PENDIDIKAN

KESELAMATAN
PENYIMPANAN BAHAN
BAHAYA
(BAHAN KIMIA)
DISEDIAKAN OLEH : LOW YING YIN

PENSYARAH : PUAN DARINDA BINTI ASARI

 BAHAN BERBAHAYA
Bahan berbahaya adalah bahan-bahan yang pembuatan, pengolahan ,

pengangkutan, penyimpanan dan penggunaannya akan membebaskan

atau menghasilkan debu, kabus, wap, gas, serat atau radiasi.

Menyebabkan iritasi (kesakitan pada kulit), kebakaran, letupan, korosif

(menghakis), keracunan dan bahaya lain dalam jumlah yang

memungkinkan gangguan kesihatan bagi orang yang berhubungan

secara langsung dengan bahan tersebut atau menyebabkan kerosakan

pada barang-barang.
 KATEGORI BAHAN
BERBAHAYA
Bahan Kimia
Campuran bahan-bahan yang dibuat melalui kajian di

makmal yang membentuk cecair, gas atau pepejal.

Bahan Api
Termasuk bahan letupan dan bahan yang boleh

menyebabkan kebakaran.
 KESELAMATAN BAHAN KIMIA
Bahan kimia selamat jika dikendalikan dengan tertib dan

betul.
Bahan berbahaya mampu memberikan kesan buruk

kepada kesihatan dan keselamatan.

 KEMASUKAN BAHAN KIMIA KE DALAM TUBUH

Pernafasan
Paling mudah bagi bahan berbentuk gas, wap dan asap

Kesan kepada hidung, kerongkong, paru-paru

Cth amonia, HCl, NO2, bahan terampai dll.

Serapan / sentuhan kulit

Kerap terjadi

Pengendalian radas tercemar

Kesannya: kulit kering, terbakar

Tusukan
Jarang tapi tidak boleh diabaikan

Secara tidak sengaja melalui pecahan radas, objek tajam

Tertelan
Kewarasan larangan membawa makanan,

minuman,merokok dan bersolek dalam makmal

 KELENGKAPAN PELINDUNG DIRI (PPE)

Pekerja mestilah dilatih menggunakan PERSONAL

PROTECTIVE EQUIPMENT (PPE) yang betul dan

sesuai dengan tugasan.
Terdapat juga PPE yang memerlukan penyelenggaraan

dan perlu disimpan dengan kaedah yang betul.

Pekerja juga harus mengetahui batasan (limitations)

PPE.
Kelengkapan Pelindung Diri (PPE)
i. Baju makmal

ii. Sarung tangan

iii. Cermin mata keselamatan

iv. Dust/mist respirator

v. Kasut Keselamatan/ bertutup

 Pengelasan Bahan Kimia berdasarkan

(National Fire Protection Association) NFPA

1) Letupan - Explosive
2) Gas - Gases

3) Cecair mudah terbakar - Flammable Liquid

4) Pepejal mudah terbakar - Flammable Solid

5) Pengoksida & Peroksida Organik - Oxidiser

6) Bahan Beracun - Poison

7) Bahan Radioaktif - Radioactive

8) Menghakis - Corrosive

9) Lain-Lain - Miscellaneous
 Class 1 - Explosives
Dinitrophenol

Trinitrobenzene

Trinitrobenzoic acid
Class 2 - Gases
Class 3 - Flammable Liquid
Examples:
alcohols
acetone
Solvents

Flammable substances must be kept in a special cabinet.

Class 4 - Flammable Solids
Class 5 - Oxidizer and Organic Peroxides

Ammonium nitrate
Potassium chlorate
Potassium permanganate
Class 6 - Poisonous Materials

- Arsenic trioxide
- Mercury mixtures
- Phenol
Class 7 - Radioactive
materials
 Class 8 - Corrosive
Materials
Examples:
acids /alkali
bases (periodic table)
 PENGENDALIAN BAHAN KIMIA
Semak prosedur kerja :
Pemanasan

Elakkan penggunaan api secara terbuka.

Sebarang pemanasan tidak boleh ditinggalkan tanpa

pengawasan.
Jangan panaskan pelarut mudah terbakar dengan api terbuka

atau plat pemanas elektrik, gunakan rendaman air.

Elakkan sentuhan langsung, gunakan PPE yang betul.

Pengangkutan bahan kimia (asid), gunakan bekas

pengangkut.
 Right to know
You have the right to know the dangers of any chemical

you are working with.

Material Safety Data Sheets (MSDSs) contain a required

set of safety information and PPE required to work with

specific chemicals or mixtures.
 PENGENDALIAN SELAMAT

Dapatkan cara pengendalian yang betul dan selamat.

Maklumat diperoleh daripada:

Risalah Data Keselamatan Kimia (MSDS)

Label

Poster

Buku

Internet
RISALAH DATA KESELAMATAN KIMIA (MSDS)
Risalah yang dikeluarkan oleh pengeluar atau

pengimport.
Memberi maklumat pengguna.
 MAKLUMAT (PENERANGAN) DALAM MSDS
Pengenalpastian bahan (nama produk -biasa,

saintifik)
Penerangan sifat fizikal dan kimia takat didih, takat

lebur
Kelaskan sifat berbahaya mudah terbakar,meletup,

pengoksidaan
Maklumat mengenai bahaya terhadap kesihatan

menghakis, toksik
Tindakan sewaktu kecemasan
Pengesahan penerimaan bahan yang betul
MSDS - KEPENTINGAN

Sedar akan bahaya jika cadangan cara

pengendalian tidak dipatuhi

Mengenal tanda-tanda jika terlebih pendedahan

Pengendalian bahan berbahaya dengan betul

dan selamat
 Standard Operating Procedures (SOP)
Mesti mendapat kelulusan pihak pengurusan
Mesti mudah digunakan dan mudah dicapai

Semakan berkala SOP

Ujian / manual boleh juga ditambah dalam SOP

 PENGAMBILAN BAHAN KIMIA
DARI STOR

Rekod pengambilan bahan kimia

Bawa hanya satu botol besar pada satu masa jika

menggunakan tangan
Jangan biarkan botol bersentuhan jika pindah gunakan

troli
Jangan letak botol berisi bahan kimia yang berlainan di

atas satu troli yang sama

Gunakan tangga / lif khas jika ada (servis lif)
 PENYIMPANAN
Tuliskan DIdibuka
tarikh botol diterima dan MAKMAL
Senarai bahan kimia yang perlu dikemaskini secara

berkala.

Bahan kimia yang tidak diperlukan mesti disimpan di

dalam bilik stor atau dilupuskan jika perlu.

Jika bahan kimia diletakkan dalam peti sejuk, pastikan

peti sejuk mempunyai label

Pekerja mesti melabelkan setiap bahan kimia yang

diguna atau disimpan dalam makmal.

Simpan mengikut keserasian / jenis yang sama

Bahan mudah terbakar perlu disimpan dalam kabinet

yang bersesuaian.
Penyimpanan mestilah di tempat sejuk dan jauhkan

daripada sinar matahari

Bahan kimia perlu diletakkan dalam bekas bagi
menghalang pengaliran jika berlaku tumpahan
PELABELAN SEMULA BAHAN KIMIA

Peraturan 21, Peraturan-Peraturan Keselamatan

& Kesihatan Pekerjaan (Penggunaan Dan

Standard Pendedahan Bahan Kimia Berbahaya

Kepada Kesihatan)
 PELABELAN
Setiap bekas
(asal atau
sekunder) perlu
dilabelkan.

Pelabelan bekas yang baik dengan meletakkan

nama dan peratusan komposisi bahan kimia.
Pelabelan yang tidak baik, bocor di botol dan keretakan

botol
Sebarang botol / bekas bahan kimia yang mempunyai

pelabelan yang tidak jelas perlu dilupuskan bagi

mengelakkan kejadian yang tidak diingini
 PENYIMPANAN DI MAKMAL
Perkara yang TIDAK BOLEH dilakukan:

Jangan biarkan bahan kimia dalam kebuk asap untuk tempoh

yang lama.
Jangan simpan bahan kimia di meja bekerja

Jangan simpan bahan kimia di tempat yang sukar dicapai, di

tempat yang tinggi drpd aras dada / mata

Penggunaan peti sejuk biasa untuk penyimpanan bahan kimia

mudah terbakar mesti dielak.

Peti sejuk yang digunakan untuk menyimpan bahan kimia

tidak boleh sama sekali digunakan untuk menyimpan bahan

makanan
 Pengendalian Bahan Kimia di makmal
Elakkan pemanasan langsung dengan api terbuka.

Elakkan pemanasan bersama bahan pengoksidaan,atau

sebatian yang mudah teroksida, atau bahan yang mudah

terbakar.
Wap mestilah dikondensasi secekapnya supaya tiada

yang dapat bebas ke dalam makmal.

Elakkan sebarang geseran dan ketukan

Penggunaan haruslah pada kuantiti yang kecil.

Jangan hidu bahan kimia

Tidak dibenarkan merokok, minum, makan & bersolek

dalam makmal
Jangan gunakan air / ais dalam makmal untuk minuman

Bersihkan tumpahan kimia dengan segera

Sentiasa memakai PPE apabila mengendalikan bahan

kimia
 SEKIAN

TERIMA KASIH