Chương IV

VIỆT NAM TỪ NĂM 1954 ĐẾN NĂM 1975

Bài 21
XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở MIỀN BẮC,
ĐẤU TRANH CHỐNG ĐẾ QUỐC MĨ
VÀ CHÍNH QUYỀN SÀI GÒN Ở MIỀN NAM (1954 – 1965)
I. Tình hình và nhiệm vụ cách mạng nước ta sau
hiệp định Giơnevơ năm 1954 về Đông Dương

1. Tình hình nước ta sau hiệp định

Giơnevơ
Với Hiệp định Giơnevơ, cuộc chiến tranh xâm
lược của Pháp ở Đông dương (có Mỹ giúp) đã
chấm dứt.
Quang cảnh lễ ký kết hiệp định Giơ-ne-vơ
ngày 20/7/1954
Phó Thủ tướng Phạm Văn Đồng cùng phái đoàn nước Việt Nam Dân chủ Cộng
hòa đến Thụy Sĩ tham dự Hội nghị Giơnevơ về Đông Dương, ngày 4/5/1954.
 Miền Nam
Vĩ tuyến 17

Miền Bắc

Cầu Hiền Lương (sông Bến Hải – vĩ tuyến 17)

 1. Tình hình
a. Miền Bắc
- Ngày 10/10/1954, quân ta tiếp quản Hà Nội.

Bộ đội trở về tiếp quản thủ đô, năm cửa ô (Ô Cầu Giấy, Ô Cầu Dền) đón mừng đoàn
quân tiến về - bộ đội tiếp quản thủ đô Hà Nội tháng 10 năm 1954.
- Ngày 1/1/1955, Trung ương Đảng, Chính phủ
và  Chủ tịch Hồ Chí Minh  ra mắt nhân dân thủ đô.
- Ngày 16/ 5/1955, Pháp rời khỏi Hải Phòng
=> Miền Bắc hoàn toàn giải phóng.

Quân Pháp rút khỏi Hà Nội, Hải Phòng

1. Tình hình
a. Miền Bắc
b. Miền Nam
-  Giữa tháng 5/1956, Pháp rút khỏi miền
Nam khi chưa thực hiện hiệp thương tổng
tuyển cử.
- Mỹ Ngô Đình Diệm lên nắm chính quyền,
âm mưu chia cắt VN, biến miền Nam Việt
Nam thành thuộc địa kiểu mới, căn cứ quân
sự ở Đông Dương và Đông Nam Á.
→ Với âm mưu của Mỹ và chính quyền Ngô
Đình Diệm, nước ta tạm thời bị chia cắt làm
hai miền với hai chế độ chính trị khác nhau.
 NGÔ ĐÌNH DIỆM
(1901 – 1963)
- Thủ tướng Quốc gia
Việt Nam (1954 – 1955)
- Tổng thống đầu tiên của
Việt Nam Cộng hòa (1955
– 1963)
- Đảng Cần lao Nhân vị
- Học sinh trường:
+ Trường dòng Pellerin
Huế
+ Collège Quốc học
+ Trường Hậu bổ, Hà
NGÔ ĐÌNH DIỆM Nội
+ Đại học Michigan,
Hoa Kỳ
Ông NGÔ ĐÌNH DIỆM thăm Mĩ 1957
 Đất nước tạm thời
bị chia cắt
2. Nhiệm vụ
Vĩ tuyến 17 - Miền Bắc hàn gắn vết
thương chiến tranh,
khôi phục kinh tế, tiến
lên CNXH.
- Miền Nam tiếp tục
cuộc cách mạng dân tộc
dân chủ nhân dân, thực
hiện hòa bình thống
nhất nước nhà.
 10/10/1954 quân ta về tiếp quản Thủ đô.

1/1/1955 TW Đảng, chính phủ dời chiến khu về HN

Khắc phục hậu quả chiến tranh
16/5/1955 Pháp rút khỏi miền Bắc.

CM m vụ
ắc

ắc
nB MB nước ta được hoàn toàn giải phóng Tiến lên CM XHCN

M.B
ệ
Miề

Nhi
Đất nước tạm thời bị chia cắt

Tình hình Việt Nam

Sau HĐ Giơ-ne-vơ
1954
am

Nhi .Nam
nN

vụ
5/1956, Pháp rút khỏi miền Nam Tiếp tục CM DTDCND
Miề

M
ệm
khi chưa hiệp thương tổng tuyển cử

CM
thống nhất 2 miền Nam- Bắc Giải phóng miền Nam

- Mĩ thay chân Pháp, xây dựng chính quyền Ngô Đình Diệm, Thống nhất đất nước
âm mưu chia cắt VN, thành thuộc địa kiểu mới
và căn cứ quân sự của Mĩ.
II. MIỀN BẮC HOÀN THÀNH CẢI CÁCH RUỘNG ĐẤT,
KHÔI PHỤC KINH TẾ, CẢI TẠO QUAN HỆ SẢN XUẤT
(1954-1960) – (SGK – Đọc thêm)
III. Miền Nam chống chế độ Mĩ-Diệm, giữ gìn và
phát triển lực lượng CM, tiến tới Đồng Khởi
(1954-1960)
1. Đấu tranh chống chế độ Mĩ-Diệm, giữ gìn và phát
triển lực lượng CM(1954-1959) (SGK)
 2. Phong trào đồng khởi
a. Nguyên nhân
- Từ (1957 – 1959) chính quyền Ngô Đình Diệm thi hành
chính sách khủng bố tàn bạo: đặt cộng sản ra ngoài vòng pháp
luật, đề ra Luật 10/59, công khai chém giết, bắt giam hàng chục
ngàn đồng bào…làm cho CM MN gặp muôn vàn khó khăn, tổn
thất.
→ Mâu thuẫn giữa nhân dân VN với Mĩ-Diệm phát triển gay gắt,
đòi hỏi phải có một biện pháp quyết liệt để đưa cách mạng vượt
qua khó khăn thử thách.
 b. Diễn biến:
- Năm 1959, lúc đầu nổ ra lẻ tẻ ở Vĩnh Thạnh
(Bình Định), Bắc Ái (Ninh Thuận), Trà Bồng
(Quảng Ngãi) →lan rộng khắp miền Nam thành
một cao trào cách mạng, tiêu biểu là cuộc khởi
nghĩa “Đồng Khởi” ở Bến Tre.

- Đêm 17/1/1960 "đồng khởi " nổ ra ở Mỏ Cày

sau đó lan ra toàn tỉnh Bến Tre :
 c. Kết quả:
-Phong trào lan khắp Nam Bộ, Tây Nguyên và
một số nơi ở Trung Trung bộ. CM làm chủ
nhiều thôn xã.
- 20/12/1960 Mặt trận Dân tộc Giải phóng
miền Nam Việt Nam ra đời do luật sư Nguyễn
Hữu Thọ làm chủ tịch
 Luật sư Nguyễn Hữu
Thọ, Chủ tịch Mặt trận
Dân tộc Giải phóng
miền Nam Việt Nam
thăm Quân Giải phóng
miền Nam tại miền
Đông Nam Bộ. 
 d. Ý nghĩa:
- Giáng đòn nặng nề vào chính sách thực dân mới của Mỹ.
- Làm lung lay tận gốc chế độ tay sai Ngô Đình Diệm.
(→ Làm phá sản chiến lược chiến tranh một phía
(chiến lược Eisenhower )

- Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam VN ra đời đã đoàn
kết toàn dân đấu tranh chống chế độ Mĩ – Diệm
Ý nghĩa
IV. Miền Bắc xây dựng bước đầu cơ sở vật chất – kĩ
thuật của chủ nghĩa xã hội (1961 - 1965)
1. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng
(9 -1960)
a, Hoàn cảnh lịch sử
- Đất nước tạm thời bị chia cắt làm 2 miền
- CM hai miền có những bước tiến quan trọng.
Đảng Lao Động Việt Nam tổ chức Đại hội III từ
5 – 10/9/1960 tại Hà Nội.
 Ngày 5-9-1960, Đảng Lao động Việt Nam họp Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III
(Trong ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc diễn văn khai mạc Đại hội). Ảnh: Tư liệu TTXVN
1. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng
(9 -1960)
IV. Miền Bắc xây dựng bước đầu cơ sở vật chất – kĩ
thuật của chủ nghĩa xã hội (1961 - 1965)
V. Miền Nam chiến đấu chống chiến lược “chiến
tranh đặc biệt” của Mĩ (1961 – 1965)

1. Chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của Mĩ ở miền

Nam Việt Nam

Tại sao Mỹ lại thực hiện

chiến lược chiến tranh mới ở
miền Nam Việt Nam?
CHÍNH QUYỀN MỸ ĐÃ NHẬN THẤY:

CHIẾN LƯỢC
“CHIẾN TRANH
ĐẶC BIỆT”
1. Miền Nam chiến đấu chống “Chiến tranh Đặc biệt” (1961-1965)
a. Chiến lược chiến tranh Đặc biệt của Mĩ ở miền Nam

Hãy nêu khái niệm về hình thức chiến tranh Đặc biệt?
b. Miền Nam chiến đấu chống chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ.

Chủ trương của Đảng ta

Trung ương Cục miền Nam (1-1961).
Thống nhất lực lượng vũ trang thành Quân giải phóng miền Nam (2-1961).
b. Miền Nam chiến đấu chống chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ.

Kết quả
 CỦNG CỐ BÀI
ND1. Tình hình nước ta sau hiệp định Giơ-ne-vơ
1. Miền Bắc Nhiệm vụ CM
2. Miền Mam
ND2: Miền Nam chiến đấu chống chế độ Mỹ – Diệm,
giữ gìn và phát triển lực lượng cách mạng, tiến tới
“Đồng khởi” (1954 – 1960)
ND3: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III (9/1960)
ND4: Miền Nam chiến đấu chống chiến lược chiến
tranh đặc biệt của để quốc Mỹ (1961 – 1965).