TEMPERATURE

MEASUREMENT TECHNIQUE
 PENGENALAN
• Pengesan/penderia/sensor merupakan komponen
yang menukarkan satu bentuk tenaga/isyarat kepada
satu bentuk tenaga/isyarat yang lain. Contohnya
menukarkan tenaga/isyarat suhu kepada tenaga
elektrik. Antara jenis penderia yang biasa digunakan
terdiri dari jenis cahaya, suhu, tekanan dan bunyi.
 PENDERIA
• Penderia merupakan gabungan transducer yang
menghasilkan alat pengesan untuk mengesan
sesuatu fizikal dan menghasilkan data
keluaran(output) dalam bentuk digital atau analog.
 PENDERIA SUHU
• Alat yang digunakan untuk mengukur tenaga haba
yang membolehkan kita mengesan perubahan dalam
suhu, menghasilkan keluaran digital atau analog yang
dikenali sebagai Penderia Suhu.
 KATEGORI PENDERIA SUHU
• Terdapat dua kategori penderia suhu iaitu:
 Sentuh
• Penderia suhu bersentuh secara fizikal dengan objek atau bahan.
Mereka boleh digunakan untuk mengukur suhu pepejal, cecair atau gas.
 
 Tidak Bersentuh
• Penderia suhu tidak bersentuh mengesan suhu dengan memintas
sebahagian daripada tenaga inframerah yang dipancarkan objek atau
bahan, dan mengesan kejituannya. Ia boleh digunakan untuk mengukur
suhu hanya pepejal dan cecair. Ia tidak mungkin digunakan pada gas
kerana sifatnya yang telus.
 JENIS PENDERIA SUHU
• Terdapat banyak jenis penderia suhu yang berbeza dari alat on/off
termostatik yang mengawal sistem air panas domestik kepada jenis
semikonduktor yang sangat sensitif yang boleh mengawal proses tumbuhan
yang kompleks. Kedua-dua kategori penderia suhu, sentuh dan tidak
bersentuh. Ianya diklasifikasikan lagi kepada sensor resistif, voltan, dan
elektromekanikal. Tiga sensor suhu yang paling biasa digunakan adalah;
• Thermistors,
• Pengesan suhu rintangan (RTD), dan
• Thermocouples
 
• Penderia suhu ini berbeza antara satu sama lain dari segi kendaliannya.
Untuk aplikasi pelbagai suhu yang sederhana, sensor keadaan pepejal juga
boleh didapati yang memberikan kelebihan antara muka yang mudah dan
keadaan binaan dalaman.
 TYPE OF TEMPERATURE
TECHNIQUE

THERMO COUPLE

RESISTANCE
TEMPERATURE
DETECTOR ( RTD )
 THERMO COUPLE
Thermocouple adalah sensor yang digunakan untuk mengukur
suhu. Thermocouples terdiri daripada dua kaki wayar yang
diperbuat daripada logam yang berbeza.
Kaki-kawat wayar dikimpal bersama di satu hujung,
mewujudkan persimpangan. Persimpangan ini adalah di mana
suhu diukur. Apabila persimpangan mengalami perubahan
suhu, voltan dicipta. Voltan kemudian boleh ditafsirkan
menggunakan jadual rujukan Thermocouple untuk mengira
suhu.
JADUAL SUHU DAN VOLTAN
THERMO COUPLE
 JENIS – JENIS
THERMO COUPLE
Terdapat banyak jenis Thermo coupel, masing-masing dengan ciri
uniknya sendiri dari segi julat suhu, ketahanan, rintangan getaran,
ketahanan kimia, dan keserasian aplikasi. Jenis J, K, T, & E adalah
Thermo couple "Logam Pangkalan", jenis Thermo couple paling
biasa. Manakala Thermo couple jenis R, S, dan B adalah
Thermocouple "Noble Metal", yang digunakan dalam aplikasi suhu
tinggi (lihat julat suhu termokopel Untuk maklumat lanjut).
Thermocouples digunakan dalam banyak industri, saintifik, Ia
boleh didapati di hampir semua pasaran perindustrian seperti:
 Penjanaan Kuasa, Minyak / Gas,
 Farmaseutikal,
 BioTech,
 Semen,
 Kertas & Pulpa.
Thermocouples juga digunakan dalam peralatan harian seperti
dapur, relau dan toaster.Biasanya ia dipilih kerana kos rendah,
had suhu tinggi, julat suhu luas, dan sifat tahan lama.
 JENIS – JENIS
THERMO COUPLE
 JENIS – JENIS
THERMO COUPLE

1. Jenis K Thermocouple (Nikel-Kromium / Nikel-Alumel): Jenis K

adalah jenis thermocouple yang paling biasa. Ia murah, tepat, boleh
dipercayai, dan mempunyai julat suhu yang luas
 JENIS – JENIS
THERMO COUPLE
2. Jenis J Thermocouple (Besi / Constantan): Jenis J juga sangat
umum. Ia mempunyai julat suhu yang lebih kecil dan jangka hayat
yang lebih pendek pada suhu yang lebih tinggi daripada Jenis K. Ia
bersamaan dengan Jenis K dari segi perbelanjaan dan
kebolehpercayaan.
 JENIS – JENIS
THERMO COUPLE
3. Jenis T Thermocouple (Copper / Constantan): Jenis T adalah
termokopel yang sangat stabil dan sering digunakan dalam aplikasi
suhu yang sangat rendah seperti cryogenics atau freezer ultra rendah.
 JENIS – JENIS
THERMO COUPLE
4. Type E Thermocouple (Nickel-Chromium / Constantan): Jenis E
mempunyai isyarat yang kuat & ketepatan yang lebih tinggi daripada
Type K atau Type J pada julat suhu sederhana 1,000F dan lebih
rendah. Lihat carta suhu (dihubungkan) untuk maklumat lanjut.
 JENIS – JENIS
THERMO COUPLE

5. Type N Thermocouple (Nicrosil / Nisil): Jenis N berkongsi ketepatan

dan had suhu yang sama seperti Type K. Jenis N sedikit lebih mahal.
 JENIS – JENIS
THERMO COUPLE

6. Jenis S Thermocouple (Platinum Rhodium - 13% / Platinum): Jenis S

digunakan dalam aplikasi suhu yang sangat tinggi. Ia biasanya ditemui
dalam industri BioTech dan Farmaseutikal. Ia kadang-kadang
digunakan dalam aplikasi suhu yang lebih rendah kerana ketepatan dan
kestabilan yang tinggi.
 JENIS – JENIS
THERMO COUPLE
7. Jenis C Thermocouple (Tungten-5% / Rhenium 26% ): Jenis R
digunakan dalam aplikasi suhu tinggi. Ia mempunyai peratusan yang
lebih tinggi daripada Rhodium daripada Type S, yang menjadikannya
lebih mahal. Jenis R sangat serupa dengan Jenis S dari segi prestasi. Ia
kadang-kadang digunakan dalam aplikasi suhu yang lebih rendah
kerana ketepatan dan kestabilan yang tinggi.
 JENIS – JENIS
THERMO COUPLE

8. Jenis B Thermocouple (Platinum Rhodium - 30% / Platinum

Rhodium - 6%): Termokopel Jenis B digunakan dalam aplikasi suhu
yang sangat tinggi. Ia mempunyai had suhu tertinggi semua
termokopel yang disenaraikan di atas. Ia mengekalkan ketepatan dan
kestabilan yang tinggi pada suhu yang sangat tinggi.
 RESISTANCE TEMPERATURE
DETECTOR ( RTD )
RTD bermaksud Pengesan Suhu Rintangan. RTD kadangkala dirujuk secara
umumnya sebagai termometer rintangan
RTD adalah peranti linear dan terdiri daripada logam tulen. Ia sangat tepat dan
stabil dalam tempoh masa yang lama. Rintangannya berubah secara linear
berkadaran dengan suhu. Kebanyakan RTD yang digunakan terdiri daripada
panjang platinum yang dibalut dengan teras seramik atau kaca. Gegelung
wayar diperbuat daripada bahan tulen
Walaupun platinum adalah standard, nikel, tembaga, balco dan tungsten juga
ada digunakan.
 SIFAT RESISTANCE
TEMPERATURE DETECTOR ( RTD )

RTD berfungsi pada gabungan asas antara logam dan suhu. Apabila suhu
logam meningkat, rintangan logam terhadap aliran elektrik meningkat.
Begitu juga, apabila suhu unsur rintangan RTD bertambah, rintangan
elektrik, yang diukur dalam ohm (Ω), meningkat. Unsur-unsur RTD
biasanya ditentukan mengikut rintangannya dalam ohm pada sifar darjah
Celsius (0 ° C). Spesifikasi RTD yang paling biasa adalah 100 Ω, yang
bermaksud bahawa pada 0 ° C elemen RTD harus menunjukkan 100 Ω
rintangan.
 SIFAT RESISTANCE
TEMPERATURE DETECTOR ( RTD )
Platinum adalah logam paling biasa digunakan untuk unsur-unsur RTD
kerana beberapa faktor, termasuk
(1) Kemerahan kimia
(2) hampir suhu linear berbanding hubungan ketahanan,
(3) pekali rintangan suhu yang cukup besar untuk mudah diukur
perubahan rintangan dengan suhu
(4) kestabilan (di mana rintangan suhunya tidak berubah secara dramatik
 APPLIKASI RTD TERMASUK :

 Penyaman udara dan perkhidmatan penyejukan

 Pemprosesan makanan
 Dapur dan relau
 Pengeluaran tekstil
 Pemprosesan plastik
 Pemprosesan petrokimia
 Elektronik mikro
 Pengukuran suhu udara, gas dan cecair
 Ujian suhu gas ekzos
 RTD HARUS DIGUNAKAN APABILA:

 Apabila ketepatan dan kestabilan adalah keperluan spesifikasi

pelanggan
 Apabila ketepatan perlu dilanjutkan pada jarak suhu yang luas
 Apabila tahap penyeragaman yang tinggi adalah wajar
 KELEBIHAN RTD:

 Linear ke atas pelbagai operasi yang luas

 Julat operasi suhu yang meluas
 Julat operasi suhu tinggi
 Pertukaran antara pelbagai
 Kestabilan yang baik pada suhu tinggi
 KELEMAHAN RTD:

 Kepekaan yang rendah

 Kos yang lebih tinggi daripada Thermo couple
 Tiada pengesan mata
 Terjejas oleh kejutan dan getaran
 Memerlukan operasi tiga atau empat wayar
TAMAT