Pembentangan Modul:

Proses Penterjemahan
dalam bidang
Penyarikataan

PENGENALAN

Modul ini bertujuan untuk:

Menganalisa proses kerja terjemahan audio-visual.
Memperkenalkan hubungan kerja antara penterjemah
dengan pihak-pihak yang terlibat.
Membincangkan peranan dan tanggungjawab pihak-pihak
tersebut serta jenis komunikasi yang terlibat.

Fokus Modul
Proses hubungan kerja antara penterjemah dengan
pelanggan
Proses penterjemahan dalam bidang penyarikataan
Bidang kajian: Terjemahan audio-visual
Jenis: sarikata dalam media audio-visual
Genre: drama bersiri/filem

DEFINISI SARIKATA
Menurut Puteri Roslina (1992:147), sarikata ialah dialog atau
pengucapan daripada suatu bahasa sasaran dalam sesebuah
rancangan yang dibuat dalam bentuk tulisan dan ditindih di atas
layar filem atau skrin televisyen serta bersinkronis dengan dialog
atau pengucapan bahasa sumber.

Daz Cintas (2006) pula mendefinisikan penyarikataan

sebagai amalan terjemahan (translation practice) yang
melibatkan pentafsiran bertulis yang biasanya dipaparkan
di bahagian bawah skrin, dimana dialog asal yang
diucapkan oleh penutur yang berbeza diterjemahkan
kepada bahasa sasaran, berserta dengan maklumat lisan
lain yang juga muncul dalam skrin (huruf-huruf, banner,
sisipan) atau yang dipancarkan secara aural dalam runit
suara seperti lirik lagu.

Pihak-pihak yang terlibat

1.

2.

Penterjemah
3.

Syarikat Terjemahan

Klien

Jenis 1

Pengurus Projek

Pengurus IT

CEO/
Pengarah

Ahli
Penterjemah/
subtitler/
Editor
Ketua Editor

Akauntan

Syarikat Terjemahan bertindak sebagai pelaksana utama, dimana

penterjemah memainkan peranan sebagai ahli dibawah lindungan organisasi.

Syarikat
Terjemahan

Jenis 2

Syarikat Terjemahan

Ahli Penterjemah

Syarikat Terjemahan bertindak sebagai agen yang mendapatkan tugasan

untuk ahli penterjemah, tidak terlibat dalam proses penterjemahan dan
hanya mengutip komisen bagi setiap terjemahan dokumen mengikut
peratusan yang telah ditetapkan.

Peranan dan Tanggungjawab

Pihak-pihak
yang terlibat

Peranan dan Tanggungjawab

Penterjem
ah

Syarikat
Terjemaha
n

Pelanggan

Memahami arahan terjemahan yang diberikan oleh pengurus

projek/klien
Mentafsir/ menganalisis teks sumber/ Memilih pendekatan
sesuai
Memberi/menerima surat perjanjian tugasan
Membuat perancangan masa dan jadual penyiapan tugasan
Menterjemah, menyunting
Menepati masa dalam penyerahan tugasan
Memberi latar belakang penterjemah (jenis teks, bahasa
yang terlibat, hala bahasa) kepada pelanggan (jika diminta)
Menetapkan harga perkhidmatan, cara penghantaran teks
Menyunting teks yang telah diterjemahkan sebelum dihantar
kepada pelanggan.
Menawarkan perkhidmatan terjemahan dan pelbagai
perkhidmatan lain
Menyediakan surat perjanjian
Membandingkan perkhidmatan yang ditawarkan
Memahami tawaran syarikat dan melafazkan apa yang
dihendaki dalam perkhidmatan tersebut dengan jelas
Perundingan (jenis teks, tempoh penyiapan tugasan, dll)
Menerima perjanjian tugasan

Hubungan kerja antara Penterjemah

dengan Klien

A
.

Tahap Perundingan:
Aspek bayaran,
tempoh
Penyiapan tugasan

- Penterjemah memberi
perkhidmatan
penterjemahan +
penyuntingan.
- Harus memiliki:
Komputer, akses internet,
perpustakaan
rujukan/perisian
Penterjemah
terjemahan

(Translator)

2
Penghantaran fail
dan kenakan
bayaran

- Pelanggan
menetapkan jenis,
format fail dan
tempoh penyiapan
tugas.
- Membuat
pembayaran
Pelanggan

langsung (Direct
Client)

B
.

Pihak Pengurusan
Pengurus projek
membahagikan tugasan
selepas berunding
dengan klien.
Menjelask
an format,
jenis
tugasan
dan
menetapk
an
tempoh
penyiapan
tugas

Editor akan
memeriksa,
menyunting:
1.Had aksara
2.Had masa
3.Penggunaa
nBahasa

Penterjem
ah

Menerima tugasan
dan
menyiapankannya
dalam tempoh
masa yang telah
Syarikat ditetapkan.

Terjemahan

Menghubungi syarikat
terjemahan untuk
mendapatkan
perkhidmatan
terjemahan.

4
Menghantar
finalized
files dan
mendapatkan Klien/Pelanggan
bayaran

Perbezaan: Syarikat terjemahan dan

Penterjemah bebas (Independant translators)
Syarikat Terjemahan

Penterjemah Bebas

Mempunyai carta organisasi dan

pengurusan yang sistematik,
pelanggan tetap, staf yang
berkemahiran dalam pelbagi jenis
pengendalian tugasan dan tenaga
pekerja yang mencukupi
(penterjemah sepenuh masa dan
penterjemah bebas)

Perlu mempunyai kemahiran lain

seperti: perakaunan, pemasaran
dan pengendalian harian sistem
komputer (melindungi data dengan
membuat sandaran fail (backup
files)

Mengendalikan pengurusan projek

terjemahan, berinteraksi secara
langsung dengan pelanggan,
membayar penterjemah dan
mendapatkan bayaran daripada
pelanggan.

Memasarkan khidmat menterjemah

untuk mendapatkan pelanggan,
menerangkan proses terjemahan
kepada pelanggan, merundingkan
bayaran secara langsung dengan
pelanggan

Fail yang telah diterjemahkan

akan dihantar untuk proses
penyuntingan (termasuk
subtitling): bayaran yang diterima

Penterjemah menterjemah +
arrange subtitle + menyunting: dua
kali ganda lebih daripada upah
yang dikenakan oleh syarikat

Proses Penterjemahan
Menerima fail dan video
Membaca teks sumber &
Menonton video
Menganalisis dan membuat kajian cerita
Menterjemah (draft)
Menyunting
Menyemak dan menyelaraskan
sarikata dengan video
Memuat naik fail terjemahan

Aktiviti penyarikataan
dipengaruhi oleh
kerangka amalan kerja.
Contohnya di negara
Barat, penyari kata
(subtitler) akan
menterjemah keseluruhan
teks skrip, kemudiannya
baru disunting dan
diringkaskan ayat agar
disesuaikan dengan
kekangan masa dan ruang
manakala di Malaysia
pula, ringkasan dan
pemilihan dialog dibuat
sebelum menterjemah.

Cabaran dalam proses terjemahan sari kata

Perlu ada kohesi dan koheren antara mesej audiovisual dan teks yang
diterjemahkan:
1. Kekangan ruang- menghasilkan terjemahan yang sesuai dengan
ruang yang diberi mengikut ketetapan yang ditentukan

Shes out there fighting for our cause.

Your cause.

Dialog asal

Shes out there fighting for our cause.

Your cause.

Terjemahan

2. Kekangan masa- saat dimana sari kata dipaparkan pada skrin

harus bersinkronis dengan ujaran yang disebut oleh penutur asal.
01:40:104 --> 01:40:175

I didnt tell you to activate them.

-I didnt.

Dialog asal (2.37

saat)

01:37:53,54 --> 01:37:54,94

Apa yang kau telah lakukan?

Aku tidak menyuruhmu untuk mengaktifkannya.

Terjemahan (1.25
saat)

Penterjemah Profesional
Mengenalpasti peraturan dan struktur pasaran dalam bidang
terjemahan
Memperolehi pengetahuan dan kemahiran untuk menjadi seorang
penterjemah yang baik.
Mempunyai penguasaan bahasa yang baik dalam bahasa-bahasa yang
terlibat.
Mempunyai kesungguhan dan keinginan untuk memperbaiki diri.
Harus prihatin terhadap isu-isu semasa dan mendalami subjek yang
diterjemahkan.

Senarai perisian terjemahan:

1. Citcat
2. SYSTRAN
3. Pusat Rujukan dan Persuratan Melayu
4. Terjemahan Google
Perisian Terjemahan Mesin terdiri daripada kamus dan algoritma untuk
membentuk ayat mengikut peraturan tatabahasa sesuatu bahasa. Ia
hanyalahmenukarkan perkataan dan frasa dari satu bahasa kepada
bahasa yang lain dan hasilnya tidak begitu sempurna.

Kesimpulan
Penterjemahan sari kata merupakan suatu bidang yang agak mencabar
tetapi penuh dengan keseronokan. Sesorang penterjemah boleh
memilih untuk bekerja sendiri ataupun dengan syarikat terjemahan,
bergantung kepada keperluan dan kemahiran masing-masing.
Dollerup (1974: 198) menyatakan bahawa, translators need a complete
knowledge of the subtler shades of meaning in foreign words or
phrases and should remember the pitfalss of failing to recognize them.
Akhir kata, untuk menghasilkan terjemahan yang baik dan tugsan yang
memuaskan, selain daripada membina hubungan erat dengan
pelanggan dan mempunyai kompetensi menterjemah, penilaian kualiti
juga berdasarkan pemahaman penonton terhadap hasil terjemahan
tersebut.

Rujukan
Abdullah Hassan dan Ainon Mohd. (2005). Teknik dan teori
terjemahan. Kuala Lumpur: Persatuan Penterjemah Malaysia
Puteri Roslina Abdul Wahid. (2012). Meneroka Penterjemahan
Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya
Cintas, J. D. (2005). Back to the Future in Subtitling. Marie Curie
Euroconferences MuTra: Challenges of Multidimensional Translation.
University of Saarland
http://www.ehomemakers.net/my/article.php?id=67