PAKK3243

(KESIHATAN, KESELAMATAN DAN

PEMAKANAN DALAM PAKK)

PISMP PAKK JUN 2014

IPGK PM, MELAKA
 TAJUK 2
KESIHATAN KANAK-KANAK
KESEJAHTERAAN KANAK-KANAK
• Penjagaan aspek-aspek kesihatan kanak- kanak:
• Penjagaan gigi
• Bau badan
• Rambut
• Kuku
• Kulit
• Cara-cara penjagaan kesihatan kanak- kanak:
• Bayi
• Kanak-kanak taska
• Kanak-kanak Prasekolah
• Kanak-kanak sekolah rendah
• Faktor-faktor yang mempengaruhi kesihatan kanak-kanak;
• Sebelum lahir
• Semasa lahir
• Selepas lahir
PENJAGAAN ASPEK-ASPEK KESIHATAN
KANAK-KANAK
PENJAGAAN GIGI :
PENJAGAAN ASPEK-ASPEK KESIHATAN
KANAK-KANAK
PENJAGAAN GIGI :

Saiz berus gigi Ganti berus gigi Memeriksa gigi

yang sesuai setiap 3 bulan setiap 6 bulan

Kawalan
Ubat gigi yang
makanan yang
sesuai dengan
boleh
kanak-kanak
merosakkan gigi
PENJAGAAN ASPEK-ASPEK KESIHATAN
KANAK-KANAK
BAU BADAN :

Menggosok badan di
bahagian lipatan tubuh
Mandi badan
menggunakan Menyalin pakaian
sabun selepas mandi
PENJAGAAN ASPEK-ASPEK KESIHATAN
KANAK-KANAK
RAMBUT :

Membasuh rambut
menggunakan
Perlu disikat Gunakan ubat kutu
syampu yang
sesuai

Menggunakan
Mengikat rambut
minyak rambut
yang panjang
yang sesuai untuk
dengan kemas
kulit kepala
PENJAGAAN ASPEK-ASPEK KESIHATAN
KANAK-KANAK
MATA :
Menonton
televisyen
dalam jarak
yang
selamat

Mengamalkan
makanan yang
sihat seperti
lobak merah
dan bayam Tidak membaca
atau menonton
skrin bercahaya
dalam keadaan
gelap
PENJAGAAN ASPEK-ASPEK KESIHATAN
KANAK-KANAK
KUKU :
Memotong
kuku

Melarang
Tidak
kanak-kanak
menghisap jari
menghias kuku

Melarang
kanak-kanak
Tidak menggigit
bermain bahan-
kuku
bahan yang
kotor
PENJAGAAN ASPEK-ASPEK KESIHATAN
KANAK-KANAK
KULIT :

Menyediakan makanan
Gunakan losyen untuk bersumberkan vitamin
lembapkan kulit C seperti buah oren dan
mangga
CARA-CARA PENJAGAAN KESIHATAN
KANAK-KANAK
BAYI :

•Di bersihkan dan ditanam mengikut

Uri bayi syarat.

Memandikan
•Menyediakan baju, stokin, barut,
menggunakan minyak bayi sebelum memandikan.
air suam

Mengelap •Menggunakan tuala tebal dan

sehingga kering menyerap air.
CARA-CARA PENJAGAAN KESIHATAN
KANAK-KANAK
BAYI :

Menggunakan •Menyapu pada perut, belakang (badan, betis dan

tapak kaki)
minyak bayi •Menghilangkan kembung perut jika terjadi.

•Memakai barut dengan kemas dan tidak terlalu

ketat.
Pakaian •Peka dengan kulit bayi ketika memakai lampin
pakai buang.

•Sendawakan bayi setiap kali selepas menyusu.

Susu ibu •Mengelakkan sebarang minuman lain diberikan
kepada bayi selain susu.
CARA-CARA PENJAGAAN KESIHATAN
KANAK-KANAK
KANAK-KANAK TASKA :
Penerapan amalan
Memastikan kebersihan penjagaan kesihatan Menyediakan bilik khas
bangunan dan dalam rutin harian seperti pengasingan kanak-kanak
persekitaran sentiasa pemakanan seimbang, yang mempunyai penyakit
terjaga basuh tangan sebelum berjangkit.
dan selepas makan.

Premis perlu dibersihkan

serta dikuarantin
Penyaringan kanak-kanak
sekiranya didapati
pada setiap pagi.
terdapat penyebaran
penyakit berjangkit.
CARA-CARA PENJAGAAN KESIHATAN
KANAK-KANAK
KANAK-KANAK PRASEKOLAH DAN SEKOLAH RENDAH:

Pakej perkhidmatan kesihatan

Melalui perkhidmatan kesihatan
sekolah yang diberikan oleh
Kementerian Kesihatan Malaysia.
terbahagi kepada tiga :
Kanak-kanak menerima
1) Perkhidmatan kesihatan sekolah. pencegahan penyakit, saringan
2) Perkhidmatan pergigian sekolah. kesihatan, rawatan ringan dan
rujukan ke hospital atau klinik.
3) Perkhidmatan alam sekitar
sekolah

Mengemaskini buku rekod Pendedahan cara penjagaan

kesihatan murid dari semasa ke kesihatan melalui ceramah dan
semasa. pameran.
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI
KESIHATAN KANAK-KANAK
SEBELUM LAHIR :
Pemakanan

Kecederaan
semasa Emosi
mengandung

Penjagaan
kesihatan
ibu ketika
mengandung

Trauma Gaya hidup

disebabkan (merokok,
kemalangan alkohol)

Faktor umur
ibu
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI
KESIHATAN KANAK-KANAK
SEMASA LAHIR :

Ibu meninggal semasa

Kesilapan/kemalangan
bayi dilahirkan. Atau
ketika menggunakan
Bayi pramatang bayi meninggal semasa
alat perubatan . Contoh
dilahirkan (songsang,
: forcep/vacuum
terbelit tali pusat)
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI
KESIHATAN KANAK-KANAK
SELEPAS LAHIR :

Persekitaran
tercemar Pemakanan
menyebabkan bayi mengikut tahap
mudah dijangkiti umur.
penyakit.

Pemeriksaan berkala
di klinik kesihatan
Penggunaan ubat-
contohnya
ubatan.
pengambilan
suntikan vaksin.
PEMERHATIAN DAN PENILAIAN
KESIHATAN KANAK-KANAK
• Masalah yang mengganggu kesihatan kanak-kanak
• Obesiti
• Cacing
• Kutu rambut
• Kerosakan gigi
• Keracunan makanan dll.
KONSEP PEMERHATIAN
TAKRIF :

• Pemerhatian merupakan satu cara paling lama dan biasa digunakan serta
paling berkesan digunakan untuk menilai pertumbuhan, perkembangan, dan
juga pembelajaran kanak-kanak (Carolyn Seefeldt, 1990).
• Pemerhatian merupakan salah satu cara untuk menjalankan penilaian
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
OBESITI :

• Berlaku akibat daripada pengumpulan lemak di bahagian tubuh badan

sehingga menyebabkan pertambahan berat badan yang tidak normal untuk
sesuatu peringkat umur, jantina dan ketinggian.

• Punca / Faktor Obesiti :

• Pemilihan Makanan: Pemakanan tidak seimbang, pengambilan makanan
segera
• Gaya Hidup: Makan lewat malam, tiada aktiviti fizikal
• Kurang Kesedaran: Kekangan memilih dan menyediakan makanan sihat
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
OBESITI :

• Kesan Obesiti :
• Jangka Masa Pendek: Perkembangan akademik dan sosial yang lemah,
masalah pernafasan, asma
• Jangka Masa Panjang: Penyakit kronik seperti kanser dan penyakit
jantung

• Tindakan Ibu bapa :

• Membuat pemilihan makanan yang baik dan seimbang
• Penyediaan makanan secara sihat (kukus, panggang, bakar)
• Bantu anak kekal aktif
• Dapatkan informasi tentang gaya hidup sihat
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
CACING :

• Jangkitan parasit daripada spesies cacing jarum atau cacing benang yang
berwarna putih dan bersaiz antara 5-10 mm yang boleh hidup dalam darah,
usus atau organ tubuh

• Simptom cacing :
• Gatal pada hujung anus atau dubur • Susut berat badan
• Insomnia • Cirit birit
• Gusi dan hidung berdarah • Tanda kurang vitamin seperti pucat
• Kurang selera makan • Sakit kepala
• Perut kembung dan sakit • Hiperaktif
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
CACING :

• Cara jangkitan cacing :

• Perpindahan telur-telur cacing dari hujung kuku tangan ke mulut.
• Perpindahan telur-telur cacing dari dubur ke tangan dan seterusnya ke
mulut.

• Kesan jangkitan cacing :

• Masalah penghadaman
• Tumbesaran kanak-kanak terbantut
• Kurang daya tumpuan
• Jangkitan bakteria pada hujung dubur akibat luka kerana kerap
menggaru atau menggaru terlalu kuat
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
KUTU RAMBUT :

• Serangga parasite kecil, berwarna kelabu atau coklat dan tidak bersayap
yang menghisap darah dari kulit kepala manusia.

• Jangkitan kutu rambut :

• Memerlukan sentuhan dari kepala ke kepala untuk kutu merayap dari
satu kepala kepada yang lain kerana kutu tidak mempunyai sayap.
• Boleh berjangkit kepada pelbagai jenis rambut sama ada panjang atau
pendek, sering dibasuh atau jarang dibasuh.
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
KUTU RAMBUT :

• Simpton kutu rambut :

• Telur putih berkilat yang melekat ke rambut rapat ke kulit kepala,
selalunya di bahagian belakang telinga/ leher
• Kantung kosong yang putih berkilat agak jauh dari kulit kepala pada
rambut
• Kutu dewasa boleh kelihatan di kulit kepala/ rambut
• Ruam di belakang leher disebabkan iritasi dari najis kutu
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
KUTU RAMBUT :

• Menghapuskan kutu rambut :

• Rawatan Kimia: Racun kutu kepala yang boleh diperolehi dan dibeli
tanpa perskripsi doktor (malathion, jenama A-Lice)
• Menyikat Basah Rambut: Sikat gigi jarang untuk meleraikan rambut,
kemudian gunakan sikat gigi halus
• Cara Semulajadi: Syampu atau losyen dengan minyak pati (tea tree,
rosemary)
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
KEROSAKAN GIGI :

• Karies gigi kanak-kanak :

• Kerosakan gigi yang berlaku kepada kanak-kanak yang berumur di bawah
6 tahun yang melibatkan satu atau lebih batang gigi dan merupakan
proses pendemineralan asid terhadap gigi akibat kehadiran plak (tahi
gigi) dan air liur.

• Punca / Faktor karies gigi :

• Kekerapan pengambilan makanan atau minuman dengan kadar gula
tinggi
• Kurang/ tidak memberus gigi
• Teknik memberus gigi yang tidak menganggalkan plak
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
KEROSAKAN GIGI :

• Langkah pencegahan :
• Pengambilan makanan/ minuman rendah gula
• Berus gigi sekurang-kurangnya 2 kali sehari dengan ubat gigi berfluorida
guna teknik “Lift the Lip”
• Pemeriksaan gigi setiap 6 bulan

• Rawatan karies gigi :

• Rawatan cabutan
• Rawatan fluorida topikal
• Rawatan pengapan fisur
• Rawatan tampalan
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
KERACUNAN MAKANAN :

• Disebabkan oleh pengambilan makanan atau minuman yang tercemar

• Punca keracunan makanan :

• Agen Jangkitan seperti bakteria, virus dan parasit
• Agen Toksik seperti cendawan beracun dan racun serangga pada buah-
buahan atau sayur-sayuran
MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
KERACUNAN MAKANAN :

• Tanda keracunan makanan :

MASALAH YANG MENGGANGGU
KESIHATAN KANAK-KANAK
KERACUNAN MAKANAN :

• Rawat keracunan makanan :

• Rehat dan minum air secukupnya untuk cegah dehidrasi
• Elakkan makanan pepejal, berlemak dan berserat
• Rawatan antibiotik dan rehidrasi untuk menggantikan kehilangan air
yang banyak dari badan (keracunan di tahap serius)
PENYAKIT KRONIK
Punca / Faktor Penyakit Kronik
FAKTOR PERWARISAN:
penyakit keturunan yang diwarisi daripada ibu bapa seperti kencing manis,
hemofilia, muscular dystrophy, asma, dan alahan (Haskell & Barret,1989),
dan daya ketahanan yang rendah (mudah mendapat penyakit seperti
alahan, demam, penyakit kulit, dan selesema).

FAKTOR PERSEKITARAN:
amalan hidup harian seperti pemakanan (contoh: pemakanan tidak
seimbang), tempat tinggal (contoh: tempat tinggal yang kotor, dan udara
yang tercemar), kemalangan (menyebabkan kecederaan di bahagian otak)
dan sebagainya.
PENYAKIT KRONIK
ASMA :

• Penerangan :
• Satu keadaan seperti semput, penat, termengah-mengah dan mengeluarkan bunyi
‘wheezing’ ketika bernafas .
• Bunyi ini adalah diakibatkan oleh penyempitan saluran ‘bronkial’ yang menghalang
aliran udara keluar dan masuk ke paru-paru.
• Punca :
• Cuaca atau udara yang sejuk, aktiviti fizikal yang berlebihan, jangkitan di bahagian
organ pernafasan, alahan, serangan virus, habuk atau debu, bulu kucing.
• Ciri-ciri :
• Kanak-kanak yang berpenyakit asma mungkin kelihatan gementar, sensitif, dan mudah
terganggu.
• Muka mereka kelihatan biru (disebabkan oleh kurang oksigen), dan mereka perlu diber
pertolongan dan rawatan yang segera untuk pulih.
PENYAKIT KRONIK
ALAHAN :

• Penerangan :
• Alahan berkait rapat dengan sistem daya tahan (immune system) seseorang.
• Sistem daya tahan berfungsi untuk menyerang penceroboh seperti kuman untuk
mengekalkan kesihatan tubuh badan.
• Punca :
• Bagi seseorang kanak-kanak yang mempunyai alahan, sistem daya tahannya
menganggap sumber alahan (allergens) seperti debunga sebagai penceroboh yang
merosakkan, lalu bertindak balas dengan merembeskan sejenis bahan yang
menyebabkan tanda alahan seperti hidung berair, atau mata menjadi merah.
• Ciri-ciri :
• Alahan terhadap makanan seperti kacang, makan laut (con: udang), susu (terutamanya
susu lembu), kacang soya, telur, gandum.
PENYAKIT KRONIK
MUSCULAR DYSTROPHY (MD) :

• Penerangan :
• Sejenis penyakit genetik yang berpunca daripada kecacatan atau mutasi pada salah
satu gen yang mengakibatkan kerosakan pada serat (fibers) otot si pengidap.
• Otot yang rosak itu akan menjadi lemah sehingga individu yang berkenaan terpaksa
menggunakan kerusi roda untuk bergerak. Kemerosotan fungsi otot merupakan ciri
utama MD.
• Punca :
• Selalu jatuh.
• Sukar bangun daripada posisi duduk da baring.
• Mengalami masalah untuk berlari atau melompat.
• Gaya berjalan: berlenggang lenggok dan terkedek-kedek (waddling gait)
• Mempunyai anak betis yang besar.
• Mengalami masalah pembelajaran
PENYAKIT KRONIK
MUSCULAR DYSTROPHY (MD) :

• Kesan :
• kesukaran bernafas dan menelan.
• menjejas fungsi jantung dan organ-organ.

• Jenis MD:
• Becker muscular dystrophy
• Myotonic, juga dikenali sebagai Steinert's disease Fascioscapulohumeral (FSHD)
• Oculopharyngeal
• Limb-girdle
• Congenital MD (dapat dikesan sebelum mencapai usia 2 tahun)
PENYAKIT KRONIK
KENCING MANIS :

• Penerangan :
• Masalah kesihatan yang boleh berlaku pada kanak-kanak tanpa kira usia. Penyakit ini memberi
kesan terhadap penggunaan glukos/gula dalam sistem badan sebagai sumber tenaga.

• Punca :
• Hyperglucemia (gula berlebihan dalam badan)
• Hypoglycemia (badan kekurangan gula)

• Jenis :
• Type 1 Diabetes: Penyakit kencing manis yang tidak diketahui puncanya, dan tidak dapat
dielakkan. Kanak-kanak yang mengidap kencing manis jenis 1 berkemungkinan disebabkan oleh
faktor genetic atau jangkitan virus. Ia tidak berjangkit dan bukan disebabkan oleh pengambilan
gula yang banyak.
• Type 2 Diabetes: Penyakit kencing manis yang berbeza dan boleh dielakkan. Pankreas masih boleh
menghasilkan insulin tetapi badan tidak bertindak balas terhadap insulin secara langsung.
PENYAKIT KRONIK
DOWN SYNDROME :

• Penerangan :
• Satu jenis penyakit berkaitan dengan ketidaknormalan kromosom

• Punca :
• Penyebab DS adalah penambahan satu kromosom pada pasangan kromosom yang ke-
21 menyebabkan pengidapnya mempunyai 47 kromosom (orang yang normal
mempunyai 46 kromosom).

• Ciri-ciri :
• Mempunyai muka yang bulat, lidah yang tebal dan panjang dan terjelir, hidung yang
leper, dan mata condong ke atas.
• Kanak-kanak DS mempunyai masalah jantung (cardiovascular) yang boleh membawa
maut pada pertengahan umur.
• Mempunyai masalah pembelajaran kerana intelek yang rendah.
PENYAKIT KRONIK
HEMOFILIA (HEMOPHILIA) :

• Penerangan :
• Sejenis penyakit keturunan/genetik yang berkaitan dengan gangguan kromosom X (X-
linked genetic disorder) yang menyebabkan darah membeku dengan perlahan atau
tidak beku langsung.

• Punca :
• Dapat dikenal pasti semasa bayi lagi, iaitu ia mudah mengalami lebam atau
mengeluarkan darah yang banyak apabila luka.
• Tanda yang lain ialah sendi bayi sering bengkak terutama apabila ia terantuk atau jatuh
ketika merangkak atau berjalan (Kishealth).
PENYAKIT KRONIK
HEMOFILIA (HEMOPHILIA) :

• Kesan :
• mereka yang mengidap hemophilia cenderung mengalami pendarahan yang berlebihan
apabila luka.
• pendarahan dalaman, dan darah boleh meresap ke dalam sendi tulang, otot, tisu
lembut, dan organ dalaman secara perlahan-lahan.
• Kanak-kanak lelaki lebih kerap mengidap penyakit ini berbanding dengan kanak-kanak
perempuan kerana mereka hanya mempunyai satu kromosom X, dan mereka mewarisi
penyakit ini daripada kromosom X ibunya
PENYAKIT BERJANGKIT &
MENANGANI JANGKITAN PENYAKIT
• Jenis-jenis dan simptom
• Pemeriksaan
• Imunisasi
• Pencegahan
PENYAKIT KRONIK & MENANGANI
JANGKITAN PENYAKIT
PENYAKIT KRONIK & MENANGANI
JANGKITAN PENYAKIT
PENYAKIT KRONIK & MENANGANI
JANGKITAN PENYAKIT
KESIMPULAN

■ Kesihatan kanak-kanak perlu diutamakan bagi memastikan

perkembangan dan pertumbuhan tubuh badan yang sihat di samping
dapat menghindar diri kanak-kanak daripada penyakit serta
mengurangkan risiko jangkitan penyakit.
TERIMA KASIH
PENSYARAH :
1. PN NORMASURA HJ JANI
2. PN ZURAIDAH BAHARIN