სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

ბიზნესისა და სოციალურ მეცნიერებათა ფაკულტეტი

საბაკალავრო ნაშრომი შესრულებული ფინანსებში ბიზნესის ადმინისტრირების ბაკალავრის

აკადემიური ხარისხის მოსაპოვებლად

მცირე და საშუალო ბიზნესის დაფინანსების

შესაძლებლობები საქართველოში

ხელმძღვანელი: ას. პროფესორი – ნინო ხარებავა

სტუდენტი: ივანე ფოჩხუა

თბილისი
2019
 სარჩევი
 თავი 1. მცირე და საშუალო ბიზნესის დაფინანსების თეორიულ-
მეთოდოლოგიური საფუძვლები
 მცირე და საშუალო ბიზნესის არსი და მნიშვნელობა
 მცირე და საშუალო ბიზნესის დაფინანსების მოდელები და მექანიზმები
 მცირე და საშუალო ბიზნესის დაფინანსების უცხოური გამოცდილება
 თავი 2. მცირე და საშუალო ბიზნესის განვითარების ტენდეციები
საქართველოში
 მცირე და საშუალო ბიზნესის ორგანიზაციულ-სამართლებრივი გარემო
საქართველოში
 მცირე და საშუალო ბიზნესის დაფინანსება განვითარების
მიმართულებები საქართველოში.
 დასკვნა
საკითხის აქტუალობა

 ამჟამინდელი ვითარების შესწავლა და ასახვა;

 მცირე და საშუალო სამეწარმეო სფეროს პრობლემების იდენტიფიცირება;

 არსებული მიმრთულებით რეკომენდაციების შემუშავება;

 საკითხის კომპლექსური გააზრება;

 მცირე და საშუალო ბიზნესის განვითარების ტენდეციების გაანალიზება;

 კვლევის მიზნები და ამოცანები

 კვლევის მთავარი მიზანია: საქართველოში მცირე და საშუალო ბიზნესის

დაფინანსების შესწავლა, მცირე და საშუალო საწარმოთა ფუნქციონირების
შესწავლა და მათი ფორმირებისა და განვითარების ეფექტური
მიმართულებების შემუშავება.
 ნაშრომის ძირითადი ამოცანებია:
o მცირე და საშუალო ბიზნესის განვითარების ეტაპების დადგენა და მათი
თავისებურებების გამოვლენა.
o მცირე და საშუალო ბიზნესის განვითარების შესაძლებლობებისა და
ძირითადი მახასიათებლების შემუშავება ახლო და უახლეს პერსპექტივაში.
o მცირე და საშუალო ბიზნესის სახელმწიფო მხარდაჭერის თანამედროვე
ფორმებისა და მეთოდების თეორიული ასპექტების შესწავლა. მცირე
ბიზნესის სახელმწიფო მხარდაჭერის სისტემის კონცეფციის შემუშავების
მცდელობა.
მცირე და საშუალო ბიზნესის არსი და
მნიშვნელობა
 ბიზნესი ეს არის სამეურნეო საქმიანობა და ზოგადად საქმიანი ურთიერთობა მის
მონაწილეებს შორის, რომელთა მიზანია ეკონომიკური სარგებლის მიღება
მოგების ან სხვა ფორმით.

 ამერიკული გაგებით ბიზნესი არის საქმის წარმოების სისტემა, ადამიანისათვის

საჭირო პროდუქციის შექმნა, მუშაობა, მომხმარებლის მოთხოვნილებების
დაკმაყოფილების წყარო და ბოლოს და ბოლოს ის, თუ როგორ ცხოვრობენ
ადამიანები.

 ბიზნესი სისტემაა და მას ოთხი თვისება ახასიათებს:

 მიზანშეწონილობა.
 მთლიანობა.
 წინააღმდეგობრიობა.
 აქტიურობა.
მცირე და საშუალო ბიზნესის დაფინანსების მოდელები

 მცირე და საშუალო ბიზნესის დაფინანსების მოდელები იყოფა შემდეგ სახეებად:

o საქმიანობის სახეების მიხედვით.

o დენომინაციის ვალუტების მიხედვით.

o სესხის უზრუნველყოფის სახეების მიხედვით.

o სესხის პროცენტის სიდიდისა და სახეობის მიხედვით.

o სასესხო ვალდებულების კატეგორიების მიხედვით

 მცირე და საშუალო ბიზნესის
დაფინანსების უცხოური
გამოცდილება
 მცირე და საშუალო ბიზნესი ევროკავშირის ქვეყნების ბიზნესის 99%-ს შეადგენს. ეს
მართლაც შთამბეჭდავი რიცხვი უდაოდ მეტყველებს იმაზე, თუ რა დიდი
მნიშვნელობის ფენომენთან ასოცირდება ბიზნესის ეს სეგმენტი.

 ევროკავშირის საქმიანობის უმთავრესი მიმართულება მეწარმეობისა და ბიზნესის

განვითარების ხელშეწყობაა, რასაც იგი მთელი რიგი პროგრამების მეშვეობით
ახორციელებს. ყოველწლიურად მის მიერ დაფინანსებული ბიზნესის რაოდენობა
200 ათასს აჭარბებს.
 დღეისათვის ევროკავშირის ყველაზე მასშტაბური პროგრამებია:

 ევროპის სტრუქტურული და საინვესტიციო ფონდები (ESIF).

 საწარმოებისა და მცირე და საშუალო საწარმოების კონკურენტუნარიანობა
(COSME).
მცირე და საშუალო ბიზნესის
სამართლებრივი გარემო საქართველოში
 მეტად მნიშვნელოვანია, რომ მცირე და საშუალო მეწარმეობის
განვითარების სახელმწიფო მხარდაჭერის მიზნით აუცილებელია
ჩამოყალიბდეს სათანადო ინსტიტუციონალური ბაზა. საკანონმდებლო
დონეზე უნდა განისაზღვროს მცირე და საშუალო საწარმოთა
განვითარებისა და ხელშეწყობის ძირითადი პრინციპები.
 ბოლო წლების განმავლობაში, საქართველოს მთავრობის მიერ
განხორციელებული რეფორმების შედეგად, მნიშვნელოვნად არის
გაუმჯობესებული ქვეყნის საინვესტიციო და ბიზნეს-გარემო. მნიშვნელოვნად
არის შემცირებული ადმინისტრაციული ბარიერები და გაუმჯობესებულია
სახელმწიფო სერვისები. შეცვლილია მიდგომები შემდეგი
მიმართულებებით:

 საბაჟო პოლიტიკა;
 საგადასახადო პოლიტიკა;
 ლიცენზიები და ნებართვები.
მცირე და საშუალო ბიზნესის
დაფინანსება საქართველოში
 კრედიტი მეწარმეს დიდ დახმარებას უწევს, კერძოდ: აჩქარებს
კაპიტალბრუნვას, ძირითადი კაპიტალის გაფართოებას, ახალი
ტექნოლოგიების ათვისებას, მატერიალურ ფასეულობათა მოძრაობას,
მეცნიერულტექნიკურ პროგრესს, უზრუნველყოფს აუცილებელი ფულადი
რესურსებით საწარმოში წარმოქმნილ დროებით მოთხოვნილებას
სახსრებზე, ხელს უწყობს სახსრების ბრუნვადობას და ფირმის
მომგებიანობის ზრდას.
მცირე და საშუალო ბიზნესის განვითარების
ტენდენციები საქართველოში
 საქართველოში ბოლო პერიოდში ნათლად იქნა გამოკვეთილი
ევროინტეგრაციის სტრატეგია, რომლის დასტურიცაა 2014 წლის ივნისში
ევროკავშირთან გაფორმებული ხელშეკრულებები ასოცირებისა და
თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ.

 მცირე ბიზნესის ხელშეწყობა ევროკავშირში ეკონომიკური პოლიტიკის მთავარ

განმახორციელებელ ფაქტორად არის აღიარებული და უკანასკნელი 10 წლის
მანძილზე ამ კუთხით განსაკუთრებული ქმედებები ხორციელდება, რაც
აუცილებლად გასათვალისწინებელია საქართველოსთვის მცირე ბიზნესთან
დამოკიდებულების თვალსაზრისით.

 საკანონმდებლო ცვლილებების პარალელურად უნდა მოხდეს დაფინანსების

პროგრამების ხეშეწყობა მცირე და საშუალო ბიზნეს
სექტორთა წარმომადგენლებისათვის.
 დასკვნა

 დასკვნის სახით უნდა ითქვას, რომ მცირე და საშუალო საწარმოების

სახელმწიფო მხარდაჭერის კომპონენტად უნდა იქცეს სახელმწიფოს
შესყიდვების პროცესში ამ სექტორის აუცილებელი ჩართვა.

 ინსტიტუციური ბაზის ჩამოყალიბებასთან ერთად უმნიშვნელოვანეს

ამოცანას წარმოადგენს თავისუფალი მეწარმეობის მხარდაჭერის
საკრედიტო ფინანსური მექანიზმების სრულყოფა-განვითარება.

 აუცილებელია მოგვარდეს საშემოსავლო გადასახადის დაბეგვრის

სპეციალური რეჟიმებთან დაკავშირებით პრობლემები საგადასახადო
ადმინისტრირების კუთხით.
გმადლობთ ყურადღებისთვის!