ЕЛЕКТРОТЕХНИЧКИ

МАТЕРИЈАЛИ
Тема : Својства на полупроводни
материјали и нивна поделба

Наставник: Виолета Младеновска

 Цел на наставата

Ученикот да врши анализа на својствата на

полупроводни материјали и да врши
поделба на полупроводниците по различити
категории
 Полупроводници
Полупроводници се голема група на материјали
кои според електрични својства се наоѓаат помеѓу
проводници и изолатори, согласно со името .
Нивните електрични својства зависат од
концентрација на примеси и ширина на енергетски
процеп.Значи електричните карактеристики на оваа
група на материјали се
 = 10-6 -108 m
0 <ЕG < 3,5 eV

Главна карактеристика на полупроводниците е таа

што со зголемување на температурата им се намалува
отпорноста, односно имаат негативен температурен
коефициент.
 Полупроводници
Истата појава се случува и при други надворешни
појави или услови како светлината така и
електромагнетното зрачење поради што тие имаат
многу широка примена за изработка на детектори на
светлина и детектори на радијација а најмногу за
изработка на интегрирани кола и дискретни полупро-
воднички елементи – диоди триоди, тиристори и др.
 Чисти полупроводници
Најпознати чисти полупроводници се германиум (Ge)
атомски број 32 и силициум (Si) атомски број 14. И двата
елемента се 4-валентни и градат ковалентни врски кои се
каракеризираат со градење на цврти кристални струк-
тури поради својствота на правење електронски парови
во структурата. На апсолутна нула (0К )низ решетката
нема никакво движење на електрони бидејќи врската е
многу силна.
Чисти полупроводници
 Чисти полупроводници
Со зголемување на температурата се додава енергија на електроните при
што тие почнуваат да вибриираат а при тоа ги кинат врските и со помош
на додадената енергија поминуваат во проводната зона на енергетските
нивоа. Кај овие кристали бројот на слободните електрони и бројот на
празнините е еднаков (n=p) па таквите полупроводници се нарекуваат
чисти или интринстични полупроводници.
 Примесни полупроводници
Ако во кристалната решетка на чистиот полупроводник (Si) на место
на еден атом се внесе атом од друг елемент на пример петовалентен
As - или тривалентен B се добива примесен полупроводник.
При тоа зависно од придодадениот атом заради ковалентната врска која се
формира со новиот атом се добива вишок наеден електрон кој нема свој пар
или пак вишок на една шуплина( позитивен електрицитет)
 Донорски полупроводници
Ако во кристалната решетка на чистиот силициум Si на место на еден
атом на се внесе атом од петовалентен As се формира решетка , а
петиот електрон од As останува слободен така што добиваме
полупроводник од n–тип или донорски полупроводник.
 Акцепторски полупроводници

Ако во кристалната решетка на чистиот силициум Si на место на еден

атом на се внесе атом од тровалентен B се формира решетка при што
еден електрон од силициумот останува без свој пар па може да се смета
дека тука има о една шуплина (позитивно наелектризирана) па велиме
дека овој полупроводник е од p–тип или акцепторски
полупроводник.
 Поделба на полупроводници и нивни својства

Полупроводниците може да ги поделиме во четири групи

 Елементарни полупроводници
 Полупроводнички соединенија
 Полупроводнички легури
 Органски полупроводници
 Елементарни полупроводници

Тоа се полупроводници кои се направени од чисти елементи

Елементарни полупроводници- кристални решетки
 Елементарни полупроводници
Чистиот силицијум се добива со преработка на
силисиум диоксид
 Полупроводни соединенија

Полупроводнички соединенија настануваат со

соединување на елементи од трета и пета група на
периодниот систем како GaAs koj е главен претставник
на оваа група а воедно и мајмногу употребуван
материјал. Инаку има и други соединенија како
 AlP, AlAs AlSb
 GaP , GaAs, GaSb
 InP, InAs, InSb
 CdTe, HgTe
 SiC
 Полупроводни легури

Полупроводнички легури се добиваат со соединување

на полупроводни елементи и полупроводни
соединенија кои се добиваат од тривалентни и
петвалентни како и од четири валентни и шест
валентни елементи
 Органски полупроводници

Органски полупроводници се полимери како

 Полиацетилен
 Полипирол
 Полианилин
 Полипарафенилен (менува отпорност во ред на 19 )
ПРАШАЊА???
Благодарам на вниманието!!!

1- кафеава (1)
2- црна (0)
3- портокалова 1nF
4- бела (10%)
5- жолта (400V)

10 x 1nF