Module 4:

Balik-tanaw sa
Special Education Fund (SEF)

1
 Ano ang SEF?
• Ang “magulang ” ng SEF ay buwis sa lupa at gusali. Binabayaran ito
ng may-ari bilang kanyang bahagi sa pagtustos sa pangangailangan
ng bayan.
• Ang buwis sa lupa ay maaaring ipataw ng lalawigan, lungsod at
bayan (munisipyo) sa Metro Manila. (Article 232, Local Government
Code)
• Ang SEF ay laan para tustusan ang edukasyon at ginagastos ng
Local School Board.

2
 Paano ang hatian ng Buwis sa lupa ng
munisipyo?

Province 35 percent
Municipality 40 percent
Barangay 25 percent (where the
property is located)

3
Paano ang hatian ng SEF ng Munisipyo?

50 percent to the provincial

school board
50 percent to the municipal
school board

4
 Gaano ba kabigat ang buwis sa lupa at SEF?
• Ang buwis sa lupa ay 1% ng “assessed value”.
• Ang SEF ay karagdagang 1% ng “assessed value.”
• Ang assessed value ay bahagi/porsiyento lamang ng halaga ng lupa.
• Halimbawa, 20% para sa “residential land”

Market value P200,000 (residential land)

X Assessment level 20 percent
Equals P40,000
X Basic RPT rate one percent
RPT P400.00
Plus one percent SEF P400.00
Equals P800.00

5
 Saan maaaring gamitin ng LSB ang SEF?
• School building-pagtatayo at “maintenance”
• Mga gamit sa paaralan- “facilities”
• Pag-aaral sa edukasyon—”research”
• Aklat at babasahin
• Sports
• Extension classes
• Sweldo sa guro kung kulang ayon sa DepEd
• Sweldo ng “utility workers” gaya ng janitor at security guard

6
 Saan maaaring gamitin ang SEF?
• “Utilities gaya ng Ilaw, tubig, at Communication”
• Pagbili ng lupa na tatayuan ng school building at
Pagkakaroon ng titulo
• Early Childhood and Care Development (ECCD)
programs

Source: Local Government Code at

Joint Circular ng DILG, DBM at DepEd, no 1, s. 2017

7
 Pinalawak ang Gamit ng SEF Noong Pandemya
• Paggawa ng “self-learning modules”
• Computers, USB, hard drives
• Communication, e.g. internet connection
• Video conferencing
• Sweldo ng “ learning facilitators”
• Pagsasanay ng “ non-teaching personnel”, e.g. magulang, volunteers
• Pamamahagi ng “learning modules”
• “Health and sanitation facilities”, e.g. patubig at hugasan ng kamay
• Personal protective equipment, thermal scanners, vaccines

DBM-DepEd-DILG Joint Circular No. 2 S. 2020

8
Gaano kalaki ang SEF ng mga Pamahalaang Lokal?

Galing sa SEF ang 20% ng kita ng mga pamahalaang

lokal, 2018.

9
 Saan Napupunta ang SEF?

Source:
Synergeia, The Finance of Education

10
 Saan Napupunta ang Gastos sa MOOE?

Source:
Synergeia,
The Finance of
Education

11
 Saan Napupunta ang Gastos sa “Supplies”?

Source:
Synergeia, The Finance of Education

12
 Saan Napupunta ang Gastos sa Sports?

Source:
Synergeia, The Finance of Education

13
 Anong mga Programa sa Paaralan ang Tinutustusan ng SEF?

Source:
Synergeia, The Finance of Education

14
 Ang Tustos ng SEF at MOOE galing sa DepEd sa
Bawat Mag-aaral, 2019

Source:
Synergeia,
The Finance
of Education

Malaki ang naitutulong ng SEF sa tustusin sa edukasyon. Sa ibang rehiyon, higit

na malaki ang naitutulong ng SEF kung ihahambing sa MOOE na galing sa DepEd.

15
 Ang Hamon- Pag-ibayuhin ang galing sa
Pagkolekta ng SEF
Utak manager ang alkalde

• Alam kung ilang “real property tax units” (bilang ng lupa

at gusali) na dapat magbayad ng RPT
• Alam kung magkano ang koleksiyon.
• Inaalam kung sinu-sino ang hindi nakakabayad.

16
 Galing-galing
Bossing ang alkalde

• Tinatanong ang assessor: “Ilan ba ang bagong gusaling itinayo?”

• Tinatanong ang ingat-yaman: Magkano ba koleksiyon ngayong

buwan?

• Nagtatakda ng “reward” at “punishment” sa gumagawa at hindi

gumagawa ng trabaho.

17
 Galing-galing
Ipinapairal:
• Regular na pag-ikot at pagbibisita sa mga barangay
upang makita ang mga bagong gusali.
• Pakikipagtulungan sa barangay upang mahimok ang
mga mamayang magbayad.
• Pakikipagtulungan sa guro at magulang upang ipakita
kung magkano ang koleksyon at saan ito ginagastos.
• Matapat na paggastos ng koleksyon sa mga proyektong
pambayan.

18
 Galing-galing
• May simpleng sistema sa koleksiyon
• May maayos ng listahan ng may-ari ng lupa, buwis
na dapat bayaran, at buwis na binayaran
• May listahan ng hindi nagbabayad at regular na
pagbibigay ng paalala sa kanilang responsibilidad

19
Paano Makatutulong ang mga Guro, Magulang, NGOs
upang Lumago ang SEF?
• Maging modelong taxpayer.
• Hubugin ang responsibilidad ng bata sa kahalagahan
ng SEF.
• Pagtalakay sa mga programang tinutustusan ng SEF
sa mga meetings at assemblies sa tulong ng alkalde at
ingat yaman.

20
 Saan pa maaaring kumuha ng pondo para
sa Edukasyon?
• 20 percent of development fund from IRA
• Himukin ang Barangay at SK na tustusan ang mga
programa sa edukasyon
• Makipag-ugnayan sa pribadong sector: public-
private partnerships
• Isama ang magulang sa pagtustos sa pangangailangan ng
kanilang mga anak.
• Ganyakin ang alumni na tumulong sa kanilang paaralan.

21
Hindi Sapat ang SEF sa Tustusin sa Edukasyon. Ginagamit ng
maraming LGUs ang Iba’t-ibang Pondo
LGU Budget for 2018 2019
Education (in thousand pesos) (in thousand pesos)
Personnel Services 3,395,594 4,360,977
MOOE 10,781,446 18,865,203
Capital Outlays 4,091,711 8,678,606
Sub-Total 18,368,751 31,904,786
SEF 32.98 36.6
Grand total 51.35 68.5

22
Maraming paraang mapalago ang pondo sa edukasyon...

Fund raising campaigns

Bayanihan

23
Isama ang mamamayan---

Iulat kung paano ginastos

ang pondo ng bayan.

Ipakita ang resulta ng mga programa.

Lahat ng bata ay nasa paaralan
Lahat ay nakababasa.
Nakakatapos sila ng grade six.

24
 Talakayang Pera
1. Alam mo ba kung magkano ang koleksyon ng
inyong LGU mula sa buwis sa lupa? Magkano ito?

Kung hindi mo alam, bakit?

Mahalaga bang malaman ng bawat mamamayan kung magkano ang kolekyon sa
buwis ng lupa? Bakit?

2. Ano ang relasyon ng buwis sa lupa sa SEF?

3. Alam mo ba kung saan ginagastos ng School Board

ang SEF?

Kung hindi mo alam, dapat bang ipaalam ng School Board sa mga mamamayan
kung paano ginagastos ang SEF? Paano ito magagawa?

25
 Palalimin Natin ang Talakayang SEF
5. Sinusukat ba ang resulta ng mga gastos sa SEF?
Gumagaling ba ang mga bata sa pagbasa, sa matematika, sa
pagiging mabuting mamamayan?

6. Paano mapapalago ang koleksyon ng SEF at ng pondo

sa edukasyon? Sino-sino ang makatutulong sa gawaing ito?

7. Kasama ba ang mamamayan sa pagbalangkas ng SEF budget?

8.Marangal at tuwid ba ang paggamit ng SEF?

26
End of Module 4

27