Khí Cuï Ñieän

CHÖÔNG 4

4.1. CONTROL RELAY

Control relay thöôøng ñöôïc goïi laø relay ñieàu khieån, hay relay trung

gian. Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa control relay töông töï nhö nguyeân

lyù hoaït ñoäng cuûa contactor.

Khaùc bieät giöõa contactor vaø relay:

@ Tieáp ñieåm coù khaû naêng taûi doøng ñieän laøm vieäc nhö nhau.

@ Khoâng coù buoàng daäp hoà quang.

4.1.1 kyù hieäu cho relay ñieàu khieån :

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

4 DAÏNG CONTROL RELAY CHÍNH : SPST ; DPST ; SPDT ; DPDT

4
5 4 3
3 3 6
4 1 5
1 2 1
2 2
Relay SPST
Relay SPDT Relay DPST

Kyù hieäu SPST : SINGLE POLE SINGLE THROW

Kyù hieäu DPST : DOUBLE POLE SINGLE THROW

Kyù hieäu DPDT: DOUBLE POLE DOUBLE THROW

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän
5
3
4 4
4
3 3
5 7
6 6
5 8
8 8
7 6
11
10 7
9
9 1
1 2
10
2 13
Re lay DPDT 12
Relay 4PST 14
1
Caùc kyù hieäu cho caùc daïng control 2
relay coù nhieàu caëp tieáp ñieåm. Re la y 4 PDT

4 4 CR CR 5
3
5

8 8 CR 3 CR 7
6
7
1 6
CR
2 CR
HÌNH3.2.3 : Phöông phaùp bieåu dieãn caùc tieáp ñieåm
vaøcuoän daây cuûa relay
Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh
 Khí Cuï Ñieän

Vôùi loaïi SPDT ta coù 5 ñaàu ra.DPDT ta coù 8 ñaàu ra.3PDT ta

coù 11

ñaàu ra

Control relay voû nhöïa trong vôùi caùc chaân ra daïng

baûng chöõ nhaät vaø troøn

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Ñeá chaân cuûa CR

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

4.1.3. PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH SOÁ:

KYÙ HIEÄU CAÙC CHÆ SOÁ 8
CHAÂN

6 5 4 3
5 4
5 CR CR 6
6
3

8
4 CR CR 3

7 2
CR
8 1 2 7
7 8 1 2

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

KYÙ HIEÄU CAÙC CHÆ SOÁ

11 CHAÂN

8 7 6 5 4 8 CR CR 9

11
5 CR CR 7

6
4 CR CR 3

CR
9 10 11 1 2 3 2 10

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

GIAÛN ÑOÀ THÔØI GIAN MOÂ TAÛ TRAÏNG THAÙI HOAÏT ÑOÄNG:
GIAÛN ÑOÀ THÔØI GIAN CUÛA CAÙC NUÙT
NHAÁN :

NUÙT NHAÁN ÑÔN THÖÔØNG HÔÛ

MÖÙ
C LOGIC 0 NGOAÏI LÖÏC
MÖÙ
C LOGIC 0
ON
ON
MÖÙ
C LOGIC 1
13

13
14

14

13
14
Nuù t nha án thöô øn g hô û Nuù t nha án thöô øn g hô û Nuùt nha án thöô øn g hô û
ta ïi tra ïn g tha ù
i b ình thöô øn g Chòu ta ù
c ñ o än g ng o a ïi lö ïc c hòu ta ù
c ñ o än g d o p ha û n lö ïc
khi ng öøn g c a áp ng o a ïi löïc
NUÙ
T Ng öøn g ta ùc ñ o än g
NHAÁ
N ng o a ïi löïc .

1
t
0

Kho a û
n g thô øi g ia n d uy trì ng o a ïi löïc ta ù
c ñ o än g
Ta ù
c ñ o än g
ng o a ïi lö ïc

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

NUÙT NHAÁN ÑÔN THÖÔØNG ÑOÙNG

NGOAÏI LÖÏC
MÖÙ
C LOGIC1 MÖÙ
C LOGIC1
OFF
21 MÖÙ
C LOGIC 0
22

21
22
21
22
Nuù t nha án thö ô øn g ñ o ù
ng Nuù
t nha án thö ô øn g ñ o ù ng
ta ïi tra ïn g tha ù
i b ình thö ô øn g Chòu ta ù
c ñ o än g ng o a ïi lö ïc Nuùt nha án thö ô øn g hô û
c hòu ta ù
c ñ o än g d o p ha û n lö ïc
khi ng ö øn g c a áp ng o a ïi lö ïc
NUÙ
T Ng ö øn g ta ù
c ñ o än g
NHAÁ
N ng o a ïi lö ïc .

1
t
0

Kho a û
n g thô øi g ia n d uy trì ng o a ïi lö ïc ta ù
c ñ o än g
Ta ù
c ñ o än g
ng o a ïi lö ïc

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

MAÏCH ÑIEÀU KHIEÅN ÑÔN GIAÛN CONTROL RELAY

MCB
R I> NUÙ
T NHAÁ
N Thô øi ñ ie åm ta ù
c ñ o än g Thô øi ñ ie åm ta ù
c ñ o än g
ON nuù t nha án ON nuù t nha án OFF
F

1
OFF
2
NUÙ
T NHAÁ
N
OFF
3 13
ON
CR
4 14
CUOÄ
N DAÂ
Y
CR
A1

A2
N
CR
Thô øi ñ ie åm c uo än d a ây Thô øi ñ ie åm c uo än d a ây
Re la y CR ñ öô ïc c a áp ng uo àn Re la y CR m a át ng uo àn

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

4.1.5. CAÙC COÂNG DUÏNG CUÛA CONTROL RELAY

@ Taïo thôøi gian treã chuyeån maïch (raát ngaén) giöõa caùc khí
cuï.
MCB MCB
R I> R I>
F F

1 1
OFF OFF
2 2

3 13 3 13
ON ON
K1 K1
4 14 4 14

13
K1
14
A1 A1 A1 A1

A2 A2 A2 A2
N N
K1 K2 K1 K2
Maïch ñieàu khieån vaän haønh hai Maïch ñieàu khieån
contactor ñoàng thôø
.i vaän haønh hai contactor theo tuaàn .töï

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

NUÙ
T NHAÁ
N
ON

t
NUÙ
T NHAÁ
N
OFF

t
CUOÄ
N DAÂ
Y t1
K1

t
CUOÄ
N DAÂ
Y
K2

Vaän haønh 2 contactor ñoàng thôøi

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

NUÙ
T NHAÁ
N
ON

t
NUÙ
T NHAÁ
N
OFF

t
CUOÄ
N DAÂ
Y t1
K1

t
CUOÄ
N DAÂ
Y t2
K2

Vaän haønh 2 contactor khoâng ñoàng thôøi

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

MCB MCB
R I> R I>
F F
21 21
OFF OFF
22 22

K1 13 13 K1 13
ON
13
ON 14 14
14
14 53
K1 53 13
54 K1 CR
54 14
A1 A1 A1 A1 A1

A2 A2 A2 A2 A2
N N
K1 K2 K1 CR K2
Maïch ñieàu khieån vaän haønh hai contactor Maïch ñieàu khieån vaän haønh hai contactor chuyeån
chuyeån maïch theo yeâu caàu tuaàn töï tröôùc sau. maïch theo yeâu caàu tuaàn töï tröôùc sau, duøng control
relay taïo thôøi gian treãchuyeån maïch.

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

4.2. RELAY THÔØI GIAN (TIMING RELAY) :

@ Relay thôøi gian laø taïo thôøi gian treã chuyeån maïch giöõa caùc khí cuï

@ coù nhieàu daïng : cô khí duøng loø xo xoaén hay daây thieàu; relay thôøi gian

duøng khí neùn; relay thôøi gian duøng ñoäng cô ñieän truyeàn ñoäng heä thoáng

baùnh raêng vi sai, relay thôøi gian duøng linh kieän baùn daãn taïo thôøi gian treã .

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Caùc daïng relay thôøi gian

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Caùc daïng cuûa ON-DELAY TIMING RELAY

(saûn xuaát ANLY – Ñaøi Loan)

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Caùc daïng cuûa OFF-DELAY

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Relay thôøi gian haõng Schneider

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

HAÂN LOAÏI VAØ NGUYEÂN TAÉC LAØM VIEÄC CUÛA RELAY THÔØI GIAN

@Relay thôøi gian taùc ñoäng treã (ON-DELAY TIMING RELAY).

@Relay thôøi gian ngaét (hay döøng) treã (OFF-DELAY TIMING RELAY).

.2.1.1. RELAY THÔØI GIAN TAÙC ÑOÄNG TREÃ (ON-DELAY TIMING RELAY)
Tieáp ñieåm Tieáp ñieåm coù
khoâng ñònh thì ñònh thì
NGUÄ Ö
N ÂIÃÛ
N
on
off
THÅ ÌI GIAN ÂËNH THÇ
4 5
3 6 on TIÃÚ
P ÂIÃØ
M THÆÅ ÌNG. HÅ Í

2 7 off
1 8 TIÃÚ
P ÂIÃØ
M THÆÅ ÌNG ÂOÏNG
on
off
source
Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh
 Khí Cuï Ñieän

TIEÂ
U CHUAÅ
N Myõ, Nha ät IEC NGA

TIEÁ
P ÑIEÅ
M THÖÔØNG TR.TC TR.TC ho a ëc TR.TC
HÔÛÑOÙNG TREÃ

TIEÁ
P ÑIEÅ
M THÖÔØ
NG TR. TO TR.TO ho a ëc TR.TO
ÑOÙNG MÔÛTREÃ

A1
Cuo än d a ây TR TR
A2 TR

HÌNH 3.2.25: Kyùhieäu relay thôøi gian ON DELAY

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

@ Khi cung caáp nguoàn vaøo cuoän daây cuûa relay thôøi gian caùc tieáp

ñieåm coù ñònh thì cuûa relay khoâng thay ñoåi traïng thaùi töùc thì.

@ Sau moät khoaûng thôøi gian (baèng khoaûng thôøi gian chænh ñònh choïn

tröôùc),tính töø luùc cung caáp ñieän vaøo cho cuoän daây cuûa relay; caùc

tieáp ñieåm cuûa chuùng chuyeån traïng thaùi.

@ Sau khi caùc tieáp ñieåm relay ñaõ chuyeån traïng thaùi, heä thoáng ñang hoaït ñoäng bình

öôøng; ta ngöng cung caáp ñieän vaøo cuoän daây cuûa relay thôøi gian, caùc tieáp ñieåm laäp

ùc trôû veà traïng thaùi ban ñaàu.

Caùc tieáp ñieåm cuûa ON-DELAY TIMING RELAY laø loaïi tieáp ñieåm taùc

oäng chaäm ngaét nhanh.

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

TR.TC: loaïi thöôøng hôû, ñoùng chaäm ngaét nhanh. (TC: Time Close)

TR.TO: loaïi thöôøng ñoùng, môû chaäm ñoùng nhanh. (TO: Time Open)

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Maïch töï ñoäng döøng ñoäng cô

MCB
R R
I>
S 1 2
T F
N

3 \ L2

5 \ L3
1 \ L1 21
OFF
22
CB 55
TR.TO
56
4 \ T2

6 \ T3
2 \ T1

I> I> I>

13 13
3 \ L2

5 \ L3
1 \ L1

ON K
14 14

K
T2 \ 4

T3 \ 6
T1\ 2

95

TOR
3

5
1

96
TOR A1 A1
4
2

U V W 10S A2
A2
N

M K TR
M ~ Maïch ñieàu khieån (control circuit)
Maïch ñoäng löïc (power circuit)

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän
Maïch chaïy tuaàn töï 2 ñoäng cô
CB
R
R I>
S F
T
1
N 3 \ L2

5 \ L3

3 \ L2

5 \ L3
OFF
1 \ L1

1 \ L1
2

3 13 67
CB1 CB2 ON
K1 TR.TC
4 14 68
4 \ T2

6 \ T3

4 \ T2

6 \ T3
2 \ T1

2 \ T1
I> I> I> I> I> I>
95 95
3 \ L2

5 \ L3

3 \ L2

5 \ L3
TOR1 TOR2
1 \ L1

1 \ L1
96 96

A1 A1 A1
K1 K2
T3 \ 6

T3 \ 6
T2 \ 4
T2 \ 4
T1\ 2

T1\ 2

10S
N A2 A2 A2

K1 TR K2
3

5
1

Maïch ñieàu khieån (control cricuit)

TOR1 TOR2
4

4
2

U V W U V W

M M
M1
~ M2
~
Maïch ñoäng löïc (power cricuit)
Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh
 Khí Cuï Ñieän

Caùc boä khôûi ñoäng sao-tam giaùc

Relay thôøi gian haõng Schneider

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Thực hành Khí Cuï Ñieän
F1
L1 Dùng rơle thời gian
L2 đóng trễ LADS2

95
L3 TOR

96
21
Q1

22
Off

13
13
I I I
- KM2
On

14

14
4

6
2

53
- KM1

54
3

5
1
1

- KM2 - KM3 - KM1

55

67
6
4
2

2
2

- KM2

68
56
21

21
U

W
V

- KM1
- KM3
M

22

22
1

3~ TOR

A1

A1

A1
4

6
2

A2
X

A2

A2
Z

N
- KM1 - KM2 - KM3

Power Circuit Control Circuit

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh
 Khí Cuï Ñieän

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

BÀI TẬP LỚN: khởi động động cơ dung biến áp tự ngẫu 4 cấp

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

ĐỘNG CƠ KĐB 3 PHA KHỞI ĐỘNG

SAO-TAM GIÁC QUAY 1 CHIỀU

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

4.2.1.2.RELAY THÔØI GIAN TAÉT TREÃ (OFF-DELAY TIMING RELAY)

Tieáp ñieåm Tieáp ñieåm coù

khoâng ñònh thì ñònh thì
NGUÄ Ö
N ÂIÃÛ
N
on
off
THÅ ÌI GIAN ÂËNH THÇ

4 5
TIÃÚ
P ÂIÃØ
M THÆÅ ÌNG HÅ Í
3 6 on
2 7 off
1 8 TIÃÚ
P ÂIÃØ
M THÆÅ ÌNG ÂOÏNG
on
off
source

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

TIEÂ
U CHUAÅ
N Myõ, Nha ät IEC NGA

TIEÁ
P ÑIEÅ
M THÖÔØ
NG TR. TO TR.TO ho a ëc TR.TO
HÔÛMÔÛTREÃ

TIEÁ
P ÑIEÅ
M THÖÔØ
NG TR. TC TR.TC ho a ëc TR.TC
ÑOÙNG ÑOÙNG TREÃ

A1
Cuo än d a ây TR TR
A2 TR

Kyùhieäu relay thôøi gian Off DELAY

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

@ Khi cung caáp vaøo cuoän daây cuûa relay thôøi gian caùc tieáp ñieåm

cuûa relay thay ñoåi traïng thaùi cuûa chuùng töùc thì.

@ Khi caùc tieáp ñieåm relay ñaõ chuyeån traïng thaùi vaø heä thoáng ñang

hoaït ñoäng bình thöôøng, ta ngöng cung caáp ñieän vaøo cuoän daây

cuûa relay, caùc tieáp ñieåm khoâng trôû veà traïng thaùi ban ñaàu töùc thôøi

vaø duy trì traïng thaùi hieän coù cuûa chuùng.

@ Tính töø luùc ngöng cung caáp ñieän vaøo cuoän daây cuûa off-delay

relay cho ñeán khoaûng thôøi gian; baèng thôøi gian ñònh thì, caùc tieáp

ñieåm cuûa off-delay relay môùi trôû veà traïng thaùi ban ñaàu.

@ Caùc tieáp ñieåm cuûa OFF-DELAY laø loaïi tieáp ñieåm taùc ñoäng töùc thôøi

nhöng ngaét chaäm.

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Maïch döøng tuaàn töï 2 ñoäng cô

MCB
R
R I>
S F
T
1
N
3 \ L2

5 \ L3

3 \ L2

5 \ L3
OFF
1 \ L1

1 \ L1
2

3 57
CB1 CB2 13
ON TR.TO
K1
4 14 58
4 \ T2

6 \ T3

4 \ T2

6 \ T3
2 \ T1

2 \ T1
I> I> I> I> I> I>
95 95
3 \ L2

5 \ L3

3 \ L2

5 \ L3
TOR1 TOR2
1 \ L1

1 \ L1
96 96

A1 A1 A1
K1 K2
T3 \ 6

T3 \ 6
T2 \ 4

T2 \ 4
T1\ 2

T1\ 2

N A2 A2 A2

K1 TR K2
3

5
1

Maïch ñieàu khieån (control cricuit)

TOR1 TOR2
4

4
6

6
2

U V W U V W

M M
M1
~ M2
~
Maïch ñoäng löïc (power cricuit)

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh

 Khí Cuï Ñieän

Maïch ñieàu khieån phoái hôïp 2 ñoäng cô

CB
R R
S I> 2
1
T F
N
3 \ L2

5 \ L3

3 \ L2

5 \ L3
21
1 \ L1

1 \ L1
OFF
22

CB1 CB2
13 13 57
ON K1
TR2.TO
4 \ T2

6 \ T3

4 \ T2

6 \ T3
2 \ T1

2 \ T1
I> I> I> I> I> I> 14 14 58

67 95
95
3 \ L2

5 \ L3

3 \ L2

5 \ L3
1 \ L1

1 \ L1
TR1.TC TOR2
TOR1
96 68
96
K1 K2
T3 \ 6

T3 \ 6
T2 \ 4

T2 \ 4
A1 A1 A1 A1
T1\ 2

T1\ 2

A2 5S 8S A2 A2
N A2
3

5
1

K1 TR1 TR2 K2
TOR1 TOR2 Maïch ñieàu khieån (control circuit)
4

4
6

6
2

U V W U V W

M M
M1
~ M2
~
Maïch ñoäng löïc (power circuit)

Khoa Ñieän-ÑTVT Giaûng Vieân: TS.Phaïm Coâng Thaønh