Bài 1 MỞ ĐẦU VỀ CHẾ BIẾN KHOÁNG

SẢN
Giới thiệu về môn học CHẾ BIẾN KHOÁNG SẢN

(1) Mục đích môn học: Trang bị cho sinh viên các kiến thức
quan trọng về hóa học và công nghệ chế biến các khoáng sản
quan trọng thành các sản phẩm mong muốn.
(2) Nội dung môn học: Đề cập về hóa học và công nghệ chế
biến các khoáng sản quan trọng của hầu hết các nguyên tố
trong bảng hệ thống tuần hoàn.
(3)Một số tài liệu tham khảo:
1. Hoàng Nhâm Hóa Vô cơ
2. Nguyễn Trọng Uyển và Trần Hồng Côn Công nghệ Hóa vô cơ
3.Các quá trình luyên kim (Khoa Luyện kim)
4. K. H. Buchel et al Industrial inorganic chemistry
5. Ullmann,s Encyclopedia of industrial chemistry
6. Các tài liệu tham khảo khác.
1.1 Hệ thống tuần hoàn và các dạng khoáng vô
cơ quan trọng
+ Sự tăng dần năng lượng các orbital (qui tắc n+l)
và cấu hình electron

Figure 1.1
Orbital energy levels in a
many-electron atom. Note that
the energy level depends on both
n and l , values.
Figure 1.2
The order in which atomic
subshells are fi lled in a
many-electron atom. Start
with the 1s orbital and move
downward, following the
direction of the arrows. Thus, the
order goes as follows: 1s , 2s ,
2p , 3s , 3p , 4s , 3d , . . . .
 Câu hỏi:
1. Số nguyên tố trong mỗi
chu kì?
2. Số nhóm?
3. Kể tên các nguyên tố
trong mỗi nhóm và các
dạng khoáng thương gặp?
Phân biệt khái niệm quặng
và khoáng ?

Figure 1.3
Classifi cation of groups of
elements in the periodic table
according to the type of subshell
being fi lled with electrons.
1.2 Các dạng phản ứng vô cơ thường gặp trong chế
biến khoáng sản
A buffer solution is a solution of (1) a weak
1.Phản ứng axit bazơ
acid or a weak base and (2) its salt;
+ Đặc điểm: Phản ứng xảy ra nhanh và triệt để.
both components must be present. The
Hệ quả: Các công nghệ áp dụng kĩ thuật phản ứng
solution has the ability to resist changes in
axit bazo thường có năng suất và hiệu suất cao. Do
pH upon the addition of small amounts of
vậy phản ứng axit bazo thường được sử trong tổng
either acid or base. Buffers are very
hợp vật liệu hay chế biến khoáng sản.
important to chemical and biological
+ Các định nghĩa về axit bazơ
systems. The pH in the human body varies
(1)Theo Arhenius
greatly from one fl uid to another; for
Cho ví dụ
example, the pH of blood is about 7.4,
(2)Theo Bronsted
whereas the gastric juice in our stomachs has
Cho ví dụ
a pH of about 1.5. These pH values, which
(3)Theo Lewis
are crucial for the proper functioning of
Cho ví dụ
enzymes and the balance of osmotic
Làm rõ các khái niệm:
pressure, are maintained by buffers in most
Thế nào là axit bazo liên hợp ?
cases.
Thế nào là dung dịch đệm ? Các dạng dung dịch đệm
 2.Phản ứng oxi hóa khử
+ Định nghĩa
Chất oxi hóa
Chất khử
Phản ứng oxi hóa khử
Phản ứng điện hóa
+ Thế khử
+ Thế oxi hóa
+ Thế phản ứng (trong pin: hiệu điện
thế/điên thế pin, sức điên động của pin)
Xét phản ứng:

Cu2+ + 2e = Cu Eo Cu2+/Cu = 0,34V

Zn - 2e = Zn2+ Eo Zn/Zn2+ = 0, 76V
Cu2+ + Zn = Cu + Zn2+ Eopu = 1.1 V

- Cách tính Eopu

Qui ước về điều kiện trạng thái tiêu

chuẩn kí hiệu o:
Phương trình Nernst và hằng số cân bằng phản ứng oxi hóa khử
Hằng số cân bằng và chiều phản ứng oxi hóa khử
Câu hỏi Predict whether the following reaction would
proceed spontaneously as written at 298 K:
Co(s) + Fe2+ (aq) = Co2+ (aq) + Fe(s)
given that [Co2+ ] = 0.25 M and [Fe2+ ] = 0.94 M.

3.Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch
-Điều kiện để xảy ra phản ứng trao đổi ion
trong dung dịch
-Nồng độ dung dịch
Các dạng nồng độ và chuyển đổi nồng đô.
Phân biệt nồng độ mol/L )M) và nồng độ đlg/L
(N)
Qui tắc đương lượng
Câu hỏi
Tính thể tích dung dịch KMnO4 0,1N cần thiết
để chuẩn độ hoàn toàn 20 ml dung dịch
FeSO4 0,1N trong môi trường axit sunfuric.
Solubility Product
Consider a saturated solution of silver chloride
that is in contact with solid silver
chloride. The solubility equilibrium can be
represented as
Because salts such as AgCl are treated as
strong electrolytes, all the AgCl that dissolves
in water is assumed to dissociate completely
into Ag1 and Cl2 ions. We know that for
heterogeneous reactions the concentration
of the solid is a constant.
Thus, we can write the equilibrium constant
for the dissociation of AgCl as
Table 17.2 lists the Ksp values for a number of salts of
low solubility. Soluble salts such as NaCl and KNO3,
which have very large Ksp values, are not listed in the
table.
For the dissolution of an ionic solid in aqueous
solution, any one of the following conditions may
exist: (1) The solution is unsaturated, (2) the solution is
saturated, or (3) the solution is supersaturated.
Following the procedure in Section 15.3, we use Q,
called the ion product, to represent the product of the
molar concentrations of the ions raised to the power
of their stoichiometric coeffi cients. Thus, for an
aqueous solution containing Ag1 and Cl2 ions at 25°C,
Câu hỏi
1.The solubility of calcium sulfate (CaSO4) is
found to be 0.67 g/L. Calculate the value
of Ksp for calcium sulfate.
2.Exactly 200 mL of 0.0040 M BaCl2 are added
to exactly 600 mL of 0.0080 M K2SO4. Will a
precipitate form?
 4. Phản ứng tạo phức
Lewis acid-base reactions in which a metal cation
(electron-pair acceptor) combines with a Lewis base
(electron-pair donor) result in the formation of complex
ions:
Thus, we can defi ne a complex ion as an
ion containing a central metal cation
bonded to one or more molecules or ions.
Complex ions are crucial to many chemical
and biological processes.
A measure of the tendency of a
metal ion to form a particular
complex ion is given by the
formation constant Kf (also called
the stability constant), which is
the equilibrium constant for
complex ion formation. The larger
Kf is, the more stable the complex
ion is. Table 17.4 lists the formation
constants of a number of
complex ions.
Câu hỏi Write the
formulas for the
following compounds:
(a)
pentaamminechloroco
balt(III)
chloride, (b)
dichlorobis(ethylenedia
mine)platinum(IV)
nitrate, (c) sodium
hexanitrocobaltate(III).