Sistemet e Informacionit ne Organizata

Kapitulli 2
 Principet dhe Objektivat

• Perdorimi i SI per t’i shtuar vlere eshte e lidhur

ngushte me strukturen e organizates, kulturen,
dhe ndryshimet.

– Identifikimi i proçeseve me vlere te shtuar ne zinxhirin e

furnizimit si dhe pershkrimi i rolit te SI ne te.
– Dhenia e nje percaktimi te sakte te termave te struktures
organizacionale, kultures dhe ndryshimeve si dhe
diskutimi se si ato ndikojne ne implementimin e SI.
 Vazhdim...
• Meqenese SI jane shume te rendesishme, bizneset
kane nevoje qe sistemet komplet te rinj ose te
permiresuar te ndihmojne me kosto me te uleta, ne
rritjen e fitimit, ne permiresimin e sherbimeve ose ne
arritjen e nje avantazhi konkurues.

– Identifikimi i disa strategjive qe çojne ne uljen e kostove dhe

permiresimin e sherbimeve.
– Percaktimi i termit avantazh konkurues dhe diskutimi se si
organizatat perdorin SI per te arritur nje avantazh te tille.
– Diskutimi si organizatat justifikojne nevojen per sisteme
informacioni.
 Vazhdim

• Personeli i Information Systems eshte çelesi i

“çkyçjes” se potencialeve te çdo sistemi te ri apo
te modifikuar.

– Percaktimi i tipeve te roleve, funksioneve dhe

karrierave qe lidhen me information systems.
Organizatat & Sistemet e Informacionit

Modeli i pergjithshem i nje organizate

SI mbeshtesin dhe punojne ne te gjitha pjeset
e nje organizate. Inputet e nensistemeve vijne
nga burime te brendshme dhe te jashtme. Por
para se te hyje ne nensistem, e dhena eshte e
jashtme. Kur hyn ne nensistem, data behet e
brendeshme. Outpute jane sherbimet dhe
mallrat, te cilat jane outpute te nensistemeve te
jashtem apo te brendshem.
 Ndermarrja si nje sistem
Ndermarrja eshte nje bashkesi njerezish dhe burimesh te
tjera qe kane per qellim arritjen e disa objektivave te caktuara.
 Value chain
• Koncepti i “value chain” ose zinxhiri i vleres Porter, 1985
• Value chain - nje varg aktivitetesh:
– Lëndët e para
– Logjistika e brendeshme
– Depo/magazina
– Prodhimi
– Ruajtja
– Logjistika e jashtme
– Marketing/Shitje
– Sherbim klienti
 Vazhdim

Zinxhiri i Vleres ne nje kompani prodhimi

Menaxhimi i lendeve te para, logjistikes se brendeshme, dhe depove e magazinave
eshte quajtur “up-stream management”. Menaxhimi i ruajtjes se produkteve te
perfunduara, logjistika e jashtme, marketingu, shitja dhe sherbimet ndaj klientit eshte
quajtur “down-stream management”.
 Struktura e Organizates

• Nen-njesite organizacionale dhe relacionet e tyre

brenda tere organizates
• Kategorite e struktures organizacionale :
– Tradicionale
– Projekt
– Ekip
– Multidimensional
– Virtual
 Vazhdim

• Organizata - një bashkësi formale njerëzish dhe

burimesh të tjera që synojnë arritjen e një tërësie
qëllimesh (L & L)
• Një organizate - një sistem ??
– Input
– Përpunim (transformim produkti)
– Output
 Struktura Organizacionale Tradicionale
Vendim-marrja
e larte Manaxhimi
Strategjik

Manaxhimi
Taktik

Manaxhimi
Operacional

e ulet
Autoritetet Objektivat e Veçoria e Punonjesit Jo-Manaxherial
Vendore organizates problemeve MKT PRODHIM FIN TE TJERA
 Vazhdim...

Manaxher i
Pergjithshem

Nivel Drejtorie Inxhiniering Prodhim Shitje Marketing Administrate

Nivel Divizioni

Nivel Departamenti

Nivel Seksioni Pergjegjesi Funksionale

 Vazhdim

Pozicioni i
Stafit Keshilli Presidenti

Zv. Presidenti Zv. Presidenti Zv. Presidenti Zv. Presidenti Zv. Presidenti
SI
Finance Marketing Prodhim MBNJ

Pozicionet e Supervizori Supervizori

Linjes
 Struktura Organizacionale Projekt

• E qenderzuar ne produktet dhe sherbimet madhore

• Ekipe projekt te perkohshem
 Vazhdim...

Manaxheri
Divizionit

Departamenti Departamenti Departamenti

X Y Z

Drejtuesit e projektit Drejtuesit e Projektit Drejtues. Projek.

Nivel Seksioni Nivel Seksioni Nivel Seksioni

 Vazhdim

Presidenti
(kompani veshjesh
per femije)

Zv. Pres. Zv. Pres. Zv. Pres.

Lojra per femije Veshje per femije Aksesore per femije

Fin Mkt Pr Shit Fin Mkt Pr Shit Fin Mkt Pr Shit

 Struktura Organizacionale Ekip

• Ekip i perkohshem ose permanent

• Work group (grupe pune)
• Madhesite variojne
 Struktura Organizacionale Multidimensionale
• Mund te inkorporojne shume struktura ne te njejten kohe

• Dizavantazhi:
- shume linja te autoritetit
 Vazhdim...

Manaxheri
Pergjithsh.

Inxhinjeringu Operacionet Financa Te tjera

Pergjegjesi Funksionale

Mnxh.Projekti Pergjegjesi per projektin

X

Mnxh.Projekti
Y
Mnxh.Projekti
Z

19
Struktura me nje Drejtor te Manaxhimit te Projekteve

Drejtori Pergjithsh.

Drejtori: Drejtori: Drejtori: Drejtori:

Mnxh.Projektit. Inxhinjeringut Prodhimit Finance/Admin.

Mnxh.Projekt X

Mnxh.Projekt Y

Mnxh.Projekt Z
20
 Vazhdim

Zv. Pres. Zv. Presidenti Zv. Presidenti

Marketingu Prodhimi Finance

Botimi librave per Grupi Grupi Prodhimit Grupi Finance

shkolle fillore Marketingut
Botimi librave per Grupi Grupi Prodhimit Grupi Finance
shkolle te mesme Marketingut

Botimi librave per Grupi Grupi Prodhimit Grupi Finance

shkolle te larte Marketingut
 Struktura Organizacionale Virtuale

• Ka njesi biznesi ne zona te shperndara gjeografike

• Njerezit mund te mos takohen me njeri tjetrin (balle per balle)
• Mund te jete e perkohshme ose permanente
Kultura dhe Ndryshimet Organizacionale
 Kultura Organizacionale

• Ndahen konsideratat, vlerat dhe hipotezat ne nje organizate

• Influencojne sistemet e informacionit
 Ndryshimet Organizacionale

Nje model Ndryshimi i nje organizate

 Reengineering
Reengineering perfshin riprojektimin
radikal te proçeseve te biznesit, Riprojektimi i
proçeseve te biznesit
strukturen organizacionale, sistemet e
informacionit dhe vlerat e organizates

Ndryshime ne vlerat e
Ndryshime ne strukturen e
organizates
organizates

Ndryshime ne sistemet e
informacionit
 Permiresimi i vazhdueshem

• Shikimi ne menyre te vazhdueshme per te gjetur

rruge per permiresime te proçeseve te biznesit
• Perfitimet:
- Rrit besueshmerine e klienteles
- Zvogelon pakenaqesine e klienteles
- Zvogelon mundesine per konkurence nga te tjeret
 Difuzioni, Infuzioni dhe Pranimi i Teknologjise
• Technology diffusion
Mase e zgjerimit te perdorimit te teknologjise
• Technology infusion
Thellesia ne te cilen teknologjia deperton ne nje departament
• Technology Acceptance Model (TAM)
• Specifikon faktoret qe çojne ne nje perdorim te larte te
teknologjise
 Total Quality Management (TQM)

• Cilesia: aftesia e nje produkti apo sherbimi qe te

perkoje ose te tejkaloje me ate ç’ka pret klienti

• TQM: metoda dhe teknika qe perdoren per te

arritur cilesine ne te gjithe organizaten
 Outsourcing and Downsizing

• Outsourcing: kontraktimi i profesionisteve jashte organizates

• Downsizing: zvogelimi i numrit te punonjesve

 Avantazhi Kompetitiv

• Pese forcat qe motivojne firmat per te arritur ne

avantazh kompetitiv
– rivaliteti midis konkurenteve egzistues,
– rreziku i futjeve të reja,
– rreziku i produkteve dhe sherbimeve alternative,
– fuqia e blerjes nga ana e blerësve nepermjet marreveshjeve,
– fuqia e furnitoreve nepermjet marreveshjeve
 Planifikimi Strategjik per Avantazhi Konkurues
• Ndryshimi i struktures se industrise
• Krijimi i produkteve ose sherbimeve te reja
• Permiresimi i produkteve ose sherbimeve egzistuese
• Perdorimi i sistemeve te informacionit per planifikim strategjik
Sistemet e Informacionit bazuar ne Performance

Tre fazat ne perdorimin e SI ne

biznes :
1. Reduktimi i Kostove dhe Produktiviteti

2. Avantazhi Konkurues

3. Menaxhim i Bazuar ne Performance

 1. Produktiviteti

• Masa e output-it te arritur pjestuar me input-in e

kerkuar

• Sa me i madh te jete output-i per nje nivel te

dhene te input-it aq me i madh produktiviteti

• Produktiviteti = (Output/Input) x 100

Kthimi i investimeve dhe Vlera e Information Systems
• Rritja e fitimit
• Ndarja e tregut
• Njohja dhe satisfaksioni i klienteles
• Total cost of ownership (TCO) - kostoja totale e pajisjeve
 Justifikimi i SI
(Perfitimet nga SI)
• Te sigurohemi qe sistemi mbeshtet nevojat e biznesit
• Vleresimi i riskut
• Identifikimi i benefiteve
Vazhdim
 Rolet, Funksionet dhe Karrierat ne
Departamentin e Information Systems

• Operacionet - fokusohen ne efiçencen e informacionit

• Zhvillimi i Sistemeve - fokusohet ne zhvillimin e nje
projekti te caktuar si dhe ne mirembajtjen dhe rishikimin e tyre
• Suporti - ju ofron asistence perdoruesve
Tre pergjegjesite kryesore te Sistemeve te Informacionit

CEO Zona të
tjera
funksionale
CIO

Operacionet Zhvillimet e Suporti Njësi

Sistemeve shërbimi
informacioni

Operacionet në Projektim Aministrim

kompjuter dhe analizë të dhënash
sistemi
Data Entry
Qëndër
Programim Informacioni
Operacionet
LAN Teknologjia e
Zhvillim Informacionit
Web
Operacionet Administrim
Web Web
 Titujt dhe Funksionet tipike te Sistemeve te Informacionit

• Chief Information Officer (CIO) – zgjedh pajisjet dhe

personelin e departamentit te SI per te ndihmuar organizaten te
arrije objektivat e saj

• Administratoret e LAN ndertojne dhe menaxhojne rrjetat e

hardware-ve, software-ve, si dhe proçeset e sigurise
 Titujt dhe Funksionet tipike te SI

• Karrierat ne Internet
– Strategjiste
– Programuese
– Operatoret e Website
– Chief Internet Officer

• Firmat konsultuese
 Permbledhje
• Proçeset me vlere te shtuar rrisin kombinimin e inputeve ne
menyre qe ato te bejne outpute finale

• Proçesi e reengineering ne nje biznes perfshin ridizenjimin

radikal te proçeseve te biznesi, strukturen organizacionale si
dhe sistemet e informacionit

• Personeli i sistemeve te informacionit zakonisht punon ne

departamentin e sistemeve te informacionit, i cili perbehet nga
nje chief information officer, analistet e sistemit dhe
programistet
FALEMINDERIT

FUND