Aralin 17- ANG KAHALAGAHAN NG

PANLAPI
- Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi.
Itinuturing itong moog ng isang wika tulad ng + paghuhulapi.

Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi

sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, kabilaan,

bilaan, la
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-

laguhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigit-

tulad ng
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

lapi
+ paghuhulapi.
Masasabi ring higit na maligoy ang Filipino sa
pagpapahayag kung damdamin ang kasangkot sa
usapan. Ito'y bunga ng pag-iwas ng makasakit ng
damdamin. Kaya nga, may mga implikasyong + paghuhulapi.

sikolohikal maging ang pagpili sa panlaping “I” sa

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi

halip na “um” tulad sa salitang “kumausap” at “k-

bilaan, la
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
tulad ng
inausap”. Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

Tunay may malaking papel na ginagampanan ang

mga panlapi sa pagbubuo ng mga terminolohiya
at pag-unawa sa mga konsepto sa Sikolohiyang
Pilipino.
 Aralin 18- MGA PANANALIKSIK AT ABSTRAK Hing-
GIL SA WIKA AT KULTURANG FILIPINO
 

Ang Pagtuturo ng Wika at Kulturang Filipino sa + paghuhulapi.

Disiplinang Filipino (Konteksto ng K to 12). (Gali

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi

leo Zafra. Katipunan Journal ng mga Pag- aaral

bilaan, la
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
tulad ng
sa wika, sining, panitikan at kulturang Filipino,
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

2016)
Sa pananaliksik na ito lumitaw na may malaking
ugnayan ang wika at kulturang Filipino
-. Ang “wika” ay sisidlan ng “kultura”. Ang kultura
ay dinamiko, kolektibo, at may ginagalawang kon
teksto.
+ paghuhulapi.

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi

bilaan, la

Panghalip Panao
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
tulad ng
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

ang salitang “kita” ay katumbas ng “ko” at “ikaw”

ay sinasabing nagpapahiwatig ng pagkakalapit ng
nagsasalita sa kausap
lumilitaw ang kahulugang ikaw at ako”.
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika
tulad ng
ang “you” ay katumbas ng “ikaw” sa Filipino, hindi
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
bilaan, la
ng “ko” at “ikaw”. Sa Ingles “I love you”, kung saan
guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi
Sa pahayag na “Mahal kita”, “kita” rito ay binubuo
+ paghuhulapi.
.
Pang-uri

 -Sa pag-aaral ng pang-uri, pinatitingkad na

walang negatibong paghahambing sa Filipino. + paghuhulapi.

-Mayroon lamang “mas maganda” at “pinakama-

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi
bilaan, la
ganda” na katumbas ng “more beautiful” at “most
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
tulad ng

beautiful” ngunit walang katumbas ang “less beau-

Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

tiful” at “least beautiful”.

- Sinasabing nagpapahiwatig naman ito ng positi
bong pananaw ng mga Filipino.
Pangngalan

-Mga salitang may kinalaman sa mag-anak, hini-

ram natin ang mga salitang “kuya”, “diko”, “sangko”
bilang katawagan sa mga kapatid na lalaki; at “ate”,
+ paghuhulapi.

“ditse”, “sanse” para naman sa mga kapatid na ba-

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi
bilaan, la
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
bae. tulad ng
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika
. Sa mga termino para sa mag-anak pa rin, may-
roon tayong “biyenan”, “manugang”, “bayaw”,
“hipag”, “bilas” na ang katumbas lahat sa Ingles ay
“in-laws”.
- mayaman ang kulturang Filipino sa mga pahiwatig o
mga di tuwirang pagpapaabot ng mensahe.
- Mayroon tayong parinig, pasaring, pahaging, padaplis,
paramdam, papansin. Naipapahayag ang mga ito sa iba't

ibang kombinasyon ng berbal at di berbal na paraan

+ paghuhulapi.

tulad ng ligoy, tampo, biro, lambing, dabog, maktol.

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi
bilaan, la
- Dahil sa spektong ito ng ating kultura, kailangan ding
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
tulad ng
ituro sa mga estudyante, halimbawa, kung paanong
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

bibigyan ng kahulugan ang mga sagot na “oo” o “hindi”

ngunit tinutugunan ng: “tiyak”, “siguro” , “malamang”, “
marahil”, “titingnan ko”, “baka”, “bahala na”, “ewan”.
 Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika
tulad ng
at habang lumilikha ng kanilang kasaysayan.
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
bilaan, la
ang pinagsasaluhan nilang paraan ng pamumuhay
guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi
+ paghuhulapi.
magkakasama man o nag-iisa, habang dinaranas
isinasabuhay araw-araw ng mga tunay na tao
Ang kultura ay dinamiko, buhay na penomenong
 Limang Dimensyong Penomenong kultura/
paksang pangkultura

Produkto
- Ang listahan ng produkto ay mula sa seksion ng isda, at
iba.
-Sa katunayan, may palatandaan na unti-unti nang nakakali + paghuhulapi.

mutan ang ilang salitang tumutukoy sa ating pagkaing-da-

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi

gat. Sa Farmer's Market, halimbawa, makikita ang mga

bilaan, la
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-

sumusunod na leybel: Sea Bass (Apahap Dagat), Fresh Scal-

tulad ng
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

lop
Uni/Sea Urchin. Ang paglalagay ng pangalang Filipino
pagkaraan ng Sea Bass ay pahiwatig na mas kilala na ang
katawagang Ingles kaysa sa Filipino.
-Kapansin-pansin din ang bagay na “Timbangan ng
Bayan” na maaaring gamitin ng sinumang mamim-
ili para matsek kung tama ang timbang ng kani-
lang pinamili. + paghuhulapi.

-Ano kaya ang ipinapahiwatig ng timbangang ito

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi
bilaan, la
sa kultura ng palengke sa Kamaynilaan? Ang
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
tulad ng
palengke mismo ay produktong pang-ekonomiya
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

ng lipunan. Maaaring suriin kung ano ang

pagkakaiba ng palengke, supermarket, talipapa,
weekend market
ayon sa limang dimensyon ng kultura.
 Praktika
- Ano-anong mga gawain ang sangkot sa pamimili?
-Ang isda ay inaamoy, pinipisil, itinatapat sa ilaw, sinisilip
ang hasang.
- Ang prutas ay kinikilatis, tinitimbang sa kamay, kinaka-
tok, inaamoy, pinabubuksan, tinitikman.
- Ang mga simpleng pamamaraang ito ay maitinuturing + paghuhulapi.

na kaalaman upang matiyak ang kalidad ng pagkain.

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi
bilaan, la
Maaari ring tukuyin ang ginagawa ng iba't ibang tao sa
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
tulad ng
pa- Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

lengke- ang nagtitinda, kargador, tagapamahala ng pa

lengke at iba pa. Isa namang katangi-tanging praktikal sa

palengke ay ang pagtawad- isang komplikadong proseso

ng negosasyon sa pagitan ng mamimili at nagtitinda.
Pamayanan
May iba't ibang pamayanan sangkot sa kultura sa
palengke- Ang grupo ng mamimili ay may tatlong mas
maliliit na
grupo:
-ang mga indibidwal na mamimili para sa pampamilyang
konsumo;
+ paghuhulapi.

- ang namamakyaw upang muling itinda ang pinamili;

guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi
bilaan, la
- at ang may-ari ng restawran na namimili para sa ititin-
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
tulad ng
dang lutong pagkain. - - May mas maliliit na grupo rin ng
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

manininda: Paminsan-minsan, may grupo rin ng turista,

dayuhan at mga Filipino, na ang pakay ay hindi lamang
mamili kundi mag-obserba, mamasyal, matuto o
maglibang. Bawat grupo ay may bitbit na praktika at
pananaw sa palengke.
Tao

-Iba't ibang uri ng tao ang makikitang lumalahok

sa kultura ng palengke.
-Bawat isa ay may natatanging naratibo, pananaw,
praktika, at paraan ng pagsangkot sa penomenong + paghuhulapi.

pangkultura.guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi

-Ang paglahok nila sa kultura ay hinuhugis ng iba't

bilaan, la
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
tulad ng
ibang salik gaya ng kasarian, edad, uri, lahi, etnisi-
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

dad, edukasyon, relihiyon. Halimbawa, ang mag-a-

sawang namamalengke. Sino ang umaamoy, bu-
mubusisi, nakikipagtawaran? Sino ang nagbibitbit
ng mga pinamili?
Pananaw

-Iba't iba ang pananaw na ipinapahiwatig ng kultu-

ra ng palengke.
-Karaniwang di lantad ang mga pananaw na ito at
nagiging hayag lamang kapag may nakitang
konek-syon o pag-uugnay sa mga natipong datos
+ paghuhulapi.

mula
guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi
bilaan, la
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
sa apat na dimensyon ng kultura. Halimbawa, may
tulad ng
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika
kultura ng tumpok sa palengke. May tumpok ng di
sariwa, at maputlang hipon. May tumpok din ng
lamog, may itim-itim, at kulu-kulubot nang balat
ng mangga.
Ang inilahad na halimbawa hinggil sa palengke ay ilan
lamang sa mga pananaw at kahulugan na maaaring mabuo
sa pagsusuri ng penomenong pangkultura. Mahalagang + paghuhulapi.
maging bahagi ang mga gawaing ito sa pagbalangkas o
guhan, pag-uunlapi + paggigitlapi at paggigitlapi
konteksto ng kurikulum ng Filipino sa K-to 12 at sa mataas
bilaan, la
Filipino. Binubuo ng pitong anyo ang paglalapi sa Filipino: unlapi, gitlapi, hulapi, ka-
na lebel
tulad ng

ng edukasyon.
Ang wikang Filipino ay may maraming panlapi. Itinuturing itong moog ng isang wika

 
 
 
SALAMAT

ALLPPT.com _ Free PowerPoint Templates, Diagrams and Charts