Kontakt do wykładowcy:

dr inż. Elżbieta Kopciuszewska

e-mail: e.kopciuszewska@vistula.edu.pl
Podstawy zarządzania
 Zarządzanie jako nauka jest częścią nauk ekonomicznych

Podstawowa literatura do poczytania:

• Griffin R.W., Podstawy zarządzania organizacjami, PWN,
Warszawa 2017
• Koźmiński A.K., Piotrowski W., Zarządzanie Teoria i praktyka,
PWN, Warszawa 2010
• Stoner Jemes A.F, Kierowanie, PWE, Warszawa 2011
• Drucker Peter.F. Praktyka zarządzania, mt Biznes, 2013
• Drucker Peter.F. Menedżer skuteczny, mt Biznes,2014
• Stabryła A. Podstawy zarządzania firmą, Antykwa, 1997
 Postrzeganie wagi zrozumienia ZARZĄDZANIA

Podstawowy cel każdej organizacji to przetrwanie i rozwój.

Jak osiągnąć ten cel? : poprzez Skuteczne ZARZĄDZANIE

Musimy zrozumieć: jak konstruować rzeczywistość z pomysłów, ludzi ze wzajemnymi ich relacjami,
instytucji , środków technicznych i pieniężnych aby stworzyć i doskonalić drogę przekształcenia
potencjalnych konfliktów we współpracę, ciągle modyfikować i tworzyć drogę do sukcesu.

Klasyk teorii zarządzania – Peter Drucker podaje cechy zarządzania:

1.Zarządzanie dotyczy i angażuje ludzi. Kapitał ludzki jest najważniejszym zasobem organizacji
2.Zarządzanie musi być fundamentalnie zgodne z kulturą
3.Zarządzanie opiera się na jasnych celach i wartościach akceptowalnych przez wszystkich uczestników
4.Zarządzanie prowadzi do zdolności uczenia się przez organizację
5.Zarządzanie wymaga sprawnej komunikacji ( zewnętrznej i wewnętrznej)
6.Zarządzanie wymaga monitoringu i oceny poprzez system wskaźników
7.Zarządzanie musi być ukierunkowane na satysfakcję klienta
 Zrozumienie pojęcia
Należy zidentyfikować:
• System ( obiekt ) zarządzający (ten który podejmuje decyzje zarządcze)
• System ( obiekt ) zarządzany (ten w którym są prowadzone działania wykonawcze
uruchamiane decyzjami zarządczymi)
Czyli zarządzanie to takie działanie, które powoduje zachowanie się systemu zarządzanego
zgodnie z zamiarem systemu zarządzającego

Decyzje
System zarządzający zarządcze System zarządzany
(przetwarzanie informacji (przetwarzanie informacji i
i podejmowanie decyzji podejmowanie decyzji
Informacje z zarządczych) wykonawczych)
otoczenia

A.Hamrol . Informacje zwrotne o

skuteczności podjętych
działań
 Zrozumienie pojęcia

Zarządzanie - jest działalnością kierowniczą, polegającą na ustaleniu

celów i powodowaniu ich realizacji poprzez wykorzystanie zasobów,
procesów, informacji w istniejącym otoczeniu (społecznym,
kulturowym, prawnym, ekonomicznym itp.) w sposób sprawny i
skuteczny oraz zgodny z racjonalnością zadań.
Menedżer to człowiek, który odpowiada za realizację procesu
zarządzania

Zarządzanie to dysponowanie zasobami dla uzyskania korzyści to

panowanie nad różnorodnością i przekształcenie potencjalnego
konfliktu w współpracę . (R.W. Griffin)
 Zrozumienie pojęcia
Zarządzanie można identyfikować wielowymiarowo:
Przez pryzmat :
•samego zarządzania:
funkcji ( planowanie , organizowanie, przewodzenie, kontrolowanie)
i celów ( strategiczne- długookresowe, odnoszą się do pozycji konkurencyjnej,
do zamierzeń inwestycyjnych dla nowych możliwości, taktyczne-
średniookresowe, miernikami są tu np. wielkość sprzedaży, wydajność,
operacyjne- krótkookresowe , mierniki: płynność finansowa, ciągłość
produkcji
•organizacji ( podmiotów – jednostek tworzących organizację, procesów –
działań realizowanych w organizacji i zasobów wykorzystywanych w
organizacji

Działanie zarządcze jest funkcją pięciu zmiennych:

Działanie zarządcze = f(cel, funkcja, podmiot, proces, zasób)
 Zrozumienie pojęcia

Współpracę przynajmniej dwóch osób do osiągnięcia

zamierzonego CELU już można nazwać zarządzaniem
Naukowo teorie rozwinęły się w trakcie
uprzemysłowienia

Najogólniejsze zrozumienie to :
zarządzanie polega na dążeniu do użytkowania takich
metod, które są najbardziej skuteczne w działaniu, tak
aby je maksymalnie usprawnić i osiągnąć cel przy jak
najmniejszym nakładzie środków i jak najkrótszą drogą.
 Definiowanie
•Zarządzanie to zbiór działań zmierzających do osiągnięcia określonego celu związanego z
interesem (potrzebą) danego przedmiotu zarządzania, realizowanych w następującej
sekwencji: planowanie (wybór celów i sposobów ich osiągania oraz precyzowanie stosownych
zadań i terminów ich wykonania); organizowanie (przydzielanie i zapewnianie zasobów,
niezbędnych do realizacji zaplanowanych działań, w sposób gwarantujący skuteczność i
sprawność zarządzania); przewodzenie (kierowanie, motywowanie do współpracy w trakcie
realizacji zadań); kontrolowanie (stała obserwacja postępów i podejmowanie korygujących
decyzji). PWN Encyklopedia
•Zarządzanie to zestaw działań (obejmujący planowanie i podejmowanie decyzji,
organizowanie, przewodzenie tj. kierowanie ludźmi, i kontrolowanie), skierowanych na
zasoby organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne) i wykonywanych z zamiarem
osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny (wykorzystujący zasoby mądrze i bez
zbędnego marnotrawstwa) i skuteczny (podejmujący właściwe decyzje i z powodzeniem
wprowadzający je w życie) R.Griffin
•Zarządzanie to wszelkie działania zmierzające do spowodowania funkcjonalności ludzi i
rzeczy, zgodnie z celem tego, kto nimi zarządza. J. Zieleniewski
•Zarządzanie polega na zapewnieniu (świadomym stworzeniu) warunków, by organizacja
działała zgodnie ze swymi założeniami, czyli realizowała swoją misję, osiągała zgodne z nią
cele i zachowywała niezbędny poziom spójności umożliwiający przetrwanie, czyli
wyodrębnienie z otoczenia, i rozwój, czyli realizację misji i celów w przyszłości. A.K.
Koźmiński, D. Jemielniak
 Definiowanie

Istotne jest to, że każda definicja musi się odnosić do

procesu, w ramach którego następuje poprawa
rozwiązań wcześniej wykorzystywanych.
Np:
- „Przedmiotem nauk o organizacji i zarządzaniu są takie
i tylko takie przedmioty zdolne do samodzielnego
działania, w których skład wchodzą ludzie (...)”.
- „Podstawowym przedmiotem nauk o organizacji i
zarządzaniu są procesy tworzenia, funkcjonowania i
rozwoju organizacji (...)”.
 Funkcje zarządzania

Planowanie i
podejmowanie Organizowanie
Nakłady z otoczenia : decyzji Cele osiągnięte:
Zasoby ludzkie
Zasoby finansowe sprawnie
Zasoby fizyczne skutecznie
Zasoby informacyjne

Przewodzenie
Kontrolowanie (kierowanie
ludźmi)
 Funkcje zarządzania
• Zarządzanie obejmuje 4 typy działań:
• Planowanie (określenie celów organizacji i decydowanie o najlepszym sposobie ich osiągania,
podejmowanie decyzji, określenie trybu działania)- rezultatem jest plan decydujący o skuteczności każdego
przedsięwzięcia. Zawiera on:
 Określenie celu ( co mamy osiągnąć)
 Zasobów koniecznych do realizacji tego celu
 Terminów, harmonogramów
 Punktów (w czasie i przestrzeni) sprawdzania wyników działań planowania oraz miar i metod sprawdzania
• Organizowanie ( koordynacja działań i zasobów, określanie najlepszego sposobu grupowania działań i
zasobów) – zespół działań do osiągnięcia celów ( budowa struktury organizacji odpowiedniej do strategii
rozwoju, podział odpowiedzialności, kompetencji, zadań i władzy zgodnej z celem i przyjętą strategią
operacyjną, zapewnienie i rozmieszczenie zasobów ludzkich koniecznych do zarządzania wszystkimi zasobami
organizacji, zapewnienie dostosowania organizacji do zmian, innowacji
• Motywowanie, przewodzenie - ( kierowanie ludźmi, motywowanie załogi organizacji do pracy
w interesie organizacji) ukierunkowanie procesów wykonawczych na realizację planów (jakość relacji
międzyludzkich)
• Kontrola – (obserwowanie i ocena działań, wprowadzanie do nich korekt dla ułatwienia osiągania celów )
ocena skuteczności w sprzężeniu zwrotnym ( pomiar rezultatów, porównanie ich z wymaganiami(planem),
ustalenie niezgodności)
A.Hamrol R.Griffin
Procesy
 Zasoby, elementy X i Y
Wejście X
• Środki techniczne ( teren przedsiębiorstwa i powierzchnia produkcyjna, wyposażenie technologiczne,
budynki i budowle, instalacje rurowe, energetyczne , sieci informatyczne)
• Przedmioty pracy ( materiały i półfabrykaty przeznaczone do dalszej produkcji lub montażu)
• Czynniki energetyczne ( woda, gazy i sprężone powietrze, ciepło, energia elektryczna, paliwa stałe i
gazowe)
• Kapitał ( zamrożony w środkach trwałych, zamrożony w materiałach, półfabrykatach i wyrobach
gotowych, środki obrotowe w kasie, bankach i u klientów, formy obiegu kapitału i stopa dyskonta)
• Czynnik ludzki ( personel inżynieryjno –techniczny, personel wykonawczy, personel administracyjno-
biurowy, personel zarządzający, podstawowe relacje uposażeń i warunki podejmowania pracy oraz
płynność załogi)
• Informacje ( prognozy i informacje rynkowe, informacje o konstrukcji wyrobu i funkcjach użytkowych,
jakości, koszcie własnym, decyzje związanie z postulowanym programem produkcji, doświadczenie
produkcyjne załogi )
Wyjście Y
• Wyroby i usługi
• Braki produkcyjne i surowce wtórne
• Szkodliwe odpady zanieczyszczające środowisko ( ścieki, wyziewy, odpady stałe i śmieci, hałas)
• Informacje o jakości wyrobu, o faktycznym koszcie własnym, o stanie procesu produkcyjnego,
doświadczenie produkcyjne załogi
 Z zarządzaniem ma styczność każdy , więc warto
dowiedzieć się jak skutecznie zarządzać
Np. Gdy zastanawiam się:
• czy obejrzeć film a może jednak sprawdzać prace ?
odpowiedź na to pytanie to zarządzanie czasem
• jak to jest, że wszyscy znają terminy, a ja dopytuję?
to wynik zarządzania przepływem informacji

Zarządzanie jest nauką, ale przede wszystkim daje umiejętności praktyczne.

Więc istnieje konieczność posiadania wiedzy dot. zarządzania
Bez względu czy mamy w planach prowadzenie własnej działalności
gospodarczej (w dowolnej branży) czy będziemy członkiem zarządu banku
lub towarzystwa ubezpieczeniowego – zarządzanie to jest ta wiedza, która
jest potrzebna!
 Jak osiągnąć skuteczność?
Nie istnieje jedna droga – nie ma idealnego
sposobu zarządzania. Jest wiele „ ścieżek w
chaosie”, które prowadzą do osiągnięcia celu.
A celem jest skuteczne zarządzanie.
Skuteczność tu to umiejętność przynoszenia
zysku przez przedsiębiorstwo.
 Należy zwrócić uwagę na interdyscyplinarność wiedzy
nauk o zarządzaniu i możliwości aplikacyjne w
praktyce
Można ją wykorzystywać w praktyce w różnych branżach: w finansach, w
bankowości, w turystyce, w nieruchomościach i innych
Mamy np.:
Zarządzanie projektami
Zarządzanie zasobami ludzkimi
Zarządzanie jakością
Zarządzanie czasem
Zarządzanie rynkiem pracy
Zarządzanie ekologiczne
Zarządzanie nieruchomościami
Zarządzanie finansami
 Podejście interdyscyplinarne
• Istota zarządzania zawarta jest w podejściu interdyscyplinarnym –
uwzględnia bardzo różne spojrzenia (psychologiczne, prawne,
ekonomiczne, socjologiczne, matematyczne, itd.)
• cechą charakteryzującą sposób uprawiania tej nauki jest
wieloaspektowość postrzegania i „odczytywania” rzeczywistości;

a) Specjalista zajmujący się zarządzaniem nie może wobec tego

danego problemu analizować tylko z jednej pozycji.
b) Funkcjonujące w obrębie zarządzania jeśli swoje oceny, koncepcje
czy propozycje formułuje uwzględniając równocześnie, np. aspekty
ekonomiczne, socjopsychologiczne, prawne czy nawet ekologiczne.
 Podejście interdyscyplinarne
Warto zwrócić uwagę jak szeroko jest
definiowany przedmiot zarządzania:
• http://
mfiles.pl/pl/index.php/Zarz%C4%85dzanie
Zarządzania przydaje się (a często jest wręcz
niezbędne) z bardzo wielu dziedzinach
współczesnej gospodarki.
 Problemy nauki zarządzania
1. Krótki okres rozwoju - świat pędzi do przodu, sposoby zarządzania, które były skuteczne 10
lat temu wymagają przebudowy. Konkurencja e-rynku w stosunku do tradycyjnej gospodarki
wymusza stosowanie nowych metod zarządzania, które pozwolą lepiej zaspokoić zmieniające
się potrzeby społeczeństwa.
2. Przedmiot badań niejednorodny – zarządzanie „spina” łączy ze sobą wiele różnych nauk na
czele z ekonomią. W ramach tego przedmiotu trzeba pamiętać o interdyscyplinarnym podejściu
3. Wykorzystywanie dorobku metodologicznego innych nauk – biegłość w zarządzaniu mogą
osiągnąć tylko te osoby, które mają wiedzę z zakresu innych, pokrewnych nauk
4. Różny rodowód naukowy specjalistów zajmujących się problematyką zarządzania – teoria
zarządzania pojawiła się jako opis praktyki. Pierwsi teoretycy zarządzania opisywali swoje
doświadczenia. Również współcześnie polegamy na praktykach, którzy osiągnęli sukces (np.
Steve Jobs http://www.youtube.com/watch?v=UAZvt4Umnpw )
5. Stosowanie zarządzania w różnego typu organizacjach – metody zarządzania muszą być na
tyle uniwersalne, aby mogły „sprawdzić się” zarówno w małych przedsiębiorstwach, jak i
wielkich korporacjach. Jednak każda branża, a nawet każde przedsiębiorstwo ma swoją
specyfikę, która jest konieczna dla osiągnięcia sukcesu.
 Kluczowe pojęcia związane ze współczesnym
zarządzaniem
Należy zastanowić się jakie zjawiska są kluczowe dla zrozumienia istoty
zarządzania.

- globalne działania, rozprowadzanie na cały świat,

- elastyczność zachowań na rynku, zarządzania, produkcji
- upodmiotawianie pracowników, związanie pracowników z firmą,
- lider - przywódca,
- wysoka jakość,
- produktywność, wydajność,
- inwestowanie w wiedzę,
- pracownicy decydują o sukcesie firmy

(R.W. Griffin)
 Uwaga!
Z praktyką zarządzania mamy do czynienia od zawsze (jako potrzeba usprawnienia, optymalizacji
działań)
Pamiętajmy również o tym że zawsze można lepiej:

Opracuj plan działań - określ cele doskonalenia i zidentyfikuj przeszkody. Po wykonaniu działań
sprawdź rezultaty. Gdy są pozytywne, zaplanowane zmiany wprowadź na stałe do procesu i
ciągle poszukuj dalszego doskonalenia

Koło Deminga
 Ewolucja
Możemy podziwiać piramidy które nie powstałyby bez skutecznego zarządzania.
4000 p.n.e Egipcjanie Uznanie potrzeby planowania, organizowania i kontroli
2700 p.n.e Uznanie potrzeby uczciwości w zarządzaniu
2600 p.n.e Decentralizacja organizacji
2000 p.n.e Opinie doradcze sztabów
1600 p.n.e Centralizacja organizacji

600 p.n.e Nabuchodonozor Kontrola produkcji, bodźce placowe

400 p.n.e Ksenofont Uznanie zarządzania jako odrębnej nauki
  Sokrates Wyrażenie opinii o uniwersalności zarządzania
350 p.n.e Platon Ogłoszenie zasady specjalizacji

350 p.n.e Aleksander Wielki Wykorzystanie sztabu

900 Alfarabi Sporządzenie cech przywódcy
1100 Ghazzali Sporządzenie cech kierownika
1767 Sir James Steuart Teoria źródła władzy
1776 Adam Smith Zasada specjalizacji robotników, kontrola, obliczanie opłacalności

www.mfiles.pl
 Szkoły zarządzania

- Szkoła ilościowa (organizacja funkcjonuje jak dobra

maszyna dobra maszyna, pracownicy wypełniają
ściśle zadania traktowani przedmiotowo)

- Szkoła behawioralna ( główne aktywa organizacji to

ludzie, należy ich traktować podmiotowo)

- Nurt integrujący (różne podejścia wzajemnie się

uzupełniające)
 Szkoła ilościowa zarządzania
Można tu wyróżnić dwa nurty: naukowe i
administracyjne zarządzanie
 Federick. W. Taylor

Taylor - zastosował ścisłe metody badania naukowego.

Prowadził badania i na ich skutek dostosował kształt łopaty do pracy, dzięki czemu
wydajność pracy wzrosła o 40%. Jako pierwszy wprowadził specjalizację pracy
kierowniczej, zamiast ogólnych kierowników.
Współczesne wykorzystanie metod zaproponowanych przez Taylora pozwala zwiększać
efektywność wykorzystywanych narzędzi pracy
Taylor w swoich naukowych badaniach dokonywał pomiaru czasu wykonywania zadań.
Ustalił czas wykonania poszczególnych czynności co zapoczątkowało wprowadzenie
akordowego systemu wynagrodzeń. Pracownicy którzy przekraczali ustalone
normatywy otrzymywali wyższe wynagrodzenie się na
Sformułował idee które nazwano naukowym zarządzaniem.
Kroki poprawy produktywności:
• Naukowo opracować każdy element pracy na danym stanowisku, aby zastąpić dawne
metody „zdroworozsądkowe”.
• Naukowo dobierać pracowników i następnie szkolić ich do wykonywania pracy zgodnie z
krokiem 1.
• Nadzorować pracowników, by mieć pewność, że będą stosować się do zaleconych im
metod wykonywania pracy.
• Dalej planować pracę, ale wykorzystywać robotników do faktycznego wykonywania pracy.
https://mfiles.pl/
 Hanry L. Gantt
Gantt - współpracownik Taylora. Opracował premiowy system płac oraz
graficzne metody planowania i kontroli pracy w czasie. Harmonogramy
przedsięwzięć. Analiza Ścieżki Krytycznej i PERT.

www.mfiles.pl
Wykresy Gantta umożliwiają analizę wykorzystywanych zasobów w
przedsiębiorstwie.
Tworzenie wykresów Gantta w MS Excelu pokazane jest tu:
http://www.youtube.com/watch?v=QUbHEkX6xm0
 Harrington Emerson
Emerson - w 1912 roku wydał opracowanie „Dwanaście zasad wydajności” :
• jasno określony cel
• zdrowy rozsądek
• kompetentną radę
• dyscyplinę
• uczciwe postępowanie
• niezawodne, szybkie, dokładne i parametryczne sprawozdanie
• porządek w przebiegu działania, czasowy plan
• wzorce i normy
• warunki przystosowane
• wzorcowe metody pracy
• instrukcje pisemne
• nagrody za wydajność
Należy wprowadzić wszystkie zasady. Pozwalają one zwiększyć wydajność prowadzonego
przedsięwzięcia. Zasady są uniwersalne i można je wykorzystywać w dowolnej branży.
 Henri Fayol
Francuski inżynier H. Fayol, zapoczątkował problematykę struktury organizacyjnej i organizacji pracy
kierowniczej. Opracował 14 zasad zarządzania:
podział pracy centralizacja
autorytet hierarchia
dyscyplina ład
jedność rozkazodawstwa stałość personelu
jednolitość kierownictwa ludzkie obchodzenie się
podporządkowanie interesów inicjatywa
osobistych interesom ogółu zgranie personelu
właściwe wynagrodzenie

Warto o tym pamiętać również dziś, ponieważ wiele firm „przegrywa z rynkiem” ze względu na
brak jasnej ścieżki celów przedsiębiorstwa.

Funkcje zarządzania wg H.Fayola

-techniczne, (dotyczące produkcji)
-handlowe, (kupno, sprzedaż)
-wymiana finansowa (poszukiwanie kapitału i jego obrót)
-ubezpieczeniowe, (ochrona majątku i osób)
-rachunkowościowe, (analiza kosztów, statystyki)
-administracyjne (organizowanie, rozkazodawstwo, koordynacjai kontrola).
 Max Weber
Weber – twórca biurokracji
Biurokracja - ujęcie w przepisy wszystkich zachowań w organizacji dopuszczalnych - tych, które powinny być
przestrzegane. Tworzy ten model dość sztywną organizację i zabija własną inicjatywę pracowników.

Warto zwrócić uwagę na problemy, które niesie za sobą biurokracja:

http://hrstandard.pl/2011/09/15/biurokracja-a-kreatywnosc-pracownikow/

Zasady biurokracji:
• Stałość- Wykonywanie czynności urzędowych w zakresie określonym przez prawo jest stałą działalnością
urzędu. Jednocześnie czynności urzędowe muszą być wykonywane przez urzędników jako stałe i podstawowe
zajęcie, a nie praca dodatkowa. Sprzyja to rzetelnemu i terminowemu załatwianiu spraw.
• Kompetencja-Zakres zadań, uprawnień i odpowiedzialności powinien być trwale określony i niezmienny.
Należy ściśle określić zakres oraz warunki prawa wydawania poleceń, stosowania środków przymusu, itp.
Osoby mające stosować te narzędzia powinny mieć przyznane uprawnienia w sposób formalny poprzez akty
prawne
• Hierarchia urzędowa-Dla zapewnienia sprawnego i legalnego działania konieczne jest zachowanie hierarchii,
w której urzędnicy niższego stopnia podlegają urzędnikom wyższego stopnia uprawnionym do kontrolowania,
wydawania poleceń i regulowania pracy tych pierwszych.
• Rozdział pracowników od własności-Urzędnicy nie mogą być właścicielami środków administracji i środków
utrzymania, a jedynie reprezentują właściciela w ściśle określonym zakresie.
• Rozdział spraw służbowych i prywatnych-Stanowiska służbowe nie mogą być wykorzystywane przez
pracowników do celów osobistych.
• Kwalifikacje-Niezbędna wiedza, doświadczenie, poziom wykształcenia powinny być określone dla każdego
stanowiska w urzędzie, aby zapewnić, że przyjmowani pracownicy będą realizowali zadania w najlepszy
możliwy sposób. Należy dbać o podnoszenie kwalifikacji pracowników.
• Dokumentowanie-Praca urzędnika musi być oparta na dokumentowaniu nawet takich spraw, które są
załatwiane ustnie.
• Bezosobowość-Praca urzędnika jest określana przez przepisy, które powinny jasno i jednoznacznie określać
sposoby załatwiania spraw. www.mfiles.pl
 Szkoła behawioralna
Podejście wg którego pracownicy reagują przede wszystkim na społeczny kontekst miejsca pracy
( Griffin)
)
 Abraham Maslov
Potrzeby fizjologiczne - potrzeby niezbędne do
utrzymania człowieka przy życiu, takie jak głód,
Piramida potrzeb
pragnienie, sen
Potrzeby bezpieczeństwa - zwłaszcza w czasie wojny,
długotrwałej choroby, katastrofy czy bezrobocia. Są to
również potrzeby oparcia oraz opieki.
Potrzeby przynależności i miłości to pragnienie
uczuciowych związków oraz przebywania z innymi
ludźmi, należenia do społeczności, należenia do danej
grupy, akceptacji ze strony innych, przyjaźni i
zrozumienia,
Potrzeby uznania są potrzebami samoakceptacji i
doznawania szacunku ze strony innych osób np :
dominacji, uznania, prestiżu
Potrzeby samorealizacji -
koncentrują osobę na przedmiocie potrzeby,
zapewniają zdrowie fizyczne i psychiczne.

A. H. Maslow był amerykańskim psychologiem. Zaproponował on model

hierarchii potrzeb złożony z pięciu poziomów. W modelu mamy
zidentyfikowane potrzeby zaczynając od tych niższego rzędu. Racjonalny
człowiek nie zaczyna od góry piramidy (piramida jest graficznym
zobrazowaniem modelu). Przekładając to na praktykę zarządzania:
kierownictwo powinno motywować pracowników uwzględniając szczebel
hierarchii potrzeb każdego pracownika.
www.mfiles.pl
 Teoria X i Y
Douglas McGregor
Teoria X Teoria Y
Naukowe zarządzanie Podejście stosunków międzyludzkich !
(pesymistyczny i negatywny pogląd na (optymistyczny pogląd na pracowników)
pracowników) •Ludzie nie wykazują wrodzonej niechęci do
•Lidzie nie lubią pracować i starają się unikać pracy, praca jest czymś naturalnym
pracy •Ludzie są wewnętrznie zmotywowani do
•Menadżerowie aby skłonić ludzi do pracy osiągnięcia celów, do których są przywiązani
muszą ich kontrolować, kierować nimi, •Są przywiązani do nich w stopniu
zmuszać, stosować kary odpowiadającym osobistym nagrodom, które
•Ludzie wolą by nimi kierować, pragną otrzymują
unikać odpowiedzialności, mają niewielkie •W sprzyjających warunkach ludzie dążą do
ambicje brania na siebie odpowiedzialności i ją
przyjmują
•Ludzie są zdolni do nowatorskiego, twórczego
podejścia do rozwiązywania problemów, są
kreatywni
•Ludzie mają potencjał intelektualny, który w
D. McGregor, W. Bennies. The Human Sicle of Enterprise, większości organizacji jest wykorzystywany tylko
Griffin częściowo
 Nurt integrujący w zarządzaniu

Sprawne i skuteczne zarządzanie jest możliwe

przy poznaniu i zrozumieniu różnych spojrzeń