ВИДОВИ

КОНФЛИКТИ
Изработила Ангела Ракосовска
.

■ Во едно општество постоат различни конфликти и доколку ги

познаваме ке можеме полесно да се справиме со нив. Конфликтите
можат да се поде-лат според местото каде се случуваат, начинот на
ко се завуваат, причините поради кои настануваат, како и според
последиците кои можат да ги предиз-викаат. Во зависност од тоа
дали кон-фликтите се случуваат во рамки-те на една држава или
помебу раз-лични држави, разликуваме внат-решни и надворешни
конфликти. Причина за внатрешните конфликти начесто се
различните сфакаа на проблемите на заедничкиот живот. Овие
конфликти начесто завршуваат со граганска вона, но во современите
општества многу поретко. “Конфликтите кои настануваат мегу две
или повеке држави се мегудржавни конфликти.)
■ Причините за ваквите конфликти можат да бидат: проблеми со мегуграничната
.

линиа, несогласуваьа околу природ- ните богатства, одредени политички прашаа

и сл. Овие конфликти на- често завршуваат со воіна. Многу често во светот се
случувале и сё уште се случуваат конфликти кои започнале како внатрешни (на
тери-ториата на една држава), а завршиле како надворешни, мегународни. Така на
пример, во една држава може да започне граганска вона помегу мно-зинското
население и едно малцинско население. Ако во возната додат на помош «брака
преку граница” од исто етничко потекло како малцинската гру- па во државата во
коа се води граган-ската вона, тогаш воната ескалира (се проширува) и во друга
држава. Од овие причини малцинските прашаа многу често се користат за да
започне воіна со соседна држава. Овие конфликти се наречени комбинирани.
Конфликтите можат да бидат скриени и видливи. Скриените конфликти уште се
нарекуваат и латентни. Тие не се забележуваат, но тоа не значи дека не можат да
доведат до посериозни последици. Ка овие конфликти реално постоат
спротивставени интереси, ама не постои конфликтно однесу-ване. Тоа е
прикриено. Доколку навреме не се забележат, овие конфликти можат да се
прошират и наеднаш дасе поават со многу силен интензитет. Видливи конфликти
се сите оние во кои конфликтно однесувае е видли-во, очигледно. Ваков вид
конфликти секогаш први се решаваат. Ка нив ве-даш се препознаваат страните
вклу-чени во конфликтот, полесно се опре-делуваат последиците но и побрзо се
изнаогаат решениа за нив.
■ Постојат и конфликти кои наста-нуваат без некоа посебна причина и
.

тие се наречени нереални. Тие настануваат наічесто поради нетрпе-

ливост, предрасуди, недоразбираа помеґу поединци и групи Но, постоат
и реални конфликти за кои постоат обіективни причини. Такви се сите
оние конфликти кои настануваат за-ради спротивставени мислена, исти
или слични желби и потреби. Пример за тоа може да бидат конфликтите
по- мебу работодавачите и синдикатот. На работодавачите начесто не им
е мило кога треба да им исплатат на работни-ците повисоки плати, или
кога треба да вложат повеке пари за нивна заштита при работа. Но, тоа
работниците не ги интересира. Тие сметаат дека теба да бидат
заштитени на своите работни места и затоа начесто штазкуваат.
Деструктивни се оние конфликти кои секогаш доведуваат до негативни
последици и сериозно ги нарушуваат односите мегу поединците и
групите. За разлика од нив, конструктивни-те конфликти имаат
позитивни исхо-ди. Учесниците во ово вид конфлик-тот начесто се
задоволни и чувству-ваат дека конфликтот влизаел тие да се променат
во позитивна насока. Гие конфликтот го доживуваат како пре-дизвик,
како можност да ги изразат своите способности и квалитети како
личности.