Professional Documents
Culture Documents
Hapi 5: Komunikoni me pedagogun tuaj. Prpiquni t kujtoni se pedagogu juaj sht nj person. Edhe autort e
ktij libri jan njerz. Ne kemi gra, fmij dhe miq. Shumica e pedagogve dshirojn me t vrtet q ju t ecni
prpara, por ne kemi nevoj pr ndihmn tuaj. Pedagogt nuk din gjithka. N veanti, ne nuk mund t lexojm
mendjen tuaj. Ju duhet t lejoni pedagogun tuaj t dij nse keni ndonj problem pr t kuptuar materialin q ju
prisni pr t msuar, duke zbuluar at q pedagogu pret prej jush, ose t zbuloni sesi t pregatiteni pr testet dhe
detyrat e tjera. Flisni me pedagogun tuaj mbi problemet q keni me kt lnd. Mbani parasysh se pedagogu sht
qnie njerzore.
Ky sht fakulteti juaj.T punuarit me zgjuarsi nnkupton t prcaktoni se far sht e rndsishme dhe t
prqndroni vmendjen dhe prpjekjet tuaja n kto gjra. M pas, mos hiqni vmendjen nga synimet tuaja. Nse
keni ndonj problem prballuni me t. Nse nuk kuptoni dika n klas ose n libr, bni pyetje.Mos kini frik te
beni pyetje.Nse keni frik t bni pyetje n klas, mbani mend m mir t dukesh i paditur n klas,sesa t
dukesh i paditur ne provim. Nse mendoni se nuk po kapni pikat kye, flisni me pedagogun tuaj. Nse dshironi t
msoni, ju mund ta bni at.Kjo sht e gjitha. Prpiquni.Une mendoj se kshtu lnda e kontabilitetit do t duket m
e kndshme dhe eksperienca m fitimprurse. Sigurisht, ju mund t prpiqeni t kryeni detyrat, t shkoni n klas, t
bni gjum dhe ushtrime t mjaftueshme, t hani mjaftueshm dhe t studioni gjat gjith semestrit. Ato n
prgjithsi ndihmojn, ne ecurin tuaj,megjithse jan t vshtira.
Urimet m t mira, jo vetm n kt lnd, por edhe n lndt e tjera, gjat gjith jets, pr t pregatitur at kapital
njerzor t konkurueshm n treg me vendet e zhvilluara.Sot, n bot ngulet kmb shum n filozofin e nj
formimi profesional e civil sa m polivalent duke nxitur dhe krijuar mentalitetin q t msohemi t msojm
gjat gjith jets.
Per te arritur kete duhet:a) mesim cdo dite b)lidhja e elementeve teorik me elementet praktik dhe c) baza
didaktike.Te tria perbejne thelbin e formimit tuaj profesional.Baza didaktike perbehet
nga:1)Programi,2)Teksi,3)Materialet ndihmse(fletore,makine llogaritse,vizore, etj.),por laptopi do te ishte edhe me
mire.
Suksese!
Kontabiliteti
dhe rndsia e
informacionit
kontabl
Prdoruesit e
informacioni
kontabl
Zhvillimi dhe
prkufzimi i
kontabilitetit
Rndsia e
informacionit
kontabl n
drejtim
Koncepti
njsi
ekonomike
Sistemi
ekonomik
Prdorues t
brendshm
Prdorues t
jashtm
Pak histori
Shkollat e
Prkufizimi i
kontabilitetit
Zhvillimi i
kontabilitetit n
bot dhe, n
Shqipri
Standartet dhe
llojet e
kontabilitetit
Skema 1
Njsi ekonomike
Fitimprurse
Jofitimprurse
Furnitor(blerje)
Punonjsit
Njsia ekonomike
-Shteti
-Organizatat
shtetrore
Klientt (shitje)
-Bankat
-Kreditort
Prdoruesit e jashtm.
a) Prdorues q kan interes t drejtprdrejt financiar n njsin ekonomike.
T till jan investitort, d.m.th. q kan investuar para (p.sh. kan parapaguar
n ndrtimin e nj pallati 10 katsh dhe presin t prfundoj ai, pr t marr
prfitimin e kapitalit t investuar). Pr kt shkak ata jan t interesuar t njohin
gjendjen financiare t njsis ekonomike, si po ecn ajo, punon me ritmet e
duhura apo jo, etj. Furnitort e kreditort, q jan ata t tret t cilt kan
furnizuar njsin ekonomike me materiale, mallra ose shrbime dhe nuk kan
marr n kmbim parat (do t`i marrin m von n baz t nj fature t lshuar
apo kontrate t lidhur). Ata jan t interesuar t njohin gjendjen financiare pr t
siguruar kthimin e parave t investuara, t detyrimit apo borxhit t dhn.
b) Prdorues q kan interesa financiare jo t drejprdrejta. N kt grup
prfshihet shteti, i cili sht i interesuar pr gjendjen financiare t njsis
ekonomike, gj q i shrben atij pr prcaktimin e tatimeve e t taksave n
periudhn ushtrimore e n periudhat e ardhshme.
c) Prdoruese t tjer, ku prfshihen: kshilltart financiar (administratort
financiar), t cilt e prdorin informacionin kontabl pr t kshilluar klientt e
tyre p.sh. pr ti investuar apo, jo parat n kt subjekt; juristt, t cilt e
prdorin informacionin kontabl pr t hetuar dhe pr t gjykuar shtje t
ndryshme juridike, me karakter administrativ, civil, penal apo financiar n lidhje
me at njsi; avokatt, t cilve u nevojitet informacioni kontabl pr t br
kritikn e provs s akuzs dhe pr t siguruar prova sa m t plota materiale
(nprmjet dokumenteve dhe pasqyrave financiare) n favor t klientve te tyre
etj.
NJESIA
EKONOMIKE
PASQYRAT
FINANCIARE
PERDORUESIT
E PASQYRAVE
FINANCIARE
PERDORUES TE
BRENDSHEM
`DREJTIMI
`PRONARET,ORTAKET
`BORDI DREJTUES
`MENAXHERI
`AUDIT-REVIZORI
PERDORUES TE
JASHTEM
`INVESTITORE
`FURNITORE
`KREDIDHENES
`SHTETI(ORGANET
TATIMORE)
`INSTITUCIONE
PROGRAMORE DHE
STUDIMI
`AVOKAT,NOTER
`PUNONJESIT
3.1.2.Standardet e Kontabilitetit.
Organizmat profesional t kontabilitetit n prpjekjet pr t zhvilluar m tej
kontabilitetin, kan hartuar standarde e rregulla ndrkombtare t kontabilitetit.
N kt kuadr kan krijuar edhe institucionet e specializuara pr prgatitjen
me nivel t lart t tyre.
Bordi i Standardeve Ndrkombtare t Kontabilitetit (IASB) sht nj organizm
i pavarur privat me objektiv kryesor prfitimin e unifikimit t parimeve kontabl
q prdoren nga bizneset e ndryshme dhe organizma t tjera n gjith botn.
Ky organizm u themelua n 29 Qershor 1973 prmes nj marrveshje nga nj
organizmash profesionistsh t kontabilitetit nga Australia, Kanadaja, Franca,
Gjermania, Anglia, Irlanda dhe SHBA. Deri n vitin 1983, antart e IASB (IASC
n at koh) kan prfshir edhe t gjith organizmat profesionale kontabl, t
cilt jan antar t Organizats Ndrkombtare t Kontabilistve (IAFC).
Objektivat e IASB jan: harmonizimi dhe prmirsimi i parimeve t kontabilitetit,
formulimi dhe publikimi n interes t prgjithshm i standardeve kontabl n
paraqitjen e pasqyrave financiare etj.
IASB siguron se Standardet Ndrkombtare t Kontabilitetit (IAS) jan
standarte t nj cilsie t lart, krkojn praktika kontabl t sakta n kushte e
rrethana t ndryshme ekonomike. Prpunimi i sakt i tyre siguron q ato t jen
t pranueshme nga prdoruesit dhe prgatitsit e pasqyrave financiare.
IASB ka arritur t vendos mbi 42 standarde ndrkombtare. Kto standarde
lidhen me shtje q reflektohen n pasqyrat financiare t njsive ekonomike e
t biznesit.
.
3.1.3 Zhvillimi i kontabilitetit n Shtetet e Bashkuara t Ameriks (U.S.A)
Kontabilistt profesionist n Shtetet e Bashkuara e organizuan veten e tyre n
fillimet e vitit 1900 dhe krijuan ligjet pr dokumentimin, proedurat e kontrollit
financiar standard dhe disa karakteristika t tjera t profesionit. Megjithat, nga
fundi i vitit 1934 kontabilistt e Institutit Amerikan (paraardhsit e Kontabilistve
Publik t sotm, t Institutit Amerikan AICPA) dhe bursa e Ne York-ut ran
dakort mbi pes parime t kontabilitetit si: parimi i kujdesit, i kuptueshmris, i
materialitetit, i qndrueshmris dhe i prputhshmris. Ky ishte aktiviteti i par
formal i vendosjes s standardeve t kontabilitetit. Dobsimi i kontrollit financiar, i
raportimit financiar dhe i kontabilitetit ishte i lidhur me tregun e aksioneve n vitin
1929.
Ligji i Siguris i vitit 1933 dhe Ligji i Siguris pr Kmbimet i vitit 1934, zhvilluan
tregtin ndrmjet shteteve. Kto ligje patn nj ndikim t rndsishm n proesin e
vendosjes s standardeve, sepse ato i jepnin Komisionit t Kmbimit dhe Siguris
(SEC) autoritet pr t vendosur pr parimet e kontabilitetit q duheshin zbatuar nga
kompanit e regjistruara n SEC, i cili akoma e ka kt autoritet, por proesi i
vendosjes s standardeve me kalimin e viteve sht deleguar tek organizata t tjera.
Ndrmjet viteve 1939 dhe 1959, Komiteti i Proedurave t Kontabilitetit dhe Instituti
Amerikan i Kontabilistve, botuan 51 buletine krkimesh kontabiliteti, q ishin t
lidhura me parimet e kontabilitetit. Kjo pun u b pa ndrhyrjen e nj strukture
konceptuale ose nj trsi rregullash pr raportimin financiar. do buletin kishte t
bnte me nj botim t veant t nj konteksti relativisht t kufizuar dhe me metoda
alternative t raportimit t rezultateve t transaksioneve t njjta.
N vitin 1959, Bordi i Parimeve t Kontabilitetit (APB) zvendsoi Komitetin e
Proedurave t Kontabilitetit si nj organizm pr vendosjen e standardeve. APB, i
organizuar dhe i krijuar nga AICPA, ishte i angazhuar n krkime pr t zgjidhur
opinionet e ndryshme mbi zgjidhjen e problemeve t ndryshme t kontabilitetit.
Megjithse APB botoi nj numr opinionesh mbi shjte t rndsishme t
kontabilitetit dhe AIPCA e pa t nevojshme q kto opinione t ishin t shprehura si
shnime n pasqyrat financiare,por bordi dshtoi n pranimin e gjr t opinioneve,
sepse nuk kishte mbshtjetjen e duhur nga teorit dhe praktikat e kontabilitetit.
N vitin 1973, si rezultat i zgjedhjeve dhe kritikave pr proesin e vendosjes s
standardeve t kontabilitetit,nga nj bord i krijuar vetm nga antart AICPA, u
vendos themelimi i Bordit t Standardeve t Kontabilitetit Financiar (FASB) si nj
organizm me autoritet pr vendosjen e standardeve n profesionin e kontabilitetit.
FASB e nisi punn me nj projekt t quajtur Struktura Konceptuale e Raportimit dhe
Kontabilitetit Financiar, q nxorri 6 teori t Koncepteve t Kontabilitetit Financiar deri
n korrik t vitit 1999.
N nivelin europian, nenet 54 dhe 55 t trajtimit t Roms s vitit 1957, prbjn bazn e
harmonizimit t s drejts s shoqrive dhe proedurave kontabl. Me qllim q t priren drejt
ktij harmonizimi, komisioni i Komitetit Europian disponon dy mjete esenciale q jan,
direktivat dhe rregulloret. Midis ktyre mjeteve, direktiva e katrt evropiane e 25 korrikut
1978 sht e nj interesi thelbsor pr t ardhmen e kontabilitetit t shoqrive n komunitetin
ekonomik. Ajo vendoset n gjirin e komunitetit n t gjitha shoqrit me aksione dhe shoqrit
e tjera n t cilat prgjegjsia e antarve sht e kufizuar me sjelljen e tyre, me prjashtim t
bankave, shoqrive t sigurimeve dhe ndrmarrjeve financiare. Direktiva e katrt, duke
ndjekur nj objektiv t ruajtjes s interesave t antarve dhe t t tretve, vendos detyrime
minimale prsa i prket prezantimit dhe prmbajtjes s llogarive, mnyrs s vlersimit,
kontrollit dhe publikimit t dokumentave t ndryshme t prmbledhs, pr t njohur:
bilancin;
llogarin e fitim/humbjeve
aneksin, duke i shtuar nj raport t drejtimit.
Larg nga t qenit nj ndrmarrje standardizimi, e ngurt dhe e detyruar, direktiva e katrt
europiane prkundrazi, krkon nprmjet nj proesi harmonizimi:
t fiksoj norma minimale t zbatueshme pr t gjitha vendet antare;
t prafroj, me qllim q ti bj t krahasueshme, sistemet kontabl anglo-saksone dhe
kontinentale q paraqesin ndryshime t rndsishme.
Ky evoluim i dyfisht, strukturor dhe europian, ka shrbyer si suport n prpunimin e dy
teksteve q kan formuar deri n 1999-n kuadrin ligjor dhe rregullues n fushn kontabl:
Vendimi i Qeveris Franceze i 27 prillit 1982, i vn n zbatim nga nj vendim tjetr i 9
dhjetorit 1986, ligjron nj PKP t ri, t detyrueshm pr t gjitha ndrmarrjet industriale dhe
tregtare;
ligji i 30 prillit 1983 dhe dekreti i zbatimit t tij i 29 nntorit 1983, lidhur me harmonizimin e
detyrimeve kontabl t tregtarve dhe disa shoqrive, me direktivn e katrt evropiane.Ky tekst
i ligjit ka modifikuar thellsisht nenet 8 deri 17 t kodit tregtar lidhur me detyrimet kontabl t
tregtarve.
b)
SISTEMI I
KONTABILITETI
T TE NJESISE
EKONOMIKE
RAPORTE SPECIALE
DHE AVANTAZHET E
TYRE
RAPORTE TE DREJTIMIT
RAPORTE FISKALE
3.2.1.Prkufizimi i kontabilitetit.
Gjat viteve, studiues t ndryshm jan prpjekur t japin nj prkufizim sa m
t sakt dhe t plot pr kontabilitetin.Por,prkufizimet e dhna pr kontabilitetin
kan ndryshuar dhe evoluar n koh t ndryshme.Zhvillimet e kontabilitetit jan t
lidhura me zhvillimet q ka pasur shoqria n trsi. Ky zhvillim shprehet n rolin
q luan kontabiliteti n jetn e njsis ekonomike dhe n mnyrat e mjetet e
prpunimit t informacionit ekonomik e financiar q lidhen me to. Kshtu, n vitin
1940 kontabiliteti prkufizohej si arti i regjistrimit, klasifikimit e prmbledhjes n
nj mnyr kuptimplot e n vler monetare, i veprimeve q jan s paku pjesrisht
me karakter financiar dhe interpretimit t ktyre rezultateve. N vitin 1970 ky
prkufizim bhet dhe m i gjer dhe kontabiliteti si nj sistem informacioni sht
nj aktivitet shrbimi.Funksioni i tij sht t furnizoj me informacion sasior, s pari
me natyr financiare njsin ekonomike, me qllim q t bj zgjedhjet e duhura n
rrugt e ndryshme pr kryerien e nj veprimi n interes t saj
Ky prcaktim i kontabilitetit e v theksin m shum tek qllimi se sa tek procesi.
Ai thekson aktivitetin e vendimarrjes ekonomike m shum se sa procesin e
regjistrimit, klasifikimit dhe interpretimit kontabl. Ky prcaktim thekson rolin e vrtet
t kontabilitetit n kuptimin modern t tij. Sipas ktij prkufizimi, kontabiliteti, si nj
aktivitet shrbimi pr menaxhimin e informacionit kontabl, vendoset midis jets
ekonomike dhe atyre q marrin vendime pr drejtimin e saj. Pra, ai prfytyrohet
kshtu si nj mekanizm q punon duke patur si lnd t par t dhnat mbi
aktivitetin ekonomik e financiar t njsis ekonomike.Kto t dhna, t matura,t
kontrolluara,t regjistruara dhe t prpunuara,ai i ruan(ngurtson) dhe i v n
shrbimi t drejtimit t njsis ekonomike, duke ua komunikuar personave q marrin
vendime dhe jan t intetresuara pr to.
Veprimet
ekonomike
Dokumentet
Identifikimi
Vendime dhe
Matja
gjykime pr
Komunikimi i
informacionit
financiar
drejtuesit
ecurin e
aktivitetit