Aborti dhe kuadri i tij socio-klinik.

Perkufizimi i abortit....

Aborti mund te perkufizohet si :pa aftësia e zhvillimit të

frytit që pjesësisht është krijuar në trupin e shtatzënës deri
në javën e tetë e që paraqitet pa dhimbje apo përcillet me
gjakderdhje të vogla.Ne shumicen e raste ai ndodh para
javes se 12 te shtatzanize.
 Historiku...

TOTALITARIZMI:Aborti eshte konsideruar si i ligjshem

dhe i lire per here te pare ne historine e revulucionit
komunist ne 1917.Filozofia e Leninit ishte se shteti ishte
institucioni me i rendesishem per individin.Familja
konsiderohej nje institucion artificial,prone private e
shtetit.Ne te njejten menyre femija ne barkun e nenes
konsiderohej materie pa shpirt.Ne 1933 aborti ligjerohet
ne Gjermani.Filozofia ishte se te rinjte duhet te ishin te
shendetshem,te forte dhe te paster race
arjane.Keshtu,abortonin femijet e padesheruar,te
paafteetj.Madje ne periudha para dhe gjate luftes
promovohej sterilizimi.
PAS LUFTES SE II-TE BOTERORE:Aborti eshte
legalizuar ne vendet qe ishin pjese e kualocionit
BRSS.Keshtu,
 Shkaqet e abortit...

Shkaqet e abortit ne tremujorin e pare te shtatzanise

ndryshojne nga shkaqet e abortit ne tremujorin e dyte te
shtatzanise.Megjithate ne te dyja rastet mund te gjejme
shkaktare te perbashket.Keshtu permendim :
paaftesine e qafes se mitres per te mbajtur fetusin
semundjet e imunitetit dhe endokrine.
presione familjare apo probleme ne cift
gjendje e renduar psikologjike
ceshtje qe lidhen me fene apo moralin
mosha e nënës në rrezik (nën 20 vjeç dhe mbi 35)
 Aborti dhe familja...

Sipas Elizabeth Bunster per shkak te abortit familja ka

pesuar sulme te fuqishme dhe ka humbur rolin e saj
natyror.Aborti ndikon ne qendrueshmerine e martesave
dhe dobeson marrdheniet midis nje burri dhe nje
gruaje.Nga ana tjeter shoqeria ka modifikuar konceptin e
familjes duke mos ofruar mbeshtetjen per familjet qe duan
te kene shume femije.Perkundrazi promovhet sterilizimi
per te shmangur numurin e madh te femijeve.Duke mos i
dhene keshtu te drejten prinderve per te transmetuar vlera
autentike nga njeri brez ne tjetrin.
Aborti ne kontekse te ndryshme
kulturore...

Spanje-Mijra njerez ne Madrid protestuan kunder ligjit pro

abort qe miratoje senati spanjoll ne fund te shkurtit.Ligji
pret vetem firmen e mbretit te Spanjes.Protesta u organizua
nga rrjeti i shoqatave “Pro Jetes”qe funksionon ne
Spanje.Ne to moren pjese me mijra qytetare,perfaqesues te
opozites dhe nje deputet qe dha doreheqen pas miratimit te
ligjit per abort.Ligji parashikon nderprerjen e shtatzanise
nga 14-22 jave,ne rast se paraqitet rrezik serioz per
shendetin mendor apo fizik te nenes dhe anomali te
fetusit.Sipas ketij ligji i jepet e drejta te miturve nga mosha
16-18 vjec qe te abortojne.Nga ana tjeter protestuesit thone
se e quajne negative qe 16 vjecaret
te marrin pergjithesine te abortojne pa pelqimin e
prinderve.Nepermjet kesaj proteste ata deshmojne se jane
kunder vrasjes se nje femije brenda mitres se nenes.
France -Ne kete shtet kemi perhapje te madhe te masave
kontraceptive ne popullsi.Megjithate kjo nuk ka frenuar
numurin e madh te aborteve(2000 aborte ne vit).Franca ka
prodhuar nje pilule kontraceptive qe quhet “pilula e
emergjences”.Kjo pilule u ofrohet vajzave adoleshente
falas dhe pa recete farmaceutike.Ne France organizohen
fushata pa fund mbi seksin e sigurt.E megjithate Franca
mbetet nje nga shtet me numurin me te larte te aborteve ne
bote.
Po te bejme nje krahasim midis viteve 2002/2006 mosha e
adoleshenteve qe abortojne ka zbritur nga 16-17 vjec ne 11
vjec e gjysme.Perkundrejt kesaj 43% te rasteve te abortit
jane aborte qe grate i realiziojne ne menyre te
ndergjegjshme nen asistencen e mjekve.
Filipine-Senati ne Filipine pas 4 vjetesh ndal debatin politik
mbi te drejten e shendetit riprodhues.Per miratim ishte
propozuar nje ligj i cili kundershtonte abortin klinik por
nxiste planifikimin familjare duke mos i lejuar ciftet qe te
kene me shume se 2 femije dhe duke i sanksionuar ato me
gjobe apo dhe me burgim.Ne mbeshtetje te ligjit ne te
gjitha shkollat dhe vendet publike
do te shperndahen pilula kontraceptive te cilat deri tani jane
te ndaluara me ligj.Do te ridiskutohet per ligjin pas
zgjedhjeve te Majit por ka shume pak shanse qe ky ligj te
miratohet per shkak te opozites katolike dhe presidentit
filipinas qe eshte kundra tij.
SHBA-Vetem pak kohe perpara Kongresi amerikan u mblodh
per te miratuar nje ligj i cili ne kuader te reformes
shendetesore parashikonte forma te financimit publik per
abortin.Kjo ngjarje u prit me protesta.20 gra te racave dhe
moshave te ndryshme u mblodhen perreth godines me
pamfleta qe shkruanin “Jam penduar per abortin tim”.Nga
ana tjeter shoqata nderkombetare e te drejtave te njeriut
Organizoi nje marshim nga godina e punimeve te Kongresit
deri ne Shtepine e Bardhe.30000 persona te pranishem dhe
75000 te pranishem “virtualisht”.Protestat prane Shtepise
se Bardhe u organizuan ne menyre paqesore nderkohe qe
te pranishmit mbanin ne duar pamfleta me mbishkrimin
“Ju duhet te kuptoni se aborti eshte dhuna kunder me te
pambrojturve”.Organizatoret moren nje telefonate nga
Obama.
Starsburg-Ne 27 Janar Kuvendi i Keshillit te Europes miratoi
nje rekomandim per 47 vendet anetare.Dokumenti
perqendrohej ne te ashtuquajturen shendet riprodhues.Ne
te parashikoheshin rekomandime per seksin e sigurt,per
lirine e abortit,sterilizimin ,mbartesimin artificial dhe te
drejtat e orientimit seksual.Perfaqesuesit qe votuan kunder
ketij dokumenti e quajten ate shkak per te perhapur nje
kulture shkaterruese ,aleate me vdekjen.Gjithashtu
kundershtime te fuqishme kishte dhe nga Kisha Katolike.
 Efektet psikologjike te abortit...

Sipas Elizabeth Bunster dhe eksperiencave te saj si

psikoterapeutiste ,femrat perjetojne pasoja psikilogjike
post-abort te tilla si:dhimbje emocionale,veshtersi ne
menaxhimin e dhimbjes,frike nga pasojat e mundshme
sociale,demtim te respektit per
veten,depresion,ankth,humbje e kupimit per jeten,ndjenja
faji,zemerim,crregullime te
gjumit(nightmares),crregullime te te ngrenit,crregullime te
sjelljes(droge,alkol) deri ne perpjekje per vetevrasje.
 Terapia...

Ne te kaluaren perdorej zgjerimi i dobishem i qafes se mitres dhe

zbrasja e mitres per parandalimin e infeksioneve qe mund te
shkaktojne sterilitet ose vdekje te gruas.Aborti diagnostikohej
shume vone vetem atehere kur kishte gjakderdhje te rende ose
simptoma te dukshme.Diagnoza ishte gjakderdhje abnormale
vaginale.Ndersa pas viteve 90 me zhvillimin e studimeve te
hormoneve beta-HCG abortet u diagnostikuan shume me heret
nen diagnozen zbrasje e parakoheshme e materialit fetal.Nje
menyre per te abortuar eshte nderhyrja kirurgjikale,kjo lidhet
me afekshmerine e zbrasjes qe mund te shkaktoje demtime te
mitres dhe komplikacionet e mundshme per shtatzanine e
ardhshme.
Terapite e rekomandueshme me drejtim farmakologjik lidhen
me perdorimin e prostaglandines dhe
antiprogestina.Trajtimi psikologjik eshte i lidhur
ngushtesisht me disa karakteristika qe paraqet subjekti qe
ka kryer abort.Keshtu faktoret qe mdikojne natyren e
terapise mund te jene:
Arsimi dhimbja emocionale
Presioni social statusi social
Personaliteti statusi ekonomik
Gjithesesi kosideroj te vlevshme terapine
suportive,psikoedukuese dhe terapine ne cift.