
mga nasabing wika na may isang
hed bukod sa opsyonal na mga
specifier at mga komplement.
Sa kabila ng pagkakaiba sa
pagkakaayos ng mga salita, may
higit na napakahalagang
pagkakapareho sa mga kategori at
mga tayp ng mga rul na kailangan

65. a Tamil Muttttu paam parittt

t n.
Namitas ng prutas si Muttu.

65. b Mutttu
t paam parittt
t n-.
Namitas ba ng prutas si Muttu?

 Ayon kina OGrady (2001),

gumagamit din ng partikel na
pananong ang Tamil tulad ng
sa dulo ng sentens nang walang
inversion-transformesyon tulad
ng ba sa Filipino sa pagbuo ng
Yes-No Question.
Hindi kailangang magpost ng
transformesyon para bumuo ng
interogativ.
Tumatayo ang Q para sa partikel

66.

Fil S Pred (Q) NP

67. Tamil S NP VP (Q)

 Sa pagbuo ng interrogative
sentens, gumagamit ang :
Ingles inversyon
Filipino at Tamil PS komponent ng
grammar
Kung hindi man gumamit ng
inversyon-transformesyon, may
mga wikang hindi pa rin
gumagamit ng wh-muvment sa
pagbuo ng wh-muvment tulad ng
Hapon, Koryano, Tamil, Intsik .

68. a Hap Tky kara kimashita.

Nanggaling ako sa Tokyo.
68.b Doko kara kimashita ka?
Saan ka nanggaling?
69. a Thai Ma: ck khrung thp.
Galing ako sa Bangkok.
69. b

Ma: ck nai?
Saan ka galing.

PAGKAKAIBA SA
FORMULESYON
NG MGA
TRANSFORMESYON

Ang buong verb lamang

ang pwedeng dumaan
sa inversyon, hindi ang
oksilyari gaya ng sa
Ingles kung saan
nahihiwalay ang

Pwedeng ilipat ang

buong verb, i. e., ang
oks han at ang pastparticiple na verb na
ido (71b) pero hindi
ang oksilyari lamang
(71c).

Ang pagkakaiba ng tayp ng

inversyon-rul sa Kastila at
Ingles :
Inversyon sa Ingles:
Lumilipat ang Oks sa kaliwa ng
sabjek.
Inversyon sa Kastila:
Lumilipat ang V sa kaliwa ng
sabjek.

Ang inversyon-transformesyon ay
nagbibigay ng isang halimbawa
kung papaano pwedeng magkaiba
ang mga wika sa pagsagawa ng
mga bersyon ng parehong rul.
Ingles walang restriksyon sa tayp
ng sabjek NP
na ililipat
Kastila may restriksyon sa tayp ng
mga verb na
pwedeng ilipat

iba pang dulog ng

sintaktik analisis

Immediate
constituent
analysis

 Nangibabaw ang
straktyuralismon
g postBloomfieldian sa
Amerika (19301950)
Nagsimula sa
pagkalimbag ng

Ayon
kay
J.
Simpson
(1979),
ang tradisyon ay
dinevelop ng mga
Amerikanong
linggwist
tulad
nina B. Bloch, H.
Gleason,
C.

Ang Methods in
Structural
Linguistics ni Z.
Harris (1951) ang
maituturing na
climax ng

Ang Immediate Constituent

(IC) Analisis ay isang metod na
laganap sa Amerika na anumang
sentens ay maituturing na string
ng mga morfim:

A-long-lost-class-mate-in-highschool-sudden-ly-call-ed-up.
Biglang tumawag ang isang
matagal ko nang hindi nakikitang
kaklase sa hayskul.

 Tinatawag na ultimateconstituent ang mga

morfim sa sentens.
Ang test ng ganitong
mutwal na pagkakaugnay
ay kung pwedeng palitan
ang o hindi ang ganitong
grupo ng elemento.

 Tinatawag na konstraksyon ang

sentens o anumang makabuluhang
grupo ng mga salita o morfim
Ang konstityuwent naman ay
isang konstraksyon, salita o
morfim na nakapaloob sa mas
malaking konstraksyon.
Ang immediate constituent o
IC ay isa sa mga konstityuwent na
nabubuo sa isang partikulat na

TAYP NG
KONSTRAKSYON
Ang endosentrik ay pwedeng palitan
ng isa sa mga IC nito o ng isang
miyembro ng parehong word-klas ng
isa sa mga IC nito.
Ang eksosentrik ay hindi pwedeng
palitan ng isa sa mga IC nito, o ng
isang miyembro ng parehong wordklas ng isa sa mga IC nito.

 Limitado ang IC analisis dahil

nadedescribe lamang ang
mga relasyon ng mga
elemento sa isang sentence
at sa mga sentens na pareho
ang patern.
Hindi ito makakapagbuo ng
mga sentens na wala sa data
kaya hindi makagenerate ng
mga bago at gramatikal na

tagmemic
analysis

TAGMEMIC ANALYSIS
Dinivelop ng Amerikanong si K.
Pike ang linggwistik-analisis na
tagmemiks na ginagamit ng
karamihang linggwist ng
Summer Institute of Linguistics
(SIL).
Sa teoryang ito, itinuturing ang
wika bilang isang tayp ng

TAGMEMIC ANALYSIS
Tagmim ang pangunahing analitikal
at deskriptiv na konsepto sa tyuri na
binubuo ng isang functional-slot sa
loob ng konstraksyon at ng isang klas
ng maihahalilling mga item o mga
filler na siyang pwedeng pumuno sa
nasabing slot.
Ang identity ng tagmim ay nasa
korelasyon nito ng function at ng

TAGMEMIC ANALYSIS
May kinalaman ang tagmemik-analisis sa distingsyon ng
mga mahahalagang yunit (mga tagmim) at ng dimahalagang yunit (mga minimal etik yunit na kung
tawagin ay mga tagma na sinusuri bilang mga alotagma ng
tagmim).
Tinatawag na sintagmim ang konstraksyon naa
nagreresulta sa pagkakasunod-sunod ng mga tagmim.
Hayrarkal na binubuo ang mga gramatikal-yunit sa ibat
ibang level- level ng kilos, level ng preys, level ng salita,
level ng mababa sa salita, level ng sentens, at level ng
diskors.

Iva Nanarip u tau du wakay.

Psf S/T O/R
Nagtalop ang tao ng kamote.

Ang dalawang component ng tagmim

: slot at klas na sinisimbolays bilang
mga term na nauuna at sumusunod
sa isang kolon (slot:klas)
Minamarkahan ng (+) ang mga
tagmim na obligatoryo at () ang
tagmim na opsyonal.

FORMULA

SftCl1 = + Psf:tv + S/T:np +

O/R:np Ainst:np

 Pagkakaiba ng tagmemik-analisis sa
IC analisis
Sinusuri ng tagmemik-analisis ang
konstraksyon sa punto ng mga stringkonstityuwent nito hindi sa mga IC
nito.
Sa tagmemik analisis, hiwalay na
inililista ang bawat string ng mga
konstityuwent samantalang sa IC
analisis, laging hinahati ang mga
konstraksyon sa dalawang IC.

 Ang tagmemik-analisis ay tinatawag

ding string-konstityuwent na
analisis.
Masasabing ang mga taga-SIL ang
pinakamahalagang grupong
nagpapatuloy ng tradisyong
deskriptiv/straktyuralis sa pagsusuri ng
wikang eksotik- mga wikang hindi
pamilyar kabilang na rito ang mga
maynor na WP.
Kongkreto ang kanilang layunin sa pagaaral ng mga wika- ang tumutulong sa
kombersyon ng mga di-Kristyano sa

TRANSFORMATION
AL-GENERATIVE
(TG) GRAMMAR

Sa paglabas ng Syntactic
Structures ni Chomsky (1957),
nag-introjus din ang awtor ng
ibang konsepsyon ng gramar
na naging daan ng
reevalwesyon ng uri ng
linggwistik-tyuri at sa mga
pala-palagay tungkol sa
katangian ng wika ng tao at

 Dito, tinitingnan ang

simula at development
ng linggwistik-tyuri.
Sa Syntactic Structures
(57 model), ang
ganitong tayp ng
grammar ay ilustrasyon
ng isang jenerativ-

Sa tyuring ito, ang gramar

ay isang finite-set ng mga
rul na naggegenerate ng
walang hangganang bilang
ng mga gramatikal na
sentens ng isang partikular
na wika at hindi ng mga di
gramatikal na sentens.

TATLONG BAHAGI
NG TG-GRAMMAR

PREYSSTRAKTYUR
(PS) NA
KOMPONENT

Mga rul na bukod sa

nakakapaggenerat ng mga
gramatikal na sentens, ay
nagbibigay ng
konstityuwent-analisis ng
mga string ng mga
linggwistik element

TRANSFORMESY
UNAL NA
KOMPONENT