KAKAYAHANG LINGWESTIKO/ISTRUKTUTAL/ GRAMATIKAL

 
Ang BALANGKAS NG WIKA (GARCIA,2006)
Ang Dalawang Kakayahang Dapat Paunlarin ng Wika
Ang mga layuning nabanggit ay lubos lamang maisasakatuparan kung
ang kalalaman sa wika ay malawak at ang kagamitan nito ay mahusay
na mapanghahawakan. Nasa pagpapaunladdin lamang ng dalawang
kakayahang pangwika nakasalalay ang kaganapan ng lahat ng ito- sa
kakayahang liggwistika at sa kakayahang komunikatibo.
Kakayahang Linggwistika
 Ang kakayahang Linggwistika ay may kinalaman sa pagaaral ng mga
katangian at tuntunin ng wika at sa iba pang kaalamang gramatika

Kakayahang Komunikatibo
 Ito ay Hindi lamang nangangailangan ng kakayahang linggwistika kundi ng
kasanayan sa aplikasyon nito. Kung paano ito iniaangkop sa iba't-ibang
sitwasyong pangkapaligiran,pang-okasyon man o pang araw-araw.
Mga Salik sa Pagsasalita
Tatlong salik na mahalaga sa pagsasalita
(1) Artikulador
(2) Resonador
(3) Enerhiya
Ang BALANGKAS NG WIKA (GARCIA,2006)
 Ayon kay Garcia (2006) sa kanyang pag-iistruktura ng wika, higit sa dapat
pag-ukulang-aral ang kakayahang Linggwistika, ang wastong paglalapat ng
mga tuntunin ng wika. Kailangang maintindihan itong mabuti para masuri
ang bawat yunit ng tunog(phoneme),letra(grafem),yunit ng
salita(morfem), salita(leksikon), pangungusap (sintaks) at
pagpapahayag(diskors).
Ang BALANGKAS NG WIKA (GARCIA,2006)
 Ayon kay Garcia (2006) sa kanyang pag-iistruktura ng wika, higit sa dapat
pag-ukulang-aral ang kakayahang Linggwistika, ang wastong paglalapat ng
mga tuntunin ng wika. Kailangang maintindihan itong mabuti para masuri
ang bawat yunit ng tunog(phoneme),letra(grafem),yunit ng
salita(morfem), salita(leksikon), pangungusap (sintaks) at
pagpapahayag(diskors).
Ang BALANGKAS NG WIKA (GARCIA,2006)
 Ayon kay Garcia (2006) sa kanyang pag-iistruktura ng wika, higit sa dapat
pag-ukulang-aral ang kakayahang Linggwistika, ang wastong paglalapat ng
mga tuntunin ng wika. Kailangang maintindihan itong mabuti para masuri
ang bawat yunit ng tunog(phoneme),letra(grafem),yunit ng
salita(morfem), salita(leksikon), pangungusap (sintaks) at
pagpapahayag(diskors).
 Kakayahang Sosyolingguwistiko
 Ito ang kakayahang gamitin ang wika nang may naaangkop na
panlipunang pagpapakahulugan para sa isang tiyak na sitwasyong
pangkomunikasyon.
 Kakayahan ng wika na nangangailangan ng pag-unawa sa
konsteksto ng lipunan kung saan niya ito ginagamit,
Savignon(1997).
 Ayon pa kay Savignon ang competence ay ang kakayahan o
kaalaman ng isang tao sa wika samantalang ang performance ay
paggamit ng tao ng wika
May mahalagang salik ng lingguwistikong interaksyonal na ipinakilala
ni Dell Hymes noong 1974 at inilapat niya ito sa akronym na
SPEAKING.
MGA DAPAT NA ISAALANG-ALANG SA EPEKTIBONG
KOMUNIKASYON
S(setting)- ang lugar o pook kung saan nag-uusap o
nakikipagtalastasan ang mga tao.
 Upang maiangkop ang mga paraan ng pananalita.
P(participants)- ang mga taong nakikipagtalastasan
 Isinasaalang-alang ang ating kausap upang pumili ng paraan kung
paano siya kakausapin.
 Iba ang paraan ng pakikipag-usap sa guro kaysa sa kaibigan o
kamag-aral.
E(ENDS)- mga layunin o pakay ng pakikipagtalastasan
A(ACT SEQUENCE)-ang takbo
 Mainit na usapan humahantong sa mapayapang pagtatapos.
Biruan na nauwi sa pikunan.
N(NORMS)-
 paksa ng usapan may mga sensitibong bagay na minsan limitado
ang ating kaalaman. Kaya humantong sa usapang panlalaki lamang
o usapang pangbabae lamang.
 Kaangkupan at kaakmaan ng usapan ng isang sitwasyon.
G(GENRE)- ang diskursong gagamitin, kung nagsasalaysay,
nakikipagtalo o nangangatwiran.
Kakayahang Pragmatik
 gamit ng wika sa mga kontekstong panlipunan at kung paano
lumilikha at nakauunawa ng kahulugan ang tao sa pamamagitan
ng wika. (Yule, 1996)
 Pagpaparating ng mensaheng ninanais – kasama ang lahat ng iba
pang kahulugan – sa anumang kontekstong sosyo-kultural.
(Fraser, 2010)
 Tumutukoy sa kaalaman kung paano naiuugnay ang wika sa
sitwasyon na pinaggagamitan nito. (Chomsky)
 Ayon kay Badayos at sa mga kasama(2010), ang pragmatiks ay
kinapapalooban ng tatlong pangkalahatang kakayahan sa
komunikasyon:
1. Ang gamit ng wika sa iba’t ibang layunin;
2. Paghiram o pagbago ng wikang gagamitin batay sa kinakailangan
o inaasahan ng tagapakinig at/o sitwasyon;
3. Paggamit ng tuntunin sa isang talastasan at mga naratibong
dulog.