Lopende band en de luchtbel

1918-1939
Inleiding
• Interbellum (1918-1939)
• Oorlogseconomie => vredestijdeconomie

• Europa schreeuwt om hulp

• Twee gezichten
• Roaring twenties vs Great Depression
1. Materialen en sectoren
• Autosector en (petro)chemische sector groeien verder.
• Staal wordt het dominante bouwmateriaal

• Link met IR 2?
2. Energiegebruik
• Verderzetting tendensen uit IR II
• Elektriciteit verder ingeburgerd, ook thuis.
3. Transport en communicatie
• Asfalt
• Nationale autosnelwegen

Eerste autosnelweg België

Autosnelwegen in beeld
Eerste vlucht
4. Bedrijfsorganisatie
• Massa als consument
• Internationale bedrijven
Phoebuskartel (1924-1939)
• Planned obsolescence
Overzicht
5. Overheidsbeleid: moeizaam herstel na WO I
Europa
Enorme materiële schade na
WO I (kapitaal daalt)
Actieve beroepsbevolking
(mannen) daalt
(arbeid daalt)
Enorme reconversiekost (van
oorlogseconomie naar
vredeseconomie). Confrontatie
met (hyper)inflatie en devaluatie
Amerika
Enorme groei door wegvallen
Europa als concurrent op de
wereldmarkt.
Kent geen verzwakking van de
productiefactoren
Grootste crediteur ter wereld
Loslaten goudstandaard
Azië
Enorme groei door wegvallen
Europa als concurrent op de
wereldmarkt.
Kent geen verzwakking van de
productiefactoren
Plukt de vruchten van
succesvolle industrialisatie mid
19de eeuw
Een voorbeeld van hyperinflatie:

• Voor de oorlog: 1 Dollar = 4,2 Mark

• In januari 1920: 1 Dollar = 42,1 Mark
• In juli 1922 (2,5 jaar later): 1 Dollar = 420 Mark
• In januari 1923, begin van de Ruhrbezetting: 1 Dollar = 49.000 Mark
• 24 juli 1923: 1 Dollar = 414.000 Mark
• 8 augustus 1923 (2 weken later): 1 Dollar = 4.860.000 Mark
• 3 oktober 1923 (2 maanden later): 1 Dollar = 440.000.000 Mark
• 11 oktober 1923 (8 dagen later): 1 Dollar = 5.060.000.000 mark (vijf
miljard!)
Oorzaken crisis
• 1920 overproductie landbouw
• Overproductie industrie (zie par 5. in 1.2)

• Beurs en aandelen bleken grotendeels op speculatie te berusten

• BEURSCRASH VAN WALL STREET 24 OKTOBER
1929
• START WERELDCRISIS VAN DE JAREN 1930
• EERSTE REACTIE OVERHEID?
• VERKIEZING FRANKLIN D. ROOSEVELT (1933-45)
- NEW DEAL?
- IN DE PRAKTIJK?
- THEORIE?
New Deal
• Emergency Banking Act
• Agricultural Adjustment Act (AAA)

• Civilian Conservation Corps (CCC)

• Civilian Works Administration (CWA)
• Tennessee Valley Authority (TVA)
• Works Progress Administration (WPA)

“Alphabet soup”
• JOHN MAYNARD KEYNES
- GEMENGDE ECONOMIE

- DEFICIT SPENDING