HIPOTEKA

KNPC UJ poniedziałek 8:00-9:30

Aleksandra Kasprzak
Zuzanna Durbacz
 TREŚĆ HIPOTEKI

Uprawnienie do zaspokojenia się z obciążonego przedmiotu niezależnie

od tego kto jest jego właścicielem, a także z pierwszeństwem przed
wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy obciążonej.

Wierzyciel – dłużnik osobisty

Wierzyciel – dłużnik rzeczowy
 AKCESORYJNOŚĆ

 Istnienie i treść hipoteki (jako prawa zastawniczego) są zależne od

istnienia i treści prawa głównego.
 Nie może powstać bez prawa głównego i wygasa wraz z zabezpieczoną
wierzytelnością. Przechodzi wraz z przeniesieniem na inną osobę
zabezpieczanej wierzytelności.
 POWSTANIE HIPOTEKI

I. Konstytutywny wpis w KW (art. 67 ukwh)

II. Dozwolony przedmiot hipoteki (nieruchomość, spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu, użytkowanie wieczyste,
wierzytelność zabezpieczona hipoteką, udział we współwłasności)
III. Oznaczona wierzytelność pieniężna (zarówno już istniejąca jak
przyszła)
 HIPOTEKA JAKO OGRANICZONE
PRAWO RZECZOWE

 Art. 244 §1 KC – numerus clausus ograniczonych praw rzeczowych

 Stosuje się art. 245 §2 KC – niedopuszczalność warunku i terminu w
przypadku ustanawiania hipoteki na nieruchomości; oświadczenie właściciela
w formie aktu notarialnego
 Kwestia stosowania art. 245 §1 KC – odesłanie do przepisów o przeniesieniu
własności
 KAUZALNOŚĆ HIPOTEKI
I POGLĄD
Hipoteka, z racji bycia ograniczonym prawem
rzeczowym kwalifikuje się pod zastosowanie
do niej art. 245 §1 kc., zgodnie z którym do
ustanowienia hipoteki stosuje się odpowiednio
przepisy o przeniesieniu własności. Do
hipoteki będzie się zatem jednocześnie
stosować art. 156 kc. Wynika z niego, że
ustanowienie ważnej hipoteki będzie zależeć
od wcześniejszej ważności zobowiązania.
II POGLĄD
SN uznał wprost, że do hipoteki nie stosuje
się przepisów o kauzalności materialnej
umowy przenoszącej własność
nieruchomości, więc nie jest tu istotna
ważność wcześniejszej umowy, z której
wynika wierzytelność mająca być
zabezpieczona hipoteką.
IV CSK 193/07
 ZAKRES OBCIĄŻENIA HIPOTEKĄ

I. Przynależności nieruchomości – art. 84 ukwh

II. Części składowe nieruchomości, co do zasady także po ich
odłączeniu – art. 85 ukwh
III. Rzeczy, które przestały być przynależnościami (do czasu
pozostawania na nieruchomości) – art. 86 ukwh
IV. Roszczenia właściciela o czynsz najmu lub dzierżawy – art. 88 ukwh
 PRZELEW WIERZYTELNOŚCI
HIPOTECZNEJ

 Przejście hipoteki poprzez rozporządzenie wierzytelnością hipoteczną

(co do zasady) – art. 79 ust.1 zd.1 ukwh
 Niezbędny konstytutywny wpis w księdze wieczystej
KAZUS
Jan prowadził małe przedsiębiorstwo, które borykało się z problemami finansowymi.
Jan, jako pożyczkobiorca, zawarł z Patrykiem umowę pożyczki 50 000 zł, która miała
zostać zabezpieczona hipoteką na nieruchomości lokalowej Alicji, wieloletniej
przyjaciółki Jana. W tym celu Alicja złożyła 1 sierpnia 2006 r., w obecności Patryka, w
formie aktu notarialnego oświadczenie o ustanowieniu hipoteki na rzecz Patryka o
sumie 50 000 zł na swojej nieruchomości lokalowej. Miesiąc później sąd wpisał
hipotekę w księdze wieczystej. Pożyczka miała zostać zwrócona Patrykowi do 20
października 2008 r. Jan jednak tego nie uczynił, a kolejne kierowane względem niego
wezwania do zapłaty nie przyniosły rezultatu. Początkiem 2019 r. Patryk ponownie
przypomniał sobie o pożyczce, której udzielił Janowi, a która była zabezpieczona
hipoteką. Tym razem zażądał zapłaty bezpośrednio od Alicji.

Czy żądanie Patryka jest zasadne?

 Przesłanki:
1. Umowa ustanawiająca hipotekę musi
być zawarta, ważna i skuteczna
Podstawa roszczenia
2. Dłużnik rzeczowy musi być uprawniony
do dysponowania przedmiotem hipoteki
WIERZYTELNOŚĆ
HIPOTECZNA 3. Musi nastąpić wpis prawa do księgi
wieczystej nieruchomości obciążonej