GERONA JUNIOR COLLEGE,

INC.

KASAYSAYAN
SA PILIPINAS
NG WIKA
(Ikalawang bahagi)

G. John Vincent D. Vasquez

III – BSEd Filipino
LAYUNIN

1. Naitatalakay ang kasaysayan ng wika sa Pilipinas sa panahon ng

malasariling pamahalaan at ang mga batas pangwika
2. Nakikilala ang ilang mga kilalang tao na may malaking
kontribusiyon sa pag-unlad ng wika sa Pilipinas
3. Nakasasagot sa mga tanong na may kaugnayan sa talakayan
 Pahalang
7.
B 1. Tubong Gerona, Tarlac na naging
I 5. M ikalimang presidente ng UP, isang
2.
T A L A H U L U G A N manunulat, at edukador
I N 2. Tagalog ng dictionary
N U 3. Ang buwan ng Agosto ay buwan ng
G E 4. Kasalukuyang tawag sa ahensiya ng
G L pamahalaan na tagapamahala ng
U Pambansang Wika at mga katutubong wika
6. 4.
C K W F L. sa Pilipinas
E A
C L Q Pababa
3.
W I K A U 5. Unang pangulo ng Pamahalaang
L E Komonwelt
I Z 6. Unang pangalan ng Ama ng
1.
J O R G E B O C O B O Linggwistikang Filipino
N 7. Tawag sa taong may kakayahang
1 2 3 4 5 6 7 gumamit ng dalawang wika
PANAHON
NG
MALASAR
ILING
SINO ANG AMA NG WIKANG
PAMBANSA?

Manuel L. Quezon
 AGOSTO 16
Binuo ang isang kapulungan upang bumalangkas ng Saligang
1934
Batas ng Pilipinas para sa napipintong pagsasarili ng
pamahalaan sa kamay ng Estados Unidos. Isang
Kombensiyong Konstitusyunal ang binuo ng Pamahalaang
Komonwelt upang maisakatuparan ang mga nais na mangyari
ni Pangulong Manuel L. Quezon.

PEBRERO 8
“Ang pambansang Asemblea ay gagawa ng mga hakbang tungo
1935 sa paglinang at pagpapatibay ng isang panlahat na
______________
wikang pambansa na nagsasalig sa isa sa mga katutubong
____________.”
wika
Artikulo XIV, Seksiyon 3 ng Konstitusyon
 OKTUBRE 27
Sa unang kapulungang Pambansa ay nagbigay ng mensahe si
Pang. Manuel L. Quezon hinggil sa pagtatatag ng isang
1936
______________________
Surian ng Wikang Pambansa na mag-aaral at maghahanap ng
isang wikang panlahat.

NOBYEMBRE
Ang Batas Komonwelt Blg. 184 ay pinagtibay ng kongreso
upang maitatag ang Surian ng Wikang Pambansa na nag-aaral
ng wikang umiiral sa Pilipinas at makapagtibay ng isang wikang
panlahat batay rito.
Sa pagkakatatag ng SWP, ano ang kapangyarihan at
tungkulin nito?
 ENERO 12
Hinirang ang mga kagawad na bumubuo ng Surian ng Wikang
1937 Pambansa alinsunod sa Batas Komonwelt bilang 184, seksiyon
1.
Sa ilalim ng pamumuno ni:
Jaime C. de Veyra (Samar-Leyte)
Mga kasapi:
Santiago A. Fonacier (Ilokano)
Filemon Sotto (Sebwano)
Casimiro F. Perfecto (Bikol)
Felix S. Salas Rodriguez (Ilonggo)
Hadji Butu (Tausug)
Cecilio Lopez (Tagalog)
 NOBYEMBRE 9
Anong wika ang napili ng Surian ng Wikang Pambansa na
magiging batayan ng wikang pambansa?
1937

Tagalog ang magiging batayan ng wikang Pambansa ayon na rin

sa resulta ng kanilang ginawang pag-aaral na nakatugon sa
hinihingi ng Batas Komonwelt 184.

Mga pamantayan:
1. Ito ang wika ng sentro ng pamahalaan
2. Ito ang wika ng sentro ng edukasyon
3. Ito ang wika ng sentro ng kalakalan
4. Ito ang wika ng pinakamarami at pinakadakilang nasusulat
na panitikan.
 DISYEMBRE 13
Nais pagtibayin ng Kautusang Tagapagganap Blg. 134 ang
Tagalog bilang batayan ng wikang Pambansa.
DISYEMBRE 30
Ipinroklama ang wikang Tagalog ang magiging batayan ng
Wikang Pambansa. Magkakabisa lamang ito dalawang taon
matapos itong mapagtibay.
ABRIL 1
Kautusang Tagaganap Blg. 263, nagpapahintulot sa
1940
pagpapalimbag at paglalathala ng Talatinigang Tagalog – Ingles
at Balarila sa Wikang Pambansa upang magamit sa pagtuturo
sa mga pampubliko at pambribadong paaralan sa buong bansa
simula Hunyo 19, 1940.
 ABRIL 12
Kautusang Pangkagawaran ni Kalihim Jorge Bocobo na
sinundan din ng isang Sirkular Blg. 26, Serye 1940 ng Patnugot
ng Edukasyon na si Celedinio Salvador – ang pagtuturo ng
wikang Pambansa ay sisimulan muna sa mga mataas na
paaralang normal.

HUNYO 7
Pinagtibay ng Pambansang Kapulungan ang Batas Komonwelt
Blg. 570 – kumikilala sa Pambansang Wika na maging isa sa
Wikang Opisyal ng Pilipinas simula Hunyo 4, 1946.
Nakapagpalabas ng mga kopya ng talatinigan at panimulang
1941 gabay ng Surian ng Wikang Pambansa sa ortograpiya.
 OKTUBRE 4
Kautusang Tagaganap Blg. 84 – ipinapalabas ang
1947
reorganisasyon ng iba’t ibang sangay ng pamahalaan kaya
ang Surian ng Wikang Pambansa ay napasailalim sa
Kagawaran ng Edukasyon.

MARSO 26
Proklamasyon Blg. 12 – nagsasaad ng petsa ng pagdiriwang
ng Linggo ng Wikang Pambansa mula ika-29 ng Marso
1954
hanggang ika-4 ng Abril bilang pagbibigay-halaga sa kaarawan
ni Balagtas tuwing ika-2 ng Abril ayon na rin sa mungkahi ng
SWP.
 SETYEMBRE 23
Proklamasyon Blg. 186 – nag-uutos sa paglilipat ng petsa ng
1955 Linggo ng Wika mula ika-13 hanggang ika-19 ng Agosto bilang
pagbibigay-galang at pagpapahalaga sa kaarawan ng “Ama ng
Wikang Pambansa” na si Pangulong Manuel L. Quezon. .

AGOSTO 13
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 – sa pamamahala ng
1959
kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon na si Jose B. Romero,
tatawagin ang ating wikang pambansa na Pilipino.
 NOBYEMBRE 14
Kautusang Pangkagawaran Blg. 24 – nilagdaan ito ni Alejandro
1962 Roces na nag-uutos na ang mga sertipiko at diploma ng
pagtatapos simula taong-panuruan 1963-1964 ay ipalilimbag
sa saling Pilipino.

OKTUBRE 24
Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 na
1967
nilagdaan ni Pangulong Ferdinand Marcos ay ipinag-utos na
ang lahat ng pangalan ng edipisyo, gusali, at tanggapan ng
pamahalaan ay isasalin sa Pilipino
 DISYEMBRE 1
Nilagdaan ni Pangulong Marcos ang Kautusang Panlahat
1972
Blg.17 na nag-uutos na limbagin ang Saligang Batas sa wikang
Pilipino at Ingles.
HUNYO 19
Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng Kagawaran ng
1974 Edukasyon at Kultura ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 25
para sa panuntunan sa pagpapatupad ng patakarang
edukasyong bilinggwal.

PEBRERO 2
Nagkaroon ng pagbabago sa Saligang Batas nang maging
1986 pangulo si Corazon C. Aquino, at nagkaroon muli ng seksyon
ang tungkol sa wika.
 AGOSTO 12
Nilagdaan ni Pangulong Corazon C. Aquino ang Proklamasyon
1986 Blg. 19 na kumikilala sa Wikang Pambansa ng Pilipinas na
gumawa ng napakahalagang papel sa himagsikang pansiklab
ng kapangyarihan ng bayan na nagbunsod ng bagong
pamahalaan.
ENERO

1987
Nilagdaan ni Pangulong Corazon C. Aquino ang Kautusang
Tagapagganap 117 na nagpapalit sa SWP ng LWP (Linangan
ng mga Wika sa Pilipinas) at pagkaraan ay binuwag din nang
buuin ang bagong Konstitusyon ng Pilipinas noong 1987.
 PEBRERO 2
Pinagtibay ang bagong Konstitusyon ng Pilipinas. Sa Artikulo
XIV, Seksiyon 6-9 nasasaad ang mga sumusunod:
Seksiyon 6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay_______. Samantalang
Filipino
nililinang ito ay dapat payabungin at pagyamanin sa salig na umiiral na
wika sa Pilipinas at iba pang wika.

Seksiyon 7. Ukol sa layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga

wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hangga’t walang itinadhana ang
batas, Ingles.

Seksiyon 8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles

at dapat isalin sa mga pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Kastila.
 Seksiyon 9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang komisyon ng
wikang Pambansa na binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga
rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at
magtataguyod ng mga pananaliksik para sa pagpapaunlad,
pagpapalaganap at pagpapanatili sa Filipino at iba pang mga wika.

AGOSTO 14

1991 Sa bisa ng Batas Republika Blg. 7104 ay nilikha ang

KWF (Komisyon sa Wikang Filipino)
___________________________.

Ano ang tungkulin ng Komisyon sa Wikang Filipino?

1997 Ano ang karanasan mo
tuwing buwan ng wika?

HULYO
Proklamasyon Blg. 1041 – nagtatakda na buwan ng Agosto ay
Buwan ng Wikang Pambansa at nagtatagubilin sa iba’t ibang
sangay/tanggapan ng pamahalaan at sa mga paaralan na
magsasagawa ng mga gawain kaugnay sa taunang
pagdiriwang tuwing buwan na ito.
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 45 – Tungo sa mabilis na
istandardasyon at intelektuwalisasyon ng wikang Filipino,
2001
ipinalabas ng Komisyon sa Wikang Filipino ang 2001 Revision
ng Ortograpiyang Filipino at Patnubay sa Ispeling ng Wikang
Filipino.

Kautusang Pangkagawaran Blg. 42 – pansamantalang

2006 nagpatigil sa implementasyon ng 2001 Revisyon sa Alfabeto at
Patnubay sa Ispeling ng wikang Filipino dahil sa naganap na
kalituhan hinggil dito.
 MAYO
Ipinalabas ang pinal na burador ng Gabay sa Ortograpiya ng
Wikang Pambansa na ang pinagbatayan ay 1987 Patnubay
2008
Alpabeto at Patnubay sa Ispeling upang matapos na ang
pagkalito sa maluwag na paggamit ng walong (8) dagdag na
letra sa 2001 Revisyon sa Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng
Wikang Filipino.

Nagpalabas ang Kagawaran ng Edukasyon ng Ordinansa Blg.

2009
74 na isinasainstitusyon ang paggamit ng Inang Wika sa
Elementarya o ang Mother Tongue Based-Multilingual
Education (MTB-MLE).
 Ang Kagawaran ng Edukasyon ay nagpalabas ng Kautusang
2013 Pangkagawaran Blg. 34, s. 2013 ng dagliang pagpapalaganap
at pagpapatupad ng Komisyon sa Wikang Filipino.