Karon ang adlaw sa pagdayeg ug pagsimba Ibayaw ang atong kamot
Mulukso, musayaw, musinggit ug maghugyaw
Balaan, dalaygon nga Dios Daygon ko Ikaw O Dios na labing gamhanan Matuboy ka sa among pagsimba O Diyos na way kausaban Hangtud sa kahangturan Daygon ko Ikaw sa way katapusan SAYAW SA AKONG TRIBU
Pagasayawan ko ikaw Ikaw O Ginoo
Sayaw sa akong paghigugma Kanimo Sayaw sa kadaugan Sayaw sa kagawasan Sayaw sa akong tribu Alang kanimo Dalaygon ka Oh Dios Simbahon ka Hesus Tanang tribu magadayeg Tanang tribu magaawit Tanang kaliwat Mo Tanan Mong pinili. Komedya Dalawang uri:
ang ga taong mahilig humarang o humadlang sa anumang gawain, gaya ng matitigas na ulo ng mga negosyante atbp. - Halimbawa: "Ang Kiri" ni Servando Angeles 2.) Maromansang Komedya (romantic comedy)- dalawang nagmamahalang ating dinadamayan sa kanilang pagnanais na magkaisang dibdib - Halimbawa: "Ang Anak ng Dagat" ni Patricio Mariano Ang Trahekomedya
Dulang may kaunting trahedya hanggang dumating ang
maligayang katapusan - Pinaghahalo ang mga yugtong trahedya at komedya - Pinaghahalo ang dalamhati may mga di-akalaing pangyayari - Ang mga mandudula sa kakatwang dula (absurb plays) ay nagtatanghal ng mga walang katwiran at katawa-tawang pangyayari - Tinatakay nila ang kalungkutan ng tao sa daigdig na walng katiyakan o di-maaasahang pangangatuwiran (optisism rationalism) Mga Katangian ng dula
Paksa (theme)- kaisipang nagpapahiwatig ng dula
- Kung ating nauunawaan ang paksa, madali nating maintindihan ang pandaigdigang tuntunin ng banghay (plot) - Ang literary critics ay gumagamit ng kilos (actions) bilang katumbas ng paksa - Aristotle: "Isang dula ay isang pagpaparis ng kilos", ang kilos ang siyang pang-ilalim na pangyayari "ang pagkakaunawaan ng mga magkakamag-anak" at "ang pagdating ng kalungkutan sa isang tao" - Lumilikha ng kilos ang mandudula sa paggamit ng wika, kumpas,tugtugin at dakilang palabas (spectacle) Ang banghay (plot) ay malimit itumbas sa salaysay ngunit malimit itong ihambing sa tanging pagsasaayos ng dula - Pataas na kilos (rising action) - Kasukdulan (climax) - Pababang kilos (falling action) - Ang kaigtingan (tension) ay lumalala dahil sa kaguluhan at hidwaan (crisis) patungo sa kasukdulan hanggang sa kalutasan ng suliranin (denoument) - Ang banghay ay maitutulad sa "pyramid" o isang guhit na kumikilos na diyagonal at pataas ngunit may budbod na mga kagipitan Kahit ano ang pagkakaayos-ayos ng banghay, ang paglalahad (explosion) ay isang bahaging nagsasaad sa mga tagapanood (audience) kung aning dapat nilang malaman sa mag nakalipas na kilos (antecedent action) - Mga kumpas at tagpuan (gestures and settings) - Ang usapan ng mga tauhan ay katumbas ng kumpas at tagpuan - Tagpuan-sumasagisag na tumatulong upang malaman ng mga manunuod kung kailangan nangyari ang dula - Ang pagganap at karakterisasyon- - Ang pagganap ng papel ng isang tauhan ay nagbabakas ng kilos at uri ng pananalita at pinagsasabi ng ibang tauhan sa loob ng tagpuan Maraming nagaganap sapagkat iba-iba ang katauhan ng bawat tao tungkol sa kabutihang-asal (morality), karunungan at damdamin - Bawat isa ay tumutugon sa ugali ng ibang tao KASUNDUAN NG DULA: Ang kasunduan ng Panahon- naniniwala o kunwari ay naniniwala tayo sa loob ng dalawang oras ay nabubuhay tao ng isang araw, isang linggo kasama ang tauhang pinanunuod natin - Ang kasunduan ng ikaapat na palarindingan- naririnig at namamalas natin ang lahat ng sinasabi't ginagawa sa silid na ating kinakaharap. - Ang kasunduan ng pagsasalita ng wika - tinatanggap nating ang wikang binibigkas ng mga tauhan - Ang kasunduan ng pagsasalita sa sarili- para malaman natin kung ano ang iniisip ng isang gumaganap at para maunawaan natin ang pangyayaring hindi mailahad sa ibang kaparaanan.