Barayti at Baryasyon

ng Wika
Baryasyon - ang tawag sa pekyular na
katangian mayroon sa isang wika o
kaanyuang pangwika.

Barayti - ang aktuwal na wika o kaanyuang

pangwika na nagtataglay ng mga partikular
na katangian tangi sa iba.
 Baryasyon ng Wika
Halimbawa:
• Guro = Pormal na Wika ang ginamit
• Kaibigan = Personal at Di-pormal
Ayon kay Fishman (1971) ang barayti o
dibersidad sa wika ay dulot ng dalawang
dimensyon:
• Dimensyong heograpiko (Diyalekto) at
• Dimensyong Sosyal (Sosyolek).
Dimensyong Heograpiko
Inuuri ang barayting ito ayon sa lugar, panahin at
katayuan sa buhay ng mga taong nagsasalita at
kabilang sa isang heyograpikal na komunidad.

Halimbawa:
Tagalog-Nueva Ecija
1. Pag-uurong- paghuhugas
2. Nagkakaramusahan- nagkakaasaran o naghaharutan
Diyalekto mula sa Dimensyong
Heograpiko
Halimbawa:
Tagalog-Nueva Ecija
3. Magaslaw o salagawsaw- mga batang
makukulit

Tagalog-Batangas
1. Busayak- nag-aksaya
2. Patikar na! - takbo na!
3. Taklop- takip
 Dimensyong Sosysal
Ang sosyolek ay wikang ginagamit ayon sa
edukasyon, trabaho, edad, kasarian at iba pang
pamantayang panlipunan pangwika.

1. Balbal o Slang 5. Jargon

2. Jejemon 6. Pidgin
3. Conyo 7. Creole
4. Argot o Sikretong linggo
 Barayti ng Wika
1. Dayalek- maaaring gumamit ang grupo ng tao ng
isang wika tulad ng sa ibang lugar, ngunit may
pagkakaiba pa rin sa paraan ng pagbigkas at
bokabularyo.
TAGALOG SA RIZAL TAGALOG SA TERESA,
MORONG, CARDONA, AT BARAS

LOLA INDA AT NANANG

LOLO AMBA
TATAY TATA
ATE KAKA
2. Idyolek- tumutukoy sa pansariling paraan ng
pagsasalita o natatanging estilo sa pagsasalita.

Halimbawa:
• Magandang gabi, bayan! (Noli de Castro)
• Hindi namin kayo tatantanan. (Mike Enriquez)
• Lumipad ang aming team. (Jessica Soho)

3. Sosyolek- wikang nabubuo batay sa dimensyong

sosyal ng mga taong gumagamit ng wika.
Sosyolek mula sa Dimensyong Sosysal
 Balbal O Slang – ay pinakamababa at sinasalita
umano ng mga hindi nakapasok sa paaralan.
Halimbawa:
Nag-123 ang magbro sa sinasakyang kab.

 Jejemon– nagmula sa pinaghalong jejeje na

isang paraan ng pagbaybay ng hehehe at salitang
Hapon na pokemon.
Halimbawa:
aquh iT2h = ako ito
mAhaL k1tA
 Sosyolek mula sa
Dimensyong Sosysal
 Conyo- kilala sa tawag na conyo speak o coñotic
na isang baryant ng Taglish
Halimbawa:
Umiyak ka because?
Where na you? Dito na me.

 Argot o Sikretong lingo - sagrado ito sa isang tiyak na

lipunan tulad ng mga gay lingo o bekimon at jejenese para
sa layuning ang mga kapangkat lamang ang
magkaunawaan.
Sosyolek mula sa Dimensyong Sosysal
Halimbawa ng Argot
erbel, ibarg, akesh, anetch, baklush

 Jargon – natatanging bokabularyo ng partikular

na pangkat na nakapagpapakilala sa kanilang
trabaho o gawain.

Halimbawa:
Ang mga guro ay gumagamit ng mga salitang
lesson plan, class record, Form 138, SF10.
 Sosyolek mula sa
Dimensyong Sosysal
 Pidgin - kilala sa tawag na “nobody’s native language” o
katutubong wikang di pag-aari ninuman.
Halimbawa:
Ako kita ganda babae

 Creole - ang pidgin ay nagiging unang wika ng mga tao

 Register- naiaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng

wikang ginagamit niya sa sitwasyon at sa kaniyang kausap.
 Barayti ng Wika
4. Etnolek - wika ng mga etnolinggwistikong grupo

Halimbawa:
Waray (mahusay)- maganda
Ilonggo (madamo)- marami
Cebuano (palangga)- iniirog
Cebuano (kalipay)- tuwa o ligaya
Maraming Salamat sa
Pakikinig