KARAPATANG PANTAO:

MGA KONSEPTO,
PRINSIPYO, OBLIGASYON
NG ESTADO AT PAGLABAG

Task Force Detainees of the

Philippines (TFDP)
Ano ang tao?

Ano ang esensya ng pagiging tao?

 ESENSYA NG TAO
• May mga batayang pangangailangan kailangang
matugunan, e.g. pagkain, damit, tirahan,
kalusugan, edukasyon, pahinga’t
rekriyasasyon, atbp.
• Rasyunal – may kakayahang mag-isip,
magtimbang ng mga bagay, magsuri’t gumawa
ng desisyon
• Kalayaan sa pag-iisip, pagkilos
• Sosyal na nilalang
 ESENSYA NG TAO
• DIGNIDAD NG TAO – Pundasyon ng karapatang
pantao

• Lahat ng tao ay ipinanganak na may dignidad.

Ang dignidad ng tao ay inherent at inborn, di
mahihiwalay sa kanya. Ang dignidad ng tao ay
ang kabuuan ng lahat ng karapatang pantao na
siyang nagtatakda ng pagiging buo ng tao.
 KARAPATANG PANTAO:
MODERNONG KONSEPTO
 Guarantee
 Entitlements or birthrights
 protective devices
 legal entitlements or legal claims
 Normative standards/guideposts
 Natural
 Social contract
 KARAPATANG PANTAO:
MODERNONG KONSEPTO
• Mga naggagarantiyang nabubuhay ang tao ng
marapat para sa tao at bilang rasyunal na
nilalang

• Entitlements o birthrights na dapat taglayin at

matamasa ng tao dahil siya ay tao; nagsisilbing
batayan o pundasyon sa buhay na may
dignidad
 KARAPATANG PANTAO:
MODERNONG KONSEPTO
• Mga protective devices na nabuo para
protektahan ang mga indibidwal laban sa
karahasan at pagpapabaya ng Estado

• Mga legal entitlements o legal na pag-angkin

(legal claims) na taglay ng mga indibidwal ---
dahil sa kanilang pagiging TAO --- laban sa
Estado
 KARAPATANG PANTAO:
MODERNONG KONSEPTO
• Natural dahil bawat tao ay nagmamay-ari nito
at di nakabatay sa partikular na sistema ng
batas, relihiyon o pulitika

• Mga normative standards/guideposts na dapat

gumabay sa mga Estado sa pagtrato’t
pakikipag-ugnayan sa kanilang mamamayan;
tumutukoy sa ugnayan / relasyon sa pagitan ng
Estado at mamamayan
 KARAPATANG PANTAO:
MODERNONG KONSEPTO

• Tumatayong kontrata sa pagitan ng

mamamayan at Estado, na nagbibigay ng
sosyal na karakter sa karapatang pantao.
 KARAPATANG PANTAO:
MODERNONG KONSEPTO

2 Katangian ng Komitment ng mga Partidong sa KP

• RIGHTS HOLDERS

• DUTY BEARERS
 RELASYON NG RH AT DB

Rights Holders Duty Bearers

Pag-angkon sa OBLIGASYON
Pagrespeto
Katungod sa KP Pagprotekta
Pagpatuman
 KARAPATANG PANTAO:
PRINSIPYO
• Universal
• Inalienable
• Interdependent
• Indivisible
• Equal and non-discriminatory
• Accountability
• Participatory
 KARAPATANG PANTAO:
PRINSIPYO
Universility (Universality – equality at walang
diskriminsasyon), Malangkubon

Lahat ng KP ay taglay-taglay ng bawat tao na

walang pagsasaalang-alang sa kasarian, edad,
pang-ekonomikong katayuan, etnisidad,
relihiyon, atbp.

Bawat tao ay entitled sa mga parehong

karapatan.
 KARAPATANG PANTAO:
PRINSIPYO
Inalienable – Dili mawala/makanunayon

Lahat ng tao ay ipinanganak na may parehong

KP (natural)

Hindi maaalis, mawawala, masusurender ang

KP kahit ano pa ang ginagawa ng tao o kahit
sino pa siya.
 KARAPATANG PANTAO:
PRINSIPYO
Indivisibility (Tibuok, dili matunga-tunga)

Lahat ng KP – sibil, pulitikal, sosyal, ekonomiko, kultural

– ay pantay-pantay, magkakasinghalaga
Walang hierarchy ng karapatan; walang KP mas
mahalaga kaysa sa iba
Mga entitlements sa kabuuan ng mga bagay na
kailangang taglayin/angkinin para maging TAO at
samakatwid, hindi nahahati sa mga bahagi.
 KARAPATANG PANTAO:
PRINSIPYO
Interrelatedness at Interdependence
(managkauban/managsama)

Mga KP ay mutually dependent at magkakaugnay

sa bawat isa; may reciprocal na relasyon ang mga
KP sa puntong ang pagtamasa ng isang karapatan,
kadalasan ay nakasalalay sa pagtamasa ng ibang
karapatan; ang paglabag sa isang karapatan,
kadalasan ay humahantong sa paglabag ng iba
pang karapatan.
 KARAPATANG PANTAO:
PRINSIPYO
Accountability (Tulubagon, Obligasyon)

Ang Estado bilang Duty-Bearer ay may

obligasyong patungkol sa KP

Ang Estado ay may tungkuling tupadin ang

kanyang mga obligasyon sa KP
 KARAPATANG PANTAO:
PRINSIPYO
Participation (Partisipasyon)

Pagkilala sa halaga ng aktibo, malaya’t

makabuluhang partisipasyon ng mga rights-
holders o mamamayan sa pag-angkin ng
kanilang mga KP na hahantong sa kanilang
empowerment.
 LEGAL NA BATAYAN NG KP:
INTERNASYUNAL

1. International Bill of Human Rights (IBHR) –

binubuo ng mga sumusunod:

Universal Declaration of Human Rights (UDHR), December

10, 1948
• Unang dokumento noong dekada 20 na nag-
internationalize sa KP
• Tinuturing ng mga nasyon bilang batayang minimum na
istandard kung paano dapat itrato ng mga gobyerno ang
kanilang mga mamamayan.
 CORE INTERNATIONAL
HUMAN RIGHTS INTRUMENTS
 LEGAL NA BATAYAN NG KP:
NASYUNAL
1987 Konstitusyon ng Pilipinas
Nasyunal/Domestik na Batas
Labor Code
RA 8371: Indigenous People’s Rights Act of 1997
RA 7160: The Local Government Code of the
Philippines of 1991
RA 9710: Magna Carta of Women
 KATEGORYA NG KP
Ayon sa Tumatanggap/Umaangkin
1. Individual Rights
- Karapatang taglay ng bawat indibidwal tulad ng
karapatan sa buhay, edukasyon, kalusugan, bumoto,
kalayaan sa ekspresyon, sa tortyur, karapatan sa mabilis
na paglilitis, atbp.
2. Collective Rights
- Kilala rin bilang karapatan ng mamamayan (people’s
rights or solidarity rights) na tinatamasa ng mga grupo ng
tao o kapag nakapaloob sa grupo
 KATANGIAN/ANTAS NG
OBLIGASYON NG ESTADO

3 kategorya ng Obligasyon ng Estado sa KP

Obligation to Respect
• Hindi pagsasagawa ng anumang aksyong
lumalabag sa integridad ng indibidwal o ng
kanyang kalayaan sa pagkilos
• Pigilan ang pagsagka sa pagtamasa ng
karapatan
 KATANGIAN/ANTAS NG
OBLIGASYON NG ESTADO

Obligation to Protect

Hadlangan ang ibang tao, grupo o ikatlong partido

tulad ng mga TNC, pribadong korporasyon, sa paglabag
sa integridad, kalayaan sa pagkilos o iba pang KP ng
indibidwal
Hal. Pagbabawal sa mga kumpanya ng pagmimina sa
pagwasak ng lupaing ninuno; pagkilos para mapigil ang
summary executions ng mga aktibista, taong media;
pagpigil sa mga hired goons ng haciendero sa
pagpapaalis sa mga magsasaka; proteksyon sa mga
bata laban sa pornograpiya, trafficking
 KATANGIAN/ANTAS NG
OBLIGASYON NG ESTADO

Obligation to Fulfill
• Nangangailangan ng pagkilos (lehislatibo,
administratibo, budgetary, judicial at iba pang
hakbanging tungo sa buong realisasyon ng
karapatan
• Hal. Pagbuo ng mga batas at patakaran,
paglaan ng pundo at resources para sa mga
programa’t serbisyo ng gobyerno
 PAGLABAG SA KP: AKSYON NG
ESTADO

1. Omission – hindi pagkilos o di pagpigil ng

Estado sa isang sitwasyong nangangailangan
ng aksyon para marespeto, maprotektahan o
maitaguyod ang KP ng mamamayan; hindi
pagbuo ng mga batas para maprotektahan
ang KP
 Hal. Hindi pagkilos laban sa sex trafficking
ng kababaihan at bata, laban sa ilegal na
pagtotroso, pagtapon ng mga industrial
wastes o mine tailings sa mga katawan ng
tubig
 PAGLABAG SA KP: AKSYON NG
ESTADO

2. Commission/Breach – anumang aksyon ng

gobyernong lumalabag sa anumang covenant o
instrumento sa KP na niratipika ng Senado

• Hal. Pagrekrut ng CAFGU/AFP ng mga bata sa

hukbo, paghalo ng mga batang/menor de edad
na lumabag sa batas sa mga matatandang
bilanggo, militarisasyon sa mga komunidad ng
pagmimina, paggamit ng tortyur ng militar sa
detenido/bilanggo
 PAGLABAG SA KP: AKSYON NG
ESTADO

• Arbitrary Derogation – paglabag sanhi ng

arbitraryong suspensyon ng kalayaan, hal.
Emergency rule, martial law, authoritarian
regime/state)
DAGHANG SALAMAT