МЕДИЦИНСКА ЕТИКА

• Етика и биоетика
• Најстара научна и филозофска дисциплина:
• Етика (gr. ethos = обичај); Морал (lat. mos = чуд, табиет)
• МЕДИЦИНСКА ЕТИКА Најстара научна и филозофска дисциплина:
• Етика е филозофска дисциплина што се занимава со проучување
на специфичен вид човекови вредности.

• Морал е збир на правила на определено општество општествена

класа за содржината и начинот на меѓусебните односи на луѓето и
нивните заедници
• Однос помеѓу моралните норми и останати регулативни норми:
• - Морална норма представува специфичен индивидуален
вредносен систем на личност кој има свој законски постанок,
развој и прифаќање.
• Други регулативни норми (блиски до моралните норми):
- Норми на првобитна заедница
- Обичајни норми
- Религија
- Правни норми
 Сличност и разлики помеѓу морална и обичајна норма
• - Обичајниот морал не признава индивидуалност
• - Обичајниот морал е традиционален
• - Постои произволност при казнувањето за прекршителите на
обичајни норми
• - Во обичајните норми не се зема во обзир моралниот профил на
извршителот
• - Важноста на обичајните норми е тесно ограничено со
генерација (племе)
• - Обичајните норми се карактеризираат со голема снага на
инерција
 Сличност и разлики помеѓу морална и верска норма:
• - Верските норми се одбележуваат со поимот „светост“
(моралните норми ги одбележува поимот „добро“)
• - Верските норми се со висок степен на безусловност и обврски во
споредба со моралните норми.
• - Кога се прекршат верски норми. Човекот згрешил према Господ
Бог! (кога се прекрши морална норма човекот чувствува дека
погрешил према своето достоинство)
• - Верските норми по правило се поврзани со Црквата како
организација, додека моралните норми не се врзуваат со никаква
организација.
 • Етиката често се преклопува со: - Филозофската
антропологија што ја разгледува поставеноста на човекот
во космосот
• Аксиологијата што се занимава со општиот збир на
човекови вредности
 Етички текови според моралниот стремеж:

• - Евдаимонизам – чиј главен стремеж е среќата.

• - Хедеонизам – кај кој задоволството е краен плод на моралното
делување.
• - Утилитаризам – соодвествува со корисноста
• - Прагматизам – каде изнаоѓањето на средства и начини за
постигнување на делата е крајниот стремеж
 Oсновни етички начела:

• - Правни должности: регулирани се со закон, и нивното кршење

резултира со судска одговорност;
• - Етички должности: не се јасно дефинирани со закон, се темелат
на хуманост и праведност;
• - Етичка дилема: повеќе правци на однесување се оправдани со
низа причини со спротивни последици:
 Четири клучни принципи на етичко делување

• - Принцип на почитување на индивидуална самостојност;

• - Принцип на корисност;
• - Принцип на не-штетност;
• - Принцип на еднаквост;
 Должност на здравствениот работник

• - Животот е најголема вредност и најголемо богатство

• - Да се прави добро,
• - Принцип на еднаквост и авотномија
• - Принцип на права и обврска на
• - Принцип на соработка и добри односи помеѓу здравствените
работници
• - Принцип на непрекинато учење и стручно усовршување
 Што не е етика?
• - Не се чувствата
• - Не е религијата
• - Не ја прати закон
• - Не ги следи културолошките прифатени норми
• - Не е наука (?)
Медицинска етика
• Медицинска етика
• - Хумана: лекарска и стоматолошка во најтесна смисла
• - Ветеринарска
• - Биоетика: не произлегува од филозофската етика;
Настаната е како реакција на морални двосмислености кои ги
донесе развојот на современата медицина = полиперспективно
подрачје во кое се во интеракција разновидни перспективи, при
што се создаваат центри и мерки за движење по патеките и се
однесуваат на животот и условите и околностити на нивно
зачувување.
 Дефиниции

• Биоетика е изучување на етичките проблеми предизвикани со

здравствениот напредок, посебно во полето на биологијата и
медицината
• Нова дефиниција на биоетика - Биоетика е системско проучување
на моралните димензии во склоп со науката за живот