INTERAKSI 2: PERANAN

GURU DALAM PENGURUSAN

BILIK DARJAH

1
 KONSEP PENGURUSAN BILIK DARJAH

Satu proses pembentukan suatu alam pembelajaran serta usaha untuk

mengekalkannya dimana iklimnya kondusif untuk pelaksanaan proses
pengajaran dan pembelajaran agar objektif yang ditetapkan tercapai
(Mok Soon Sang, 2011).

2
 KONSEP PENGURUSAN BILIK DARJAH

Suatu proses membina suasana pembelajaran yang terbaik dalam bilik

darjah bagi meningkatkan motivasi pelajar dan memperkembangkan
sikap tanggungjawab serta kebolehan untuk membuat perancangan
sendiri (Noraini Idris, 2009).

3
 KONSEP PENGURUSAN BILIK DARJAH

Pengurusan bilik darjah merupakan sebahagian dari proses pengajaran

dan pembelajaran bertujuan untuk membina serta memupuk tingkah
laku pelajar dalam bilik darjah agar proses pengajaran dapat
dilaksanakan dengan lancar, manakala aktiviti penyampaian ilmu
bertujuan agar pelajar dapat mencapai objektif spesifik sesuatu
pembelajaran (Haliza Hamzah & Samuel, 2009).

4
Sumbang saran:

Pada pendapat anda, apakah

peranan/tugas guru dalam pengurusan
bilik darjah?

5
 Peranan guru dalam pengurusan BD

Pengurusan

Persekitaran
Sumber maklumat murid
Pembelajaran
Pentaksiran dalam BD
Pengumpulan &
Persekitaran fizikal Penyimpanan data murid
Persekitaran psikososial Proses persediaan &
Pentadbiran ujian dan
Peraturan BD peperikasaan
Rutin BD
6
PENGENALAN

 Kebanyakan guru yang menceburi bidang pendidikan penuh dgn inspirasi & aspirasi.

 Tetapi selepas beberapa tahun, ramai guru yang merasa kecewa, letih & ada yang
berputus asa.

 Keadaan bilik darjah yang penuh sesak, masalah disiplin pelajar serta kerja
pentadbiran yang bertambah, sering menjadi alasan.

 Bab ini bertujuan memberi panduan kpd bakal guru tentang

pengurusan pembelajaran yang kondusif, pengurusan pentaksiran serta pengurusan
maklumat murid.

7
Persekitaran Pembelajaran yang Kondusif

 Persekitaran pembelajaran yang kondusif ialah tempat murid dapat

melibatkan diri, mengambil bahagian & menumpukan perhatian terhadap
pelajaran.

 Persekitaran ini mempunyai keupayaan untuk meransang minat &

semangat murid untuk terus belajar.

 Persekitaran pembelajaran merangkumi 2 komponen utama, iaitu

a) Persekitaran fizikal
b) Persekitaran psikososial 8
a) Persekitaran fizikal
 Persekitaran fizikal dlm bilik darjah merangkumi aspek:
- susunan & reka bentuk fizikal di dlm bilik darjah
- sumber bahan pengajaran
- ruang/ sudut pembelajaran
- ruang pada dinding 
- pencahayaan, pengudaraan & perabot
- kebersihan

9
 Garis Panduan Penggunaan Ruang BD

1. Susunan bilik darjah yg membenarkan guru memantau dgn mudah

& cepat.
 susunan mesti membolehkan kontak mata antara guru dgn murid.
 elakkan susunan yg menghalang pergerakan guru ke tempat
murid.

2. Kedudukan guru berhampiran dgn murid.

- kedudukan guru seharusnya berhampiran dgn sebilangan besar
murid di dlm kelas agar dpt memberi peluang guru berinteraksi
dgn murid-mridnya. 10
3. Pemandangan murid mesti jelas & tidak terhalang.
- apabila guru mengajar, murid mesti dpt melihat 
persembahan guru dgn mudah tanpa mengalih kerusi
atau berdiri.

11
4. Ruang trafik yg selesa.
- susun atur di dlm bilik darjah mesti memberikan peluang murid
& guru bergerak di dlm kelas dgn mudah & tanpa halangan.
Sifat ingin tahu kanak-kanak pada peringkat umur ini akan
mendorong mereka bergerak utk melihat hasil kerja rakan.

12
5. Akses mudah kepada sumber bahan pembelajaran.
- murid mesti mempunyai akses yg mudah kpd sumber bahan
pengajaran. Hal ini akan memudahkan murid mengambil
bahan pembelajaran & menggunakannya.

13
6. Ruang pada dinding

- ruang ini boleh dilekatkan

jadual waktu bertugas, jadual
waktu kelas dan peraturan
bilik darjah.
- boleh juga dilekatkan hasil
kerja murid, maklumat tentang
aktiviti kelas & tarikh hari jadi.
- ini boleh menimbulkan perasaan
kesepunyaan kepada murid dlm
kelas tersebut

14
7. Kenal pasti ruang di dlm bilik darjah utk aktiviti-aktiviti
tertentu.
- guru mungkin hendak menyediakan sudut2 khas di dlm
bilik darjah utk aktiviti tertentu, contohnya utk aktiviti
pemulihan & pengayaan.

15
8.  Beri perhatian kepada pencahayaan, pengudaraan & perabot.

 faktor pencahayaan amat penting. Di sesetengah bilik darjah,

papan putihnya akan mengalami masalah silau pada waktu
tertentu, maka guru perlu memikirkan cara untuk mengatasi
masalah tersebut.
 guru mesti memastikan pintu & tingkap dibuka
untuk pengudaraan. Hal ini sangat penting terutama
kelas yang mempunyai ramai murid kerana keadaan yg  panas
akan menyebabkan murid berasa mengantuk, tidak selesa
& keletihan.

16
- kerusi & meja mestilah dlm keadaan baik & selamat untuk
keselesaan murid-murid ketika menggunakannya. Saiz kerusi
dan meja mestilah sesuai dgn peringkat tahap umur murid.

17
9.Kebersihan
- kebersihan kelas adalah tanggungjawab guru & murid yang
menggunakan kelas tersebut.
- guru hendaklah memastikan kelas mempunyai tong sampah,
penyapu, pemadam papan putih & bulu ayam.
- jadual bertugas hendaklah disediakan oleh guru.

18
10. Susunan kerusi meja murid mesti fleksibel

i) tradisional

Meja guru

19
-Susunan tradisional lebih sesuai jika guru menggunakan kaedah kuliah.

-Susunan ini berpusatkan guru.

-Jika pelajar yang nakal atau mempunyai masalah penglihatan,

kebiasaannya mereka di letakkan pada barisan hadapan.

20
ii) Kumpulan kecil

Meja guru

21
 Susunan berkumpulan memudahkan pengajaran berpusatkan
murid.
 Muridboleh berinteraksi, berkongsi maklumat, berbincang
& bertukar-tukar pendapat.
 Namun susunan seperti ini mudah mengalihkan perhatian
murid, maka guru harus sentiasa memantau aktiviti murid.
 Murid
boleh diletakkan dlm kumpulan mengikut pencapaian
mereka.

22
 iii) Seminar

Susunan ini sesuai jika guru hendak mengadakan perbincangan kelas,

iaitu murid boleh bersemuka dgn guru & rakan2 lain.
23

Susunan ini membolehkan semua murid duduk di barisan hadapan.

 b) Persekitaran Psikososial
 Psikososial merujuk kpd hubungan antara keperluan emosi individu
dgn persekitaran sosialnya. Persekitaran sosial yang sihat dlm bilik darjah
mempunyai ciri2 berikut:

 Suasana selesa & mesra.

 Bebas daripada ancaman & bahaya.
 Perasaan diterima.
 Sensitif & peka kpd perbezaan individu.
 Suasana yg meransang pembelajaran.
 Mewujudkan komunikasi terbuka & menggalakkan perkongsian idea.
 Menggalakkan pembelajaran koperatif.
 Peluang yang sama untuk semua murid.
24
Faktor-faktor yg memberi kesan kpd persekitaran psikososial yg
sihat ialah:

Faktor-faktor

1. Pendekatan 3. Bentuk komunikasi

pengajaran
2. Gaya kepimpinan
guru
25
1. Pendekatan pengajaran

 Guruperlu mengambil kira keperluan murid seperti keperluan

murid memahami matlamat & objektif pengajaran, menikmati
kejayaan, memperoleh maklum balas & berinteraksi
secara positif dgn rakan.

 Guruperlu mengetahui tahap perkembangan kognitif murid agar

guru boleh menyediakan pengetahuan & aktiviti selaras
dgn tahap kognitif murid.
26
 Guru perlu mengetahui gaya pembelajaran murid kerana gaya
pembelajaran ini menentukan cara murid menyusun maklumat,
membuat inferens, berfikir & menyelesaikan masalah.

 kebiasaannya guru tidak memandang kepada gaya pembelajaran

ttpi cenderung menyalahkan latarbelakang murid & sikap murid
apabila memperoleh pencapaian rendah.

 guru mungkin perlu menyediakan aktiviti pembelajaran

yg memberi peluang kpd murid2 menggunakan
pembelajaran sendiri.

27
2. Gaya Kepimpinan Guru

Autokratik Demokratik Laize-faire

Guru yang Guru yang akan Guru memberi

sentiasa memberi sentiasa berbincang peluang
arahan, dgn murid, kepada murid
membuat keputusan mendengar membuat keputusan
sendiri & pandangan mereka sendiri
menentukan hala & memberi
tuju kelas mereka peluang
membuat 
keputusan 28
 3. Bentuk Komunikasi

- kemahiranmenghantar maklumat atau

kemahiran bertutur.
- Kemahiran menerima maklumat atau
kemahiran mendengar.

29
 Mewujudkan kontak mata dgn
murid

Bahasa yang jelas

Kemahiran Menghantar
Maklumat Teguran guru harus berfokus
kpd tindakan murid, bukan
kpd murid

Maklum balas kpd murid

harus jelas & spesifik

30
 Sensitif terhadap apa yang
diperkata oleh murid

Memberi respon yang wajar

Kemahiran
Menerima Maklumat Memfrasa semula apa yang
diperkata oleh murid

Respon baik dari guru mendorong

murid meluah rasa hati.

31
c) Peraturan dan Rutin Bilik Darjah

 Peraturan-kenyataan yg memaklumkan tingkah laku yg boleh

diterima di bilik darjah.
 Padaumumnya, murid di sekolah rendah mula berdikari, tetapi
masih memerlukan pemantauan.
 Olehitu, murid memerlukan struktur & prosedur yang jelas
agar mereka boleh berfungsi dgn baik di dlm kelas.
 Maka, guru perlu membentuk peraturan & prosedur di dlm
kelas bg mengurangkan gangguan & meningkatkan
pembelajaran.
32
Perkara yg ditekankan ketika membuat peraturan

Ayat mesti ringkas & jelas bagi memudahkan pelajar memahami

peraturan tersebut

Peraturan seeloknya dipersetujui oleh murid dlm kelas tersebut &

lebih berkesan jika guru membentuk peraturan bersama muridnya

Hadkan bilangan peraturan bagi mengelakkan kekeliruan murid

Peraturan seharusnya adil & bertujuan membantu proses

pembelajaran. Peraturan ini juga mesti selaras dgn peraturan sekolah
33
 Guruperlu mempertimbangkan langkah-langkah yang
patut diambil apabila murid-murid tidak mengikut
peraturan.

 Guruperlu ingat bahawa peraturan mesti dilaksanakan

dgn konsisten supaya berkesan, & ianya bukan
bertujuan utk menghukum.

34
Rutin- merupakan langkah2 atau prosedur yg perlu mereka
patuhi dlm aktiviti spesifik mereka di dlm kelas.

Contoh rutin: cara mengedar & menyimpan bhn pembelajaran,

membentuk kumpulan dlm kelas, perlakuan di kantin atau di
bilik air sekolah.

35
 RUTIN

Rutin setiap hari:Beratur Rutin yang dilaksanakan

di luar kelas setiap hari apabila perlu: Kutipan
sebelum masuk ke kelas. yuran pada awal tahun

Rutin ini perlu dibuat peneguhan sehingga prosedur ini menjadi amalan

kepada murid2.
36
Sekian, Terima Kasih

37