ЕКОЛОГИЈА

• ЕКОЛОГИЈАТА ГИ
ПРОУЧУВА ОДНОСИТЕ
МЕЃУ ЖИВИТЕ
ОРГАНИЗМИ, НИВНОТО
ДЕЈСТВО НА СРЕДИНАТА
ВО КОЈА ЖИВЕАТ, КАКО И
ВЛИЈАНИЕТО НА
СРЕДИНАТА ВРЗ НИВ
 НИВОА НА ЕКОЛОШКА
ИНТЕГРАЦИЈА
НЕЖИВАТА ПРИРОДА на Земјата е
организирана во вид на две животни
средини
а) водна, претставена со две животни
области
-област на светски мориња
-област на копнени води
б) копнена (воздушна), составена од
единици : биотопи
 ЖИВАТА ПРИРОДА Е ХИЕРАРХИСКИ
ОРГАНИЗИРАНА во еколошки единици
или нивоа на еколошка интеграција

• КЛЕТКА -е основна градбена единица на живата

материја, а
• ЕДИНКА (ИНДИВИДУА) е основен еколошки
биотички систем
• ПОПУЛАЦИЈА е група единки од ист вид, кои во
исто време населуваат определен простор
• БИОЦЕНОЗА( ЖИВОТНА ЗАЕДНИЦА) е
биотички систем кој ги обединува сите популации
од различни видови
• фитоценоза - растителна заедница
• зооценоза - животинска заедница
 ЕКОСИСТЕМ - е интеграција на неживата
компонента-БИОТОП-и живата компонента -
БИОЦЕНОЗА

• БИОТОП - е единица на животен

простор со изедначени услови за
живот
• БИОМ - е составен од комплекси
екосистеми, меѓу кои еден е доминантен
( тундра, тајга, степа, пустина, океан,
прашума...)
• БИОСФЕРА - е највисок степен на
еколшка интеграција - жива обвивка на
Земјата и навлегува во сите сфери
 ЕКОЛОШКИ ФАКТОРИ
• АБИОТИЧКИ • БИОТИЧКИ
ФАКТОРИ-имаат ФАКТОРИ-ги
потекло од вклучуваат сите
заемни дејства меѓу
неживата средина
живите организми
на организмот
• КОНКУРЕНЦИЈА
• ТЕМПЕРАТУРА
• ПРЕДАТОРСТВО
• СВЕТЛИНА
• СИМБИОЗА - МУТУАЛИЗАМ
• ВОДА, ВЛАЖНОСТ НА
• -
ВОЗДУХОТ, ВОДНИ
ПАРАЗИТИЗАМ
ТАЛОЗИ
• -
• ПОЧВА
КОМЕНСАЛИЗАМ
• АТМОСФЕРА
• антропогени фактори
КЛИМАТСКИ ФАКТОРИ
• ТЕМПЕРАТУРА
• ВОДНИ ТАЛОЗИ И ВЛАЖНОСТ
• СВЕТЛИНА
• ВЕТЕР
• ВОЗДУШЕН ПРИТИСОК (ВОДЕН
- длабочина)
 ПОЧВЕНИ ( ЕДАФСКИ)
ФАКТОРИ се комплекс од
физичките, хемиските и
климатските особености на
почвата која ја населуваат
организмите
• ПОЧВАТА ПРЕТСТАВУВА РАСИТНЕТА
КАРПА ИЗМЕШАНА (неоргански дел)
СО РАЗЛОЖЕНИ ОТПАДОЦИ ОД
РАСТЕНИЈА И ЖИВОТНИ (органски
дел) НА КОЈА РАСТАТ РАСТЕНИЈАТА.
 ЕКОЛОШКА ВАЛЕНЦА
• ГРАНИЦИТЕ НА ДЕЈСТВО НА ЕДЕН
ЕКОЛОШКИ ФАКТОР ВО КОЈ Е
МОЖЕН ОПСТАНОКОТ НА НА ЕДЕН
ВИД
• КАРДИНАЛНИ ТОЧКИ НА ФАКТОРОТ СЕ
МАКСИМАЛНИТЕ ВРЕДНОСТИ НА
ФАКТОРОТ КОИ ОРГАНИЗМОТ МОЖЕ ДА
ГИ ПОДНЕСЕ
• ПЕСИМАЛНИТЕ ВРЕДНОСТИ НА
ЕКОФАКТОРОТ СЕ ПОД ВРЕДНОСТИТЕ
НА МИНИМУМОТ И НАД МАКСИМУМОТ
ВО КОИ ВИДОТ НЕ ПРЕЖИВУВА
ОПТИМАЛНАТА КАРДИНАЛНА
ТОЧКА (ОПТИМУМ) е
вредноста на најповолното
дејство на екофакторот врз
видот
• СТЕНОВАЛЕНТНИ се видовите
со кои имаат тесна еколошка
валенца за еден фактор
( пр.стенотермни)
• ЕУРИВАЛЕНТНИ се видовите
кои имаат широка еколошка
валенца за еден фактор( пр.
еуритермни)
 ОГРАНИЧУВАЧКИ ФАКТОР
е еколошки фактор кој има
песимални вредности

• ЕКОЛОШКИ СПЕКТАР на видот е

комбинација на еколошките
валенци на сите екофактори
кои дејствуваат врз еден вид
 Синџири на исхрана
Синџирот на исхрана ја покажува поврзаноста на сите живи организми во
однос на исхраната. Живите организми претставуваат алки-членови во
синџирите на исхрана и меѓусебно се поврзани со стрелки кои покажуваат
како енергијата минува од еден на друг член во синџирот. Поврзаноста на
организмите во однос на исхраната претставува еден од бројните
биотички фактори во еден екосистем.
Секој синџир на исхрана започнува со организам- продуцент
произведувач(растение кое има автотрофен начин на исхрана),потоа
следува потрошувач- консумент од прв ред-растенојаден потрошувач-
хербивор,потрошувач од втор ред(месојаден потрошувач-карнивор).
Сите потрошувачи имаат хетеротрофен начин на исхрана.
Разложувачите- редуцентите се хетеротрофни сапрофити.
.1.трева 2 скакулец 3. жаба 4. змија 5. орел

Почетен член завршен член

Произведувач

Два или повеќе заемно поврзани синџири на

исхрана формираат мрежа на исхрана
Мрежи на исхрана