ლექცია # 1

სამართლის ფილოსოფიის
კვლევის სფერო და მიზნები
• ფილოსოფიის მეცნიერება, მისი კვლევის სფერო,
მეთოდები და მისი კავშირი სამართალთან. ფილოსოფიური
კატეგორიები და მათი მნიშვნელობა.
სამართლის ფილოსოფია

• სამართლის ფილოსოფიას
მეცნიერთა ნაწილი მიიჩნევს
ფილოსოფიის დარგად, ნაწილი
მეცნიერებისა კი სამართლის დარგად
მოიაზრებს.
• https://www.scribd.com/document/256537455/%E1%83%A4%E1%83
%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4
%E1%83%98%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1
%83%AC%E1%83%A7%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%97%E1%83
%90%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1

• ჯენი თეიჩმანი, ქეთრინ ევანსი, ფილოსოფია:

სახელმძღვანელო დამწყებთათვის, თბ. 2000.
თალესი
• მან პირველმა დააყენა სამყაროს პირველმიზეზის
პრობლემა. ფილოსოფია, როგორც კომუნიკაცია, ნიშნავს
დიალოგში ყოფნას ღმერთთან, სამყაროსთან და მეორე მე-
სთან.
• ფილოსოფია არის ბუნების, ადამიანისა და სამყაროს
განხილვა უნივერსალურ განზომილებაში.
• ფილოსოფია უშუალოდ უკავშირდება ადამიანის არსებობის
წესს.
• ,,ჭურჭელს თიხისგან ამზადებენ, მაგრამ
ჭურჭლის არსს მასში მოქცეული სიცარიელე
ქმნის.”

ლაო - ძი
ფილოსოფიური კატეგორიები

• არსება და მოვლენა
• აუცილებლობა და შემთხვევითობა
• მიზეზი და შედეგი
• უარყოფის უარყოფა
• დრო და სივრცე
ჰეგელის თანახმად
• აზროვნება, გონება, მხოლოდ სუბიექტის უნარი კი არ არის,
არამედ სამყაროს საფუძველში არსებული აბსოლუტია.
• იმანუილ კანტისა და იოჰან გოტლიბ ფიხტეს
სუბიექტივისტური თვალსაზრისით, გონიერება მხოლოდ
ჯერარსია, ჰეგელისთვის კი გონება არ არის ისე უძლური,
რომ მხოლოდ ჯერარსის სფეროთი იფარგლებოდეს, ის
ღვთაებაა, აბსოლუტური ძლიერებაა და, მაშასადამე,
სინამდვილის მქონეცაა. ფრიდრიხ შელინგთან ერთად
ჰეგელი ობიექტური იდეალიზმის პოზიციას ავითარებს.
ერთმანეთისგან განასხხვავებენ

• გნოსეოლოგიური ობიექტივიზმის თეორიას

• და

• სუბიექტივიზმის თეორიას
კარლ პოპერმა ჩამოაყალიბა „სამი სამყაროს“ თეორია

(გნოსეოლოგიური ობიექტივიზმი)

• პირველია - მატერიალური სინამდვილე, რომელიც

ცოდნის საგანია;

• მეორე - შემმეცენებელი სუბიექტი;

• მესამე - ცოდნა. ცოდნა შემმეცნებელი სუბიექტის

გარეშე, მისგან დამოუკიდებლად.
პროტაგორას სუბიექტური თეორია
• სუბიექტური თეორია პირველად ჩამოაყალიბა
პროტაგორამ. ჭეშმარიტების საზომად მან შემმეცნებელი
სუბიექტი აღიარა.

• სუბიექტური თეორიის თვალსაჩინო წარმომადგენელია

ასევე ჯორჯ ბერკლი (1685-1753 წწ.)
ჟიულ ანრი პუანკარე (ფრანგ. Jules Henri Poincaré;  1854 -  1912) —
ფრანგი მათემატიკოსი, ფიზიკოსი, ასტრონომი, ინჟინერი და
ფილოსოფოსი.

სამართლის ნორმები არ
წარმოადგენს სინთზურ-
აპრიორულ მსჯელობებს.
ისინი არ აფართოებს
ჩვენს ცოდნას
სინამდვილის შესახებ და
შემეცნებას არ
წარმოადგენს.
ა. პუანკარე
ფილოსოფიაში არსებობს ერთეული
და წყვილადი კატეგორიები
• ერთეული კატეგორიებია:
• მატერია, მოძრაობა, დრო, სივრცე, ცნობიერება, ყოფიერება და სხვა .

• წყვილადი კატეგორიებია:
• ერთეული და ზოგადი;
• ფორმა და შინაარსი;
• არსება და მოვლენა;
• შესაძლებლობა და სინამდვილე;
• აუცილებლობა და შემთხვევითობა და სხვა.