KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO

(LINGUISTIC COMPETENCE)
 isinusulong ni Noam Chomsky
 kaalaman ng tao sa sistema o
estruktura ng kaniyang wika
na nagbubunsod ng paggamit
niya rito nang tama.
 kakambal nito ay ang
Pagpapamalas Lingguwistiko
 DELL HATHAWAY HYMES
isang linguwista at antropologo
“ hindi lamang dapat sinasaklaw
ng kasanayan ang pagiging tama
ng pagkakabuo ng mga
pangungusap, kundi ang pagiging
angkop ng mga ito, depende sa
sitwasyon.
Ang pangunahing layunin sa
pagtuturo ng wika ay magamit ng
wasto sa mga angkop na sitwasyon
upang maging maayos ang
komunikasyon, maipahatid ang
tamang mensahe, at magkaunawaan
ng lubos ang dalawang taong nag-
uusap.
 KAKAYAHANG
PANGKOMUNIKATIBO
 ang isang taong may kakayahan
sa wika ay dapat magtaglay ng
hindi lang ng kaalaman tungkol
dito kundi ng kahusayan,
kasanayan, at galing sa
paggamit ng wikang naaangkop
sa mga sitwasyong
pangkomunikatibo
 KAKAYAHANG
PANGKOMUNIKATIBO

SILID-ARALAN
ANG DAAN TUNGO SA
PAGLINANG NG
KAKAYAHANG
PANGKOMUNIKATIBO
NG MGA PILIPINO
 SILID-ARALAN

nangyayari ang pormal

na pagkatuto ng wika
 CANTAL-PAGKALINAWAN

 ang mahusay na klasrum

pangwika ay yaong may aktibong
interaksyon sa pagitan ng guro at
ng estudyante, at estudyante sa
kanyang kapwa estudyante.
 MODELO NG
KAKAYAHANG
KOMUNIKATIBO
KAKAYAHANG PANGGRAMATIKAL
 kaalaman sa kayarian ng
mga tunog, salita ,
pangungusap at
pagpapakahulugan ng
isang wika.
KAKAYAHANG PANGGRAMATIKAL
Canale at Swain
pag-unawa at paggamit sa
kasanayan sa ponolohiya ,
morpolohiya, sintaks, sematika,
at mga tuntuning pang-
ortograpiya.
 MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG
LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL

1. SINTAKS
--- pagsasama ng mga salita upang
makabuo ng pangungusap na may kahulugan.
 Estruktura ng pangungusap
 Tamang pagkakasunod-sunod ng mga salita
 Uri ng apangungusap ayon sa gamit (pasalaysay, patanong,
pautos, padamdam)
 Uri ng pangungusap ayon sa kayarian ( payak, tambalan,
hugnayan , langkapan)
 Pagpapalawak ng pangungusap
 MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG
LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL

2. MORPOLOHIYA
--- mahahalagang bahagi ng
salita tulad ng iba’t ibang bahagi ng
pananalita.
 iba’t ibang bahagi ng pananalita
 Prosesong derivational at inflectional
 Pagbubuo ng salita
 MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG
LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL

3. LEKSIKON
--- mga salita o bokabularyo
 pagkilala sa mga
*Content words* (pangngalan, pandiwa, pang-uri,
pang-abay)
*Function words* (panghalip, pangatnig, pang-
ukol, pang-angkop)
 Konotasyon at denotasyon
 Kolokasyon (pagtatambal ng salita at isa pang
subordinate na salita
 MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG
LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL

4. PONOLOHIYA o
PALATUNUGAN

 Segmental
—katinig,patinig, tunog
 Suprasegmental
—diin, intonasyon,hinto
 MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG
LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL

5.ORTOGRAPIYA
mga grafema
-- titik at di titik
Pantig at palapantigan
Tuldik
Mga bantas
 MGA DAPAT
ISAALANG-ALANG
SA EPEKTIBONG
KOMUNIKASYON
 SETTING
lugar o pook kung
saan nag-uusap o
nakikipagtalastasan ang
mga tao.
 PARTICIPANT

 mga taong
nakikipagtalastasan
 ENDS
mga layunin o pakay ng
pakikipagtalastasan
 ACT SEQUENCE
takbo ng usapan
 KEYS
tono ng
pakikipag-usap
INSTRUMENTALITIES
tsanel o midyum na
ginamit , pasalita man
o pasulat
 NORMS
 paksa ng usapan
 GENRE
 diskursong ginamit
kung, nagsasalaysay ,
nakikipagtalo, o
nangangatwiran
KAKAYAHANG SOSYOLINGGWISTIKO
pagsasaalang-alang ng isang
tao sa ugnayan niya sa mga
kausap , ang impormasayong
pinag-uusapan, at ang lugar ng
kanilang pinag-uusapan.
isinaalang-alang ang
kontekstong sosyal ng tao
URI NG KOMUNIKASYON
KOMUNIKASYON
akto ng pagpapahayag ng ideya o
kaisipan sa pamamagitan ng pasalita o
pasulat na paraan.
proseso ng pagpapadala at pagtanggap
ng mga mensahe sa pamamagitan ng mga
simbolikong cues na maaaring verbal o di
verbal,
URI NG KOMUNIKASYON
VERBAL
ginagamitan ng wika o salita at mga titik
na sumisimbolo sa kahulugan ng mensahe.
DI-VERBAL
ginagamitan ng mga kilos o galaw ng
katawan upang maiparating ang mensahe
sa kausap.
IBA’T IBANG PAG-AARAL
SA MGA ANYO NG DI
VERBAL NA
KOMUNIKASYON
 KINESIK (Kinesics)

pag-aaral ng
kilos at galaw ng
katawan
 EKSPRESYON NG
MUKHA (Pictics)
 pag-aaral sa
ekspresyon ng mukha
upang maunawaan ang
mensahe ng
tagapaghatid.
 GALAW NG MATA
(Oculesics)
 pag-aaral ng galaw
ng mata
 VOCALICS
 pag-aaral ng mga di
linggwistikong tunog na may
kaugnayan sa pagsasalita
 tinutukoy nito ang tono, lakas,
bilis, o bagal ng pananalitang
nagbibigay linaw sa verbal na
komunikasyon
PANDAMA O PAGHAWAK
(HAPTICS)

pag-aaral sa mga
paghawak o pandama sa
naghahatid ng mensahe.
 PROSEMIKA
(PROXEMICS)
pag-aaral ng komunikatibong
gamit ng espasyo, isang katawagang
binuo ng antropologong si Edward
T. Hall
tumutukoy sa layo ng kausap sa
kinakausap
 PROSEMIKA
(PROXEMICS)
URI
1. intimate- 0 hanggang 1.5 feet ang
distansya ang magkausap
2. personal- 1.5 hanggang 4 feet ang pagitan
ng magkausap.
3. social distance- 4 hanggang 12 feet ang
pagitan ng magkausap
4. public- 12 feet ang pagitan sa kausap
 CHRONEMICS
pag-aaral na tumutukoy
kung paanong ang oras ay
nakaapekto sa
komunikasyon
 KAKAYAHANG PRAGMATIK
 tumutukoy sa kahulugan ng
mensaheng sinasabi at di sinasabi
, batay sa ikinikilos ng taong
kausap
natutukoy ang kaugnayan ng
mga salita sa kanilang kahulugan,
batay sa paggamit at sa konteksto
 KAKAYAHANG ISTRATEDYIK
kakayahang magamit ang verbal
at di verbal na mga hudyat upang
maipabatid nang mas malinaw
ang mensahe at maiwasan o
maisaayos ang mga hindi
pagkakaunawaan o puwang sa
komunikasyon.
 KAKAYAHANG DISKORSAL
 pagkakaugnay ng
serye ng mga salita o
pangungusap na
bumubuo ng isang
makabuluhang teksto.
 ANIM NA PAMANTAYAN SA
PAGTATAYA NG KAKAYAHANG
KOMUNIKATIBO
 PAKIKIBAGAY
(ADAPTABILITY)
may kakayahang mabago ang pag-uugali at
layunin upang maisakatuparan ang pakikipag-
ugnayan
pagsali sa iba’t ibang interaksyong sosyal
 pagpapakita ng pagiging kalmado sa
pakikisalamuha sa iba
 kakayahang ipahayag ang kaalaman sa
pamamagitan ng wika
kakayahang magpatawa habang nakikisalamuha sa iba
PAMAMAHALA SA PAG-UUSAP
(Conversational Management)

 tumutukoy sa kakayahan
ng isang taong
pamahalaan ang pag-
uusap
PAGLAHOK SA PAG-UUSAP
(Conversational Involvement)
 may kakayahan ang isang taong gamitin
ang kaalaman tungkol sa anumang paksa sa
pakikisalamuha sa iba.
Kakayahang tumugon
Kakayahang makaramdam kung ano ang
tingin sa kanya ng ibang tao
Kakayahang makinig at magpokus sa kausap
 PAGKAPUKAW-DAMDAMIN
(EMPATHY)
 pagpapakita ng kakayahang
mailagay ang damdamin sa katauhan
ng iabang tao at pag-iisip ng
posibleng mangyari o maranasan
kung ikaw ay nasa kalagayan ng
isang tao o samahan.
 BISA (EFFECTIVENESS)

 tumutukoy sa dalawang
mahahalagang pamantayan upang
mataya ang kakayahang
pangkomunikatibo----- ang
pagtiyak kung epektibo ang
pakikipag-usap.
 KAANGKUPAN
(APPROPRIATENESS)

kaangkupan ng
paggamit ng wika
 INIHANDA NI
CIVIRAM BULAO